Japonya?Turkiye ili?kileri

Japonya	Turkiye
Diplomatik Misyon
Japonya'nın Ankara Buyukelcili?i	Turkiye'nin Tokyo Buyukelcili?i
Temsilcilik
Buyukelci Katsumata Takahiko	Buyukelci Korkut Gungen

Japonya-Turkiye ili?kileri , Japonya Devleti ile Turkiye Cumhuriyeti arasındaki ikili ili?kilerdir. ?lk olarak 13. yuzyılda Mo?ol ?mparatorlu?u doneminde munasebetlere ba?lamı?, ^{[ kaynak belirtilmeli ]} 1870'lerde Sultan II. Abdulhamid doneminde de diplomatik ba?lantıya gecmi?tir.

Osmanlı oncesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Japonların, Turkler ile ortak ataya sahip olan ve MO. 10.000 civarında Bering Bo?azı 'n gecerek Amerika kıtasına giden Orta Asyalılar ile cok onceleri tanı?tı?ı soylenebilir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Kendini Turk olarak tanımlayan ve Turkce konu?an insanlar ise ordusunda Turklerin bulundu?u Cengiz Han torunu Kubilay Han vasıtasıyla 13. yuzyılda Japonya’ya kar?ı sava?mı?tır. Daha sonra Ka?garlı Mahmud 'un Divanu Lugati't-Turk eserindeki dunya haritasında Japon adalarının belirtilmesi, iki kulturun birbirini bildi?i izlenimini do?urmaktadır. Mahmud divanında: "Caparka, (Japonların) ulkelerinin uzak olması, araya buyuk denizlerin girmi? bulunması yuzunden dilleri bizce bilinemiyor" demi?tir. Katip Celebi de Cihannuma adlı eserinde Japonya’dan bahsetmektedir. Haritalarda “Yaponya” olarak gostermi?, ulkenin idari yapısı, dini dili, ticareti, sanatı, ahlakı, gelene?i, gorene?i hakkında bilgi vermi?tir. ?emseddin Sami Kamus-ul Alam adlı eserinde: “Caponya yahud Capon (Japon): Asya kıtasının munteha-yı ?arkında ve Cin’in sevahil-i ?arkiyyesi kar?ısında bir devlet olup, birkac buyuk ve bircok kucuk adadan murekkeptir” der. ^[1]

Osmanlı ile ili?kiler (1876-1908) [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Sultan II. Abdulhamid doneminde 19. yuzyılın ikinci yarısında Osmanlı ile diplomatik ili?kiler ba?lamı?tır. Bu zamana kadar ili?ki olmamasının ba?lıca sebebi 1600-1868 yılları arasında hukum suren Tokugawa ?ogunlarının izolasyonist/muhafazakar tutumlarıdır. Geleneksel Japonya bu donemde uluslararası siyasetten uzak durmaktadır. Meiji ile ba?layan ca?da? Japonya ise, 1868’den sonra hızlı bir modernle?me programını uygulamaya koyarak XIX. yuzyılda buyuk dunya gucleri arasındaki uluslararası rekabete katılmı?tır. 1870'lerde de Osmanlı ile diplomatik temaslar ba?lamı?tır. Ba?ladıktan itibaren ortak du?man Rus ?mparatorlu?u 'na kar?ı siyaset bu iki devleti yakınla?tırmı?tır. Mesela 1904-1905 Rus-Japon Sava?ı 'nda Japonya’nın galibiyeti, Rusya’nın kuvvetlerinin co?unu Uzak Do?u ’ya nakletmesi ve Karadeniz’deki taarruz kuvvetini azaltması Osmanlı'da buyuk sevincle kar?ılanmı?tır. ^[2]

