Girit
(
Eski Yunanca
Kr?t?
; modern
Yunanca
Κρ?τη
Kriti
,
Osmanlıca
????
Girid
),
Yunanistan
'ın en buyuk,
Akdeniz
'in be?inci buyuk
adasıdır
.
Ege Denizi
'nin guneyinde yer alır.
Girit dunyaca tanınmı? bir turizm merkezidir. En ilgi ceken turistik ziyaret yerleri arasında
Knossos
,
Faistos
ve Gortis'teki arkeolojik sitler, Retimnon'daki (
Resmo
) Venedik kalesi ve Samarya, Aya ?rini ve Aradena gecitlerinin do?al guzellikleri sayılabilir.
Girit Avrupa'nın ilk uygarlıklarından biri olan
Minos
Krallı?ı'na (yakla?ık MO 2000-1400 arası) be?iklik etmi?tir. ?ngiliz arkeolog Arthut Evans’ın bolgede rastladı?ı oyulmu? muhur ta?larına olan ilgisi, onu 1900 yılında Knossos'ta duzenledi?i kazı sonucu Do?u Akdeniz’de “ba?ka bir uygarlı?ın zanaatkarlı?ı ve i?cili?inin bir devamı olarak gormedi?i”
[1]
bu saraylarının en buyu?une rastladı. Yapılan kazılar sonucu ortaya cıkan bu medeniyete bir isim vermek gerekiyordu. Bunun icin her zaman oldu?u gibi efsanelere ba?vuruldu. Efsanelere gore Zeus’un o?lu oldu?u farz edilen Kral Minos’a Girit’in yonetimi verilmi?ti. Minos’tan sonra gelen hanedan fertlerinin de haliyle “Minos” adıyla anılaca?ını du?unen ?ngiliz arkeologlar Girit uygarlı?ını tum dunyaya “Minos” adıyla yayıp bunlara da “?lk Yunanlar” demi? olsa da, hakikat, o donemin Giritli sakinlerinin kendilerine ne dedi?inin halen bilinmemekle birlikte: arkeolog Arthur Evans’ın ba?vurdu?u efsanelerin tabletlerdeki kayıtlardan cok sonrasına ait oldu?uydu. Dolayısıyla bu verilerle Girit adasında izlerine rastlanan ilk sakinlerin “?lk Yunanlar” oldu?unu soylemek mumkun olmamakla birlikte, “ilk donemlere ait definler, adadaki toplumun klanlar ya da geni? aileler halinde ya?adıklarını du?unduruyor ve sarayların etrafındaki kasabalarda yapılan kazılar, kendi ambarlarını kontrol eden geni? ve ba?ımsız ailelerin varlı?ını gosteriyordu.
[1]
Ayrıca, Knossos ile Kandiye arasında kalan, "Khaniale Tekke", Teke ya da Tekke adındaki bolgede Tunc Donemi'ne ait oldukca zengin saraylar bulunmu?tur. 1. Dunya Sava?ı sırasında bulunan mezarlar sonrasında birco?u ya?malanmı?tır. Yakın yuzyılda, Girit adasındaki pek cok yer isimlerinin de?i?tirilmi? olması, adres bulmak ve belgelemek acısından ara?tırmacıları oldukca zora sokmu?tur. 1967’de Tekke mezarlarına da Payne tarafında bulunanlarına da “Fortetsa” adı verilmi?tir. Bugun ise Girit'te "Khaniale Teke" antik saray ve mezarlarının oldu?u yeri sorsanız, kimse bunların yerini size gosteremeyecektir.
[2]
Girit'in tarihi Milattan once 2000'li yıllara kadar dayanmaktadır. Milattan once 1700'lerde gercekle?ti?i du?unulen bir felaket nedeniyle Girit halkının yapıları buyuk hasar gormu?, pek co?u yıkılmı?tır. Eski adı Minos olan Girit adası Akalar ve Dorlar tarafından i?gal edilmi?tir. Bu i?gale tepkisiz kalan Girit halkı adaya yeni gelenlerden uzak durmak amacıyla ya?amlarını surdurecekleri kasabaları adanın en ula?ılmaz yerlerine kurmu?lardır. Bunların gercekle?ti?i donem Girit tarihinde Karanlık Ca? olarak adlandırılmaktadır. Bu donemde adanın yerlileri yeni ya?am ko?ullarına adapte olamamı? ve pek co?u olmu?tur.
[3]
Ada, Roma ve
Do?u Roma ?mparatorlu?u
egemenliklerinden sonra Arap i?galine u?ramı? ve 828-961 arasında
Abbasiler
'e ba?lı Hafsiler tarafından yonetilmi?tir. 6 Mart 961'de tekrar Do?u Roma egemenli?ine girmi?tir. Do?u Roma ?mparatorlu?u'nun cozulme doneminde
Venedikliler
tarafından ele gecirilmi?tir.
Girit, 1645'te
?brahim
saltanatı doneminde
Sunbul A?a hadisesinin
tetiklemesi uzerine ba?latılan fetihle
Osmanlı
idaresine gecmi?,
Venedik Cumhuriyeti
'nin ada uzerinde 1204'ten beri devam eden hakimiyetine boylece son verilmi?tir. Adanın hemen hemen tamamı ve bu arada
Hanya
ve
Resmo
gibi onemli kentler
Osmanlı ?mparatorlu?u
tarafından kolaylıkla fethedilebilmi?se de, en buyuk merkez olan
Kandiye
kalesinin alınması 24 yıl surmu?, 1669'da
Fazıl Ahmet Pa?a
tarafından tamamlanabilmi?tir.
Adanın
Osmanlı
hakimiyetine geci?i ile
Venedik Cumhuriyeti
'nin Do?u Akdeniz'de yuzyıllardır suregelen onemli rolu son bulmu?tur.
Ege Denizi
'nde ve
Mora
'da
Venedik
hakimiyetinde kalan birkac kucuk ada ve kale de muteakip yıllarda
Osmanlı Devleti
tarafından alınmı?tır. Bolgedeki isyankar Rum aileler Trabzon'un Of ilcesi civarlarına yerle?tirilmi?tir. Kos, Yasiciannis ve Dimitris bugun bilinen ailelerin ba?lıcalarıdır. Me?hur papaz ?gor Yasiciannis'den sonra ailelerin dili donu?turulmu?tur (Neye?). Bu durum,
Osmanlı
futuhatı acısından,
Fatih Sultan Mehmet
zamanından beri teker teker alınan
Ege adalarının
ve kıyı kalelerinin ve nihayet 1571'de
Kıbrıs
'ın (yine
Venedik
'ten) alınmasının mantıklı bir uzantısını te?kil etmi?tir.
24 yıllık fetih sureci ve hemen sonrasında, ilki
Batı Avrupa medeniyeti
acısından, ikincisi de
Osmanlı
kultur mozai?i bakımından onem arzeden iki ilginc geli?me cereyan etmi?tir. Ada halkı 450 yıl suren
Venedik
yonetimi bunyesinde orijinal bir entelektuel kultur ve zumre yeti?tirmi? bulunmaktaydı. Bu olu?umda Girit'in antik ca?lardan beri muhafaza etti?i ozgun benli?in ve 1453'ten sonra
Bizans
kultur odaklarının artık tarihe karı?malarının veya koklu bir kimlik de?i?imi ya?amalarının da etkisi olmu?tur. Osmanlı fethi ile birlikte Venedikli Girit kulturel birikimin temsilcilerinden bir kısmı eski idarecileri ile birlikte Batı Avrupa'ya gecmi?lerdir.
Batı Avrupa
'da aydınlanma ca?ı ruhunu besleyecek olan bu Giritli aydın ?ahsiyetler arasında en onemlisi
?spanyol
resim sanatının temel ta?larından biri haline gelecek olan
El Greco
veya asıl adıyla
Domenikos Theotokopulos
'tu.
Aynı donemde bir kısım Giritli de do?uya yoneldi. O donemde olgunluk ca?ına ermi? bulunan
Osmanlı
burokratik gelene?inin duzenli kayıtlarından takip edilebildi?i uzere, fethin hemen ardından Girit yerli halkı arasında bir
ihtida
(
?slamiyet
’i kabul) sureci ya?andı. Osmanlı'nın Venedik'e kıyasla dini inanclara musamaha ve vergilendirme konularında ada halkı acısından kurtarıcı kimli?ine burunmu? oldu?u rahatlıkla iddia edilebilir. Girit adası
Birinci Balkan Sava?ı
neticesinde 1913 yılında Yunanistan'ın hakimiyetine gecmi?tir.
Girit Adası ?kinci Dunya Sava?ı sırasında Nazi Almanyası tarafından i?gal edildi. ?ngiliz birlikleri, 3 Kasım 1940'ta Yunan Hukumeti'nin izni ile Girit'e indi. Mihver gucleri tarafından anakara Yunanistan'ın i?gali 6 Nisan 1941 tarihinde ba?ladı ve Yunanistan ile birlikte Commonwealth ordularının mudahalelerine ra?men birkac hafta icinde bu i?gal tamamlandı. Kral
II. Yorgos
ve
Emmanuil Cuderos
Hukumeti Atina'dan kacmak zorunda kalarak 23 Nisan tarihinde Girit'e sı?ındılar.
Anakara Yunanistan i?galinden sonra Almanya, Girit ve Balkan seferinin son a?amasına geldi. (20 ve 31 Mayıs 1941 tarihleri arasında) on gun suren Nazi Almanyası ve muttefikler (?ngiltere, Yeni Zelanda, Avustralya ve Yunanistan) arasındaki sert ve kanlı catı?maların ardından Girit adası da Almanya tarafından i?gal edildi.
20 Mayıs 1941 sabahı, Girit tarihinin ilk buyuk havadan saldırı ba?ladı. Ucuncu Reich "Mercury Operasyonu" (
Girit Muharebesi
) kod adı altında Girit'e havadan i?gal ba?lattı. General
Kurt Student
komutasındaki 17.000 para?utcu,
Maleme
,
Kandiye
ve
Rethymnon
olmak uzere hava meydanları ile uc stratejik konumlara indirildiler. Para?utculerin amacı Kraliyet Donanması ve hala denizleri kontrol eden Yunanistan Donanmasının cokertilerek Anakara Yunanistan'daki Luftwaffe tarafından helikopterle takviye geli?ini sa?lamak icin uc havaalanını i?gal ve kontrol etmekti.
Muttefikler 1 Haziran 1941 tarihinde Girit adasını tamamen bo?alttı. Alman i?galcilerinin zaferine ra?men, ozel e?itimli Alman para?utculeri, Muttefik askerler ve Yunan sivil direni?cileri, cok a?ır kayıplar verdiler.
Adolf Hitler
bu yuzden sava?ın geri kalanında bu tur buyuk olcekli hava operasyonlarını yasakladı.
Girit Yunanistan'ın 13 idari bolgesinden biridir. Yunanistan'ın en buyuk,
Do?u Akdeniz
'in
Kıbrıs
'tan sonra ikinci buyuk, Akdeniz'in be?inci buyuk adasıdır. Girit, Ege Denizi'nin guney sınırlarını belirler ve yuzolcumu 8.450 km²'dir. 2020 itibarıyla nufusu 636.504'dir. Adanın uzunlu?u 260 km olup, geni?li?i ise Diyon burnu ile Litinon burnu arasındaki 60 km'lik en geni? mesafeden, do?u ucundaki Yerapetre kısta?ında sadece 12 km'lik bir mesafe arasında de?i?mektedir. Girintili cıkıntılı sahil ?eridinin toplam uzunlu?u 1,000 km'ye ula?maktadır. Yunanistan anakarasının yakla?ık 160 km guneyinde yer alır.
Ada oldukca da?lık bir araziye sahiptir ve bu ozelli?ini en batıdan en do?uya uzanan a?a?ıdaki sırada? zincirleri boyunca korumaktadır:
- Lefka Ori
veya 'Ak Da?lar' (en yuksek noktası 2.452 m)
- ?da Sırada?ları
(en yuksek noktası 2.456 m)
- Dikti da?ları (en yuksek noktası 2148 m)
Bu
da?lar
zincirinin arasında Lasiti, Omalos ve Nida ovaları gibi verimli duzlukler, Diktaion ve Idaion ma?araları ve unlu Samarya gecidi gibi tabiat harikaları yer almaktadır.
Girit iki farklı iklim ku?a?ının etkisindedir: a?ırlıklı olarak Akdeniz iklimi ve yer yer
Kuzey Afrika
iklimi. Bu durumuyla Girit ozellikle ılıman iklimin etkisi altındadır. Nemlilik denize yakınlı?a gore de?i?mekte, ovalarda kı?ın kar ya?ı?ı istisnai kalırken da? zirvelerinde sık sık gorulmektedir. Yazları sıcaklık 25-35 derece arasında de?i?mektedir. Guney kıyılarında yer alan ve Kuzey Afrika ikliminden etkilenen Mesara ovası ve Asterusya da?ları gibi bolgelerde yazlar daha sıcak ve uzun gecmektedir.
