Meteorit

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Namibya'daki 60 tonluk , 2,7 m (8,9 ft) uzunlu?undaki Hoba meteoriti , bilinen en buyuk sa?lam kalmı? meteorittir. [1]

Meteorit ; kuyruklu yıldız , asteroit veya meteoroit gibi dı? uzay kaynaklı bir cismin, bir gezegen veya uydunun yuzeyine ula?mak uzere atmosferden geci?inde sa?lam kalabilmi? katı bir enkaz parcasıdır. Orijinal nesne atmosfere girdi?inde, surtunme , basınc ve atmosfer gazlarıyla kimyasal etkile?im gibi ce?itli faktorler, ısınmasına ve enerji yaymasına neden olur. Daha sonra bir meteor haline gelir ve kayan yıldız olarak da bilinen bir ate? topu olu?turur. Gok bilimciler en parlak orneklerine " bolit " adını verirler. Meteor, daha buyuk olan cismin yuzeyine ula?tıktan sonra meteorit haline gelir. Meteoritlerin boyutları buyukluk acısından farklılıklar gosterir. Jeologlara gore bolit, bir carpma krateri olu?turacak kadar buyuk bir meteorittir. [2]

Atmosferden geci?i gozlemlenip Dunya yuzeyine carptıktan sonra ortaya cıkarılan meteoritlere meteorit du?u?leri adı verilir. Di?erleri ise meteorit buluntuları olarak adlandırılır. Meteoritler geleneksel olarak uc geni? kategoriye ayrılmı?tır: Buyuk olcude silikat minerallerinden olu?an kayaclar olan ta?sı meteoritler ; buyuk olcude ferronikel iceren demir meteoritler ve buyuk miktarlarda hem metal hem de kayac malzeme iceren ta?sı-demir meteoritler . Modern sınıflandırma ?emaları meteoritleri yapılarına, kimyasal ve izotopik bile?imlerine ve mineralojisine gore gruplara ayırır. ~1 mm capında olan "meteoritler" mikrometeoritler olarak sınıflandırılır, fakat mikrometeoritler genellikle atmosferden gecerken tamamen erir ve sonumlenmi? damlacıklar olarak Dunya'ya du?erler. Ay 'da ve Mars 'ta Dunya dı?ı meteoritler bulunmu?tur. [3] [4] [5]

Du?u? fenomenleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ayrıca bakınız: Atmosfere giri? ve Meteorit du?u?u

Co?u meteoroit, Dunya atmosferine girdi?inde parcalanır. Genellikle yılda be? ila on tane du?u? gozlemlenir ve daha sonra bulunup bilim insanlarına duyurulur. [6] Cok az meteorit buyuk carpma kraterleri yaratacak kadar buyuktur. Bunun yerine terminal hızıyla yuzeye ula?ırlar ve en fazla kucuk bir cukur olu?tururlar.

Atmosferik ablasyonun etkilerini gosteren NWA 859 demir meteoriti
61,9 gramlık Novato meteoritinin 17 Ekim 2012'de bir evin catısına carptı?ında olu?turdu?u darbe oyu?u.

