Ceres (cuce gezegen)

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
1 Ceres
Ceres 2015'te gercek renkte
Ke?if [1]
Ke?feden Giuseppe Piazzi
Ke?if tarihi 1 Ocak 1801
Adlandırmalar
MPC belirtmesi 1 Ceres
Adın kayna?ı
Cer?s
Sıfatlar Cererian, -ean
Sembol ⚳
Yorunge ozellikleri [2]
Donem 21 Ocak 2022 ( JD 2459600.5 )
Gunote 2,98  AU (446 milyon  km )
Gunberi 2,55 AU (381 milyon km)
2,77 AU (414 milyon km)
Dı? merkezlik 0,0785
  • 4,60 y
  • 1.680 g
17,9 km/s
291,4 °
E?iklik
80,3°
7 Aralık 2022
73,6°
Do?al uyduları yok
Tam yorunge o?eleri [5]
2,77   AU
0,116
9,65°
78.2  derece  / yıl
4,60358 yıl
(1.681,458 g )
Perihelyon devinimi
54,1  yay saniye / yıl
Cıkı? du?umu devinimi
?59,2 yay saniye / yıl
Fiziksel ozellikler
C [6]
3,34 [2]
0,854″ ila 0,339″
Boyutlar (966,2 × 962,0 × 891,8) ± 0,2 km [9]
Ortalama cap
939,4 ± 0,2 km [9]
2.772.368 km 2
Kutle
Ortalama yo?unluk
2,1616 ± 0,0025 g/cm 3 [10]
Ekvatoral yercekimi
Atalet momenti faktoru
0,36 ± 0,15 [11] (tahmini)
0.516 km/s (1.141 mph)
9,074170 ± 0,000001 sa [2]
Ekvatoral donme hızı
92,61 m/s
?4° [12]
Kuzey kutbu sa? acıklık
291,42744° [13]
Kuzey kutbu dik acıklık
66,76033° [14]
0,090 ± 0,0033 (V-bandı) [15]
Yuzey sıcaklı?ı min. ort. maks.
Kelvin ?110 [16] 235±4 [17]
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Ceres ( kucuk gezegen tanımı: 1 Ceres ; sembolu: ⚳), [18] Gune? 'e en yakın cuce gezegen ve Mars ile Jupiter arasında yer alan ana asteroit ku?a?ındaki en buyuk gok cismidir.

1 Ocak 1801'de ?talyan gok bilimci Giuseppe Piazzi tarafından Palermo 'da ke?fedilmi?tir. Piazzi, gordu?u cismin once bulutsuluk icermeyen, yıldıza benzeyen bir kuyruklu yıldız oldu?unu du?unmu?, ancak kısa surede yakla?ık dort yıllık bir periyodu olan bir "gezegen" oldu?unu fark etmi? ve bu cisme Sicilya 'nın koruyucu tanrıcası Ceres 'in adını vermi?tir. [19] Asteroitler arasında ilk ke?fedilen oldu?u icin 1 numara ile adlandırılmı?tır. Aynı zamanda 50 yıl boyunca da 8. gezegen olarak sınıflandırılmı?tır. 950 km capında olan Ceres, Asteroit ku?a?ının acık ara en buyuk cismidir ve ku?a?ın toplam kutlesinin %32'sine sahiptir. [20] [21] Gozlemler sonucunda ?eklinin du?uk yercekimine sahip di?er asteroitler gibi duzensiz de?il, kuresel oldu?u ortaya konmu?tur. [15] Ceres'in yuzeyinin su buzu ve karbonat, kil gibi ce?itli hidratlı minerallerden olu?tu?u tahmin edilmektedir. [6] Ceres, ta? - kaya bir cekirdek ve buzdan olu?an bir manto yuzeyi ile farklıla?mı? olarak gorunmektedir. Yuzeyinin altında sıvı sudan olu?an bir okyanus olma ihtimali bulunmaktadır. [22] [23] Yuzey sıcaklı?ı yakla?ık -38 °C (235 K )'dir.

