Cullinan (elmas)

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
??lenmemi? elmas

Cullinan , 26 Ocak 1905'te Guney Afrika'nın Cullinan kentindeki Premier No. 2 madeninde ke?fedilen, 3.106,75 karat (621,35 g) a?ırlı?ıyla ?imdiye kadar bulunan en buyuk i?lenmemi? elmastır . [1] Adını madenin ba?kanı Thomas Cullinan 'dan almı?tır. Nisan 1905'te Londra'da satı?a sunulmu?, ancak buyuk ilgiye ra?men iki yıl sonra hala satılmamı?tır. 1907'de, Transvaal Kolonisi hukumeti, Cullinan'ı satın almı? ve ardından Amsterdam'da Joseph Asscher & Co. tarafından kestirilen elması Birle?ik Krallık Kralı VII. Edward 'a sunmu?tur.

Cullinan, ce?itli kesim ve boyutlarda ta?lara ayrılmı?tır. Bunların en buyu?u; 530,4 karat (106,08 gr) ile dunyanın en buyuk duzgun kesim pırlantası olan Cullinan I veya di?er ismiyle Afrika'nın Buyuk Yıldızı'dır. Ta?, Haclı Hukumdar Asası 'nın ba?ına monte edilmi?tir. ?kinci en buyu?u, ?mparatorluk Devlet Tacı 'na monte edilen 317,4 karat (63,48 g) a?ırlı?ındaki Cullinan II veya Afrika'nın ?kinci Yıldızıdır. Her ikisi de Kraliyet Mucevherleri 'nin bir parcasıdır. Toplam 208,29 karat (41,66 g) a?ırlı?ındaki di?er yedi buyuk elmas, kendisine 1953'te buyukannesi Kralice Mary 'den miras kalan II. Elizabeth 'e aittir. Kralice ayrıca, kucuk elmas kesimlere ve bir dizi cilasız parcaya sahiptir.

Ke?fi ve erken tarihi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Wells ve elmas

Cullinan'ın Dunya'nın manto geci? bolgesinde 410?660 km (255-410 mil) derinlikte olu?tu?u ve 1,18 milyar yıl once yuzeye ula?tı?ı tahmin ediliyor. [2] Transvaal Kolonisi , Cullinan 'daki Premier Maden'de, yuzeyin 18 fit (5,5 m) altında, madendeki yuzey yoneticisi Frederick Wells tarafından 26 Ocak 1905'te bulundu. Yakla?ık 10,1 cm (4,0 inc) uzunlu?unda, 6,35 cm (2,50 inc) geni?li?inde, 5,9 cm (2,3 inc) derinli?inde ve 3.106 karat (621,2 gram) a?ırlı?ındaydı. [3] Gazeteler ona, 1902'de madeni acan Sir Thomas Cullinan'a atıfta bulunarak "Cullinan Elması" adını verdi. [4] 1893'te Jagersfontein Madeni 'nde bulunan, 972 karat (194,4 g) a?ırlı?ındaki Excelsior Elması 'nın uc katı buyuklu?undeydi. Sekiz yuzeyinden dordu puruzsuzdu, bu da bir zamanlar do?al gucler tarafından parcalanan cok daha buyuk bir ta?ın parcası oldu?unu gosteriyordu. Mavi-beyaz bir tonu vardı ve belirli acılarda bir gokku?a?ı veya Newton halkaları olu?turan kucuk bir hava cebi iceriyordu. [5]