Buyuk meteoroitler, kurtulma hızının onemli bir kısmıyla Dunya'ya carpabilir ve yuksek hızlı bir carpma krateri olu?turabilirler. Kraterin turu, meteoritin boyutuna, bile?imine, parcalanma derecesine ve giri? acısına ba?lı olacaktır. Bu tur carpı?maların gucu geni? caplı bir yıkıma neden olabilecek potansiyele sahiptir. [7] [8] Dunya uzerinde en sık gorulen yuksek hızlı krater olayları, atmosferi neredeyse zarar gormeden gecebilen demir meteoritlerinden kaynaklanmaktadır. Demir meteoroitler tarafından olu?turulan kraterlere ornek olarak, Barringer Meteor Krateri , Odessa Meteor Krateri , Wabar kraterleri ve Wolfe Creek krateri gosterilebilir. Bu kraterlerin hepsi demir meteoritlerle ili?kilendirilmi?tir. Buna kar?ılık, milyonlarca ton a?ırlı?a ula?abilen gorece olarak buyuk ta?sı veya buzlu cisimler, kucuk kuyruklu yıldızlar veya asteroitler bile atmosferde parcalanır ve carpma kraterleri olu?turmazlar. [9] Bu tur parcalanma olayları nadir olsa da onemli bir ?ok dalgasına neden olabilirler, unlu Tunguska Olayı muhtemelen boyle bir olayın sonucudur. Yuzlerce metre capa ve on milyonlarca ton veya daha fazla a?ırlı?a sahip olan cok buyuk ta?sı cisimler yuzeye ula?arak buyuk kraterler olu?turabilirler, fakat cok nadirdirler. Bu tur olaylar genellikle o kadar enerjiktir ki carpan cisim tamamen yok olur ve geride hic meteorit kalmaz. (Buyuk bir carpma krateri ile ili?kilendirilen ilk ta?sı meteorit orne?i Guney Afrika'daki Morokweng carpma yapısı , Mayıs 2006'da bildirilmi?tir.) [10]

Yuksek hızlı kraterler olu?turacak kadar buyuk olmayan ve tanıklar tarafından kaydedilen birkac iyi belgelenmi? meteorit du?mesi fenomeni bulunmaktadır. [11] Meteoroit atmosferden gecerken olu?an ate? topu cok parlak gorunebilir, hatta yo?unlu?u gune?in parlaklı?ına bile rakip olabilir, fakat co?u daha sonuktur ve gunduz saatlerinde fark edilmeyebilir. Sarı, ye?il ve kırmızı dahil olmak uzere ce?itli renkler bildirilmi?tir. Nesnenin parcalanması sırasında ani parlamalar ve ı?ık patlamaları meydana gelebilir. Patlamalar, infilaklar ve gurlemeler genellikle meteorit du?meleri sırasında sıklıkla duyulur. Bunlar sonik patlamaların yanı sıra buyuk parcalanma olaylarının sonucu olan ?ok dalgalarından da kaynaklanabilir. Bu sesler, yuz kilometre veya daha fazla yarıcapa sahip geni? alanlardan duyulabilir. Bazen ıslık ve tıslama sesleri duyulsa da, bunlar pek anla?ılmaz. Ate? topunun geci?ini takiben, atmosferde birkac dakika boyunca kalabilen bir toz izinin olması ola?an dı?ı bir durum de?ildir.

Meteoroitler atmosfere giri? sırasında ısındıkca yuzeyleri erir ve a?ınır. Bu surecte ce?itli ?ekillerde yontulabilirler ve bazen yuzeylerinde "regmaglipt" adı verilen parmak izi benzeri sı? cukur izleri olu?abilir. E?er meteoroit takla atmadan belirli bir sure boyunca sabit bir yonelimi korursa, konik bir "burun konisi" veya "ısı kalkanı" ?ekli meydana gelebilir. Yava?ladıkca, sonunda erimi? yuzey tabakası katıla?arak ince bir fuzyon kabu?una donu?ur, ki bu co?u meteoritte siyahtır (bazı akondritlerde , fuzyon kabu?u cok acık renkli olabilir). Ta?sı meteoritlerde ısıdan etkilenen bolge en fazla birkac mm derinli?indedir. Termal olarak daha iletken olan demir meteoritlerde, metal yapısı yuzeyin altında 1 santimetre (0,39 in) derinli?e kadar ısıdan etkilenebilir. Bu konudaki raporlar de?i?iklik gosterir; bazı meteoritlerin ini? sırasında "dokunulacak kadar sıcak" oldu?u bildirilirken, di?erlerinin suyu yo?unla?tırıp buz olu?turacak kadar so?uk oldu?u iddia edilmi?tir. [12] [13] [14]

Atmosferde parcalanan meteoroitler yalnızca birkac ayrı parcadan, binlerce parcaya kadar de?i?ebilen meteorit ya?murları olarak du?ebilirler. Bir meteorit ya?murunun du?tu?u bolgeye sacılma alanı denir. Sacılma alanları genellikle eliptik ?ekildedir ve ana ekseni ucu? yonune paraleldir. Co?u durumda bir ya?murdaki en buyuk meteoritler, sacılma alanının en uza?ında bulunur. [15]

