Malatya Katliamı veya Malatya Olayları , 17-20 Nisan 1978'de Turkiye 'nin Malatya ilinde meydana gelen Alevilere donuk ?iddet olayları ve cinayetler. Donemin Malatya Belediye Ba?kanı Hamit Fendo?lu 'nun oldurulmesi uzerine ulkucu ve ?slamcı grupların ?ehrin Alevi ve solcu mahallelerine girmeleri ve ?iddet kullanmaları ile geli?mi? olaylarda 3'u cocuk olmak uzere 8 ki?i oldurulmu?, 20'si a?ır olmak uzere 100 ki?i yaralanmı? ve yakla?ık 1000 i? yeri ve ev tahrip edilmi?tir. ^[1]

Arka plan [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1973 genel secimlerine gore Malatya'da Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Milli Selamet Partisi (MSP) en buyuk partileri olu?turmaktaydı. ?slamcı olarak tanımlanmı? MSP Sunni ve sa?cı kesimlerin deste?ini alırken, CHP genellikle Alevi ve solcu gruplar tarafından desteklenmekteydi. Bu ba?lamda kentte sa? ve sol ayrımı artmaya, Komunizmle Mucadele Derne?i , Ulku Ocakları , Akıncılar Derne?i gibi sa? derneklerin yanı sıra sol orgutlenmeler de kurulmaya ve yaygınla?maya ba?lamı?tır. 1977 genel secimlerinde de bu kutupla?ma gozlemlenmi?, bu secimlerde MSP ile Milliyetci Hareket Partisi onemli derecede oy artı?ı ya?amı?tır. ^[2]

1968'den katliama gecen sure icerisinde Malatya'da Kemal Abbas Altunka?'ın darp edilmesi (1968), Hekimhan Olayı (1968), 2 ?ubat Mitingi (1975), 15-16 ?ubat Olayları (1975) ve Akcada? O?retmen Okulu Olayı (1975) gibi huzursuzluk ve ?iddet olayları ya?anmı?tır. ^[3]

Olaylar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Hamit Fendo?lu'nun oldurulmesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Olaylar Hamido lakaplı belediye ba?kanı Hamit Fendo?lu 'nun evine gonderilen paketteki bombanın patlaması ve kendisi, gelini ve 2 torununun bu patlamada olmesi uzerine ba?lamı?tır. Paketin 7 Nisan 1978'de Ankara'dan gonderildi?i tespit edilmi?tir. Aynı tarihte postaya verilmi? ve benzer yapıya sahip 3 tane daha bombalı paket, Fendo?lu'nun dı?ında Pazarcık CHP ?lce Ba?kanı Memi? Ozdal'a, devrin Adıyaman Emniyet Mudur Yardımcısı Abdulkadir Oltu'ya ve Adanalı i? insanı Ahmet Akalın'a gonderilmi?tir.

Bombanın kim veya hangi kurulu? tarafından gonderildi?i hakkında goru? birli?i olmamakla birlikte, ilerleyen gunlerde gazetelerin yayınladı?ı haberlere gore ara?tırmacılar bombaların ancak Ankara Nukleer Ara?tırma Merkezinde uretilebilece?ini acıklamı? ve bu kurumda arama yapılmı?tır. Tesiste calı?an Ulku Ocakları eski Genel Ba?kanı Muharrem ?emsek ve birkac ki?i gozaltına alınmı?, Nukleer Ara?tırma Merkezi bir sure icin kapatılmı?tır. ?emsek ve di?er tutuklular daha sonra serbest bırakılmı?tır. ^[4] MHP'li yetkililer bombanın sa?cı gruplar tarafından gonderildi?i iddiasını yalanlamı? ve bombanın komunist gruplar tarafından yollandı?ını iddia etmi?tir. ^[5] Ortado?u gazetesi suikastin "solcuların ve onlarla i?birli?i halindeki boluculerin eseri oldu?una dair" bir bant ele gecirdiklerini iddia etmi?tir. ^[6]

Saldırılar ve tahrip olayları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Hamit Fendo?lu'nun oldurulmesinden kısa bir sure sonra, Fendo?lu'nun evinin onunde yakla?ık 100 ki?ilik bir grup birikmi?tir. Hastaneye goturuldukten sonra hastane onunde toplanan yakla?ık 1000 ki?ilik bir grubun sloganlar atarak ?ehre yurudu?u ve saldırı eylemlerinde bulunmaya ba?ladı?ı rapor edilmi?tir. ^[2]

Suikastten bir gun sonra, 18 Nisan 1978'de Fendo?lu'nun ba?lı oldu?u Bulgurlu/?zollu A?ireti'nden ve cevre koylerden on bini a?kın ki?i ?ehre gelmi?tir. Co?unlu?u genc insanlardan olu?an grup "Kahrolsun Komunizm, Katil Ecevit, Musluman Turkiye, Dan Dan Dan Hamido'ya intikam" sloganları ile Alevi ve solcu kesimin ya?adı?ı mahallelerine do?ru yurumu?tur. Maskeli ki?ilerin de yer aldı?ı grup, CHP, TOB-DER , TUM-DER ve Tutunculer Derne?i gibi siyasi parti ve demokratik kitle orgutlerinin il binalarıyla, Gayret , Goru? , Ekspres , Bayda?ı , Gune? gazetelerinin matbaa ve idarehanelerini, tekel ve gazete bayilerini tahrip etmi? veya ate?e vermi?tir. Solcu ve Alevilere ait onceden i?aretlenmi? i? yerleri de tahrip edilmi?tir. ^[2]

