한국   대만   중국   일본 
Kuzey Atlantik Antla?ması - Vikipedi ?ceri?e atla

Kuzey Atlantik Antla?ması

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Kuzey Atlantik Antla?ması
Kuzey Atlantik Antla?ması'nın belgeleme sayfası
Tur Askeri ittifak
Ba?lam
32 uye devlet
?mzalanma 4 Nisan 1949
Yer Washington, D.C.
Yururluk 24 A?ustos 1949
Ko?ul ABD, Belcika, Birle?ik Krallık, Fransa, Hollanda, Kanada ve Luksemburg ile di?er taraf ulkelerin co?unlu?u tarafından onaylanması
Korunma yeri Amerika Birle?ik Devletleri Hukumeti

Kuzey Atlantik Antla?ması , 4 Nisan 1949'da Washington 'da imzalanan ve Kuzey Atlantik Antla?ması Orgutu 'nu (NATO) kuran antla?ma.

Arka plan [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Antla?ma, 4 Nisan 1949'da Washington, D.C.'de, Amerikalı diplomat Theodore Achilles tarafından yonetilen bir komite tarafından imzalandı. Daha once 22 Mart ve 1 Nisan 1948 tarihleri arasında Pentagon'da gizli goru?meler yapıldı ve Achilles ?unları soyledi:

Goru?meler yakla?ık iki hafta surdu ve sona erdi?inde bir antla?manın olaca?ı anla?ılmı?tı ve benim bir tasla?ım kasamın alt cekmecesinde bulunuyordu. Bu tasla?ı, Jack [Hickerson] dı?ında kimseye gostermedim. Ke?ke saklasaydım, ama 1950'de Bakanlık'tan ayrıldı?ımda, gorevli olarak kasada bıraktım ve ar?ivlerde izini surme fırsatım olmadı. Son olarak Kuzey Atlantik Antla?ması, ilk tasla?ımın genel bicimine ve bircok ifadesine sahipti, ancak onemli farklılıklar ta?ıyordu. Bu taslak, Rio Antla?ması'ndan ve henuz imzalanmamı? olan sa?lanan Bruksel Antla?masına buyuk olcude benziyordu. [1]

Achilles'a gore anla?manın bir di?er onemli yazarı John D. Hickerson'du:

Di?er tum insanlardan daha fazla, Jack Antla?ma'nın do?ası, iceri?i ve bicimiyle ilgili sorumluydu... Antla?ma, tek ki?ilik bir Hickerson antla?masıydı. [1]

Kuzey Atlantik Antla?ması, NATO'nun temel bir bile?eni olarak, II. Dunya Sava?ı sonrası devletler arası gerilimli ili?kileri onlemek isteyen ABD'nin bir urunudur ve sonuc olarak Avrupa'da cok taraflılı?ı sa?lamı?tır. [2] Antla?ma, ABD'nin Avrupa gucleriyle olan kolektif savunma duzenlemesinin bir parcasıdır, uzun ve du?unceli bir sureci takip eder. Antla?ma, Sovyetler Birli?i'nin Batı Avrupa'ya saldırısıyla ilgili bir silahlı saldırısına kar?ı goz onunde bulundurularak olu?turulmu? olsa da, So?uk Sava? sırasında kar?ılıklı savunma maddesi hicbir zaman devreye sokulmamı?tır. [3] [4]

Kuzey Atlantik Antla?ması'nı imzalayan taraflar, " demokrasi , bireysel ozgurluk ve hukukun ustunlu?u prensiplerine dayanan, halkların ozgurlu?unu, ortak mirası ve medeniyetini koruma kararlılı?ındadır." [5]

Uyeler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kurucu uyeler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Mevcut NATO uyesi ulkeler
Zaman icindeki NATO uyeli?ini gosteren harita

A?a?ıdaki on iki devlet, antla?mayı imzalayarak NATO'nun kurucu uyeleri haline geldi. A?a?ıdaki liderler, ulkelerinin yetkilileri olarak 4 Nisan 1949'da Washington, D.C.'de anla?mayı imzaladılar. [6] [7]

Kurucu olmayan uyeler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?lk 12 kurucu devletten sonra ve Sovyetler Birli?i'nin da?ılmasından once a?a?ıdaki dort devlet antla?maya katıldı:

Sovyetler Birli?i'nin da?ılmasının sonrasında katılan uyeler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Sovyetler Birli?i'nin da?ılmasından sonra a?a?ıdaki 16 devlet antla?maya katıldı:

Sonradan kapsamın dı?ına cıkan bolgeler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Hicbir devlet antla?madan cekilmedi, ancak bazı uye devletlerin ba?ımlılıkları ba?ımsız hale geldikten sonra uyelik talebinde bulunmadılar.