Akdeniz bolgesinde yapılan arkeolojik kazılar, eski adı Minos olan Girit'in donanmasıyla unlu oldu?unu acı?a cıkarmı?tır. Urettikleri tarım urunlerinin ticaretini donanmaları sayesinde yapan Girit halkı bu sayede ekonomik olarak mureffeh bir donem ya?amı?tır. Girit'te deniz ticaretinin en buyuk ispatı Saint Theodori ve Vathianos Kambos gibi tersaneler icin buyuk alanlar in?a edilmi? olmasıdır. Girit'e ait gemiler kereste, bal, ?arap, zeytinya?ı ve comlek gibi malzemelerin ticaretini yapmı?lardır.
[3]
Evvelce tarıma dayalı olan Girit ekonomik yapısı
1970'lerden
itibaren temelden de?i?meye ba?lamı?tır. Tarım ve hayvancılık ada ekonomisinde hala onemli bir paya denk gelmekle birlikte, adanın ikliminden ve engebeli co?rafyasından kaynaklanan engeller nedeniyle tarıma dayalı sanayi uretimi belli bir duzeyin otesine gidememi? ancak ozellikle turizm ile ba?lantılı hizmetler sektorlerinde kayda de?er ilerlemeler sa?lanmı?tır.
Yine de ozellikle
zeytincilik
adada oldukca geli?mi? olup, resmi kayıtlara gore 300.000 zeytin a?acı bulunmaktadır.
Girit'te ki?i ba?ına du?en yıllık gelir Yunanistan ortalaması ile aynı duzeyde olup, i?sizlik ise ulke genelindeki oranın yakla?ık yarısı duzeyinde seyretmektedir.
Adada uc buyuk havaalanı bulunmaktadır:
Kandiye
'deki
Nikos Kazancakis
havaalanı,
Hanya
'daki
Daskaloyannis
askeri havaalanı ve
Sitya
'daki yeni acılmı? sivil havaalanı.
Girit'in kendine ozgu Mantinades ?iiri vardır.
Ada, Mantinades esaslı muzi?i (genellikle Girit liri ve laouto ile icra edilir) ile tanınır ve en unlusu Pentozali olan bircok yerli dansı vardır. 1980'lerden beri dans etmeyi o?reten kultur derneklerinin sayısı arttı (Batı Girit'te co?u rizitiko ?arkıcılı?ı ile ilgilidir). Bu dernekler genellikle resmi etkinliklerde performans sergiler ancak aynı zamanda insanların bulu?up geleneksel uygulamalara katılmaları icin sahnedirler. Gelenek konusu ve kultur derneklerinin gelene?in canlandırılmasındaki rolu Girit'te hep tartı?ılır.
[4]
Giritli yazarlar, modern donem boyunca
Yunan edebiyatına
onemli katkılarda bulunmu?lardır. 17. yuzyıl epik romantizmi
Erotokritos
'un (Yunan Ερωτ?κριτο?) yaratıcısı Vikentios Kornaros ve 20. yuzyılda
Nikos Kazancakis
onemli isimler arasındadır.
Ronesans'ta Girit,
El Greco
'yu ve onun aracılı?ıyla sonraki Avrupa resmini etkileyen Girit ikon resim okulu'nun yeriydi.
Giritliler adaları ve gelenekleriyle gurur duyarlar ve erkekler gunluk ya?amda sıklıkla geleneksel kıyafet unsurlarını giyerler: diz boyu siyah binici cizmeleri (stivania), diz hizasında cizmelerin icine sokulmu?
vraka pantolonlar
, siyah gomlek ve ba?ın cevresine sarılan veya omuzlara dokulen dokuma ba?ortusu (mantili / kefalomantilo) fileden olu?an siyah ba?lık. Erkekler genellikle gururun, erkekli?in ve yi?itli?in i?areti olarak buyuk bıyık bırakırlar.
Girit toplumu, Yunanistan'da ve uluslararası alanda bugune kadar adada devam eden aile ve klan kan davası kavgalarıyla tanınır.
