Levant Bolgesi
Levant
(
Arapca
:
??????,
el-Ma?rık
),
Akdeniz
'in do?u sahillerinde bulunan geni? bir araziyi tanımlamak icin kullanılan, sınırları kesin olmayan, co?rafi, tarihi ve kulturel bir adlandırma. Genel olarak tarih sureci icerisinde
Toros Da?ları
'nın guneyinde,
Orta Do?u
'da geni? bir alanı belirtmektedir. Batısında
Akdeniz
, guneyinde Arabistan Colu ve do?usunda
Mezopotamya
ile sınırlanmı?tır. Levant
Kafkasya
Da?ları'nı,
Arap Yarımadası
'nın belirli bir parcasını ve -her ne kadar kimi kaynaklarda
Kilikya
dahil edilse de- Hatay ili haricinde
Anadolu
'yu icermez.
Sina Yarımadası
, Levant ile
Mısır
arasında bir kara koprusu olu?turdu?undan dı?arıda tutulabilir. Zamanla Levant insanı ve kulturu Sina ve
Nil Nehri
arasındaki bolgeye egemen olmu? olsa da, bu bolge co?rafi Levant'ı tam olarak kar?ılamaz.
[
kaynak belirtilmeli
]
Dar anlamda
Lubnan
,
Filistin
ve
?srail
ile sınırlandırılabilen Levant,
Osmanlı
donemindeki kar?ılı?ıyla
Biladu'?-?am
(
Arapca
: ?????? ??????) yani
?am Vilayeti
'dir, bu da ?am kenti ve yakın Akdeniz kıyısındaki beldeleri icerir. Fakat bu tabir ne
Hatay
'ı ne de Suriye'nin Akdeniz kıyılarını kapsar. Bu acıdan bir di?er dar goru?tur. Geni? anlamda ise
?talya
'nın do?usundaki
Do?u Akdeniz Havzası
'nın tamamını tanımlamak icin kullanılır.
Ma?rek
(
Arapca
:??????) ise Arapca kokenli bu bolge icinde kullanılabilecek benzer bir tabirdir.
[1]
Levant kelimesi
Latincede
kalkmak, kaldırmak, (Gune? icin) do?mak
anlamlarına gelen
levare
fiilinden turemi?tir. Esasen
Batı
'da genel ifadeyle "do?u", "gune?in do?du?u yer" veya "?talya'nın do?usunda kalan Akdeniz toprakları" icin kullanılagelen tabir
[2]
Turkceye
Fransızcadan
gecmi?tir.
[3]
Do?uyu adlandırmada gune?i referans gosteren benzer tabirlere
Yunancada
(
?νατολ?
, bkz.
Anadolu
),
Almancada
(
Morgenland,
direkt cevirisi "sabah ulkesi, sabahın toprakları"),
?talyancada
(
Levante
),
Macarca
'da (
Kelet
),
?spanyolca
ve
Katalancada
(
Levante
ve
Llevant
) ve
?branice
'de (
mizrah
) rastlanılmaktadır.
Yine Latince kokenli "Orient" kelimesi de kelime anlamı "yukselmek" olan
orior
kokunden turemi?tir ve "do?u" anlamına gelmektedir. (bkz.
?ark Ekspresi
)
19. yuzyıl Levant sakinleri
Levant kelimesi ?ngilizcede 16. yuzyılda, ilk
?ngiliz
tuccarların bolgeye gelmesini takiben kullanıldı. ?ngiliz gemileri 1570 yılında Akdeniz'de gorundu ve ?ngiliz ticaret ?irketleri 1579 yılında Osmanlı sultanı ile kapitulasyon anla?ması imzaladı.
[4]
1579 yılında ?ngilizler,
Osmanlı Devleti
ile ticaret icin
Levant ?irketi
'ni kurdu ve 1670 yılında aynı amac do?rultusunda Fransız
Compagnie de Levant
kuruldu. "Levanten" tabiri aslen do?u Akdeniz co?rafyasının Avrupa kokenli sakinlerini tanımlarken zamanla bolgedeki "yerli" ve "azınlık" gruplarını da kapsar hale geldi.
[3]
[5]
Levanten Denizi, Akdeniz'in Do?usu
19. yuzyıla ait gezi yazılarında tabir, Osmanlı Devleti'nin yonetiminde bulunan ve -Yunanistan gibi- bir zamanlar bulunmu? olan tum do?u topraklarıyla ili?kilendirildi. Ayrıca
Birinci Dunya Sava?ı
sonrası bolgede kurulan
Fransız Suriye ve Lubnan Mandası
(1920-1946), Levant Devletleri olarak da adlandırılırdı.
[6]
Ebla
,
Mari
ve
Ugarit
'te onemli pek cok kazının yapıldı?ı o zamanda bu terim arkeolojide genel hale geldi. Bu siteler
Mezopotamya
,
Kuzey Afrika
,
Arabistan
olarak sınıflandırılamadı?ından once
Levantine
olarak adlandırılıyordu.
[
kaynak belirtilmeli
]
Bugun
Levant
tipik olarak arkeologlar ve tarihciler tarafından
Haclı Seferleri
tartı?ıldı?ında tarih oncesi, antikca? ve bolgenin Orta Ca? tarihine referans olarak kullanılır. Sozcuk ayrıca ara sıra, modern veya ca?da? olaylara, insanlara, devletlere, ayni bolgedeki devlet kısımlarına,
?srail
,
Lubnan
,
Suriye
ve Filistin kara topra?ına referans olarak kullanılır.
Fransız Suriye ve Lubnan Mandası
?ngiliz Filistin Mandası
Gunumuzdeki anlamıyla Levant bolgesi ise Osmanlı Devletinden
1. Dunya Sava?ı
sonrası kopan, manda yonetimine donu?turulen
Fransız Suriye ve Lubnan Mandası
ve
?ngiliz Filistin Mandası
ait toprakları ve bu topraklara sahip devletleri tanımlar.
[
kaynak belirtilmeli
]
Akdeniz'in en do?uda kalan kısmına
Levant Denizi
de denir.
Bu devlet ve bolgelere ?u ?ekilde geni?letilebilinir.
[
kaynak belirtilmeli
]
Levant Arapcası
, Kuzey ve Guney olarak 2'ye ayrılır.
Levant Arapcası
bolgede en yaygın kullanılan Arapca lehcesidir. Do?u ve Akdeniz mutfaklarının birle?iminden olu?an
Levant mutfa?ı
ozellikle de
humus
oldukca tanınmı?tır.
[
kaynak belirtilmeli
]
Levant bolgesi
Hristiyanlar
,
Muslumanlar
ve
Yahudiler
icin kutsal sayılan bircok mekana sahiptir.
Bolgedeki egemen etnik grup Arap olsa da, dunyadaki Yahudi nufusunun yarıya yakını ve Turk,
Ermeni
,
Kurt
,
Suryani
,
Rum
,
Cerkes
gibi gruplar bolgede ya?ar. Bunun dı?ında
Durziler
,
Arap Ortodokslar
,
Alaviler
(Nusayriler) ve
Marunilerin
anavatanı sayılır.
[
kaynak belirtilmeli
]
- Levantine Haritage Site
Includes many oral and scholarly histories and genealogies for some Levantine Turkish families.