Ceres'in gorunur buyuklu?u 6,7 ila 9,3 arasında de?i?ir. Yuzey ozellikleri, en guclu teleskoplarla bile zar zor gorulebilir. Robotik NASA uzay aracı Dawn , 2015 yılında yorunge gorevi icin Ceres'e yakla?ana kadar hakkında cok az ?ey biliniyordu. Dawn , Ceres'in beklenenden daha az buyuk kratere sahip olmasına ra?men yo?un bir ?ekilde kraterli bir yuzeye sahip oldu?unu ortaya cıkardı. [24] Mevcut asteroit ku?a?ının olu?umuna dayanan modeller, Ceres'in 400 kilometre (250 mi) capından daha buyuk 10 ila 15 kratere sahip olması gerekti?ini onermi?ti. [24]

2020 yılında yapılan bir ara?tırmada Ceres'in yuzeyinin altında, 40 kilometre derinli?inde tuzlu su rezervi oldu?u ortaya atılmı?tır. [25]

Gozlem ve Ke?if [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kar?ı konumdayken , Ceres Dunya'dan bakıldı?ında 6.7 Kadir'e kadar gorunebilir. Bu sıradan bir insanın cıplak gozle goremeyece?i kadar sonuk bir parlaklıktır, ancak ideal gozlem ko?ullarındayken, bazı keskin gozlu ki?iler gorebilir. Benzer bir parlaklı?a duzenli olarak ula?an tek asteroit Vesta 'dır.

Bununla beraber Pallas ve 7 Irıs de kar?ı konumda bu parlaklı?a yakla?abilir. Kavu?um 'da ise Ceres yakla?ık olarak 9.3 Kadirlik bir parlaklı?a ula?ır.

Bu parlaklık, 10X50'lik bir durbunun gorebilece?i en sonuk parlaklıklardan biridir, bu yuzden gozlenmek istenirse Yeni Ay 'da ?ehirden uzakta gozlemlenmelidir. 13 Kasım 1984'te Ceres'in BD+8°471 yıldızının onunden gecmesi, Meksika'da, Florida'da ve Caribbean'da gozlemlendi ve uzunlu?u ve ?ekli hakkında bize bilgi verdi. 25 Haziran 1995'te Hubble Ceres'ten gelen morotesi ı?ınları 50 km'lik bir cozunurlukle kaydetti.

Dawn gorevinden once, Ceres'in yuzeyinin ozellikleri sadece birkac defa acık bir ?ekilde gozlenmi?ti. Hubble tarafından cekilmi? yuksek cozunurluklu mor otesi foto?raflar bize Ceres'in yuzeyinde karanlık bir leke oldu?unu gosteriyordu, daha sonra da bu yere ka?ifinin onuruna "Piazzi" olarak isimlendirildi. Bunun bir krater oldu?u du?unuldu, daha sonra Hubble tarafından 2003 ve 2004 yıllarında cekilmi? gezegenin her yerinin gorundu?u, gorunur ı?ık foto?rafları 11 adet daha once bilinmeyen ?ekli acı?a cıkardı. Bunlardan biri Piazzi'ye uyuyordu. 2012'de Keck rasathanesi tarafından uyarlanabilir optikler ile cekilen, Ceres'in her yerinin cekildi?i yakın kızıl otesi foto?raflarını elde etti.

Sınıflandırma [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ceres (sol altta), Ay ve Dunya, olcekli olarak gosterilmi?tir
En buyuk dort asteroitin goreceli boyutları. Ceres en solda.

Ceres'in sınıflandırılması birden fazla defa de?i?mi?tir ve bir anla?mazlık konusu olmu?tur. Johann Elert Bode, Mars ve Jupiter arasında var oldu?una inandı?ı "kayıp gezegen"in Ceres oldu?una inandı. [26] Ceres'e bir gezegen sembolu verildi ve gezegen olarak (Vesta, Pallas ve Juno ile beraber) astronomi kitapları ve tablolarında yarım yuzyılın uzerinde yer aldı. [27]

Ceres'in yakınlarında ba?ka objeler ke?fedildikce astronomlar Ceres'in yeni bir gok cismi sınıfının ilk orne?i oldu?undan ?uphelendiler. [26] 1802'de Pallas 'ın ke?fi ile beraber William Herschel asteroit ("yıldız benzeri") terimini bu cisimleri ifade etmek icin ilk defa kullandı. [27] "Onlar kucuk yıldızlara o kadar cok benziyor ki guclu teleskoplarla bile ayırt etmek oldukca zordur" dedi. [28] 1852'de astronom Johann Franz Encke Berliner Astronomisches Jahrbuch 'ta geleneksel gezegen isimlendirme sisteminin bu yeni objeler icin cok hantal oldu?unu, onun yerine bu cisimlerin isimlerinin ba?ına ke?if sırasına gore numaralandırması gerekti?ini beyan etti. ?lk olarak, numaralandırma sistemi be?inci astreoit olan 5 Astraea ile ba?ladı ve birinci numara verildi. Ancak 1867 yılında Ceres'in yeni numaralandırma sistemine adapte edilmesiyle 1 Ceres ile 1. sıra Ceres'e verilmi?tir. [27]

1860'larda astronomlar yaygın olarak Ceres gibi asteroitler ile ana gezegenlerin arasında temel bir fark oldu?unu kabul etmi?lerdi, ama "gezegen" kelimesi henuz tam olarak tanımlanmamı?tı. [27] Daha sonra 2006'da Pluton cercevesindeki bir toplantıda "gezegen" kavramını tam olarak tanımlamı?tır ve Ceres'in muhtemel yeniden sınıflandırmasını da gercekle?tirmi?tir. [29] Astronomik adlandırma ve sınıflandırmadan sorumlu kuresel kurulu? olan Uluslararası Astronomi Birli?i 'nden (IAU) onceki bir teklif, bir gezegeni " a: equilibrium (neredeyse kuresel bir ?ekil) olmasına yetecek kadar kutle cekimi olması (cunku kutle cekimi her yonde e?ittir ve bu kutlenin gucu arttıkca ba?ka kuvvetlerin bu gok cismine yaptı?ı etkiden fazla gelir.) ve b: Yıldız olmayıp, bir yıldızın cevresinde dolanan, ba?ka bir gezegenin uydusu olmayan gok cisimleridir." [30] Bu tanım Ceres'i Gune?'e yakınlık bakımından 5. gezegen yapmaktadır; [31] ama 24 A?ustos 2006'daki toplantı bu tanıma "Bir gezegen yorungesinde var olan tek cisim olmalıdır" maddesini ekledi. Bu yeni tanımla, Ceres bir gezegen olmaktan cıktı cunku yorungesini Asteroit Ku?a?ı 'ndaki binlerce ba?ka asteroit ile payla?ıyordu. Oyle ki, ku?ak'taki cisimlerin toplam kutlesinin sadece %25'ini olu?turuyordu. [32] Ceres gibi yeni tanıma gore gezegen olmayıp, son madde eklenmeden once gezegen olan cisimler Cuce Gezegen olarak kabul edildi. [32]

IAU 2006'da Ceres'i cuce gezegen kabul etti?inden beri, Ceres'in hala asteroit olup olmadı?ı konusunda karı?ıklık vardı. NASA'nın internet sitesinde, Vesta'nın var olan en buyuk asteroit oldu?u yazmaktadır. [33] IAU bu konuda belirsiz davranır. [34] [35] Yine de IAU'ya ba?lı olan Minor Planet Center (Kucuk Gezegen Merkezi) bunun gibi objeleri kataloglandıran bir organizasyon, cuce gezegenlerin ikili adlandırmalara sahip olabilece?ini belirtir. [36] IAU/USGS/NASA ortak olarak yer adları sozlu?unde Ceres'i hem cuce gezegen hem de asteroit olarak sınıflandırmı?lardır. [37]

Yorunge [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ceres Mars ile Jupiter'in arasındaki Asteroit Ku?a?ı'nda 4,6 Dunya yılı'na denk bir periyot ile hareket eder. [2] Ba?ka gezegenler ve cuce gezegenler ile kıyaslandı?ında, Ceres (cok olmasa dahi) e?ik bir yorungede hareket eder. 10,6°'lik bir e?ime (i) sahiptir (Merkur'un yorungesi 7°, Pluton ise 17°'dir). Yorungesel dı?merkezli?i (e) = 0,08'dir (Mars 0,09'dur). [2]

Ceres bir asteroit ailesinin parcası de?ildir. Muhtemelen buyuk buz oranı sebebiyle, aynı bile?imlere sahip daha kucuk cisimler coktan sublimle?mi? ve da?ılmı? olurlardı. [38] Bir zamanlar Gefion Asteroit Ailesi'nden oldu?u du?unulse de daha sonrasında farklı bile?enlere sahip oldu?u ke?fedilmi?tir. [39]