  •   Kıbrıs Cumhuriyeti (1960 yılında Birle?ik Krallık'tan ba?ımsız oldu)
  •   Cezayir (1962'de Fransa'dan ba?ımsız oldu)
  •   Malta (1964'te Birle?ik Krallık'tan ba?ımsız oldu)

Maddeler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Madde 1 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Antla?manın 1. maddesi, uye tarafların "uluslararası barı? ve guvenli?in, adaletin tehlikeye atılmaması icin barı?cıl yollarla cozulmesi gereken uluslararası anla?mazlıkları cozmeyi" taahhut etti?ini ve Birle?mi? Milletler'in amacıyla uyumsuz bir ?ekilde, uluslararası ili?kilerinde herhangi bir bicimde guc veya kullanma tehdidinden kacınmayı taahhut ettiklerini belirtir.

Uyeler, Birle?mi? Milletler ?artı'na uygun olarak, Kuzey Atlantik bolgesinde istikrar ve refahı te?vik etmeyi amaclarlar.

Madde 2 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Antla?manın 2. maddesi, "Taraflar, ozgur kurumlarını guclendirerek, bu kurumların temellerine dayandı?ı ilkelerin daha iyi anla?ılmasını sa?layarak ve istikrar ve refah ko?ullarını te?vik ederek, barı?cıl ve dostane uluslararası ili?kilerin daha da geli?imine katkıda bulunacaklardır. Uluslararası ekonomik politikalarında catı?mayı ortadan kaldırmaya calı?acaklar ve tum veya herhangi biri arasındaki ekonomik i?birli?ini te?vik edeceklerdir." ?eklinde hukum verir. Bu madde bazıları tarafından Pearson'un bu maddeyi antla?maya dahil etmesini istemesinin ardından "Kanada Maddesi" olarak adlandırılır. [8] [9] Madde, bir ticaret konseyi, kulturel program, teknoloji payla?ımı ve bir bilgi programı icin onerileri iceriyordu. Bunlardan sadece son ikisi kabul edildi. Yine de, bazı gozlemciler tarafından uyeler arasındaki ticaret anla?mazlıkları hakkında yorum yapılırken gundeme getirilmi?tir. [10]

Madde 3 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Anla?manın 3. maddesi, "Bu Anla?manın amaclarını daha etkili bir ?ekilde gercekle?tirmek icin, Taraf Devletler, ayrı ve birlikte, surekli ve etkili yardım ve dayanı?ma araclarıyla, silahlı saldırıya kar?ı direnme yeteneklerini bireysel ve kolektif olarak koruyacak ve geli?tireceklerdir." ?eklindedir. [11]

Son donemde madde, 2006 yılında GSY?H harcamaları icin %2 hedefinin temeli olarak yorumlanmı?tır. Bu olcum, 2014 Galler zirvesi sırasında yeniden onaylanmı?tır. [12] [13]

Aynı zamanda uye devletleri guclendirmek amacıyla bir yetkiyi guclendirmek icin temel bir kavram olarak da kullanılmı?tır: buyuk felaketlere, altyapı arızalarına veya geleneksel silahlı saldırılara kar?ı direnme ve toparlanma yetene?i. Bu taahhut ilk kez 2016 Var?ova zirvesi sırasında kabul edilmi? ve 2021 yılındaki COVID-19 pandemisinin ardından daha da tekrarlanmı? ve acıklı?a kavu?turulmu?tur. NATO belgelerine gore, bu yedi ana alanı icermesi gerekti?i anla?ılmı?tır: [14] [15]

  • Hukumetin bir kriz sırasında sureklili?i
  • Enerji ve enerji ?ebekesi altyapısının guclendirilmesi
  • Goc kontrolu
  • Gıda ve su guvenli?i
  • Tıbbi acil durumlar
  • Guclu sivil ileti?im
  • Etkili ula?ım a?ları [16]

Madde 4 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Madde 4, genellikle NATO'nun askeri operasyonlarının ba?langıc noktası olarak kabul edilir ve bu nedenle acil durumlar veya aciliyet gerektiren durumlar icin tasarlanmı?tır. Resmi olarak, "taraflardan herhangi birinin toprak butunlu?u, siyasi ba?ımsızlı?ı veya guvenli?i tehdit edildi?inde" askeri konularda destek yapılmasını ongoruyor. Bu madde harekete gecirildi?inde, sorun Kuzey Atlantik Konseyi'nde goru?ulur ve Tum ittifak devletleri adına ortak bir karar ve (lojistik, askeri veya ba?ka bir ?ekilde) deste?e resmi olarak yol yol acar. ?ttifak'ın kurulmasından bu yana resmi olarak yedi kez devreye alındı: [17] [18] [19]

Madde 4 ca?rıları
Ulke Tarih Nedeni Sonuc
  Turkiye ?ubat 2003 Irak Sava?ı . [17] [20] Caydırıcılık Harekatı. [21]
Haziran 2012 2012 Turk F-4 Phantom uca?ının du?urulmesi . [17] Etkin Sınır Harekatı. [22]
Ekim 2012 Suriye ?c Sava?ı sırasında Suriye-Turkiye sınırındaki catı?malar [17]
  Letonya [23]

  Litvanya [24]

  Polonya [25]

Mart 2014 Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakı Romanya , Bulgaristan ve Turkiye tarafından deniz, kara ve hava kuvvetlerinin konu?landırılması. Uye ulkeler ve uluslararası toplumun yaptırımları kınaması ve Ukrayna'yı desteklemesi. Ukrayna hukumetine tıbbi yardım sa?lanması. [26] [27] [28] [29]
  Turkiye Temmuz 2015 I??D'in ustlendi?i 2015 Suruc saldırısı ve guney sınırındaki di?er guvenlik sorunları. [19] [30] [31] [32] Saldırının kınanması ve Turkiye'deki NATO varlıklarının arttırılması. [32] [33]
?ubat 2020 Suriye ?c Sava?ı'ndaki catı?malarının bir parcası olarak artan gerginlikler, Turk birliklerine yonelik Suriye rejimi ve Rus hava saldırıları [17] [34] [35] Turk hava savunmasının NATO tarafından guclendirilmesi. [36] [37]
  Bulgaristan

  Cekya

  Estonya

  Letonya

  Litvanya

  Polonya

  Romanya

  Slovakya [38]

?ubat 2022 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı i?gali . [39]
Ayrıca bakınız: 2022 NATO sanal zirvesi
Savunmanın guclendirilmesi, Ukrayna'ya malzeme deste?i ve NATO Mukabele Gucunun etkinle?tirilmesi. [40] [41] [42] [43] [44]

Ayrıca, Madde 4'un resmi olarak ca?rılmadı?ı ancak tehdit edildi?i durumlar da ya?anmı?tır. Aslında bu, Article 4'un orijinal amaclarından biri olarak gorulmu?tur: sorunları yukseltmek ve uye ulkelere caydırıcılık sa?lamak icin bir arac olarak kullanmak. Orne?in, Kasım 2021'de Polonya Dı?i?leri Bakanlı?ı, Belaruslu gocmen krizi nedeniyle Article 4'u tetiklemeyi du?unmu?, ancak resmi olarak talep edilmemi?tir. [45] [46] [47]

15 Kasım 2022 tarihinde Ukrayna sınırına yakın Przewodow koyu yakınlarında Polonya topraklarına bir fuze saldırısı duzenlendi. Bu olay, Rusya'nın Ukrayna ?ehirlerine ve enerji tesislerine saldırısı sırasında gercekle?ti. 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı i?gali sırasında NATO topraklarına atılan ilk fuze olayıydı. NATO Genel Sekreteri, Polonya Devlet Ba?kanı ile goru?tu, ancak Madde 4 konvansiyonu ca?rısı yapılmadı, hukumet bunu du?undu?u goru?melerde bulundu. [48] [49] [50] [51] [52] [53] [54] [54] [55] [56]

Madde 5 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Antla?manın onemli bir bolumu, 5. Madde'dir. Bu taahhut maddesi, casus foederis'i tanımlar. Her uye devlet, 6. Madde tarafından tanımlanan bolgelerde bir uye devletine kar?ı duzenlenen bir silahlı saldırının hepsine kar?ı duzenlenmi? bir saldırı olarak kabul etmeyi taahhut eder. Boyle bir saldırı durumunda, her uye devlet, "Kuzey Atlantik bolgesinin guvenli?ini yeniden tesis etmek ve surdurmek icin gerekli gordu?u herhangi bir eylemi, silahlı kuvvetlerin kullanımı dahil" alarak yardımcı olmalıdır. Bu madde yalnızca bir kez harekete gecirilmi? olsa da, bircok di?er durumda de?erlendirilmi?tir.

11 Eylul saldırıları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

NATO tarihinde yalnızca bir kez devreye sokulmu?tur. 2001 yılında Amerika Birle?ik Devletleri'ne yapılan 11 Eylul saldırıları sonrasında olmu?tur. Madeyi devreye alma i?lemi, 4 Ekim 2001 tarihinde onaylanmı?tır, NATO'nun saldırıların gercekten Kuzey Atlantik Antla?ması'nın ?artlarına uygun oldu?unu belirlemesiyle gercekle?mi?tir. 11 Eylul saldırılarına yanıt olarak NATO tarafından alınan sekiz resmi eylem arasında Eagle Assist Harekatı ve Akdeniz'de teroristlerin veya kitle imha silahlarının ta?ınmasını engellemeyi amaclayan deniz operasyonu olan Etkin Caba Harekatı da bulunmaktadır, aynı zamanda gemilerin guvenli?ini artırmayı da amaclamı?tır. Etkin Caba, 4 Ekim 2001 tarihinde ba?lamı?tır. [57] [58] [59] [60]

Madde 5 ca?rıları
Ulke Tarih Nedeni
  Turkiye Haziran 2012
Ana madde: 2012 Turk F-4 Phantom uca?ının du?urulmesi

Turk askeri jetinin "silahsız" oldu?u, Suriye'ye "13 deniz mili" uzaklıkta, "uluslararası sularda" iken "yerli radar sistemlerini test etmek amacıyla tek ba?ına bir gorev" uzerinde iken du?urulmesi. 25 Haziran'da, Turkiye Ba?bakan Yardımcısı'nın 5. Madde'yi gundeme getirmeyi niyetledi?ini soylendi. [61] [62] [63]

A?ustos 2012
Ana madde: Suleyman ?ah Turbesi

Recep Tayyip Erdo?an : "Suleyman ?ah Turbesi [Suriye'de] ve etrafındaki arazi bizim topraklarımızdır. O anıta kar?ı olumsuz bir hareketi goz ardı edemeyiz, cunku bu, topraklarımıza yapılmı? bir saldırı olurdu ve aynı zamanda NATO topraklarına yapılmı? bir saldırı olurdu... Herkes gorevini biliyor ve gerekeni yapmaya devam edecektir." [64]

  Birle?ik Krallık

  ABD

A?ustos 2022 Birle?ik Krallık Savunma Komitesi Ba?kanı Tobias Ellwood, Ukrayna'daki Zaporijya Nukleer Santrali'ne kar?ı bilincli bir saldırının radyasyon sızıntısına yol acabilece?ini ve bu durumun 5. Madde'yi ihlal edece?ini belirtti. Bu acıklama, 2022 Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısının sırasında Rusya tarafından i?gal edilmi? santralde nukleer bir felaketin meydana gelebilece?i korkuları uzerine yapıldı. Ertesi gun Amerikalı milletvekili Adam Kinzinger, NATO ulkelerine radyasyon sızıntısının insan olumlerine yol acaca?ını ve bu durumun 5. Madde'nin otomatik olarak devreye girmesi anlamına gelece?ini soyledi. [65]
  Arnavutluk Ekim 2022 Arnavutluk Ba?bakanı Edi Rama , hukumetinin, 15 Temmuz 2022'de kritik ve hukumet altyapısına yonelik gercekle?tirildi?ine inanılan ve buyuk olasılıkla ?ran adına devletle ili?kilendirilen siber suclular tarafından gercekle?tirilen buyuk caplı bir siber saldırıya yanıt olarak 5. Madde'yi devreye sokmayı du?undu?unu acıkladı. [66] [67]

Madde 6 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Madde 6, Madde 5'in sadece Avrupa , Kuzey Amerika , Turkiye ve Atlantik adalarında bulunan uye devletlerin topraklarını kapsadı?ını belirtmektedir.

A?ustos 1965'te ABD Dı?i?leri Bakanlı?ı , ABD Savunma Bakanlı?ı ve NATO'nun hukuk birimi, Hawaii eyaletine yapılan bir saldırının antla?mayı tetiklemeyece?i, ancak di?er 49 eyalete yapılan bir saldırının tetikleyece?i konusunda goru? birli?indeydi. Kuzey Afrika sahilinde bulunan Ceuta ve Melilla ?ehirleri, Fas'ın iddialarına ra?men NATO koruması altında de?ildir. Hukuk uzmanları, di?er maddelerin ?spanyol Kuzey Afrika ?ehirlerini kapsayabilece?ini yorumlamı?larsa da bu goru? pratikte test edilmemi?tir. Bu aynı zamanda 2020 ?dlib saldırısı gibi olayların Madde 5'i tetiklememesinin nedenidir, cunku saldırıya u?rayan Turk askerleri Suriye'dedir. [68] [69] [70]

16 Nisan 2003 tarihinde NATO, Afganistan'daki Uluslararası Guvenlik Destek Gucu'nu (ISAF), 42 ulkenin askerlerini iceren bir gorevi yonetmeyi kabul etti. Karar, ISAF'ı o donemde yoneten Almanya ve Hollanda'nın talebi uzerine alındı ve on dokuz NATO buyukelcisi oybirli?iyle onayladı. Kontrolun NATO'ya devri 11 A?ustos'ta gercekle?ti ve NATO'nun tarihinde ilk kez Madde 6 tarafından belirlenen bolge dı?ındaki bir gorevi yonetti. [71]

Madde 7 ve Madde 8 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Di?er uluslararası yukumluluklerle ( BM haric, cunku Madde 7 ile NATO tarafından BM dikkate alınmaz) veya iki NATO uyesi arasındaki askeri catı?ma durumunda, Madde 8 devreye girer. Bu, ozellikle bir uye di?er bir uye aleyhine askeri harekata katılırsa, soz konusu uyeler icin antla?manın uygulanmasına ara verilebilece?i durumlarda onemlidir. Bu durum henuz gercekle?medi, ancak NATO muttefikleri arasında bu tehdide yakın birkac askeri anla?mazlık ya?andı.

NATO ici anla?mazlıklar
Tarih Sorun ya?ayanlar Anla?mazlık
1958?1961, 1972?73 ve 1975?76   Belcika

  Birle?ik Krallık   Batı Almanya

  ?zlanda Morina Sava?ları
1974   Yunanistan   Turkiye Kıbrıs Barı? Harekatı
1994-1996   Kanada   ?spanya Kalkan Sava?ı
1992?gunumuz   Yunanistan   Turkiye Ege sorunu

Madde 9 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ana madde: Kuzey Atlantik Konseyi

Madde Kuzey Atlantik Konseyi'ni kurar ve konsey yetkisini do?rudan antla?madan alır. Antla?mada belirtilen ba?lıca hedefleri, Madde 3 ve Madde 5'in yurutulmesidir.

Madde 10 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Madde 10, di?er ulkelerin NATO'ya katılma surecini belirler, bu da mevcut NATO uyeleri tarafından oybirli?iyle kabul edilmesiyle gercekle?ir. Ayrıca, yeni NATO uyeleri bolgesel olarak sadece di?er Avrupa ulkelerinden olu?abilir. Uygulamada, madde, bir ulkenin NATO uyesi olabilmesi icin izlemesi gereken bir dizi eylem planına donu?mu?tur, bunlar arasında Uyelik Eylem Planı (MAP) mekanizması ve Arttırılmı? Diyalog formulu bulunur. [72] [73]

Madde 11 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Madde 11, antla?manın ilk onay surecini iceriyordu. Her imzacı ulke, antla?mayı kendi anayasa surecleri aracılı?ıyla onaylamak zorundaydı. Antla?manın yururlu?e girebilmesi icin Belcika, Kanada, Fransa, Luksemburg, Hollanda, Birle?ik Krallık ve Amerika Birle?ik Devletleri tarafından onaylanması gerekiyordu.

Madde 12 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Madde 12, antla?manın nasıl de?i?tirilebilece?ini belirtir; bu tur de?i?iklikler hala Kuzey Atlantik bolgesini etkiliyorsa ve Birle?mi? Milletler ?artı'nı ihlal etmiyorsa. Uygulamada, sadece NATO'nun yargı alanına hangi bolgelerin girdi?ini acıkca belirlemek icin kullanılmı?tır.

Madde 13 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Madde 13, bir uyenin NATO'dan ayrılma surecini belirler, bu surec uye devletin, antla?manın imzacısı olarak rol oynayan ABD hukumetine bir yıl onceden bildirimde bulunmasını icerir, ardından bildirimi ABD di?er uye devletlere duyurur. 13. Madde, uye devletlerce soz konusu olmamı?tır. Ancak Cezayir , Malta ve Kıbrıs ba?ımsız oldukları icin NATO'nun korumasından cıkmı?lardır

Fransa , NATO'nun askeri komuta yapısından cekilmi?tir ancak tamamen NATO'dan cekilmemi?tir. 2009 yılında tekrar katılmı?tır; Aynı durum 1974'te Yunanistan'da gercekle?mi?tir. 1980 yılında tekrar katılmı?tır.

Madde 14 [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Madde 14, NATO'nun resmi dillerini ?ngilizce ve Fransızca olarak belirler ve Amerika Birle?ik Devletleri hukumetinin antla?manın di?er uye devletlerine kopyalarını duyurması gerekti?ini belirtir.

?mzalanmasından bu yana yapılan de?i?iklikler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Antla?manın yazılmasından bu yana yapılan de?i?iklikleri yansıtan uc resmi dipnot yayınlandı: [74]

Madde 6:

  • 5. Madde'nin uygulandı?ı bolgelerin tanımı, 22 Ekim 1951 tarihinde imzalanan Turkiye'nin NATO Antla?ması'na Katılımına ?li?kin Protokolun 2. Maddesi ile yeniden duzenlendi.

Madde 6:

  • 16 Ocak 1963 tarihinde Kuzey Atlantik Konseyi, Fransa'ya ait eski Cezayir departmanları acısından, bu Antla?ma'nın ilgili maddelerinin 3 Temmuz 1962 tarihi itibarıyla uygulanamaz hale geldi?ini belirtti.

Madde 11:

  • Antla?ma, tum imzacı devletlerin onaylarının verilmesinin ardından 24 A?ustos 1949'da yururlu?e girdi.

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ a b "Theodore Achilles Oral History Interview" . Truman Library. 20 Temmuz 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 29 Mayıs 2014 .  
  2. ^ Cha, Victor (Kı? 2010). "Powerplay: Origins of U.S. Alliances in Asia". International Security . 34 (3): 158-196. doi : 10.1162/isec.2010.34.3.158 .  
  3. ^ "A short history of NATO" . NATO (?ngilizce). 29 Mart 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 9 Kasım 2022 .  
  4. ^ Mabon, David W. (May 1988). "Elusive Agreements: The Pacific Pact Proposals of 1949-1951". Pacific Historical Review . 57 (2): 147-178. doi : 10.2307/4492264 . JSTOR   4492264 .  
  5. ^ "About this Collection | United States Treaties and Other International Agreements | Digital Collections | Library of Congress" (PDF) . Library of Congress . 29 Mart 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  6. ^ Bevans, Charles Irving (1968). "North Atlantic Treaty". Treaties and other international agreements of the United States of America 1776?1949 . 4, Multilateral 1946?1949. Washington, D.C.: Department of State. s. 831. LCCN   70600742 . OCLC   6940 . 9 Ekim 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 1 Mayıs 2013 .  
  7. ^ "NATO Declassified - Treaty Signatories" . NATO. 26 Haziran 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  8. ^ "by NATO Secretary General Jens Stoltenberg at Massey College, Toronto (Canada)" . 7 Haziran 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  9. ^ NATO. "The North Atlantic Treaty" . NATO (?ngilizce). 29 Eylul 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Nisan 2022 .  
  10. ^ Eldon, Stewart (7 Mart 2017). "Brexit and Security" . 23 Mart 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  11. ^ Kaynak hatası: Gecersiz <ref> etiketi; :0a2 isimli refler icin metin sa?lanmadı (Bkz: Kaynak gosterme )
  12. ^ Jans, Karljin (18 Mart 2022). "Will Russia's invasion boost NATO's budget?" . Clingendal Institute. 31 Mayıs 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 . which goes beyond the idea of the 2% target. This will require focusing on Alliance readiness levels, with at the centre the NATO Defence Planning Process, addressing the full spectrum of challenges. NATO’s Article 3 will remain the fundamental principle to make this a reality.  
  13. ^ "Press Briefing by NATO Spokesman, James Appathurai after the meeting of the North Atlantic Council at the level of Defence Ministers" . 8 Haziran 2006. 6 Nisan 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 . Finally, I should add that Allies through the comprehensive political guidance have committed to endeavour, to meet the 2% target of GDP devoted to defence spending. Let me be clear, this is not a hard commitment that they will do it. But it is a commitment to work towards it. And that will be a first within the Alliance.  
  14. ^ "Commitment to enhance resilience: Issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Warsaw" . 8 Temmuz 2016. 21 A?ustos 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  15. ^ "Strengthened Resilience Commitment" . 15 Temmuz 2021. 13 Temmuz 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  16. ^ "Resilience and Article 3" . 11 Temmuz 2021. 23 Ekim 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  17. ^ a b c d e "The consultation process and Article 4" . NATO.int . 24 ?ubat 2022. 2 Nisan 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 ?ubat 2022 .  
  18. ^ "Report of the Committee of Three on Non-Military Cooperation in NATO" . NATO.int . 13 Aralık 1956. 25 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 ?ubat 2022 . Special attention must be paid, as explicitly recognised in Article 4 of the Treaty, to matters of urgent and immediate importance to the members of NATO, and to 'emergency' situations where it may be necessary to consult closely on national lines of conduct affecting the interests of members of NATO as a whole. There is a continuing need, however, for effective consultation at an early stage on current problems, in order that national policies may be developed and action taken on the basis of a full awareness of the attitudes and interests of all the members of NATO. While all members of NATO have a responsibility to consult with their partners on appropriate matters, a large share of responsibility for such consultation necessarily rests on the more powerful members of the Community.  
  19. ^ a b telegraph.co.uk: "Turkey calls for emergency Nato meeting to discuss Isil and PKK" 16 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 26 July 2015
  20. ^ Statement by NATO Secretary General, Lord Robertson, on measures in relation to a possible threat to Turkey (Speech). 10 ?ubat 2003 . Eri?im tarihi: 25 ?ubat 2022 .  
  21. ^ "Conclusion of Operation Display Deterrence and Article 4 security consultations" . 16 Nisan 2003. 30 Ekim 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 ?ubat 2022 .  
  22. ^ "NATO Foreign Ministers' statement on Patriot deployment to Turkey" . 5 Aralık 2012. 27 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2022 . As the North Atlantic Council made clear on June 26 and October 3, we stand with Turkey in the spirit of strong solidarity. We, the NATO foreign ministers, declare our determination to deter threats to and defend Turkey. In response to Turkey’s request, NATO has decided to augment Turkey’s air defence capabilities in order to defend the population and territory of Turkey and contribute to the de-escalation of the crisis along the Alliance’s border.  
  23. ^ "UNSC, EU, NATO to hold urgent meetings over Ukraine" . 1 Mart 2014. 6 Mart 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Mart 2014 . Meanwhile, Lithuania and Latvia called upon the North Atlantic Council, the decision-making body of NATO, to hold an extraordinary session on Ukraine, citing security concerns.   , Turkishpress.com
  24. ^ Ford, Matt (1 Mart 2014). "Russia's Seizure of Crimea Is Making Former Soviet States Nervous" . The Atlantic . 4 Mart 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Mart 2014 . Linas Linkevicius , Lithuania's foreign minister, responded on Saturday by invoking Article 4 of the North Atlantic Treaty ... for only the fourth time in the alliance's history.  
  25. ^ Baker, Peter (3 Mart 2014). "Top Russians Face Sanctions by U.S. for Crimea Crisis" . The New York Times . 24 Temmuz 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Mart 2014 . NATO called its second emergency meeting on Ukraine in response to a request from Poland under Article 4 of the North Atlantic Treaty relating to threats to a member state's security and independence.  
  26. ^ "NATO war game defends Baltic weak spot for first time" . EURACTIV MEDIA NETWORK BV. 19 Haziran 2017. 2 Kasım 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  27. ^ "Press conference by NATO Secretary General Jens Stoltenberg following the meeting of the NATO-Ukraine Commission" . 26 Kasım 2018. 26 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2022 . NATO has increased its presence in the Black Sea region on land, but also with air policing over the Black Sea region, including the Black Sea, and we have a regular NATO presence in the Black Sea, with naval capabilities. Then of course we have three littoral states: Romania, Turkey and Bulgaria  
  28. ^ "NATO Secretary General statement on the extraordinary meeting of the NATO-Ukraine Commission" . 26 Ocak 2015. 27 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2022 .  
  29. ^ "Statement by the North Atlantic Council on Crimea" . 18 Mart 2019. 25 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2022 .  
  30. ^ Ford, Dana (27 Temmuz 2015). "Turkey calls for rare NATO talks after attacks along Syrian border" . CNN . 16 Ekim 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Temmuz 2015 .  
  31. ^ nytimes.com: "Turkey and U.S. Plan to Create Syria ‘Safe Zone’ Free of ISIS" 16 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 27 July 2015
  32. ^ a b "Statement by the North Atlantic Council following meeting under Article 4 of the Washington Treaty" . 28 Temmuz 2015. 27 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2022 .  
  33. ^ "Statement by NATO Foreign Ministers on Assurance to Turkey" . 1 Aralık 2015. 27 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2022 . On the basis of our December 2012 decision, the Alliance has been augmenting Turkey’s air defence. We remain determined, in a spirit of 28 for 28, to continue developing additional NATO assurance measures and Allies are working to prepare other possible contributions.  
  34. ^ "Greece 'vetoes NATO statement' on support for Turkey amid Syria escalation" . 29 ?ubat 2020. 3 Mart 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 1 Mart 2022 . The Russian military later explained that the Syrian army targeted Hayat Tahrir al-Sham terrorists operating in the province, adding that Syrian government forces were not informed about the Turkish presence in the area.  
  35. ^ "Russia denies involvement in airstrikes on Turkish troops in Idlib" . Daily Sabah . 28 ?ubat 2020. 28 ?ubat 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 1 Mart 2022 .  
  36. ^ "Statement by the Secretary General after Article 4 consultations" . 28 ?ubat 2020. 27 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 ?ubat 2022 .  
  37. ^ "Refugees reach Greek border as EU demands Turkey upholds its migration commitments" . euronews.com . 28 ?ubat 2020. 28 ?ubat 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 ?ubat 2020 . The emergency meeting, held on Friday morning in Brussels, was held under Article 4 of NATO’s founding treaty, which allows any ally to request consultations if it feels its territorial integrity, political independence or security is threatened.  
  38. ^ "NATO vows to defend its entire territory after Russia attack" . AP NEWS (?ngilizce). 24 ?ubat 2022. 24 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 ?ubat 2022 .  
  39. ^ "Polska chce uruchomienia art. 4 traktatu waszyngto?skiego. Wniosek ju? zło?ony" . Do Rzeczy . 24 ?ubat 2022. 24 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi .  
  40. ^ "NATO puts warplanes on alert, to increase troop presence on eastern flank" . The Star . 26 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi .  
  41. ^ Cook, Lorne. "NATO leaders agree to bolster eastern forces after invasion" . ABC News . 26 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi .  
  42. ^ "Statement by the North Atlantic Council on Russia's attack on Ukraine" . 24 ?ubat 2022. 27 Mayıs 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 1 Mart 2022 . Today, we have held consultations under Article 4 of the Washington Treaty. We have decided, in line with our defensive planning to protect all Allies, to take additional steps to further strengthen deterrence and defence across the Alliance.  
  43. ^ "NATO to deploy thousands of commandos to nations near Ukraine" . Al Jazeera . 25 ?ubat 2022. 27 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 ?ubat 2022 .  
  44. ^ "Stoltenberg varsler mer hjelp" . NRK (Norvecce). 28 ?ubat 2022. 28 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 ?ubat 2022 .  
  45. ^ "Poland considers activating Nato's Article 4, says PM" . 14 Kasım 2021. 26 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 ?ubat 2022 .  
  46. ^ "Baltics pledge support to Poland over NATO's Article 4" . 16 Kasım 2021. 1 Mart 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 1 Mart 2022 .  
  47. ^ Sherrod L. Bumgardner. "Article 4 of the North Atlantic Treaty" . 24 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 ?ubat 2022 . In 1954, the first Secretary General of NATO, Lord Ismay, emphasized Article 4 consultation as a deterrence measure before an armed attack  
  48. ^ Liz Sly, Paul Sonne, Robyn Dixon. "Two dead in Poland as Ukraine war spills into NATO territory" . The Washington Post . 25 Mart 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  49. ^ "Explosion kills two in Poland near Ukraine border, with US claiming Russia may not be responsible" . ABC News (?ngilizce). 15 Kasım 2022. 15 Kasım 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Kasım 2022 .  
  50. ^ "Wybuch w miejscowo?ci Przewodow. Nie ?yj? dwie osoby" [Explosion in Przewodow. Two people are dead]. Radio Lublin (Lehce). 15 Kasım 2022. 15 Kasım 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Kasım 2022 .  
  51. ^ "Polish PM convenes 'urgent' meeting of defense committee" . The Jerusalem Post | Jpost.com (?ngilizce). 15 Kasım 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Kasım 2022 .  
  52. ^ Peleschuk, Dan; Landay, Jonathan (15 Kasım 2022). "Russia rains missiles across Ukraine as signs emerge of further retreat" . Reuters (?ngilizce). 24 Kasım 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Kasım 2022 .  
  53. ^ Leicester, John (15 Kasım 2022). "US official: Russian missiles crossed into Poland, killing 2" . AP News (?ngilizce). 16 Kasım 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Kasım 2022 .  
  54. ^ a b NATO. "by NATO Secretary General Jens Stoltenberg after the meeting of the North Atlantic Council on Poland" . 7 Nisan 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  55. ^ Barnes, Joe (15 Kasım 2022). "Russian missiles hit Poland killing two" . The Telegraph (?ngilizce). ISSN   0307-1235 . 20 Mart 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Kasım 2022 .  
  56. ^ "Russian missiles cross into Poland during strike on Ukraine" . POLITICO (?ngilizce). Associated Press. 15 Kasım 2022. 17 Kasım 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Kasım 2022 .  
  57. ^ "NATO's Operations 1949?Present" (PDF) . NATO . 22 Ocak 2010. 1 Mart 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 4 Eylul 2013 .  
  58. ^ NATO: Key Events (timeline) 5 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 2001: "Large-scale terrorist attacks in New York and Washington D.C.?NATO invokes Article 5 for the first time ever and adopts a broader approach to security"
  59. ^ Daley, Suzanne (13 Eylul 2001). "AFTER THE ATTACKS: THE ALLIANCE; For First Time, NATO Invokes Joint Defense Pact With U.S." The New York Times . ISSN   0362-4331 . 4 Nisan 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 Mayıs 2017 .  
  60. ^ "NATO Update: Invocation of Article 5 confirmed ? 2 October 2001" . Nato.int. 25 A?ustos 2010 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 22 A?ustos 2010 .  
  61. ^ "Turkey: Syria's jet downing an attack on the whole of NATO" . TodaysZaman . 26 Haziran 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi.  
  62. ^ todayszaman.com: "Turkey says jet shot down in international airspace " 26 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 24 June 2012
  63. ^ todayszaman.com: "Turkey not to invoke Art. 5, NATO war in Syria as unlikely as ever" 27 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., 25 June 2015
  64. ^ Ankara warns against attack on tomb 19 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., Hurriyet Daily News, 7 August 2012.
  65. ^ "UK, US Set Ultimatum Against Russia Due To Provocations At Zaporizhzhia NPP" . Charter 97 . 20 A?ustos 2022. 1 Eylul 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Ekim 2023 .  
  66. ^ Miller, Maggie (5 Ekim 2022). "Albania weighed invoking NATO's Article 5 over Iranian cyberattack" . Politico . 5 Ekim 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 5 Ekim 2022 .  
  67. ^ Watson, Adrienne (7 Eylul 2022). "Statement by NSC Spokesperson Adrienne Watson on Iran's Cyberattack against Albania" . The White House . 7 Eylul 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 5 Ekim 2022 .  
  68. ^ "Turkey's Troubles in Idlib: Does Article 5 of the North Atlantic Treaty Hold the Answer?" . 20 Mart 2020. 2 Mart 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 1 Mart 2022 .  
  69. ^ Hall, John (8 A?ustos 1965). "Hawaii Lacks NATO Coverage if Attacked" . Chicago Tribune . UPI. s. 4. 10 Ocak 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 9 Ocak 2019 – Newspapers.com vasıtasıyla.  
  70. ^ "¿Estan Ceuta y Melilla bajo el paraguas de la OTAN?" . Newtral (?spanyolca). 2 Ekim 2021. 25 ?ubat 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 ?ubat 2022 .  
  71. ^ David P. Auerswald, and Stephen M. Saideman, eds. NATO in Afghanistan: Fighting Together, Fighting Alone (Princeton U.P., 2014)
  72. ^ "NATO Press Release M-NAC-2 (97)155" . www.nato.int . 7 A?ustos 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Eylul 2020 .  
  73. ^ "Membership Action Plan (MAP)" . NATO (Basın acıklaması). 24 Nisan 1999. NAC-S(99)66. 3 Mart 2000 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 5 ?ubat 2015 .  
  74. ^ The North Atlantic Treaty , Washington D.C., 16 Ocak 1963, 12 Nisan 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi , eri?im tarihi: 25 Ekim 2023  

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]


Kaynak hatası: <ref> "N" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="N"/> etiketinin kar?ılı?ı bulunamadı (Bkz: Kaynak gosterme )

" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuzey_Atlantik_Antla?ması&oldid=32892897 " sayfasından alınmı?tır