16. yuzyıla
gelindi?inde
Osmanlılar
'ın
Balkanlar
'daki gucu giderek artarken,
Macaristan Krallı?ı
koylu isyanlarıyla giderek zayıflıyordu.
II. Ulaszlo
'nun olumunden (1516) sonra dokuz ya?ında tahta gecen
II. Lajos
doneminde
Macaristan
'a yonelik
Osmanlı
tehdidi yeniden yukseldi. Osmanlı Padi?ahı
Kanuni Sultan Suleyman
, 1521'de
Belgrad
'ı almasından sonra, 23 Nisan 1526 tarihinde ba?layarak, 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve "Engurus Seferi" adı verilen 3. sefer-i humayununda,
Macar
kuvvetlerinin son direni?i gosterdi?i ve Macar kralı
Lajos
'un da ya?amını yitirdi?i
Mohac Sava?ı
'nın (29 A?ustos 1526) ardından ba?kent
Budin
'e girerek ba?ımsız
Macaristan Krallı?ı
'na son verdi.
Osmanlı kuvvetlerinin Macaristan'dan cekilmesinden sonra,
Mohac Sava?ı
'nda olen son Macar kralı II. Lajos, ardıl bırakmadı?ı icin sahipsiz kalan Macar tahtı icin Macar milliyetcilerinin destekledi?i Erdel (Transilvanya) voyvodası Janos Zapolya ile
Avusturya
Ar?iduku
I. Ferdinand
arasında bir mucadele ba?ladı.
Tokaj
kentinde toplanan bir Diet meclisi Zapolya'yı (16 Ekim 1529); Bratislava (Pressburg) kentinde toplanan ikinci bir Diet meclisi de Ferdinand'ı (16 Aralık 1626) Macar kralı secince Macaristan ikiye bolunmu? oldu. Bunlardan kuzey-batı ve batı sınır boyları Ferdinand'ın, Osmanlı egemenli?i altındaki Orta Macaristan'la Erdel de Zapolya'nın yonetimine girdi. Turk korumasındaki Zapolya'ya saldıran ve onu
Tokay Sava?ı
'nda yenen Ferdinand, ardından Budin'i ele gecirerek (1527) rakibi Zapolya'yı sadece Erdel'le yetinmek zorunda bıraktı. Bu olumsuz geli?meler kar?ısında yeniden Macaristan uzerine yuruyen Kanuni, elden cıkan tum kentleri geri alıp Budin sarayında parlak bir torenle Zapolya'ya Macar krallık tacını giydirdikten sonra Avusturya topraklarına girdi ve Viyana'yı ku?attıysa da (
I. Viyana Ku?atması
) alamadan geri dondu (1529). Janos Zapolya Osmanlıların deste?iyle ulke topraklarının ucte ikisine egemen olurken, Ferdinand da batıda kalan toprakları elinde tuttu.
Vergi
vermek ko?uluyla Macaristan'ın kendisine bırakılması yolundaki onerisi Osmanlı Devleti tarafından reddedilen (1530) Ferdinand, generallerinden Wilhelm von Roggendorf'u Macaristan uzerine gonderdi.
Zapolya
'nın ba?kenti Budin'i ku?atan von Roggendorf,
Zigetvar Seferini
bırakıp geri donen Kasım Pa?a'nın ku?atmayı yararak kente girmeyi ba?arması ve yardıma gelen Semendire
sancakbeyi
Mehmet Bey'in akıncılarını, Sadrazam
Pargalı ?brahim Pa?a
'nın buyuk ordusunun onculeri sanması uzerine ku?atmayı kaldırarak kactı (1531). Bir sure sonra ?kinci Avusturya Seferi'ne cıkan Kanuni,
Kanije
kalesini alıp Gratz onlerine geldi (1532). Bunun uzerine Zapolya'nın krallı?ını tanıyan ve elindeki Macar toprakları icin Osmanlı Devleti'ne yıllık vergi odemeyi kabul eden Ferdinand ile bir barı? antla?ması yapıldı (1533).
Kanuni'nin, Turk egemenli?inde olmak ko?uluyla Macar Krallı?ı'na atadı?ı Zapolya, velinimeti sayılan padi?aha ihanet ederek Ferdinand'la gizli bir antla?ma imzaladı (1538). Buna gore Ferdinand onu ya?am boyu Macar Kralı tanıyacak, ancak kar?ılı?ında, Ferdinand Janos Zapolya'nın varisi sayılacak, bekar oldu?u ve mirascısı bulunmadı?ı icin olumunden sonra Zapolya'nın ulkesi Ferdinand'a gececekti. Bu antla?manın haberini alan Kanuni ve Macar milliyetcilerinin zoruyla
Polonya
Kralı
I. Zygmunt
'un kızıyla evlendirilen (1539) Zapolya'nın Janos Zsigmond adı verilen bir o?lu oldu. Ancak, Zapolya cocuk do?duktan 15 gun sonra olunce (22 A?ustos 1540), Ferdinand Macar topraklarını istilaya ba?ladı.
Bunun uzerine 20 Haziran 1541'de ba?layan ve "Budin Seferi" adlı verilen yeni bir Macaristan seferine cıkan Kanuni, Macaristan'ı bir Osmanlı eyaleti (
Budin Eyaleti
) olarak do?rudan merkeze ba?larken Do?u Macaristan ve Transilvanya'da da tabi bir hukumet "
Erdel Prensli?i
" tesis etti. Kucuk kralla ailesini de
Erdel
Prensi sıfatıyla bu ulkeye gonderdi. Boylece Macaristan'ın orta ve guney bolgelerini do?rudan Osmanlı topraklarına katarken, yıllık bir vergi kar?ılı?ında Ferdinand'ın batıdaki egemenli?ini tanıdı. Budin merkezli olmak uzere kurulan yeni eyaletin ilk beylerbeyli?ine Ramazano?lu
Uzun Suleyman Pa?a
atandı (28 Kasım 1542).
Kanuni Sultan Suleyman'ın 23 Nisan 1543 tarihinde ba?layan ve "Estergon Ku?atması" adı verilen 10. sefer-i humayunundaki yeni futuhatı Macar ulkelerindeki Osmanlı hakimiyetini geni?letip kesinle?tirirken, Almanya ?mparatorlu?u da 8 Ekim 1547 tarihinde imzalanan "?stanbul Barı?ı" ile bu fiili durumu kabul etmek zorunda kaldı.
Banat
bolgesinde, Rumeli Beylerbeyi
Sokollu Mehmed Pa?a
ve ?kinci Vezir Damad
Kara Ahmed Pa?a
'nın 10 Temmuz 1551'de ba?layan ve 19 Ekim 1552 tarihinde sona eren "Erdel Seferi" sırasında, Teme?var ?ehrinin fethi sonrası "Teme?var Beylerbeyli?i" kuruldu (1552).