Turk-Japon ili?kileri tarihi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• 1873'te Japonya birinci katibi Fukuchi Genichiro ?stanbul'a geldi. Abdulhamid'i ziyaret etti, dostluk ni?anı sundu. Bu ni?an Topkapı Muzesi 'ndedir.
• 1889'da Abdulhamid, Osman Pa?a 'yı Ertu?rul Fırkateyni ile Japonya'ya gonderdi. 12 Temmuz 1889'da yola cıkan Ertu?rul Fırkateyni, 7 Haziran 1890'da Japonya'ya ula?tı. Yolculuk, guzergah uzerindeki ?slam ulkelerinde kar?ıla?ılan co?ku nedeniyle uzadı. Ertu?rul Fırkateyni 16 Eylul 1890'da Hon?u adasının guneyindeki Ku?imoto 'da battı, 650 ki?iden 581'i oldu, kurtulan 69 ki?i imparatorun emriyle Hiei ve Kongo gemileriyle ?stanbul 'a gonderildi. Ku?imoto'da Ertu?rul Anıtı dikildi.
• 1900 ba?larında Musluman seyyah Abdurre?id ?brahim (1857-1944) Japonya'ya gitti. Anılarını Alem-i ?slam adıyla yazdı.
• 1. Dunya Sava?ı'nda iki ulke kar?ı taraftaydı. Japonya 1. Dunya Sava?ı galipleri arasında Lozan 'da yer aldı. 7 Temmuz 1924'te Turkiye'yi resmen tanıdı. Tokyo ve ?stanbul elcilikleri acıldı. Japonya buyukelcili?i 1937'de Ankara 'ya ta?ındı.
• 1925’te kar?ılıklı elciliklerin kurulması.
• 1926’da bir Japon filosu ?stanbul’a geldi ve filonun kumandanı Amiral Isoroku Yamamoto Gazi Mustafa Kemal Pa?a ile goru?tu.
• 1930’da Turk-Japon Ticaret ve Seyrisefain Antla?ması'nın imzalandı.
• 1931’de Japonya ?mparatoru’nun karde?i Prens Takamatsu Turkiye’yi ziyaret ederek, Mustafa Kemal Ataturk ile goru?tu.
• 1931'de Prens ve Prenses Takamatsu Turkiye'yi ziyaret ederek Ataturk 'e onur kılıcı hediye ettiler. Bu kılıc Anıtkabir muzesindedir.
• 6 Ocak 1945'te Turkiye, Japonya ile ili?kisini kesti. 23 ?ubat 1945'te Japonya'ya sava? ilan etti. 15 A?ustos'ta Japonya, ?artsız yenilgiyi kabul etti?inde yenilen ulkeler tarafındaydı.
• 25 Haziran 1950'de Turkiye, Kore Sava?ı 'na 1 tugayla katıldı ve 1952'de NATO 'nun kurucu uyelerinden oldu.
• 14 Mayıs 1952'de TBMM San Francisco antla?masını onayladı, Tokyo'da Turk buyukelcili?ini actı, ?zzet Aksalur elcili?e atandı. Japonya da Ankara'da 4 Temmuz 1953'te buyukelcilik actı, ?inici Kamimura atandı.
• 27 Kasım 1956'da Fatin Ru?tu Zorlu Japonya'ya gitti. 1958'de Adnan Menderes , 1959'da Refik Koraltan Japonya'yı ziyaret ettiler, ortak bildiri yayınlandı, kultur alı?veri?i antla?ması yapıldı.
• 28 Eylul 1959'da Turkiye, Tokyo buyukelcisi Anderiman ve e?i intihar etti.
• 1962'de Turk Japon Parlamentolararası Dostluk Grubu kuruldu. 1964'te Ferit Melen Japonya'da maliye bakanı Kakuei Tanaka ile goru?tu. Japonya OECD 'ye girdi.
• 1964'te Prens Takahito Mikasa ve Prenses Yuriko Mikasa , Turkiye'ye gelerek Ba?bakan ?smet ?nonu , Dı?i?leri Bakanı Feridun Cemal Erkin ve Cumhurba?kanı Cemal Gursel ile goru?tuler. Mikasa, Ataturk Barı? Odulu aldı.
• Turkiye, Bo?azici Koprusu ihalesi actı. Japonya ihaleye girdi, fakat kazanamadı, ancak Turkiye'ye 1971 ve 1978'de kredi yardımı yaptı. 13 milyon yenlik yardım Hasan U?urlu Hidroelektrik Santrali ve Halic Koprusu yapımlarında kullanıldı.
