Kız Kulesi
,
?stanbul Bo?azı
'nın
Marmara Denizi
'ne yakın kısmında,
Salacak
acıklarında yer alan kucuk adacık uzerinde in?a edilmi? yapıdır.
Floransalı haritacı
Cristoforo Buondelmonti
'nin ?stanbul Bo?azı'nın Asya yakasında Uskudar acıklarında, Halic'in kuzeyinde Pera'yı, guneyinde Konstantinopolis'i ve sa?da Kız Kulesi'ni denizde gosteren Konstantinopolis (1422) haritası.
Kyzikos'taki deniz zaferinden sonra, MO 408'de Atinalı general
Alkibiadis
, muhtemelen Karadeniz'den gelen gemiler icin Uskudar'ın onundeki kucuk bir kaya uzerine ozel bir istasyon in?a etti.
[2]
Uskudar'ın
sembolu haline gelen kule, Uskudar’da
Bizans
devrinden kalan tek eserdir.
MO 24
yıllarına kadar uzanan bir gecmi?e sahiptir.
1110'da Bizans ?mparatoru
I. Aleksios
, ta? duvarla korunan ah?ap bir kule in?a etti.
[2]
Kuleden Konstantinopolis'teki Mangana semtinde (tarihi yarımadada bir mahalle) dikilmi? ba?ka bir kuleye uzanan bir demir zincir gerildi.
[2]
Adacık daha sonra su altı kalıntıları hala gorulebilen bir savunma duvarı ile Asya kıyısına ba?landı.
[2]
1453'te ?stanbul'un Osmanlılar tarafından fethi sırasında, kulede Venedikli Gabriele Trevisano tarafından yonetilen bir Bizans garnizonu bulunuyordu.
[2]
Daha sonra yapı,
Fatih Sultan Mehmed
doneminde Osmanlı Turkleri tarafından gozetleme kulesi olarak kullanılmı?tır.
[2]
?lk olarak Yunan doneminde bir mezara ev sahipli?i yapan bu ada, Bizans doneminde in?a edilen ek bina ile gumruk istasyonu olarak kullanılmı?tır. Osmanlı doneminde ise gosteri platformundan savunma kalesine, surgun istasyonundan karantina odasına kadar bircok i?lev yuklenmi?tir. Asli gorevi olan ve yuzyıllardan beri varlı?ı ile insanlara, geceleri ise gecen gemilere goz kırpan feneri ile yol gosterme i?levini hic kaybetmemi?tir.
Bazı
Avrupalı
tarihciler buraya
Leander Kulesi
derler. Kule hakkında pek cok rivayet bulunmaktadır. Antik Ca?'da arkla (kucuk kale) ve damialis (dana yavrusu) adları ile anılan kule, bir ara da "Tour de Leandros" (Leandros'un Kulesi) ismi ile unlenmi?tir. ?imdi ise Kız Kulesi ismi ile butunle?mi?tir ve bu ismi ile anılmaktadır.
Cok eski gecmi?i olan Kız Kulesi, bir zamanlar Bo?az'dan gecen gemilerden vergi alınmak maksadı ile kullanılmı?tır. Kule ile Avrupa yakası boyunca buyuk bir zincir cekilmi? ve gemilerin Anadolu yakası ile Kız Kulesi arasından geci?ine (O zamanlar gemi boyutları kucuk oldu?u icin gecebilmekteydi.) izin verilmi?tir. Bir sure sonra kule, zinciri ta?ıyamamı? ve Avrupa yakasına do?ru yıkılmı?tır. Kuleden suyun icine bakıldı?ında yıkıntıları gorulmektedir.
Kule 1509 depreminde yıkılmı?, yeniden in?a edilmi? ve 1721'de yanmı?tır.
[2]
Sadrazam
Damat ?brahim Pa?a
tarafından imar emri verilmi? ve yeni bina deniz feneri olarak kullanılmı?; cevre surlar 1731 ve 1734 yıllarında onarılmı?tır. Sonunda 1763'te kule daha dayanıklı ta?tan yeniden in?a edildi.
[2]
1829'dan itibaren karantina istasyonu olarak kullanılmı? ve 1832'de Sultan II. Mahmud tarafından yeniden restore edilmi?tir.
[2]
1945'te, kuleyi yamama sırası liman yonetimine geldi.
[2]
Daha sonra 1998'de tekrar restore edildi, kısa bir sure once
James Bond
filmi
Dunya Yetmez
'de yer aldı.
Kulenin 2022 yılına ait bir restorasyon halindeki goruntusu
17 A?ustos 1999 depremi ve Marmara Denizi'ndeki tsunamiden sonra kuleyi guclendirmek icin celik destekler eklendi.
[3]
Sarayburnu'ndaki eski Roma, Bizans ve Osmanlı ba?kentinin manzarasına sahip ic mekan bir kafe ve restorana donu?turulmu?tur.
[4]
Ozel tekneler gun boyunca kule ile kıyı arasında gidip gelmektedir.
[5]
Kız Kulesi 2000 yılında restore edilerek restoran haline donu?turulmu?tur.
[6]
2021 yılında
[7]
Turkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanlı?ı
tarafından ba?latılan restorasyon calı?maları Mayıs 2023'te sona ermi?tir.
[8]
Restore edilen kule, 11 Mayıs 2023 tarihinde lazer gosterisiyle
[9]
birlikte acıldı.
[10]
Bugun gorulen kulenin temelleri ve alt katın onemli kısımları,
II. Mehmed
devri yapısıdır. Kulenin etrafındaki sahanlık geni? kaplanmı?tır. Ustundeki madalyon halindeki bir mermer levhada, kuleye ?imdiki ?eklini veren Sultan
II. Mahmud'un
, hattat Rasim’in kaleminden cıkmı? 1832 tarihli bir
tu?rası
vardır. Kulenin
Eminonu
tarafı daha geni?ce olup burada bir de
sarnıc
vardır.
Evliya Celebi
kuleyi "Deniz icinde karadan bir ok atımı uzak, dort ko?e, sanatkarane yapılmı? bir yuksek kuledir. Yuksekli?i tam 80 (seksen)
ar?ındır
. Sath-ı mesehası iki yuz adımdır. ?ki taraftan kapısı vardır." sozleriyle tarif etmi?tir.
Karadeniz'in
Marmara
ile birle?ti?i yerde,
Salacak
acıklarında kucuk bir ada uzerinde kurulmu?tur. Kız Kulesi'ne ula?ım, Salacak ve
Ortakoy
'den sandallarla yapılmaktadır.
10 liralık banknotun arka yuzundeki Kız Kulesi (1966?1981).
1966-1981 yılları arasında tedavulde kalan 10
Turk lirası
banknotlarının arka yuzunde, Kız Kulesi'nin bir tasviri yer alıyordu. Kulenin 1/25 olculerindeki
maketi
,
Miniaturk
'te sergilenmektedir.
[11]
-
-
T. Allom tarafından cizilmi? Kız Kulesi, 1840
-
Rus ressam
Ivan Aivazovsky
tarafından yapılmı? bir Kız Kulesi calı?ması, 1848
-
II. Abdulhamid'in
foto?raf albumunden Kız Kulesi
-
Gece gorunumu
-
Arka planda Sarayburnu ile Bo?az'ın guney giri?inde Kız Kulesi
-
-
- Ozel
- Genel
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png) |
Wikimedia Commons'ta
Kız Kulesi
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|