Cullinan, ke?finden kısa bir sure sonra Johannesburg'daki Standard Bank 'ta halka acık bir ?ekilde sergilendi ve burada tahmini 8.000-9.000 ziyaretci tarafından goruldu. Nisan 1905'te kaba mucevher, Premier Mining Co.'nun Londra satı? temsilcisi S. Neumann & Co 'ya yatırıldı. [6] Muazzam de?eri nedeniyle, dedektifler ta?ı ta?ıdı?ı soylenen bir buharlı gemiye atandı. Bir paket, torenle kaptanın kasasına kilitlendi ve tum yolculuk boyunca korundu. Bu bir dikkat da?ıtma takti?iydi - o gemideki ta? sahteydi, onu calmakla ilgilenenleri cezbetmek icindi. Cullinan, Birle?ik Krallık'a taahhutlu posta yoluyla duz bir kutu icinde gonderildi. [7] Londra'ya vardı?ında, VII. Edward tarafından incelenmek uzere Buckingham Sarayı 'na goturuldu. Potansiyel alıcılardan buyuk ilgi gormesine ra?men, Cullinan iki yıl boyunca satılmadı. [8]

VII. Edward'a Sunumu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Transvaal Ba?bakanı Louis Botha , elmasın VII. Edward icin satın alınmasını "Transvaal halkının Majestelerinin tahtına ve ?ahsına sadakatinin ve ba?lılı?ının bir gostergesi" olarak onerdi. [9] A?ustos 1907'de Yasama Konseyi'nde Cullinan'ın kaderi hakkında bir oylama yapıldı [10] ve satın almaya yetki veren onerge, 19'a kar?ı 42 lehte oyla kabul edildi. Ba?langıcta, zamanın ?ngiltere Ba?bakanı Henry Campbell-Bannerman , krala teklifi reddetmesini tavsiye etti; ancak daha sonra VII. Edward'ı, hediyeyi kabul edip etmeme konusunda serbest bıraktı. [11] Sonunda, o zamanki Somurge Muste?arı Winston Churchill tarafından ikna edildi. Sorunu icin, Churchill'e misafirlere gumu? bir tabakta gostermekten ho?landı?ı bir kopya gonderildi. [12] Transvaal Kolonisi hukumeti, pırlantayı 17 Ekim 1907'de 150.000 £ [13] kar?ılı?ında satın aldı; bu, 2016 yılının sterlin enflasyonuna gore duzeltildi?inde 15 milyon £'e e?ittir. [14] Maliye Bakanlı?ı; madencilik karlarına uygulanan %60 vergi nedeniyle, parasının bir kısmını Premier Diamond Mining Company'den geri aldı. [15]

Elmas; Sandringham House 'da, 9 Kasım 1907'de ? kralın altmı? altıncı do?um gununde ? koloninin Genel Temsilcisi Sir Richard Solomon tarafından; ?svec Kralicesi , ?spanya Kralicesi, Westminster Duku ve Lord Revelstoke da dahil olmak uzere buyuk bir konuk grubunun huzurunda krala sunuldu. [16] Kral; somurge sekreteri Lord Elgin'den , hediyeyi "kendisi ve halefleri icin" kabul etti?ini ve "bu buyuk ve e?siz elmasın kraliyetin yadigarlarını olu?turan tarihi mucevherler arasında saklanmasını ve korunmasını sa?layaca?ını" acıklamasını istedi. [12]

Kesme i?lemi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Joseph Asscher kesme i?lemini gercekle?tiriyor

Kral, i?lenmemi? elması ce?itli kesim ve boyutlarda parlak ta?lar halinde yarmak ve cilalamak icin Amsterdam 'dan Joseph Asscher & Co. 'yu secti. Abraham Asscher ; elması, 23 Ocak 1908'de Londra'daki Somurge Burosu 'ndan aldı. [17] Montunun cebindeki elmasla tren ve feribotla Hollanda'ya dondu. [13] Bu arada; bir Kraliyet Donanması gemisi , Kuzey Denizi boyunca bo? bir kutu ta?ıdı ve yine potansiyel hırsızları defetti. Kaptanın bile "de?erli" yukunun bir tuzak oldu?undan haberi yoktu. [18]

??lenmemi? elmas; 10 ?ubat 1908'de, Amsterdam'daki elmas kesme fabrikasında Joseph Asscher tarafından ikiye bolundu. [19] O zamanlar teknoloji, henuz modern standartların kalitesini garanti edecek ?ekilde geli?memi?ti ve elmasın kesilmesi zor ve riskliydi. Haftalarca suren planlamadan sonra, Asscher'ın elması tek bir vuru?ta kesmesini sa?lamak icin 0.5 inc (1.3 cm) derinli?inde bir kesik yapıldı. Tek ba?ına kesi?i yapmak dort gun surdu ve ilk denemede celik bir bıcak kırıldı, [20] ancak ikinci bir bıcak olu?a yerle?tirildi ve dort olası bolunme yuzeyinden biri boyunca ikiye bolundu. [21] Elması bolmek ve kesmek toplamda sekiz ay surdu ve uc ki?i gorevi tamamlamak icin gunde 14 saat calı?tı. [22]

Matthew Hart; "Gunun en buyuk baltası Joseph Asscher hakkında bir hikaye anlatılır" dedi?i Diamond: A Journey to the Heart of an Obsession (2002) adlı kitabında, "?imdiye kadar bilinen en buyuk elması kesmeye hazırlandı?ında … yanında duran bir doktoru ve hem?iresi vardı ve sonunda elması vurdu?unda ... bayılarak oldu" diye yazdı. [23] Lord Ian Balfour, Famous Diamonds (2009) adlı kitabında, bayılma hikayesini ortadan kaldırarak, Joseph'in bir ?i?e ?ampanya acarak kutlama yapma olasılı?ının daha yuksek oldu?unu one surdu. [17] Joseph'in ye?eni Louis hikayeyi duydu?unda, "Hicbir Asscher, herhangi bir elmas uzerindeki herhangi bir operasyondan oturu bayılmaz" diye ba?ırdı. [24]

??lenmemi? Cullinan elmasından ayrılan en buyuk dokuz ta?

Cullinan'dan kesilmi? elmaslar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Cullinan toplamda; 1,055.89 karatlık (211.178 g) 9 buyuk ta?, [25] artı 96 kucuk pırlanta ve 19.5 karat (3.90 g) a?ırlı?ında bazı cilasız parcalara bolundu. [26] En buyuk iki ta? ? Cullinans I ve II ? haric hepsi, Guney Afrika hukumeti onları satın alana kadar Asscher'in hizmetlerinin ucreti olarak duzenle kararı ile Amsterdam'da kaldı [26] (Edward'ın satın aldı?ı ve 1907'de karısı Kralice Alexandra 'ya verdi?i Cullinan VI haric) ve Guney Afrika Yuksek Komiseri onları 28 Haziran 1910'da Kralice Mary'ye sundu. [12] Mary, Cullinan VI'yı Alexandra'dan miras aldı ve tum Cullinan elmaslarını 1953'te torunu II. Elizabeth 'e bıraktı. [27] Cullinans I ve II, Kralice'ye ait olan Kraliyet Mucevherlerinin bir parcasıdır. [1]

Asscher kucuk ta?ları; onları Kralice Mary'ye veren Guney Afrika hukumetine, donemin Guney Afrika ba?bakanı Louis Botha 'ya; Cullinan'ın kesimine nezaret eden elmas tuccarları Arthur ve Alexander Levy'ye, [28] velmas endustrisindeki ilk sendikanın kurucularından olan Jacob Romijn'e (daha sonra Romyn) sattı. [29] Bazıları Mary tarafından, Elizabeth'in halk arasında hic takmadı?ı uzun bir platin zincirine yerle?tirildi. [30] 1960'larda; Louis Botha'nın mirascılarının sahip oldu?u iki kucuk Cullinan elması, Johannesburg'daki De Beers laboratuvarında analiz edildi ve tamamen nitrojen veya di?er safsızlıklardan arınmı? olarak bulundu. [31] Cullinans I ve II, 1980'lerde Londra Kulesi 'ndeki gemologlar tarafından incelendi ve her ikisi de renksiz tip IIa olarak derecelendirildi. [32]

Cullinan I [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dokuz buyuk ta?. Ustte: Cullinans II, I ve III. Alt: Cullinans VIII, VI, IV, V, VII ve IX.

