Mogao ma?aralarının dı?arıdan gorunu?u
Mogao ma?araları
, (
Cince
:
莫高窟
;
pinyin
: mo g?o k?),
Mogao yeraltı odaları
,
Bin Buda ma?araları
(
Cince
:
千佛洞
;
pinyin
: qi?n fo dong) ve
Dunhuang ma?araları
adlarıyla da bilinir.
Cin
'in
Gansu
eyaletinin
Dunhuang
?ehrinin 25 km guneydo?usunda Mingsha da?ı eteklerinde bulunan ma?aralarda 492 adet tapınak vardır. Tarihi
?pek Yolu
'nun uzerinde onemli bir vahada yer alan ma?aralarda bin yıllık bir dilimi kapsayan surec icinde yapılmı?
Budist
sanatın en seckin ornekleri bulunmaktadır.
[1]
Budist yeraltı mabedlerinin yapımına 366 yılında ba?lanmı? ve uzun sure ce?itli heykel ve sanat eserlerini saklamak amacıyla kullanılmı?lardır.
[2]
Mogao ma?araları
Longmen yealtı odaları
ve
Yungang yeraltı odaları
ile birlikte Cin'in en bilinen Budist yeraltı odalarından ve en unlu antik heykel sitlerden biridir.
Ma?aralardan bir duvar resmi.
Soylenceye gore, 366 yılında Lezun (Le Z?n, 樂尊) adında bir Budist rahip Dunhuang’a gelir. Mingsha Da?ı’na bakarken altın ı?ıklar arasında binlerce Buda gordu?u sanrısına kapılan Lezun, bu goruntuden ilham alarak ilk ma?ara kazısına ba?lar. Zamanla ma?araların sayısı artar,
Tang Hanedanı
donemine gelindi?inde bolgede binin uzerinde ma?ara bulundu?u kaydedilmi?tir.
[3]
Sade bir ya?amı ilke edinen Budist rahipler
aydınlanma
arayı?larının bir parcası olarak bu ma?aralarda inzivaya cekilmi?tir. 4. yuzyıldan 14. yuzyıla kadar rahipler batıdan topladıkları heykelleri Dunhuang'a getirmi?, yolu buradan gecen gezginler ardlarında ce?itli duvar resimleri bırakmı?tır.
Duvar resimleri toplam 42000 metrekare alanı kaplamaktadır. 11. yuzyıldan itibaren ma?aralar duvarlarla kapatılarak de?erli, hasara u?ramı? elyazmaları, kutsal e?yalar icin depo olarak kullanmaya ba?lamı?lardır.
Zhang Qian
'in Batıya yolculu?u, Mogao ma?araları, 618-712.
20. yuzyılın ba?ında,
Wang Yuanlu
adında bir
Taocu
rahip ana tapınakların birinin icinde duvarla kapatılmı? bir oda ke?feder. Oda 406-1002 yıllarına tarihlenen
el yazmaları
ile doludur. Bunların arasında Cince ve di?er dillerde kenevir rulolar, par?omen ve ipek uzerine yapılmı? resimler, cok sayıda hasar gormu? Buda heykelcikleri ve daha ba?ka Budist kutsal e?yalar bulunmaktadır. El yazmalarının konuları da geni? bir kapsama yayılmı?tır; Budist sutra derlemeri, dua kitapları, yorumlar dı?ında,
Konfucyuscu
ve Taocu metinler,
Nasturi
Hristiyan belgeler, Cin resmi metinleri, idari belgeler, antolojiler, sozlukler ve kaligrafiler bulunmaktadır. Wang bunların co?unu 220 pound gibi kucuk bir bedele
Aurel Stein
'a satar.
Bu ke?fin dedikoduları 1910 yılından itibaren pek cok Batılı ka?ifi bolgeye cekmi?tir. Bunlardan bazıları Aurel Stein liderli?indeki Britanyalı-Hint karma grup (Cince okuyamadıkları icin
Elmas Sutra
'nın yuzlerce kopyasını almı?lardır),
Paul Pelliot
ba?kanlı?ında bir Fransız seferi,
Otani Kozui
liderli?inde bir Japon seferi ve
Sergei F. Oldenburg
liderli?indeki Rus seferi sayılabilir. Geriye kalan el yazmaları Cin hukumetinin emriyle
Pekin
'e gonderilmi?; ancak Tibet el yazmalarının co?u geride kalmı?tır. Wang bundan sonra kısmen cevre kasabalardan, kısmen de
Stein ve Pelliot'tan topladı?ı ba?ı?larla tapınakların yeniden in?aasına giri?mi?tir.
Gunumuzde kalıntılar suregiden bir arkeolojik projenin parcasıdır.
[4]
Mogao ma?araları 1987'de
UNESCO
'nun
Dunya Mirasları Listesine
alınmı?tır.
-
Xuanzang
'ı dini toren duzenlerken gosteren bir resim
-
?ansi
eyaleti
Wutai Da?ındaki
Budist manastırları gosteren bir duvar resmi, 10. yuzyıl Ma?ara 61
-
?mparator
Han Wudi
'yi (MO 156 ? 87) iki
Buda
onunde tapınırken resmeden freskten ayrıntı, yakla?ık MS 700.
-
?akyamuni'yi saclarını keserken resmeden
Tang donemi
ipek resim