• 1978'de BM Guvenlik Konseyi'nde daimi olmayan ulke secimi oylamasında iki aday ulke vardı: Banglade? ve Japonya. Turkiye, Banglade?'ten yana oy kullandı.
• Turgut Ozal , Japonya'ya ilk ziyaretini 1981'de ba?bakan yardımcısı olarak yaptı. Japonya'nın ortak oldu?u ?irket, Fatih Sultan Mehmed Koprusu 'nu in?a etti, Kınalı-Sakarya Otoyolu yapıldı.
• Turkiye makine, elektronik aletler, celik, kimyasal maddeler, ta?ıt, yedek parca alırken, Japonya'ya balık, krom, celik, halı, kimyasal maddeler, tutun, sattı.
• 1984'te Turk-Japon Teknik ??birli?i Projesi kapsamında Tuzla , ?stanbul 'da Tuzla Teknik Okulları acıldı.
• 1985'te ?ran-Irak Sava?ı sırasında Tahran 'da mahsur kalan Japonlar, Turk ucaklarıyla ulkelerine ula?tırıldı. Turgut Ozal, ba?bakan olarak 215 ki?ilik bir heyetle Japonya'ya gitti. Japonya Mitsui Bank ile yatırımlar yaptı, Sabancı Holding ile ortak ?irketler acıldı, BRISA ve TOYOTASA kuruldu. Japonya'da Uygarlıklar ulkesi Turkiye Sergisi acıldı.
• 1985 te Koc toplulu?u ile Japon KGM firmasi domates salcası uretimi antla?ması yaptı.
• 1988'de 2. Bo?azici Koprusu torenle acıldı. Japonya'da Topkapı Sarayı Osmanlı Hazineleri Sergisi acıldı.
• 1990'da Turk-Japon ili?kilerinin 100. yıldonumu etkinlikleri yapıldı. Anma pulları cıkarıldı, Ertu?rul ?ehitleri anıldı.
• 1992'de Turk Japon Kulturunu Ara?tırma ve Dayanı?ma Derne?i Ankara'da kuruldu. Yine aynı yıl Ba?bakan Suleyman Demirel ve heyeti Japonya'yı ziyaret etti.
• 1994'te ?stanbul Japon Festivali yapıldı.
• 1995'te Ba?bakan Tansu Ciller ve heyeti Japonya'yı ziyaret etti.
• 1999 depremlerinde Japonya, Turkiye'ye yardım etti.
• 2000'de Dı?i?leri Bakanı ?smail Cem Japonya'daydı. Diyanet ??leri Ba?kanı Mehmet Nuri Yılmaz Tokyo 'da Tokyo Camii acılı?ında bulundu. 2003 yılı Japonya'da, Turk Yılı olarak ilan edildi.
• 2002'de FIFA Dunya Kupası ev sahiplerinden biri olan Japonya, 2. Tur mucadelesi icin Turkiye ile kar?ıla?tı. Turkiye macı 1-0 kazanarak ceyrek finale cıktı.
• 2003 Japonya'da Turkiye yılı
• 2003-2004 yılları arasında, 8 ay boyunca Topkapı Hanceri ba?ta olmak uzere Turkiye muzelerinden 207 nadide tarihi eser Japonya'nın 3 buyuk ?ehrinde "Turkiye'de 3 Buyuk Medeniyet Sergisi" adlı sergi ile sergilendi.
• Nisan 2004'te Ba?bakan Recep Tayyip Erdo?an , Japonya'yı ziyaret etti, imparatorla goru?tu.
• 2005'te Kaman Kalehoyuk Anadolu Arkeoloji Muzesi acıldı, Prens Tomohito acılı?taydı.
• Ocak 2006'da Japonya Ba?bakanı Kouzumi Turkiye'ye geldi.
• 3-8 Haziran 2008'de Cumhurba?kanı Abdullah Gul Japonya'yı ziyaret etti. 2010 yılını Turkiye'de Japon Yılı ilan etti.
• 2010 Turkiye 'de Japonya yılı
• 29 Ekim 2013'te ?stanbul'da Marmaray projesinin acılı?ına Turkiye Ba?bakan'ı Recep Tayyip Erdo?an'ın onur konu?u olarak Japon Ba?bakan Shinz? Abe ve bakanları bu acılı?a katılmı?tır. ^[4]
• 2024 yılı Turkiye ve Japonya arasında diplomatik ili?kilerin tesis edilmesinin 100. yılı olarak kutlanmakta olup, bu yıla ozel bir logo tasarlanmı?tır. ^[5]