Cullinan I veya Afrika'nın Buyuk Yıldızı, 530.2 karat (106.04 g) a?ırlı?ında ve 74 fasetaya sahip, pendelok kesimli bir pırlantadır. [33] Haclı Hukumdar Asası 'nın tepesinde yer alıyor ve buna uyum sa?lamak icin 1910'da yeniden tasarlanması gerekiyordu. Cullinan I; 1992'de 545.67 karat (109.134 g) kahverengi Golden Jubilee Diamond tarafından herhangi bir renkte dunyanın en buyuk kesim elması olarak geride bırakıldı, [34] ancak yine de dunyanın en buyuk duzgun kesim pırlantasıdır. [35] Netlik acısından, birkac kucuk bolunmeye ve kucuk bir tanecik parcasına sahiptir. 5,89 cm × 4,54 cm × 2,77 cm (2,32 inc × 1,79 inc × 1,09 inc) boyutlarındaki elmas ilmeklerle donatılmı?tır bir bro? yapmak icin Cullinan II'ye asılı bir kolye olarak takılmak uzere cercevesinden cıkarılabilir. [36] V. George'un karısı Kralice Mary, sık sık bu ?ekilde giymi?tir. [37] 1908'de ta?ın de?eri 2,5 milyon ABD Doları idi (2019'da 52 milyon ABD Doları'na e?de?er) ? i?lenmemi? Cullinan'ın tahmini de?erinin iki bucuk katı. [38]

Cullinan II [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Cullinan II veya Afrika'nın ?kinci Yıldızı; ?mparatorluk Devlet Tacı 'nın onune, [33] Kara Prens Yakutu 'nun (buyuk bir spinel ) altına yerle?tirilmi? 317,4 karat (63,48 g) a?ırlı?ında, 66 faset ile yastık kesimli bir elmastır. [39] 4,54 cm × 4,08 cm × 2,42 cm (1,79 inc × 1,61 inc × 0,95 inc) boyutlarındadır. Elmasın bir takım kucuk kusurları, masa yuzeyinde cizikler ve ku?akta kucuk bir centik vardır. Cullinan I gibi, tac uzerine vidalanmı? sarı altın bir muhafaza ile yerinde tutulur. [36]

Cullinan III [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kralice Mary, go?sunde bir bro? olarak Cullinans I ve II, Tac Giyme Kolyesi 'nde bir kolye olarak III ve Koh-i-Noor 'un altında tacının dibinde IV takıyor.

Cullinan III veya Afrika'nın Kucuk Yıldızı armut kesimlidir ve 94.4 karat (18.88 g) a?ırlı?ındadır. [33] 1911'de, V. George 'un kralice e?i Queen Mary , tac giyme toreni icin ki?isel olarak satın aldı?ı bir tacın ust capraz pattee'sine yerle?tirdi. [40] 1912'de, kocasının Hindistan ?mparatorluk Tacı 'nı taktı?ı Delhi Durbar 'da bir tac yerine Mary tarafından bir onceki yıl giyilen Delhi Durbar Tiara da Cullinans III ve IV'u alacak ?ekilde uyarlandı. [41] 1914'te, Cullinan III, tacta kalıcı olarak bir kristal modelle de?i?tirildi. Gunumuzde en cok II. Elizabeth tarafından Cullinan IV ile birlikte bro? olarak giyilir. Bro? toplamda 6,5 cm (2,6 inc) uzunlu?unda ve 2,4 cm (0,94 inc) geni?li?indedir. [42] Ayrıca Cullinan III, Tac Giyme Kolyesi'nde bir ilave olarak kullanılmı?tır ve burada zaman zaman 22.4 karat (4.48 g) Lahore Elması'nın yerini almı?tır. [43] [44]