Rezonans [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kucuk boyutları ve cok geni? bir alana yayılmaları sebebiyle Asteroit ku?a?ındaki cisimler birbirleriyle nadiren rezonans etkile?imine girerler. [40] Yine de Ceres, ba?ka asteroitleri yakalayıp 1:1 rezonansa sokup onları gecici trojana cevirebilir. Bu cisimleri birkac yuz bin ila 2 milyon yıldan fazla bir sure tutabilir. Bunun gibi 50 adet cisim belirlendi. [41] Ceres ile Pallas, 1:1 yorungesel rezonansına yakındır (yorunge farklılıkları sadece %0,2'dir) ama bu yakınlık astronomik olcekte onemli de?ildir. [42]

Donu? ve eksen e?imi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ceres'in kendi etrafındaki bir donu?u(1 Ceres gunu) 9 saat 4 dakikadır. Ceres'in ba?langıc meridyeni Dawn ekibi tarafından kucuk bir ekvatoryel krater olan Kait'i secmi?lerdir. 4°'lik bir eksen e?imi vardır. Bu Ceres'in kutuplarında kalıcı olarak golgede kalmı? kraterlerin so?uk tuza?ı olarak i?lev gormesi icin yeterlidir. Ay ve Merkur'de olanla benzer olarak bu kraterler zamanla su buzu biriktirirler. Yuzeyeden salınan su molekullerinin yakla?ık %0.14'unun bu tuzaklarda sona ermesi beklenmektedir. Ceres'in yorungesine giren ilk uzay aracı, Ceres gune? ı?ı?ı alma bakımından enlemde neredeyse hic mevsimsel de?i?iklik gostermez. 3 milyon yıldan uzun surelik Jupiter ve Saturn'un kutle cekimi Ceres'in dongusel e?imini 2°-20°'ye kadar tetikledi, tahmini olarak en son 14.000 yıl once mevsimsel de?i?im gozlemlendi. E?imin en cok oldu?u donemlerde golgede kalan kraterler muhtemelen

Gune? Sistemi'nin ya?ı boyunca patlamalardan ve kuyruklu yıldız carpı?malarından en cok su-buz tutan ?eylerdir.

Koken ve Evrim [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ceres 4.56 milyar yıl once ya?amayı ba?aran bir ongezegendir , Vesta ve Pallas ile beraber ic gune? sisteminde sadece 3 adet on gezegen cuce gezegen olmayı ba?armı?tır. Ba?aramayanlarsa ya birbirleriyle carpı?ır, ya da Jupiter’e cekilirler. Ceres'in ?u anda bulundu?u Asteroit Ku?a?ında de?il, Jupiter ile Saturn arasında bir yerde olu?tu?u du?unuluyor, daha sonraysa Jupiter’in kutle cekimi ile asteroit ku?a?ına savruldu?u ve yorungeye oturdu?u tahmin ediliyor. Uzerindeki Occator Kraterindeki saf amonya?ın varlı?ı bu cuce gezegenin olu?umunun Gune? Sisteminin dı? kısımlarında olu?tu?unu destekler.

Ceres’in jeolojik evrimi, olu?umu sırası ve sonrasında olu?an ısı kaynaklarına ba?lıydı. Radyonuklitlerin gezegenimsi birikim ve bozunmasından kaynaklanan darbe enerjisinden olu?tu (muhtemelen aluminyum-26 gibi kısa omurlu soyu tukenmi? radyonuklitler dahil).

Bunlar Ceres’in olu?umundan kısa sure sonra kayasal bir cekirde?e ve buzla kaplı bir yuzey icin, hatta belki de bir sıvı okyanus icin dahi yeterlidir. Boyle bir okyanus zamanında olu?mu?sa, ?u anda donması sebebiyle bir buz tabakası olu?turması lazımdır. Ancak Dawn’ın buna benzer bir tabaka hakkında herhangi bir kanıt bulamamasından oturu, Ceres’in ilk zamanlardaki yuzeyinin parca parca tahrip edildi?ini gostermektedir.

Ceres beklenmedik bir ?ekilde cok az miktarda buyuk krater icerir. Bu durum, ?ekil de?i?imi ve buz volkanlarının eski jeolojik kanıtları yok etti?inin gostergesidir. Tutarlı bir hidrotermal aktivite ile 50 derecenin ustunde kimyasal tepkimelerde olu?an Killer ve Karbonatlar Ceres’in uzerinde mevcuttur.