Kultur [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

2003 yılında Japonya'da ve 2010 yılında Turkiye'de yapılan etkinliklerde Japon Filmleri Festivali duzenlendi, Japon halk dansları ve kimono gosterileri yapıldı. Japonya'da Turkiye sergileri acıldı, Turk yılı etkinlikleri yapıldı. Sonrasında yapılan etkinliklerin niteli?i ve sayısı artarak devam etmi?tir.

Turkiye'de Japonca dili e?itimi veren kurumlar: Ankara Universitesi , Dokuz Eylul Universitesi, Canakkale Canakkale 18 Mart Universitesi, Erciyes Universitesi olup; ODTU , TOBB Ekonomi ve Teknoloji Universitesi, Bilkent Universitesi, Ba?kent Universitesi , Bo?azici Universitesi, ?TU , ?zmir Ekonomi Universitesi , Galatasaray Universitesi, Ege Universitesi, Turktelekom Anadolu Teknik Lisesi, ?TO anadolu ticaret lisesi, Turk-Japon Vakfı , Japon Kultur ve Enformasyon Merkezi, Turk Japon Kadınları Dostluk ve Kultur Derne?i, TOMER , Bilgi E?itim ve kultur vakfı, Japonya ?zmir Kulturler Arası Dostluk Derne?i gibi bircok kurum ve kurulu?ta Japonca kursları verilmektedir. Japonca Yeterlik Sınavı her yıl aralık ayında Ankara'da Japon Vakfı tarafından yapılmakta olup, JLPT denilen bu sınavda 1'den 5'e kadar be? duzeyde yapılmakta ve sınavda ba?arılı olanlara verilen sertifika dunyanın her yerinde gecerli gorulmektedir.

Japon otoları Toyota , Nissan , Subaru, Mazda , Honda, Daihatsu, Mitsubishi , Suzuki Turkiye'dedir. Sony ve Sanyo elektronik urunleri cok yaygındır.

Karde? ?ehirler: Ku?imoto=Yakakent, ?imonoseki=?stanbul, Ku?imoto=Mersin, Ena=Hereke, Sagae=Giresun, Tonami=Yalova. Ayrıca Konya ve Kyoto da karde? ?ehir olup Konya'da Japon Kyoto Parkı yapılmı?tır.

Sanatcı Barı? Manco, Japonya'da bir dizi konser vermi?, Soka Universitesi'nden Uluslararası Kultur ve Barı? odulunu almı?tır. Tokyo, Japonya (1991)

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Ertu?rul 1890
• Japon Anadolu Arkeoloji Enstitusu

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Turk Japon Kulturunu Ara?tırma ve Dayanı?ma Derne?i
• Turk Japon Vakfı 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• TC Tokyo Buyukelcili?i 26 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• Japonya Buyukelcili?i 21 ?ubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
• Japon Kultur ve Enformasyon Merkezi 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .