Kukla

Kukla , tek aktorlu, uc boyutlu, taklit ve soze, kar?ılıklı konu?maya dayalı geleneksel seyirlik oyunu.

Turkce oyuncak bebek anlamına gelen ve bugun Anadolu 'da ya?ayan korcak, kudurcuk, kaburcuk, ko?urcak, kavırcak, lubet, ninik gibi isimlerle ya?ayan kukla seyirlik oyunların en eskilerindendir. "Korkolcak", "Cadır hayal" (ipli kukla) adı ile ya?ayan kukla Orta Asya 'da da aynı isimle ya?atılmakta ve Orta Asya'dan getirildi?i sanılmaktadır.

Bircok Turk boyunda kendine ozgu basit teknik icinde gorulen ve 17. yuzyıldan beri Turkiye 'de ?ehirlerde kukla adı ile bilinen oyun Anadolu 'da koyluler arasında "bebek, comce gelin, karacor" gibi isimlerle yaygındır. Konusunu gunluk ya?amdan ve edebi hikayelerden alan kukla bir hareket ve hacim oyunudur. 14. yuzyıldan bu yana oynatıldı?ı bilinmektedir. Bu oyunun ba? kahramanı " ?bi? " ve ihtiyardır. ?bi? kurnaz ve hazırcevaptır. ?htiyar ise varlıklı bir ki?idir.

El kuklacısı, kucuk bir sahnenin ardından iki eliyle kuklaları kar?ılıklı konu?turur, oynatır. ?pli kuklada ise sahnenin ustunden iplerle kuklaları hareket ettirir. Sahnenin ustunde kukla koprusu denilen bir yerde vardır kuklacı buraya cıkarak kendisi gozukmeden kuklasını oynatır. Sozlu veya sozsuz kukla olabilir. E?er kukla oyunu sozluyse perdenin arkasında seslendirilir. Bir donem kuklalar politik amaclı kullanılmı?tır. Ayrıca Hristiyan kiliselerinde dini konular kuklalar oynatılarak insanlara anlatılmaya calı?ılmı?tır.

Turkiye'de ipli kukla, el kuklası, araba kuklası, iskemle kuklası, yer kuklası, ayak kuklası, ba? kuklası gibi turlerle bilinen kukla sanatı 19. yuzyıl sonlarında onemini kaybetmeye ba?lamı?tır. Cumhuriyet doneminde sınırlı sayıda sanatcı ya?atmaya calı?mı?tır. Turkiye'de en cok bilinen Karagoz ve Hacivat kuklaları golge oyunu kategorisinde yer alır.

Kukla turleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Tiyatro ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde iceri?ini geni?leterek Vikipedi'ye katkı sa?layabilirsiniz.