한국   대만   중국   일본 
Bizans hukuku - Vikipedi ?ceri?e atla

Bizans hukuku

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Makale serilerinden
Bizans kulturu

Bizans hukuku , artan Hristiyan etkisi ile ozunde Roma hukukunun devamıdır. Co?u kaynak Roma hukuk gelene?i olarak Bizans hukuku 'nu 6. yuzyılda I. Justinianus hukumdarlı?ı ile ba?latıp 15. yuzyılda ?stanbul'un Fethi ile bitirir.

Avrupa Ronesansı boyunca ve sonrası Batı hukuk uygulamalarını ciddi olcude Justinianus Kanunları ( Corpus Iuris Civilis ) ve klasik zamanların Roma hukuku etkilemi? olmasına ra?men [1] Bizans hukukunun yine de Orta Ca? ve sonrası Batı geleneklerine onemli bir etkisi vardır.

Bizans hukukunun en onemli calı?ması III. Leon tarafından yayınlanan Ekloga , Latinceden ziyade Yunanca yayınlanmı? ilk onemli Roma-Bizans hukuk duzenidir. Bundan kısa bir sure sonra, ?ehirlerin dı?ında hukuk standartlarını duzenlemek icin Ciftcilerin kanunları devreye alınmı?tır, Ciftcilerin kanunlarının, Rus hukuku dahil olmak uzere Slav hukuk gelene?ine son derece onemli etkisi olmu?tur.

Etkileri ve kaynakları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bizans, ba?lıca siyasi, kulturel ve sosyal kurumlarını Roma'dan devralmı?tır. Benzer ?ekilde, Roma hukuku, Bizans hukuk sisteminin temelini olu?turmaktadır. Yuzyıllar boyunca, sırasıyla II. Theodosius ve I. Justinianus tarafından yurutulen Roma yasalarının iki buyuk kodifikasyonu, Bizans mevzuatının temel ta?larıydı. Elbette, yıllar boyunca bu Roma kanunları mevcut ko?ullara gore ayarlandı ve daha sonra Yunanca yazılmı? yeni kanunlar ile de?i?tirildi. Bununla birlikte, Roma hukukunun etkisi surdu ve Corpus Iuris Civilis 'e dayanan Basilika gibi kodifikasyonlar da a?ikardır. 11. yuzyılda, Mihail Psellos Roma yasal mirası ("?ταλ?ν σοφ?α") hakkında bilgi sahibi oldu?u icin gurur duymaktadır. [2]

Gec Roma hukuk gelene?ine gore, Bizans'taki ana yasa kayna?ı ( fons legum ) imparatorların yasala?tırması olarak kaldı. ?mparatorlar Roma hukukunun bazı onemli kodifikasyonlarını ba?lattılar fakat imparatorlar ayrıca kendi "yeni kanunları" Novel ("Novellae", "Νεαρα?") da cıkardılar. Bizans'ın erken donemlerinde (gec Roma) imparatorların yasama ilgileri yo?unla?tı ve o zamanlar yasalar kamu, ozel, ekonomik ve sosyal ya?amın ana yonlerini duzenliyordu. [3] Orne?in I. Konstantin once bo?anmayı duzenledi ve I. Theodosius inanc ileri ile ilgilendi Havarilerin Amentusu'nun ozel bir versiyonu yururlu?e koydu. [4] Diocletianus 'dan I. Theodosius'a kadar, yani yakla?ık 100 yıl, 2,000'den fazla kanun cıkarıldı. Sadece Justinianus yakla?ık 600 kanun cıkardı. Yava? yava? yasama iste?i azaldı fakat VI. Leon 'un cıkardı?ı kanunlar gibi sonraki imparatorların bazı kanunları hala ozellikle onemlidir. [5] Gelenek, ikincil bir hukuk kayna?ı olarak sınırlı bir rol oynamaya devam etti, ancak yazılı mevzuatın onceli?i vardı. [6]