Ceres zamanla kayda de?er bir jeolojik aktivite azalması gostermi?tir, carpı?ma kraterlerinin domine etti?i bir yuzeye sahip olmasına ra?men, Dawn’dan gelen kanıtlar gosterir ki icsel surecler Ceres’in yuzeyini onemli bir miktarda ?ekillendirmeye devam etmi?tir ve Ceres’in genc ya?ta boyutundan oturu jeolojik olarak olmesi beklentilerini haksız cıkarmı?tır.

Muhtemel ya?anılabilirlik [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Her ne kadar Ceres Dunya'dan sonraki evimiz olarak Mars , Titan , Europa ya da Enceladus kadar konu?ulmasa da, Gune? Sistemi'nde Dunya'dan sonra en cok su bulunduran cisimdir. Yuzeyinin altındaki tuzlu su havzaları ya?am icin uygun bir ortam olu?turur. Her ne kadar Europa ve Enceladus'un yaptı?ının aksine bir gelgit etkisine maruz kalmasa dahi, Gune?'e yeteri kadar yakın oldu?u icin hala uzun omurlu radyoaktif izotoplar yuzeyine ula?ır, ki yuzeyinin altında sıvı su bulundurması icin yeterlidir. Uzaktan tespit edilen organik bile?ikler ve yakın yuzeyinde su ile karı?ık %20'lik bir karbon kutlesi organik kimya icin guzel imkanlar sa?layabilir. Biokimyasal elementler bakımından, Ceres karbon, hidrojen, oksijen ve nitrojen zenginidir. Ama henuz fosfor ke?fedilmemi?tir, ayrıca Hubble UV gozlemlerinin aksine, kukurt Dawn tarafından tespit edilememi?tir.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ Schmadel, Lutz (2003). Dictionary of minor planet names . 5th. Germany: Springer. s. 15. ISBN   978-3-540-00238-3 . 16 ?ubat 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 21 Ocak 2021 .  
  2. ^ a b c d e "JPL Small-Body Database Browser: 1 Ceres" . JPL Solar System Dynamics. 9 Haziran 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 Eylul 2021 .  
  3. ^ "On The New Planet Ceres" . A Journal of Natural Philosophy, Chemistry, and the Arts (?ngilizce). 1802. 29 Mayıs 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 29 Mayıs 2022 .  
  4. ^ Souami, D.; Souchay, J. (Temmuz 2012). "The solar system's invariable plane". Astronomy & Astrophysics . Cilt 543. s. 11. Bibcode : 2012A&A...543A.133S . doi : 10.1051/0004-6361/201219011 . A133.  
  5. ^ "AstDyS-2 Ceres Synthetic Proper Orbital Elements" . Department of Mathematics, University of Pisa, Italy. 21 Kasım 2011 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 1 Ekim 2011 .  
  6. ^ a b Rivkin, A. S. (2006). "The surface composition of Ceres:Discovery of carbonates and iron-rich clays" (PDF) . Icarus . 185 (2). ss. 563-567. Bibcode : 2006Icar..185..563R . doi : 10.1016/j.icarus.2006.08.022 . 28 Kasım 2007 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 8 Aralık 2007 .  
  7. ^ King, Bob (5 A?ustos 2015). "Let's Get Serious About Ceres" . Sky & Telescope . 25 Haziran 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Temmuz 2022 .  
  8. ^ "Asteroid (1) Ceres ? Summary" . AstDyS-2. 26 Temmuz 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 Ekim 2019 .  
  9. ^ a b Ermakov, A. I.; Fu, R. R.; Castillo?Rogez, J. C.; Raymond, C. A.; Park, R. S.; Preusker, F.; Russell, C. T.; Smith, D. E.; Zuber, M. T. (November 2017). "Constraints on Ceres' Internal Structure and Evolution From Its Shape and Gravity Measured by the Dawn Spacecraft". Journal of Geophysical Research: Planets . 122 (11). ss. 2267-2293. Bibcode : 2017JGRE..122.2267E . doi : 10.1002/2017JE005302 .  
  10. ^ a b Park, R.S.; Vaughan, A.T.; Konopliv, A.S.; Ermakov, A.I.; Mastrodemos, N.; Castillo-Rogez, J.C.; Joy, S.P.; Nathues, A.; Polanskey, C.A.; Rayman, M.D.; Riedel, J.E.; Raymond, C.A.; Russell, C.T.; Zuber, M.T. (February 2019). "High-resolution shape model of Ceres from stereophotoclinometry using Dawn Imaging Data". Icarus . Cilt 319. ss. 812-827. Bibcode : 2019Icar..319..812P . doi : 10.1016/j.icarus.2018.10.024 .  