Sınıflandırma [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ana madde: Meteorit sınıflandırması
Murnpeowie meteoriti, parmak izlerine benzeyen regmagliptlere sahip bir demir meteoritidir .
Marilia meteoriti , 1971'de Brezilya'nın Marilia kentine du?en bir kondrit H4.
Ta?sı demir pallasit olan Esquel meteoritinin kesilmi? ve cilalanmı? bir dilimi. Sarı-ye?il olivin kristalleri demir-nikel matrisiyle kaplanmı?tır.

Co?u meteorit, kondritler ve akondritler olarak sınıflandırılan ta?sı meteoritlerdir. Meteoritlerin sadece yakla?ık %6'sı demir meteoritler veya ta? ve metal karı?ımı olan ta?sı-demir (pallasit) meteoritlerdir. Meteoritlerin modern sınıflandırması karma?ıktır. Krot ve di?erlerinin (2007) gozden gecirme makalesi, modern meteorit sınıflandırmasını ozetler. [16]

Meteoritlerin yakla?ık %86'sı, icerdikleri kucuk, yuvarlak taneciklere adını veren kondritlerdir. [17] [18] [19] Bu tanecikler ya da kondruller , co?unlukla uzayda serbestce hareket ederken erimi? gibi gorunen silikat minerallerinden olu?ur. Bazı kondrit turleri, amino asitler ve gune? oncesi tanecikler de dahil olmak uzere az miktarda organik madde icerir. Kondritler genellikle yakla?ık 4,55 milyar yıl ya?ındadır ve hicbir zaman buyuk cisimlere donu?meyen asteroit ku?a?ından gelen malzemenin sonucu olarak du?unulur. Kuyruklu yıldızlar gibi kondritik asteroitler de Gune? Sistemi 'ndeki en eski ve ilkel malzemelerden bazılarıdır. Kondritler genellikle "gezegenlerin yapı ta?ları" olarak kabul edilir.

Meteoritlerin yakla?ık %8'i akondritlerdir (yani kondrul icermezler) ve bunların bir kısmı karasal magmatik kayaclara benzer. Co?u akondrit aynı zamanda eski kayalardır ve farklıla?mı? gezegenimsi cisimlerin kabuk malzemesini temsil etti?i du?unulur. Akondritlerin buyuk bir ailesi ( HED meteoritleri ), Vesta Ailesi 'nin ana cisminden kaynaklanmı? olabilir, fakat bu iddia tartı?malıdır. [20] [21] Di?erleri tanımlanmamı? asteroitlerden gelmektedir. Akondritlerin iki kucuk grubu ozeldir, cunku daha genclerdir ve asteroit ku?a?ından gelmiyor gibi gorunmektedir. Bu gruplardan biri Ay'dan geliyor ve Apollo ve Luna programlarıyla Dunya'ya getirilen kayaclara benzerler. Di?er grup ise neredeyse kesinlikle Mars 'tan gelir ve insanlar tarafından di?er gezegenlerden elde edilen tek malzemeyi olu?turur.

Du?u?u gozlenen meteoritlerin yakla?ık %5'i, kamasit ve/veya taenit gibi demir- nikel ala?ımlarından olu?an demir meteoritlerdir . Co?u demir meteoritin, bir zamanlar erimi? olan gezegenimsilerin cekirdeklerinden geldi?i du?unulmektedir. Dunya'da oldu?u gibi daha yo?un metal, silikat malzemeden ayrılarak gezegenimsi cismin merkezine do?ru coker ve cekirde?ini olu?turur. Gezegenimsi cisim katıla?tıktan sonra, ba?ka bir gezegenimsi cisimle carpı?arak parcalanır. Ozellikle Antarktika gibi du?en meteorik malzemenin co?unun elde edildi?i toplanma bolgelerinde demir meteoritlerinin bollu?unun du?uk olması sebebiyle, demir meteoritlerinin du?me oranının %5'ten daha du?uk olma olasılı?ı mumkundur. Bu, bir fark etme yanlılı?ıyla acıklanabilir; sıradan ki?ilerin metal kutlesini di?er meteorit turlerine gore fark etmeleri ve ortaya cıkarma olasılıkları daha yuksektir. Antarktika'daki toplam buluntulara gore demir meteoritlerin bollu?u %0,4'tur. [22] [23]