Erken Bizans donemi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Roma tarihinin Bizans doneminin ba?ladı?ı tarih icin kesin bir tarih yoktur. 4.,5. ve 6. yuzyıllar boyunca, imparatorluk bolundu ve bir kereden fazla idari olarak birle?tirildi. Bu donem boyunca, Konstantinopolis kuruldu ve Do?u idari olarak kendi kimli?ini kazandı; bu nedenle sıklıkla erken Bizans donemi olarak adlandırılır. Buna ra?men, bu donemdeki yasal geli?meler tipik olarak Bizans hukukunun de?il ama Roma hukukunun bir parcası olarak kabul edilir, cunku kısmen bu donemde yasal belgeler Latince yazılmı?tır. Bu geli?meler, yine de, Bizans hukukunun olu?umunda kilit adımlar olmu?tur.

Codex Theodosianus [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ana madde: Codex Theodosianus

438 yılında, ?mparator Theodosius, I. Konstantin doneminden zamanına kadar tum yururlukte olan kanunları iceren 16 ciltlik Codex Theodosianus 'u yayınladı.

Corpus Iuris Civilis [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ana madde: Corpus Iuris Civilis

527 yılında tahta cıkı?ından kısa bir sure sonra I. Justinianus , var olan Roma kanunlarını toplamak ve duzenlemek icin bir komisyon atadı. Hukukcuların calı?malarından kalıcı de?er ta?ıyan konuları secip, yeniden yazıp, duzenleyip 50 kitapta toplayan, hukukcu Tribonianus ba?kanlı?ında ikinci komisyon 530 yılında gorevlendirildi. Bu komisyon 533 yılında Digesta 'yı olu?turdu.

Her ne kadar Roma'da uygulanan hukuk bir tur ictihat hukuku olarak geli?se de, bu Orta Ca? ya da modern dunya tarafından bilinen "Roma Yasası" de?ildi. ?imdi Roma hukuku, imparatorun ya da Roma halkının yasama otoritesi tarafından gercek hukuk kurallarına getirilen soyut adalet ilkelerine dayandı?ını iddia edilir. Bu fikirler, ?mparator Justinianus'ın Roma hukukunun buyuk kodifikasyonu ile Orta Ca?'a aktarılmı?tır. Corpus Iuris Civilis , Latince olarak uc parcada yayımlanmı?tır: Institutiones , Digesta (Pandectae) ve Code (Codex). Bu kulliyat Latince yazılan son buyuk hukuk dokumanıdır.

Dunyanın en yaygın hukuk sistemi olan medeni hukuk Corpus’a dayanmaktadır (orne?in, Avrupa'nın co?u, Guney Amerika ve Afrika yanında Guney Afrika, ?skocya, Quebec ve Louisiana karı?ık yargı sistemleri).

Orta Bizans donemi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

I. Justinianus hukumdarlı?ının ardından, kısmen Arap fetihlerinin imparatorlu?u daha da zayıflatacak ?ekilde ilerlemesiyle imparatorluk hızlı bir du?u? donemine girdi. Batı'nın yıkılmasından bu yana azalmı? olan Latince bilgisi eski hukuki metinlerin co?unu neredeyse eri?ilemez hale getirdi. Bu geli?meler, imparatorlukta hukuki standartların dramatik bir ?ekilde zayıflamasına ve hukuki bilgi standartlarında onemli bir du?u?e neden olmu?tur. [7] Yasal uygulama cok daha pragmatik oldu ve ?mparatorluk'ta Latince bilgisinin azalmasıyla birlikte Justinianus'un "Corpus Juris Civilis" 'in do?rudan kullanımı, ozetler, yorumlar ve Yunanca yazılmı? yeni derlemeler lehine terk edildi.

Ekloga [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ana madde: Ekloga

Justinianus yasalarının yayınlanmasını izleyen yıllarda meydana gelen imparatorlu?un ic ya?amındaki de?i?iklikler, zamanın gereklilikleri icin mevzuatın gozden gecirilmesi ihtiyacını do?urdu. ?lk ?saurialı imparator III. Leon 'un reformları cercevesinde, mevcut kanunlar uzerinde sa?lanan de?i?iklikler devreye girdi. 726'da, o?lu Konstantinos ile kendi ismini ta?ıyan "Ekloga" adlı hem medeni hem de ceza hukukuna atıfta bulunan ve “Daha insancıl bir versiyona do?ru bir duzeltme (Justinianus mevzuatının duzeltilmesi)” ba?lı?ında kanunu yayınladı. Duzenleme komitesinin uyeleri bilinmemekle birlikte, birincil gorevi, bir yandan, zamanın getirdi?i de?i?iklikler cercevesinde duzeltmeler yapmak, di?er yandan da adaleti do?ru bir ?ekilde da?ıtabilmeleri icin hakimlere yardım edecek ozlu bir yasal el kitabı sa?lamaktı.

"Ekloga" mevzuatının getirdi?i duzeltmeler Hristiyan ruhundan ve aynı zamanda ortak hukukdan etkilendi, evlilik kurumu korundu ve destekledi, e?lerin ve yasal cocukların hakları artırıldı ve yasa onunde tum vatanda?ların e?itli?i getirdi. Leon, "Ekloga" uzerinden hakimlere hitap etti ve onları “ne fakirleri hor gormemeye, ne de haksız olanları kontrolsuz bırakmamaya” davet etti. Ayrıca, hakimlerin gorevlerini yerine getirirken ru?veti engelleme, odemelerini yerel ve imparatorluk hazinesi tarafından odenebilir hale getirmeye cabaladı. "Ekloga", Makedon Hanedanı imparatorlarının gunlerine kadar yasamada kullanılan temel adalet da?ıtım el kitabını olu?tururken, daha sonraları Rus Ortodoks Kilisesi'nin dini hukukunu etkiledi. Eskiden ara?tırmacılar, "Ciftcilerin kanunlarını", "Deniz kanunlarını" ve "Askeri kanunlarını" III. Leon'a atfederlerdi. Ancak bu goru?ler artık gecerli de?ildir.

Ciftcilerin kanunları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Di?er kentsel ekonomik faaliyetlerin de geli?ti?i birkac ?ehir ve ozellikle Konstantinopolis'a istisna olmak uzere Bizans toplumu, tarımın kalbinde yer aldı. Orta Bizans Donemi'nde (7. yuzyıl-12. yuzyılın sonu) Bizans koylerinin ic ya?amını ozellikle karakterize eden ?ekilde yansıtan yasa ile ilgili onemli bir kaynak da, Lex Rustica veya Ciftci Yasası olarak da bilinen Nomos Georgikos 'tur. Ciftci Yasası, onemi nedeniyle, ara?tırmacıların ilgisini cok erken bir a?amada cekti. Bizans'ın ic tarihi ile ilgili en cok tartı?ılan metinlerden biridir. Ciftci Yasası'nın kuruldu?u sırada ?mparatorlu?a Slavların akın etmesinin yol actı?ı buyuk etkiler nedeniyle, Slav geleneklerinde, neden hem onu geli?tirdikleri acısından hem de iceri?i Ciftcilerin Yasasının onemli bir etkisi oldu?unu ileri surulmu?tur. [8]

Bu, ozel bir koleksiyon olup, surekli olarak zenginle?tirilmi? ve Bizans kırsal "toplulu?u" cercevesinde kırsal mulkiyetle ilgili belirli davalara atıfta bulunmaktadır. "Kanun" hukumlerine gore, koyluler "topluluklar" icinde orgutlenmi? ve "topluluk" sorumlu oldu?u toplam verginin odenmesinden beraber olarak sorumludur; borclu uyelere kar?ılık gelen mebla?ı da odemekle yukumludurler. Yazı kronolojisi konusunda, metnin kendine ozgu bir tarihi bulunmadı?ından, 6. yuzyılın ikinci yarısı ile 14. yuzyılın ortaları arasına yerle?tirilir. Cok erken bir tarihte, buyuk onem ta?ıyan yasal bir el kitabı olarak kabul edildi ve Slav ulkeleri, ozellikle Sırbistan , Bulgaristan ve Rusya 'nın yasalarını buyuk olcude etkiledi.

Deniz kanunları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

"Ciftci Yasası" 'na benzer ?ekilde, tarih sorunları, e?it karakterli bir kanun sunar, "Rhodian Deniz Yasası" ( Nomos Rhodion Nautikos ). Muhtemelen 600 ile 800 yılları arasında yazılmı? olup, deniz hukuku duzenlemelerinin uc kısma ayrılmı? bir koleksiyonudur. Birinci bolum, Roma imparatorlarının "Deniz Kanunu" onaylanmasına atıfta bulunmaktadır. ?kincisi, murettebatın deniz kazancına ve gemide gecerli olan yonetmeliklere katılımı, ucuncu ve en buyuk ise deniz hukukuna atıfta bulunur, orne?in hırsızlık veya yuk veya gemi hasarında sorumluluk da?ılımı. "Deniz Kanunu", VI. Leo 'nun Bazilika'sının 53. Kitabına tamamlayıcısı olarak dahil edildi.

Kilise hukuku [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Laik yasal kurumlarının modeline uygun olarak, kilise konseylerinin kanunları, dini konularda ve din adamlarının davranı?larının yanı sıra soz konusu konularda laik olanın davranı?larını duzenledi. Kanunları ile tanınan "Trullo" veya "Be?inci-Altıncı Konsey", II. Justinianos yıllarında (691-692) toplanmı? ve yalnızca munhasıran disiplin konuları yer almı?tır. Synod'un amacı, onceki Be?inci (553) ve Altıncı Ekumenik Konseyler yasadaki bo?lukları kapatmaktı.

Bu koleksiyon dort parcaya bolunmu?tur:

a) ?lk altı Ekumenik konsilin doktrinal kararlarının yanında Kilise Babalarının o?retilerini onaylayan kilise kanunları.
b) Gorevli rahipler sınıfının yukumluluklerine atıfta bulunan kilise kanunları.
c) Ke?i?lere atıfta bulunan kilise kanunları.
d) Din dı?ı i?lere atıfta bulunan kilise kanunları. Bu kanunların etkisi gelecekte devam etti ve 12. yuzyılın uc buyuk hukukcusu olan Balsamon, Zonaras ve Aristenos tarafından geni? bir ?ekilde acıklandı.

Edisyonlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Yunancada artık mevcut olmayan ba?ka Eski Kilise Nizamları da vardır. Daha sonra, a?a?ıdakiler dahil, daha bilimsel koleksiyonlar ortaya cıktı:

Tum bu kitaplar daha sonra Aynoroz ke?i?i Aziz Nikodimos o Agioritis tarafından derlenmi? ve calı?ması Pedalion modern Do?u Ortodoks Kilisesi hukukunun temeli olmu?tur.

Gec Bizans Hukuku [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

A?a?ıdaki yasal metinler daha Gec Bizans ?mparatorlu?u'nda hazırlanmı?tır:

  • Makedonyalı Basileios 'un Prochiron 'u, yakla?ık 870 [10] ya da 872, [11] Ekloga 'nın parcalarını gecersiz kılmı? ve Justinianus hukukunu geri getirmi? ve anla?ılmayan Latince ifadeleri Hellenize etmi?tir.
  • Gene Makedonyalı Basileios'un o?ulları ile beraber Epanagoge 'i (repetita proelectio legis), [10] Prochiron'un ikinci edisyonu, yakla?ık 879 - 886 [10]
  • Fotios'un Eisagoge 'i, Novellae hukuku icerir, yakla?ık 880 [11]
  • VI. Leon 'un karde?i Aleksandros ile o?lu VII. Konstantinos ile beraber Basilicae (repurgatio veterum legum) ya da Basilics , yakla?ık 900 [11] ya da 906-11, [10] 6. yuzyılda yapılan yorumları ve Justinianus hukukuna ili?kin acıklamaları birle?tirmeye ve celi?kileri ortadan kaldırmaya calı?ır. 11. yuzyılda, Basilicae, Roma hukukunun ana kayna?ı olan Justinianus hukukunun yerini aldı.
  • Basilika 'nın kısaltılmı? versiyonu Synopsis (Basilicorum) maior 9. yuzyılda hazırlanmı?tır. [12]
  • Epitome Legum , sonradan Epitome ad Prochiron mutata olarak bilinir, Justinianus ve Epanagoge metinlerinin birle?tirilmesidir, yakla?ık 920-1 [10] [11]
  • Epanagoge aucta , 9. yuzyıl Epanagogue revizyonu, yakla?ık 11. yuzyıl. [10]
  • Prochiron aucta , 9. yuzyıl Prochiron revizyonu, yakla?ık 13. yuzyıl. [10]
  • Hexabiblos , ?stanbul do?umlu gec Bizans ?mparatorlu?u'nun en yuksek yargı makamlarında bulunan yargıc Konstantinos Harmenopoulos (Armenopulos) tarafından yapılan yukarıdaki kitapların 14. yuzyıl derlemesi
  • Hexabiblos aucta , ?oannis Holobolos tarafından Harmenopoulos'un calı?masının gec 14. yuzyıl revizyonu

Di?er hukukcular (en az bir ?mparator dahil) ozel dava ve yorumların koleksiyonlarını hazırladılar, [10] ancak bunlar hukukcular tarafından kullanılan hukuk organını olu?turmuyorlardı. Bilge Leon'un 113 Novellae'sı bu kategoriye girer. [11]

Lokin, [11] daha sonraki yasal metinlerin 6. yuzyıldaki Justinianus calı?masını yeniden duzenlemesi ya da acıklama amaclı oldu?unu, yeni yasalar olu?turmak yerine, hukukun otorite oda?ını ( legis vigor ) ?mparatordan Tanrı'ya de?i?tirdiklerini savunur. Justinianus'un calı?masında, Musa Kanunu ve Tanrı'nın otoritesi ?mparatoru destekler ve isti?arede bulunur ancak onun mutlak otoritesini ıslah etmez. Bu surec zaten Ye?aya (Isaiah) 8:20 yoluyla Tanrı'nın verildi?ini belirtildi?i gibi Ekloga 'da ba?lamı?tır ve ilk once Prochiron'da acıkca ortaya cıkmı?tır. [13] Bununla birlikte, bu surecte, acıkca belirtilmedi?i halde eski yasaların ve ictihat hukukunun duzeltilmesi ile yururlukte olan yeni yasalar yarattı?ı 'yasama sureklili?i' vardı. [14]

Mirası [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Orta Ca?'ın ba?larında Roma/Bizans Hukuku, ?mparatorlu?un ekonomik ve askeri onemi nedeniyle Akdeniz bolgesinde ve tum Avrupa'da buyuk bir rol oynamı?tır.

5. yuzyıldan kalma bir Yunan aslının Suryanice cevirisi olan Suryani-Roma Hukuk Kitabı, ilk Musluman fetihlerinden sonra Do?u Hristiyan topluluklarında oldukca etkiliydi. Roma ictihat ve imparatorlu?un do?usundaki imparatorluk kanunlarına dayanıyordu.