  11. ^ Mao, X.; McKinnon, W. B. (2018). "Faster paleospin and deep-seated uncompensated mass as possible explanations for Ceres' present-day shape and gravity". Icarus . Cilt 299. ss. 430-442. Bibcode : 2018Icar..299..430M . doi : 10.1016/j.icarus.2017.08.033 .  
  12. ^ Schorghofer, N.; Mazarico, E.; Platz, T.; Preusker, F.; Schroder, S. E.; Raymond, C. A.; Russell, C. T. (6 Temmuz 2016). "The permanently shadowed regions of dwarf planet Ceres". Geophysical Research Letters . 43 (13). ss. 6783-6789. Bibcode : 2016GeoRL..43.6783S . doi : 10.1002/2016GL069368 .  
  13. ^ Konopliv, A.S.; Park, R.S.; Vaughan, A.T.; Bills, B.G.; Asmar, S.W.; Ermakov, A.I.; Rambaux, N.; Raymond, C.A.; Castillo-Rogez, J.C.; Russell, C.T.; Smith, D.E.; Zuber, M.T. (2018). "The Ceres gravity field, spin pole, rotation period and orbit from the Dawn radiometric tracking and optical data". Icarus . Cilt 299. ss. 411-429. Bibcode : 2018Icar..299..411K . doi : 10.1016/j.icarus.2017.08.005 .  
  14. ^ "Asteroid Ceres P_constants (PcK) SPICE kernel file" . NASA Navigation and Ancillary Information Facility. 28 Temmuz 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 8 Eylul 2019 .  
  15. ^ a b Li, Jian-Yang (2006). "Photometric analysis of 1 Ceres and surface mapping from HST observations". Icarus . 182 (1). ss. 143-160. Bibcode : 2006Icar..182..143L . doi : 10.1016/j.icarus.2005.12.012 .   [ olu/kırık ba?lantı ]
  16. ^ JC Castillo Rogez; CA Raymond; CT Russell; Dawn Team (2017). " Dawn at Ceres: What Have We Learned?" (PDF) . NASA, JPL . 8 Ekim 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 19 Temmuz 2021 .  
  17. ^ Tosi, F.; Capria, M. T.; ve di?erleri. (2015). "Surface temperature of dwarf planet Ceres: Preliminary results from Dawn" . 46th Lunar and Planetary Science Conference . s. 11960. Bibcode : 2015EGUGA..1711960T . 25 Temmuz 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 Mayıs 2021 .  
  18. ^ JPL/NASA (22 Nisan 2015). "What is a Dwarf Planet?" . Jet Propulsion Laboratory . 19 Ocak 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 19 Ocak 2022 .  
  19. ^ Pannekoek, Anton (1989). A History of Astronomy . New York: Dover Publications. s.  352 . ISBN   0-486-65994-1 . Eri?im tarihi: 5 Temmuz 2013 .  
  20. ^ Pitjeva, E. V.; Precise determination of the motion of planets and some astronomical constants from modern observations 18 Ocak 2010 tarihinde WebCite sitesinde ar?ivlendi , in Kurtz, D. W. (Ed.), Proceedings of IAU Colloquium No. 196: Transits of Venus: New Views of the Solar System and Galaxy , 2004
  21. ^ Moomaw, Bruce (2 Temmuz 2007). "Ceres As An Abode Of Life" . spaceblooger.com. 29 Eylul 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 6 Kasım 2007 .  
  22. ^ McCord, Thomas B. (2005). "Ceres: Evolution and current state". Journal of Geophysical Research . 110 (E5). s. E05009. Bibcode : 2005JGRE..11005009M . doi : 10.1029/2004JE002244 .  
  23. ^ Castillo-Rogez, J. C. (2007). "Ceres: evolution and present state" (PDF) . Lunar and Planetary Science . Cilt XXXVIII. ss. 2006-2007. 24 ?ubat 2011 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 25 Haziran 2009 .  
  24. ^ a b Marchi (26 Temmuz 2016). "The missing large impact craters on Ceres" . Nature Communications . 7 : 12257. doi : 10.1038/ncomms12257 . PMC   4963536  $2 . PMID   27459197 .  
  25. ^ "Cuce gezegen Ceres'te buyuk bir tuzlu su rezervi bulundu" . 27 Eylul 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi .  
  26. ^ a b Hoskin, Michael (26 Haziran 1992). "Bode's Law and the Discovery of Ceres" . Observatorio Astronomico di Palermo "Giuseppe S. Vaiana". 16 Kasım 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 5 Temmuz 2007 .  