Ta?sı-demir meteoritler geriye kalan %1'i olu?turur. Bunlar, demir-nikel metal ile silikat minerallerinin karı?ımıdır. Pallasitler adı verilen bir turun, demir meteoritlerinin kaynaklandı?ı cekirdek bolgelerinin uzerindeki sınır bolgesinde olu?tu?u du?unulmektedir. Ta?sı-demir meteoritlerin di?er onemli turu ise mesosideritlerdir .

Tektitlerin (Yunanca tektos erimi? anlamına gelir) kendileri meteorit de?ildir, fakat co?u bilim insanına gore Dunya'nın yuzeyine buyuk meteoritlerin carpması sonucu olu?an birkac santimetre boyutundaki do?al cam nesnelerdir. Birkac ara?tırmacı tektitlerin Ay 'dan volkanik puskurme yoluyla geldi?ini savunmu? olsa da, bu teori son birkac on yılda buyuk olcude destek kaybetmi?tir.

Sıklık [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ayrıca bakınız: Dunya'ya Yakın Cisimlerin tehdidi
Batı Sahra 'dan LL6 turu bir ta?sı meteorit, "Al Mahbes".

Herhangi bir gunde Dunya'ya carpan en buyuk meteoritin capı muhtemelen 40 santimetre (16 inc) civarında, herhangi bir yılda yakla?ık dort metre (13 ft) ve herhangi bir yuzyılda yakla?ık 20 m (66 ft) olacaktır. Bu istatistikler a?a?ıdaki yontemle elde edilir:

Dunya'nın en az be? santimetre (2,0 inc) ile yakla?ık 300 metre (980 fit) aralı?ındaki bir gokta?ıyla kar?ıla?ma oranı a?a?ıdaki kuvvet-yasası da?ılımına uyar:

burada N (> D ), bir yıl icinde D metre capında Dunya'ya carpması beklenen nesnelerin sayısıdır. [24] Bu, yerden ve uzaydan gorulen parlak gokta?larına ili?kin gozlemlerle, Dunya'ya yakın asteroit ara?tırmalarına dayanır. Capı 300 m (980 ft) uzerinde olanlarda tahmin edilen oran biraz daha yuksektir ve her birkac milyon yılda bir (bir teraton TNT e?de?eri ) 2 km (1,2 mi) capındaki bir asteroit, kuvvet-yasası kestirim tahmininin ongordu?unden yakla?ık 10 kat daha sık bir ?ekilde Dunya'ya carpar.

Kimya [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Mart 2015'te NASA'dan bilim insanları, dı? uzay ko?ulları altındaki laboratuvarda, meteoritlerde bulunan pirimidin gibi ba?langıc kimyasalları kullanılarak, DNA ve RNA icinde bulunan urasil , sitozin ve timin gibi karma?ık organik bile?iklerin olu?turuldu?unu bildirdiler. Pirimidin ve polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH'lar) bilim insanlarına gore, kırmızı dev yıldızlarda veya yıldızlararası toz ve gaz bulutlarında olu?mu? olabilir. [25]

Ocak 2018'de ara?tırmacılar, Dunya'da bulunan 4,5 milyar yıllık meteoritlerin sıvı su ile birlikte ya?am icin gerekli olan prebiyotik kompleks organik maddeleri de icerdi?ini buldu. [26] [27]

Kasım 2019'da bilim insanları, riboz da dahil olmak uzere gokta?larında ilk kez ?eker molekullerini tespit ettiklerini bildirdiler. Bu da asteroitlerdeki kimyasal sureclerin ya?am icin temel olan bazı organik bile?ikler uretebilece?ini onermekte ve Dunya'daki DNA tabanlı bir ya?am kokeninden once bir RNA dunyası fikrini desteklemektedir. [28] [29]