[5]
[6]
Giritlilerin,
Osmanlı ?mparatorlu?u
'na kar?ı direni? doneminden kalma, evlerinde ate?li silah bulundurma gelene?i de vardır. Girit'te neredeyse her kır evinde en az bir ruhsatsız silah bulunur.
[5]
Silahlar, Yunan hukumetinin katı duzenlemelerine tabidir ve son yıllarda Yunan polisi tarafından Girit'te ate?li silahların kontrol altına alınmasına yonelik bir giri?imde bulunulmu?tur, ancak bu caba sınırlı bir ba?arı ile sonuclanmı?tır.
-
Dakos, geleneksel Girit mezesi. Paksimadia (sert ekmek) uzerine taze domates, beyaz peynir, kekik ve zeytinya?ı gezdirilmi? zeytinler eklenir.
Girit Yunanistan'ın en populer turizm bolgelerinden biridir. Yunanistan'a turistik giri?lerin %15'i
Kandiye
'deki havaalanından veya limanından gercekle?ir, bu ?ehre inen charter ucaklarının sayısı Yunanistan'a inen toplam charter ucaklarının be?te birine denk gelir.
2004 icinde toplam iki milyon turist Girit'i ziyaret etmi?tir. Girit'te turizm Yunanistan genelinden de daha hızlı geli?mektedir. 1986-1991 doneminde Girit'teki otel yatak sayısı %53 artarken Yunanistan'ın di?er bolgelerinde bu artı? % 25'te kalmı?tır. Buyuk luks oteller, yuzme havuzları, spor ve e?lence tesisleri, kamp tesisleri ve aile pansiyonlarına kadar her ce?it turizm altyapısı vardır.
Ziyaretciler, Kandiye ve
Hanya
'daki iki uluslararası hava limanı ve
Sitya
'daki
[7]
kucuk hava limanından (uluslararası charter ve ic hat ucu?ları vardır) hava yoluyla veya Kandiye, Hanya,
Resmo
,
Agios Nikolaos
ve
Sitya
limanlarından gemiyle adaya ula?ır.
Minos uygarlı?ı arkeolojik alanları, eski Venedik ?ehri ve
Hanya
limanı,
Resmo
'daki Venedik kalesi, Samiriye Bo?azı,
Altınada
,
?spirlonga Adası
,
Elafonisi
,
Gramvousa
adaları ve Avrupa'daki en buyuk do?al palmiye ormanı olan
Vai
Palmiye sahili populer turistik yerlerdir.
Girit, 600.000'den fazla nufusuyla Yunanistan'ın en kalabalık adasıdır. Yakla?ık %42'si Girit'in ana ?ehir ve kasabalarında, %45'i ise kırsal bolgelerde ya?ar.
[8]
-
Hanya
'daki Venedik limanı
-
Resmo
'nun Eski Limanı'nın alacakaranlıkta hava goruntusu
-
Kandiye
'deki limanın gorunumu
-
Ayanikola
'taki eski liman
Girit ve yakınındaki adalar, 1987 idari reformuyla kurulan Yunanistan'ın 13 bolgesinden biri olan
Girit Bolgesi
'ni (
Yunanca
: Περιφ?ρεια Κρ?τη?, Periferia Kritis) olu?turur.
[10]
2010 Kallikratis planı kapsamında bolgelerin yetki ve yetkileri yeniden tanımlanarak geni?letildi. Bolge
Kandiye
merkezlidir ve dort
bolgesel birime
(Kallikratis oncesi
vilayetlere
) bolunmu?tur. Batıdan do?uya bunlar:
Hanya
,
Resmo
,
Kandiye
ve
La?it
. Bunlar ayrıca 24
belediyeye
bolunmu?tur.
1 Ocak 2011'den bu yana bolge valisi
Panhelenik Sosyalist Hareket
'ten Stavros Arnaoutakis'tir. ?lk olarak 2010'da secildi, 2014, 2019 ve 2023'te yeniden secildi.
Girit'in ba?lıca
?ehirleri
:
Kandiye
Girit'in en buyuk ?ehri ve ba?kentidir ve adanın nufusunun dortte birinden fazlasını barındırır.
Hanya
1971 yılına kadar ba?kentti. Ba?lıca ?ehirler ?unlardır:
-
Kandiye
'deki Venedik kalesi
-
-
-
Sitya
’nın zirvesindeki Kazarma kalesi
- Kandiye
- Heraklion
, Koturyo, Temnos, Rizo, Piryotice,
Maloviz
(Moloviz), Menufac, Mirabela, Kenuryo, Pedya, Petriye, Ayamiron, Kastel
- Hanya
- Hania
, Kisamo (
Kisamu
),
Apokoron
, Selne (Selino), Kandanos
- Resmo
- Retimnon
, Milayotmo,
Milopotamu
, Humeiri, Marona,
Amari
(Amarya), Amari-Apometalos koyu, Amari-Hrisis koyu, Amari-Aposti koyu
- Esfakye
- Esfakye
(
?sfakiye
, ?sfaksiye,
?sfakye
, Esfakiye),
Eyuvasil
(
Ayvasil
), Eyuvasil-Kumya koyu, ?zzeddin, Suda, Vianos
- La?it
- Lassithi
(La?id), Esine,
Yerepetre
(
Yerapetre
),
Ayanikola
,
Estiye
(
Sitia
)
Girit adası 4 vilayete (Yunanca nomos, ν?μοι) ayrılmı?tır. Bunlar:
Amator radyoculuk
acısından Yunanistan'dan ayrı bir bolge olarak telakki edilmektedir.
Alan kodu
SV9'tur. Ayrıca,
Ortodoks mezhebi
idari yapısı acısından
Girit Ba?piskoposlu?u
,
Atina
merkezli
Yunanistan otosefal kilisesi
'ne de?il,
Fener Patrikhanesi
'ne ba?lıdır ve
Oniki Adalar
ve di?er bazı
Ege adaları
'nın metropolitlerini idaresi altında toplamaktadır. Girit halkının kendisini Yunan dunyasının di?er bolgelerinden farklı gorme durtusu yuksektir ve zaman zaman spazmodik ve folklorik boyutları pek de a?mayan ayrılıkcı hareketler cereyan etmi?tir.
|
Wikimedia Commons'ta
Girit
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|
- ^
a
b
FREEMAN, Charles, Mısır, Yunan ve Roma, Antik Akdeniz Uygarlıkları, cev, Suat, Kemal Angı, Pelin Ofset Ltd. ?ti, 4. Baskı, Ankara 1996, s. 94.
- ^
Boardman, J, (1967) “Khaniale Tekke Mezarları II, BSA 62:57-75.) [1] age FREEMAN, Charles, s.123
- ^
a
b
"Girit'in Kulturu ve Tarihi"
. 12 Aralık 2022 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 12 Aralık 2022
.
- ^
Kalantzis, Konstantinos (2019).
Tradition in the Frame Photography, Power, and Imagination in Sfakia, Crete
. Indiana University Press. ss. 153-178.
ISBN
978-0-253-03713-8
.
- ^
a
b
Brian Murphy:
Vendetta Victims: People, A Village ? Crete's 'Cycle Of Blood' Survives The Centuries
3 Ekim 2012 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. at
The Seattle Times
, 14 zOcak 1999.
- ^
Aris Tsantiropoulos:
"Collective Memory and Blood Feud: The Case of Mountainous Crete"
(PDF)
. 31 March 2012 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi.
(254 KB)
,
Crimes and Misdemeanours
2/1 (2008), Girit Universitesi.
- ^
"14/06/2011. ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΟΙ ΠΤΗΣΕΙΣ CHARTER ΣΤΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ. | Ν?α - Ανακοιν?σει? | Ενημ?ρωση | Δ?μο? Σητε?α?"
.
www.sitia.gr
. 1 Ekim 2011 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi.
- ^
Crete, p.44
, by Victoria Kyriakopoulos.
- ^
"Census 2021 GR"
(PDF)
(Basın acıklaması). Hellenic Statistical Authority. 19 Temmuz 2022. 19 Temmuz 2022 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
(PDF)
. Eri?im tarihi: 12 Eylul 2022
.
- ^
Π.Δ. 51/87 "Καθορισμ?? των Περιφερει?ν τη? Χ?ρα? για το σχεδιασμ? κ.λ.π. τη? Περιφερειακ?? Αν?πτυξη?" (
Determination of the Regions of the Country for the planning etc. of the development of the Region
,
ΦΕΚ
A 26/06.03.1987
- ^
a
b
c
2011 Census