  27. ^ a b c d Hilton, James L. (17 Eylul 2001). "When Did the Asteroids Become Minor Planets?" . US Naval Observatory. 6 Kasım 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 16 A?ustos 2006 .  
  28. ^ Herschel, William (6 Mayıs 1802). "Observations on the two lately discovered celestial Bodies". Philosophical Transactions of the Royal Society of London . 92 : 213-232. Bibcode : 1802RSPT...92..213H . doi : 10.1098/rstl.1802.0010 . JSTOR   107120 .  
  29. ^ Connor, Steve (16 A?ustos 2006). "Solar system to welcome three new planets" . NZ Herald. 19 Temmuz 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 19 Temmuz 2021 .  
  30. ^ Gingerich, Owen (16 A?ustos 2006). "The IAU draft definition of "Planet" and "Plutons " " . IAU. 27 A?ustos 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Nisan 2007 .  
  31. ^ "The IAU Draft Definition of Planets And Plutons" . SpaceDaily. 16 A?ustos 2006. 6 Eylul 2009 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Nisan 2007 .  
  32. ^ a b "In Depth | Ceres" . NASA Solar System Exploration . 21 Nisan 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 21 Nisan 2019 .  
  33. ^ "Science: One Mission, Two Remarkable Destinations" . NASA . 17 Temmuz 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Temmuz 2020 . Asteroids range in size from Vesta ? the largest at about 329 miles (530 km) in diameter...  
  34. ^ Lang, Kenneth (2011). The Cambridge Guide to the Solar System . Cambridge University Press. ss. 372, 442. ISBN   978-1-139-49417-5 . 26 Temmuz 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Temmuz 2019 .  
  35. ^ "Question and answers 2" . IAU. 30 Ocak 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 31 Ocak 2008 . Ceres is (or now we can say it was) the largest asteroid" ... "There are many other asteroids that can come close to the orbital path of Ceres.  
  36. ^ Spahr, T. B. (7 Eylul 2006). "MPEC 2006-R19: EDITORIAL NOTICE" . Minor Planet Center. 10 Ekim 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 31 Ocak 2008 . the numbering of "dwarf planets" does not preclude their having dual designations in possible separate catalogues of such bodies.  
  37. ^ IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. "Gazetteer of Planetary Nomenclature. Target: Ceres" . 13 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Eylul 2021 .  
  38. ^ Julie C. Castillo-Rogez; Marc Neveu (31 Ocak 2020). "Ceres: Astrobiological Target and Possible Ocean World". Astrobiology . 20 (2): 269-291. Bibcode : 2020AsBio..20..269C . doi : 10.1089/ast.2018.1999 . PMID   31904989 .  
  39. ^ Cellino, A. (2002). "Spectroscopic Properties of Asteroid Families" (PDF) . Asteroids III . University of Arizona Press. ss. 633-643 (Table on p. 636). Bibcode : 2002aste.book..633C . 28 Mart 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 6 A?ustos 2011 .  
  40. ^ Christou, A. A. (2000). "Co-orbital objects in the main asteroid belt". Astronomy and Astrophysics . 356 : L71-L74. Bibcode : 2000A&A...356L..71C .  
  41. ^ Christou, A. A.; Wiegert, P. (January 2012). "A population of Main Belt Asteroids co-orbiting with Ceres and Vesta". Icarus . 217 (1): 27-42. arXiv : 1110.4810  $2 . Bibcode : 2012Icar..217...27C . doi : 10.1016/j.icarus.2011.10.016 . ISSN   0019-1035 .  
  42. ^ Kova?evi?, A. B. (2011). "Determination of the mass of Ceres based on the most gravitationally efficient close encounters". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society . 419 (3): 2725-2736. arXiv : 1109.6455  $2 . Bibcode : 2012MNRAS.419.2725K . doi : 10.1111/j.1365-2966.2011.19919.x .  

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]