Nisan 2022'de bir Japon grubu, karbon acısından zengin meteoritlerin icinde adenin (A), timin (T), guanin (G), sitozin (C) ve urasil (U) bulduklarını bildirdi. Bu bile?ikler, Dunya'daki tum ya?amın genetik kodu olan DNA ve RNA 'nın yapı ta?larıdır. Bu bile?ikler ayrıca dı? uzay ko?ullarını taklit eden laboratuvar ortamlarında da kendili?inden olu?mu?tur. [30] [31]

A?ınma [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ayrıca bakınız: Meteorit a?ınması

Co?u meteorit, Gune? Sistemi'nin erken donemlerine tarihlenir ve Dunya'daki en eski mevcut malzemelerdir. Bir meteoritin ya?adı?ı de?i?iklik derecesini olcmek icin su, tuz, oksijen vb. nedenlerle olu?an karasal a?ınma etkisinin analizi kullanılır. Antarktika ve collerden alınan ornekler uzerinde ce?itli niteliksel a?ınma etkisi indeksleri uygulanmı?tır. [32]

En yaygın olarak kullanılan a?ınma etkisi olce?i sıradan kondritler icin kullanılır ve W0 (bozulmamı? durum) ile W6 (yo?un de?i?iklik) arasında de?i?ir.

Fosil meteoritler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

"Fosil" meteoritler bazen jeologlar tarafından ke?fedilir. Bunlar uzak bir gecmi?te Dunya'ya du?en, mineralojik ve jeokimyasal calı?malar yoluyla tanınabilecek kadar tortul yataklarında korunmu? olan yuksek derecede a?ınmı? meteorit kalıntılarını temsil ederler. ?svec'teki Thorsberg kirec ta?ı oca?ında, Ordovisiyen doneminden yakla?ık yuz adetten fazla sayıda "fosil" meteorit ortaya cıkarılmı?tır. Co?unlu?u a?ırı a?ınma etkisine maruz kalmı? L-kondritlerdir ve petrografik bir mikroskop altında hala orijinal meteoriti andırır, fakat orijinal malzemenin yerini neredeyse tamamen karasal ikincil mineralizasyon almı?tır. Dunya dı?ı kokenini gostermek icin izotop analizi ile kalıntı spinel taneleri kullanılmı?tır. Bu, mineral meteoritlerde yaygın bir ?ekilde bulunur, suda cozunmez ve karasal a?ınma etkisi ortamında kimyasal olarak de?i?meden kalabilir. Bilim insanları, Rusya ve Cin'de de bulunan bu meteoritlerin hepsinin aynı kokenden , Jupiter ile Mars arasında meydana gelen bir carpı?madan kaynaklandı?ına inanırlar. [33] [34] [35] [36] Bu "fosil" meteoritlerden biri olan Osterplana 065 , artık Dunya'ya du?medi?i anlamında "soyu tukenmi?" ve ana cisminin Dunya'ya yakın cisimler rezervuarından tamamen tukendi?i ayrı bir gokta?ı turunu temsil ediyor gibi gorunuyor. [37]


Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ McSween, Harry (1999). Meteorites and their parent planets (2. bas.). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN   978-0-521-58303-9 . OCLC   39210190 .  
  2. ^ C. Wylie Poag (1 Nisan 1998), "Introduction: What is a Bolide?", The Chesapeake Bay Bolide: Modern Consequences of an Ancient Cataclysm , US Geological Survey, Woods Hole Field Center, 5 Eylul 2011 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi , eri?im tarihi: 16 Eylul 2011  
  3. ^ McSween, Harry Y. Jr. (1976). "A new type of chondritic meteorite found in lunar soil". Earth and Planetary Science Letters . 31 (2): 193-199. Bibcode : 1976E&PSL..31..193M . doi : 10.1016/0012-821X(76)90211-9 .  
  4. ^ Rubin, Alan E. (1997). "The Hadley Rille enstatite chondrite and its agglutinate-like rim: Impact melting during accretion to the Moon". Meteoritics & Planetary Science . 32 (1): 135-141. Bibcode : 1997M&PS...32..135R . doi : 10.1111/j.1945-5100.1997.tb01248.x .  
  5. ^ "Opportunity Rover Finds an Iron Meteorite on Mars" . JPL. 19 Ocak 2005. 15 Kasım 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 12 Aralık 2006 .  
  6. ^ "Meteoritical Bulletin" . 22 A?ustos 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 9 Ekim 2023 .  
  7. ^ Chapman, Clark R.; Durda, Daniel D.; Gold, Robert E. (2001). The Comet/Asteroid Impact Hazard: A Systems Approach (PDF) . Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory. 4 Mart 2016 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi – International Space Consultants vasıtasıyla.  
  8. ^ Make your own impact at the University of Arizona 5 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .. Lpl.arizona.edu. 17 Aralık 2011 tarihinde eri?ilmi?tir.
  9. ^ Bland, P.A.; Artemieva, Natalya A. (2006). "The rate of small impacts on Earth". Meteoritics and Planetary Science . 41 (4): 607-631. Bibcode : 2006M&PS...41..607B . doi : 10.1111/j.1945-5100.2006.tb00485.x .  
  10. ^ Maier, W.D.; Andreoli, M. A. G.; McDonald, I.; Higgins, M. D.; Boyce, A. J.; Shukolyukov, A.; Lugmair, G. W.; Ashwal, L. D.; Graser, P.; Ripley, E. M.; Hart, R. J. (2006). "Discovery of a 25-cm asteroid clast in the giant Morokweng impact crater, South Africa". Nature . 441 (7090): 203-206. Bibcode : 2006Natur.441..203M . doi : 10.1038/nature04751 . PMID   16688173 .  
  11. ^ Sears, D. W. (1978). The Nature and Origin of Meteorites . New York: Oxford Univ. Press. ISBN   978-0-85274-374-4 .  
  12. ^ Fall of the Muzaffarpur iron meteorite 13 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .. Lpi.usra.edu (11 Nisan 1964). 17 Aralık 2011 tarihinde eri?ilmi?tir.
  13. ^ Fall of the Menziswyl stone 13 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .. Lpi.usra.edu (29 Temmuz 2006). 17 Aralık 2011 tarihinde eri?ilmi?tir.
  14. ^ The Temperature of Meteorites 27 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .. articles.adsabs.harvard.edu (?ubat 1934). 28 Mayıs 2014 tarihinde eri?ilmi?tir.
  15. ^ Norton, O. Richard; Chitwood, Lawrence (25 Mayıs 2008). Field Guide to Meteors and Meteorites (?ngilizce). Springer Science & Business Media. s. 184. ISBN   978-1-84800-157-2 .  
  16. ^ Krot, A.N.; Keil, K.; Scott, E.R.D.; Goodrich, C.A.; Weisberg, M.K. (2007). "1.05 Classification of Meteorites". Holland, Heinrich D.; Turekian, Karl K. (Ed.). Treatise on Geochemistry . 1 . Elsevier Ltd. ss. 83-128. doi : 10.1016/B0-08-043751-6/01062-8 . ISBN   978-0-08-043751-4 .  
  17. ^ Meteoritical Bulletin Database 29 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .. Lpi.usra.edu (1 Ocak 2011). 17 Aralık 2011 tarihinde eri?ilmi?tir.
  18. ^ The NHM Catalogue of Meteorites 30 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .. Internt.nhm.ac.uk. 17 Aralık 2011 tarihinde eri?ilmi?tir.
  19. ^ MetBase 3 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .. Metbase.de. 17 Aralık 2011 tarihinde eri?ilmi?tir.