Aynı gun saldırganlar arasında bulunan ?nonu Universitesi o?rencisi Tahir Kokcu, nereden geldi?i belli olmayan bir kur?un nedeniyle oldurulmu?tur. Malatya Cumhuriyet Savcısı Necati Sezener ile Adıyaman‘dan gelen Jandarma Komando Birli?i komutanı Yuzba?ı Arif Do?an saldırıya u?ramı?, her ikisi de bıcak ve kur?unla yaralanmı?tır. Devlet Hastanesi Ba?hekimi Yuksel Fenercio?lu da saldırganlar tarafından ate?li silahlar vasıtasıyla yaralanmı?tır. Milliyet , belediye hoparlorlerinden "Din elden gidiyor, camilere bomba konuluyor" anonsları yapıldı?ını bildirmi?tir. Takip eden zamanda saldırgan gruplar 14 ile 15 ya?larındaki Naci Erguvanlı, Ozcan Turksever ve Sait Hazar adlı lise o?rencilerini kafalarına ate? etmek suretiyle oldurmu?tur. ^[2]

?lerleyen gunlerde saldırılar Malatya'nın mahallelerine yayılmı? ve pek cok ki?i yaralanmı?tır. Bu sırada ?ehrin ana su deposuna cok miktarda zehir atıldı?ı iddiası kısa sure icinde tum kente yayılmı?tır. Bunun uzerine Valilik, kent suyunun icilmemesini istemi? ve tahlil sonucların gelmesinin beklenmesini bildirmi?tir. Bazı ki?iler zehirlendikleri ?uphesiyle hastanelere ba?vurmu?tur. Do?u Ozel Hastanesine zehirlenme ?ikayetiyle 200'e yakın ki?inin ba?vurdu?u rapor edilmi?tir. Buna kar?ın tahliller suda zehir olmadı?ını ortaya koymu?tur. ^[2]

Saldırı ve tahrip olayları 17 Nisan ak?amından 20 Nisan'a kadar surmu? ve 3 gun sonra kontrol altına alınmı?tır. Katliam esnasında buyuk co?unlu?u solcu ve Alevilere ait olan 1000'e yakın i? yeri tahrip edilmi? ve yakılmı?tır. ^[2]

Sonuc [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Katliam sonucunda olu?an tahribat dolayısıyla katliamdan etkilenen kesimler zamanla Malatya'dan goc etmi?tir. ?lerleyen yıllarda ekonomik acıdan iyi olan kesimler Mersin, Adana, ?stanbul ve ?zmir illerine goc etmi?ken, geri kalanlar koylerine donmu?tur. Gocler, Malatya'nın kulturel, etnik, dini ve siyasi yapısında onemli de?i?imler meydana gelmesine neden olmu?tur. ^[3]

Tepkiler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bulent Ecevit ( Ba?bakan ): "Malatya olayının rastlantı olmadı?ı, ulkede kutupla?mayı koruklemek isteyen guclerin, orgutlerin payının oldu?u soylenmektedir. Muhalefet partileri Malatya'daki olaylara tam olarak temas etmemi?lerdir, cunku taraf tutmaktadırlar... Barı?a razı olmayanlar vardır..." ^[7]

Ya?ar Okuyan ( MHP Genel Ba?kan Yardımcısı): "Komunist alcaklar tarafından hunharca oldurulen Malatya Belediye Ba?kanı, de?erli dava insanı merhum Fendo?lu'nun gercek katillerini CHP iktidarı himayesine almaktadır. Ve milliyetcilere iftira savurmaktadır..." ^[5]

Suleyman Demirel ( AP Genel Ba?kanı): "Hadiselerin altında komunizm, yıkıcılık ve boluculu?un bulundu?unu henuz hukumet hic dillerine almıyor. Turkiye'yi rahatsız eden gercek sebep budur... Bu olayların gercek sebebini anlamaktan aciz bulunan hukumetin gaflet uykusundan uyanması icin daha kac vatanda?ımız can verecektir? Bu hukumet gaflet uykusundadır... ^[8]

Alpaslan Turke? (MHP Genel Ba?kanı): "Ecevit ve ?ci?leri Bakanını, bizim hakkımızda ima yolu ile de olsa one surdukleri iddialarını ispata davet ediyorum. Bu iddialarını ispat edemedikleri takdirde dunyanın en alcak ve en ?erefsiz insanları olacaklardır..." ^[9]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Sivas Katliamı
• Mara? Katliamı

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Pir Sultan Abdal Kultur Derne?i 'nın yayınlamı? oldu?u calı?ma