Do?u Akdeniz'in ?slam tarafından fethinden sonra, ?slam halifeli?i, hukuk sistemlerini, Roma/Bizans hukukunu onemli bir model olarak kullanarak yava? yava? de?i?tirdi. Aslında, ?slam imparatorluk hukukunun ilk buyuk kodifikasyonunu destekleyenin, Ekloga’nın yayını oldu?u one surulur. [15]

Bulgaristan 'dan Rusya 'ya kadar olan ulkeleri de iceren Slav hukuk gelenekleri, Ciftci Yasası'ndan buyuk olcude etkilendi. [16] Ekloga ve di?er Bizans kanunları daha az bir olcude olmakla beraber bu alanları da etkiledi. 18. ve 19. yuzyıllar boyunca, Rusya Batı ile olan temasını arttırırken, Justinianus Kanunlarını incelenmeye ba?layarak bu etkiyi ortaya koydu.

Batı Avrupa'da, Roma ?mparatorlu?u'nun yıkılmasının ardından, Roma/Bizans Hukuku etkisi, co?u Orta Ca?'da her zaman onemli olmasına ra?men, daha dolaylı hale geldi. Avrupa Ronesansı sırasında, Batılı alimler, Justinianus Kanunlarını yargılamanın temeli olarak benimsemi? ve Ekloga gibi Bizans ?mparatorlu?u'nun daha sonraki yasal geli?melerinin co?undan kacınmı?tır. Bu, buyuk olcude Kilise'deki Do?u/Batı ( Katolik Kilisesi - Do?u Ortodoks Kilisesi ) bolunmesinden etkilendi. Batı’daki algı, Latince ile yazılan Roma hukukunun gercekte Romalı oldu?u, daha sonra Yunanca yazılmı? kanunların ise farklı ve yabancı oldu?u yonundedir.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ozel
  1. ^ "Ar?ivlenmi? kopya" . 4 Nisan 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Mayıs 2019 .  
  2. ^ A. Cameron, The Byzantines , p. 153; G. Mousourakis, Context of Roman Law , p. 397.
  3. ^ M.T. Fogen, "Legislation in Byzantium", pp. 53–54; R. Morris, "Dispute Settlement", 126; G. Mousourakis, Context of Roman Law , pp. 399–400.
  4. ^ M.T. Fogen, "Legislation in Byzantium", pp. 56, 59.
  5. ^ A. Cameron, The Byzantines , p. 153; M.T. Fogen, "Legislation in Byzantium", pp. 53–54.
  6. ^ R. Morris, "Dispute Settlement", 126; G. Mousourakis, Context of Roman Law , pp. 401–402.
  7. ^ Mousourakis, George. The Historical and Institutional Context of Roman Law . ss. 402-403. ISBN   0-7546-2108-1 . 18 Kasım 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 3 A?ustos 2017 .  
  8. ^ Fine, John Van Antwerp (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century (?ngilizce). Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ss. 90-91. ISBN   0-472-08149-7 .  
  9. ^ Pitra, Jean Baptiste Francois (1864). Juris ecc. Græcorum historia et monumenta. I. Rome.
  10. ^ a b c d e f g h Lambert Mears, Analysis of M. Ortolan's Institutes of Justinian, pp. 64-66
  11. ^ a b c d e f Laiu and Simon (eds), Law and Society in Byzantium: Ninth-twelfth Centuries, p. 71
  12. ^ G. Mousourakis, Roman Law and the Origins of the Civil Law Tradition, p. 226
  13. ^ Laiu and Simon (eds), Law and Society in Byzantium: Ninth-twelfth Centuries, p. 77
  14. ^ Laiu and Simon (eds), Law and Society in Byzantium: Ninth-twelfth Centuries, p. 85
  15. ^ B. Jokisch, Islamic Imperial Law: Harun-Al-Rashid's Codification Project , pp. 484-485.
  16. ^ Elena Salogubova & Alan Zenkov, “Roman Law's Influence on Russian Civil Law and Procedure”, Russian Law Journal 6, no. 2 (2018): 118-33.
Genel

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bizans_hukuku&oldid=32496194 " sayfasından alınmı?tır