  20. ^ "Dawn's Targets ? Vesta and Ceres" . Nasa.gov. 12 Temmuz 2011. 5 Ekim 2009 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Mayıs 2013 .  
  21. ^ Wasson, John T. (2013). "Vesta and extensively melted asteroids: Why HED meteorites are probably not from Vesta". Earth and Planetary Science Letters . 381 : 138-146. Bibcode : 2013E&PSL.381..138W . doi : 10.1016/j.epsl.2013.09.002 .  
  22. ^ "Meteoritical Bulletin: Antarctic Iron Meteorites" . 29 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 11 Ekim 2023 .  
  23. ^ "Meteoritical Bulletin: All Antarctic Meteorites" . 23 A?ustos 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 11 Ekim 2023 .  
  24. ^ Brown, Peter; Spalding, Richard E.; ReVelle, Douglas O.; Tagliaferri, Edward; Worden, Simon P. (21 Eylul 2002). "The flux of small near-Earth objects colliding with the Earth". Nature . 420 (6913): 294-296. Bibcode : 2002Natur.420..294B . doi : 10.1038/nature01238 . PMID   12447433 .  
  25. ^ Marlaire, Ruth (3 Mart 2015). "NASA Ames Reproduces the Building Blocks of Life in Laboratory" . NASA . 5 Mart 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 5 Mart 2015 .  
  26. ^ Lawrence Berkeley National laboratory Staff (10 Ocak 2018). "Ingredients for life revealed in meteorites that fell to Earth ? Study, based in part at Berkeley Lab, also suggests dwarf planet in asteroid belt may be a source of rich organic matter" . American Association for the Advancement of Science . 8 Aralık 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 11 Ocak 2018 .  
  27. ^ Chan, Queenie H. S. (10 Ocak 2018). "Organic matter in extraterrestrial water-bearing salt crystals" . Science Advances . 4 (1, eaao3521): eaao3521. doi : 10.1126/sciadv.aao3521 . PMC   5770164  $2 . PMID   29349297 .  
  28. ^ Steigerwald, Bill; Jones, Nancy; Furukawa, Yoshihiro (18 Kasım 2019). "First Detection of Sugars in Meteorites Gives Clues to Origin of Life" . NASA . 15 Ocak 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 18 Kasım 2019 .  
  29. ^ Furukawa, Yoshihiro (18 Kasım 2019). "Extraterrestrial ribose and other sugars in primitive meteorites" . Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America . 116 (49): 24440-24445. Bibcode : 2019PNAS..11624440F . doi : 10.1073/pnas.1907169116 . PMC   6900709  $2 . PMID   31740594 .  
  30. ^ Oba, Yasuhiro (26 Nisan 2022). "Identifying the wide diversity of extraterrestrial purine and pyrimidine nucleobases in carbonaceous meteorites" . Nature Communications . 13 (2008): 2008. Bibcode : 2022NatCo..13.2008O . doi : 10.1038/s41467-022-29612-x . PMC   9042847  $2 . PMID   35473908 .  
  31. ^ "These meteorites contain all of the building blocks of DNA" 15 A?ustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., LiveScience, 28 Nisan 2022
  32. ^ P. A. Bland, M. E. Zolensky, G. K. Benedix, M. A. Sephton. " Weathering of Chondritic Meteorites 20 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ."
  33. ^ Heck, Philipp (12 Kasım 2014). "Fossil Meteorites Arrive at The Field Museum" . Field Museum of Natural History. 4 Mart 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Mart 2022 .  
  34. ^ Muller, Thomas. "A rain of L-Chondrites in the Thorsberg quarry at Kinnekulle, southern Sweden". CiteSeerX   10.1.1.492.9937  $2 .  
  35. ^ "Fossil Meteorites" . meteorites.fieldmuseum.org . Field Museum. 27 A?ustos 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 A?ustos 2022 .  
  36. ^ Boehnlein, David (29 Kasım 2017). "The story of the fossil meteorites" . Astronomy.com . Astronomy Magazine. 27 A?ustos 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 A?ustos 2022 .  
  37. ^ Schmitz, B.; Yin, Q. -Z; Sanborn, M.E.; Tassinari, M.; Caplan, C.E.; Huss, G.R. (14 Haziran 2016). "A new type of solar-system material recovered from Ordovician marine limestone". Nature Communications . Cilt 7. s. 11851. Bibcode : 2016NatCo...711851S . doi : 10.1038/ncomms11851 . PMC   4911632  $2 . PMID   27299793 .  

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Meteorit&oldid=32580144 " sayfasından alınmı?tır