Cullinan IV [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Afrika'nın Kucuk Yıldızı olarak da anılan Cullinan IV, kare kesimlidir ve 63.6 karat (12.72 g) a?ırlı?ındadır. [33] Aynı zamanda Kralice Mary'nin Tacı 'nın tabanına yerle?tirildi, ancak 1914'te kaldırıldı. 25 Mart 1958'de o ve Prens Philip Hollanda 'da resmi bir ziyaretteyken; Kralice II. Elizabeth, Cullinan III ve IV'un ailesinde "Buyukannenin Cipsleri" olarak bilindi?ini acıkladı. Cullinan'ın 50 yıl once kesildi?i Asscher Diamond Company 'yi ziyaret ettiler. Ziyareti sırasında bro?un i?nesini cozdu ve kaba elması kesen Joseph Asscher'in ye?eni Louis Asscher'a incelemesi icin teklif etti. 84 ya?ındaki Asscher, Kralice'nin elmasları yanında getirmi? olmasından derinden etkilenmi?ti ve yıllar sonra onları tekrar gormenin onun icin ne kadar onemli oldu?unu biliyordu. [45]

Cullinan V [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Cullinan V, Queen Mary'nin 1911'de Delhi Durbar 'da giymesi icin yapılan korsajın bir parcasını olu?turan platin bro?un ortasına yerle?tirilmi? 18,8 karatlık (3,76 g) kalp ?eklinde bir elmastır. Bro?, Cullinan V'i ve daha kucuk elmaslarla suslenmi? pave setini sergilemek icin tasarlandı. VIII bro?tan asılabilir ve VII kolye ucunu asmak icin kullanılabilirdi. Mary tarafından genellikle bu ?ekilde giyilirdi. [46]

Cullinan VI [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Cullinan VI, markiz kesimdir ve 11,5 karat (2,30 g) a?ırlı?ındadır. [33] Cullinan VIII'i iceren ve Delhi Durbar paruresinin korsajının bir parcasını olu?turan bro?tan sarkar. Cullinan VI, VIII ile birlikte yakla?ık 96 kucuk elmasla cevrili ba?ka bir bro? yapmak icin bir araya getirilebilir. Tasarım, her ikisi de benzer bir ?ekle sahip olan Cullinan V kalp ?eklindeki bro?un tasarlandı?ı sıralarda yaratıldı. [47]

Cullinan VII [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Cullinan VII de markiz kesimdir ve 8,8 karat (1,76 g) a?ırlı?ındadır. [33] Ba?langıcta VII. Edward tarafından e?i Kralice Alexandra 'ya verildi. Kralice; e?inin olumunden sonra mucevheri, parurenin bir parcası olan elmas ve zumrut Delhi Durbar kolyesinden asılı bir kolye ucu olarak kullanan Kralice Mary'ye verdi. [48]

Cullinan VIII [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Cullinan VIII, 6,8 karat (1,36 g) a?ırlı?ında dikdortgen kesimli bir elmastır. [33] Delhi Durbar paruresinin korsajının bir parcasını olu?turan bro?un ortasına yerle?tirilmi?tir. Cullinan VI ile birlikte bir bro? olu?turur. [47]

Cullinan IX [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Cullinan IX, kaba Cullinan'dan elde edilecek ba?lıca elmasların en kucu?udur. Pendelok veya kademeli armut kesimli bir ta?tır, 4,39 karat (0,878 g) a?ırlı?ındadır ve Cullinan IX Yuzu?u olarak bilinen platin bir halkaya yerle?tirilmi?tir. [49]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ a b Scarratt and Shor, p. 120.
  2. ^ Smith, et al., pp. 1403?1405
  3. ^ "Jewellery made from the world's largest diamond is to go on display" (PDF) . Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2012. 22 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 21 Aralık 2017 .  
  4. ^ Scarratt and Shor, p. 122.
  5. ^ Hatch, pp. 170?172.
  6. ^ Scarratt and Shor, p. 123.
  7. ^ Dickinson, pp. 110?111.
  8. ^ "Jewellery made from the world's largest diamond is to go on display" (PDF) . Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2012. 22 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 21 Aralık 2017 .  
  9. ^ Lee, pp. 489?490.
  10. ^ The Cullinan Diamond Centennial, Gems and Gemology, 2006
  11. ^ Helme, p. 86.
  12. ^ a b c Field, p. 72.
  13. ^ a b Bariand and Duchamp, p. 97.
  14. ^ "SECOND EDITION. The King's Birthday. Presentation of the Cullinan Diamond" . New South Wales, Australia: The Sydney Morning Herald . 11 Kasım 1907. s. 5. 2 Ekim 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Nisan 2020 .  
  15. ^ Cartwright, p. 73.
  16. ^ "SECOND EDITION. The King's Birthday. Presentation of the Cullinan Diamond" . The Sydney Morning Herald . New South Wales, Australia. 11 Kasım 1907. s. 5. 2 Ekim 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Nisan 2020 – Trove vasıtasıyla.  
  17. ^ a b Balfour, p. 71.
  18. ^ Seff and Seff, p. 252.
  19. ^ Helme, p. 88.
  20. ^ "Jewellery made from the world's largest diamond is to go on display" (PDF) . Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2012. 22 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 21 Aralık 2017 .  
  21. ^ Crookes, pp. 77?79.
  22. ^ "Jewellery made from the world's largest diamond is to go on display" (PDF) . Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2012. 22 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 21 Aralık 2017 .  
  23. ^ Hart, p. 204.
  24. ^ Koskoff, p. 174.
  25. ^ Spencer, pp. 318?326.
  26. ^ a b Balfour, p. 73.
  27. ^ Dickinson, p. 114.
  28. ^ Scarratt and Shor, p. 125.
  29. ^ Balfour, pp. 73?75.
  30. ^ "Life" . Time . Cilt 10. July 1987. s. 48.  
  31. ^ Helme, p. 90.
  32. ^ Scarrat and Shor, pp. 126, 131.
  33. ^ a b c d e f g Manutchehr-Danai, p. 118.
  34. ^ "The Largest Cut Diamond in the World". Gem & Jewellery News . 2 (1): 1. December 1992. ISSN   0964-6736 .  
  35. ^ ?ablon:Royal Collection
  36. ^ a b Scarratt and Shor, p. 128.
  37. ^ Mears, et al., p. 30.
  38. ^ Morgan, p. 262.
  39. ^ ?ablon:Royal Collection
  40. ^ Keay, p. 175.
  41. ^ "Delhi Durbar Tiara" . Royal Collection Trust. 5 Mart 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi.  
  42. ^ "Cullinan III and IV Brooch" . Royal Collection Trust. 6 Aralık 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 11 Aralık 2017 .  
  43. ^ "The diamonds and their history" (PDF) . Royal Collection Trust. 31 Ocak 2016 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 24 Ocak 2016 .  
  44. ^ "Jewellery made from the Cullinan Diamond" (PDF) . Royal Collection Trust. 26 Ekim 2012 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 11 Aralık 2017 .  
  45. ^ Mears, p. 150.
  46. ^ "The diamonds and their history" (PDF) . Royal Collection Trust. 31 Ocak 2016 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 24 Ocak 2016 .  
  47. ^ a b "Cullinan VI and VIII Brooch" . Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 11 Aralık 2017 .  
  48. ^ "Delhi Durbar Necklace and Cullinan VII Pendant" . Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 11 Aralık 2017 .  
  49. ^ "Cullinan IX Ring" . Royal Collection Trust. 15 Mayıs 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 11 Aralık 2017 .  

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]