Berlin U-Bahn
(
Almanca
: Untergrundbahn'ın kısaltması,
Turkce
: yeraltı demir yolu),
Almanya
'nın ba?kenti
Berlin
'deki hızlı bir
metrodur
ve ?ehrin
toplu ula?ım
sisteminin onemli bir parcasıdır. Bir
banliyo tren
hatları a?ı ve daha cok ?ehrin do?u kesimlerinde calı?an bir tramvay a?ı olan
S-Bahn
ile birlikte, ba?kentin ana ula?ım aracı olarak hizmet vermektedir.
1902'de acılan metro a?ı, %80'i yer altında olan
[1]
146 kilometrelik demir yolu uzunlu?uyla, 10 ayrı hatta 173 istasyona hizmet vermektedir.
[2]
Trenler, yo?un saatlerde iki ile be? dakikada bir kalkar. Bir yıl boyunca, trenler 132 milyon km seyahat eder
[2]
ve 400 milyondan fazla yolcu ta?ır.
[2]
A?ın tamamı, genellikle BVG olarak bilinen
Berliner Verkehrsbetriebe
tarafından korunmakta ve i?letilmektedir.
Berlin'in merkezine giren ve cıkan trafi?i hafifletmek icin tasarlanan U-Bahn,
II. Dunya Sava?ı
'nın sonunda ?ehir
Do?u
ve
Batı Berlin
'e bolunene kadar hızla geli?ti. A? ilk ba?ta her iki tarafta da ikamet edenlere acık kalsa da,
Berlin Duvarı
'nın in?ası ve
Do?u Almanya
hukumeti tarafından getirilen kısıtlamalar sonrasında sınır otesi seyahat sınırlandırıldı. Do?u Berlin'den gecen iki Batı Berlin hattı (U6 ve U8) dı?ında, Batı Berlin'den Do?u Berlin U-Bahn hatları kapatıldı.
Friedrichstraße
muaf tutuldu, cunku U6 ile Batı Berlin
S-Bahn
a?ı arasında bir transfer noktası ve Do?u Berlin'e bir sınır geci?i olarak kullanıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılması ve Almanya'nın yeniden birle?mesinin ardından hatlar yeniden acıldı.
Berlin metrosu, Almanya'daki en kapsamlı yeraltı a?ıdır.
[2]
2006 yılında, U-Bahn ile seyahat 122.2 milyon km araba yolculu?una e?de?erdi.
[3]
Berlin metrosu uc ana a?amada in?a edildi:
- 1913'e kadar:
Berlin
,
Charlottenburg
,
Schonbergve
Wilmersdorf
'ta Kleinprofil (kucuk profil) a?ının in?ası;
- 1930'a kadar: ilk kuzey-guney hatlarını olu?turan Großprofil (geni? profil) a?ının tanıtılması;
- 1953'ten itibaren:
II. Dunya Sava?ı
'ndan sonra daha fazla geli?me.
19. yuzyılın
sonunda, Berlin'deki ?ehir planlamacıları ?ehrin kar?ı kar?ıya kaldı?ı artan trafik sorunlarına cozumler arıyorlardı. Potansiyel cozumler olarak, sanayici ve mucit
Ernst Werner von Siemens
, yukseltilmi? demiryollarının in?asını onerirken,
AEG
ise bir yeraltı sistemi onerdi. Berlin ?ehir yoneticileri, bir yeraltının kanalizasyona zarar verece?inden korkarak eski ?ehir surlarının yolunu izleyen yuksek bir demir yolunu tercih etti; ancak kom?u ?ehir
Charlottenburg
, Berlin'in korkularını payla?madı ve Tauentzienstraße boyunca uzanan yuksek bir demir yolu fikrini be?enmedi. 10 Eylul 1896'da, Stralauer Tor ve Zoologischer Garten arasında
Potsdamer Platz
'a kısa bir cıkıntının yapılaca?ı, co?unlukla yukseltilmi? bir demir yolu uzerinde calı?maya ba?layana kadar yıllar suren muzakereler yapıldı. "Stammstrecke" olarak bilinen rota 15 ?ubat 1902'de acıldı ve hemen populer oldu. Yıl sona ermeden once demir yolu, 17 A?ustos'ta do?uda Warschauer Brucke'ye (
Warschauer Straße
) ve 14 Aralık'ta batıda Knie'ye (
Ernst-Reuter-Platz
) olacak ?ekilde geni?letildi.
Schonberg
kendi geli?imini sa?lamak icin
Berlin
ile ba?lantı kurmak istiyordu. Yukseltilmi? demir yolu ?irketi boyle bir hattın karlı olaca?ına inanmadı?ı icin, ?ehir Almanya'da yerel olarak finanse edilen ilk yeraltını in?a etti. 1 Aralık 1910'da da acıldı. Sadece birkac ay once,
Wilmersdorf
'u guneybatıda buyuyen Berlin metrosuna ba?lamak icin dorduncu bir hat uzerinde calı?malar ba?ladı.
?lk a? co?unlukla do?udan batıya do?ru uzanıyordu ve bu rotalar en karlı olarak kabul edildi?inden, Berlin icindeki ve cevresindeki daha zengin alanları birbirine ba?lıyordu. A?ı daha fazla Berlin i?cisine acmak icin, ?ehir yonetimi kuzey-guney hatlarının kurulmasını istedi. 1920'de cevredeki alanlar Groß-Berlin'i ("Buyuk Berlin") olu?turmak icin ilhak edildi, bu da bircok muzakereye olan ihtiyacı ortadan kaldırdı ve ?ehre ozel Hochbahngesellschaft ("yukseltilmi? demiryolu ?irketi") uzerinde cok daha fazla pazarlık gucu verdi. ?ehir ayrıca, daha fazla yolcu kapasitesi sa?lamak icin yeni hatların daha geni? vagonları kullanmasını zorunlu kıldı. Bundan dolayı hat, Großprofil ("buyuk profil") a?ı olarak bilinmeye ba?ladı.
Kuzeydeki
Wedding
'i guneydeki
Tempelhof
ve
Neukolln
'e ba?layan Nord-Sud-Bahn'ın ("Kuzey-Guney demiryolu") in?aatı Aralık 1912'de ba?ladı, ancak
I. Dunya Sava?ı
nedeniyle durduruldu.
Hiperenflasyonun
neden oldu?u para sıkıntısı ilerlemeyi onemli olcude yava?latsa da, calı?malar 1919'da yeniden ba?ladı. 30 Ocak 1923'te,
Hallesches Tor
ve
Stettiner Bahnhof
(Naturkundemuseum) arasında ilk bolum acıldı ve iki ay sonra Seestraße'ye devam edildi. Umutsuzca yetersiz finanse edilen yeni hat, eski Kleinprofil a?ındaki trenleri kullanmak zorunda kaldı; yolcuların ?aka yollu olarak Blumenbretter ("cicek saksıları icin tahtalar") olarak adlandırdıkları ah?ap levhalarla platformlara olan bo?lu?u doldurmak icin vagon cıkı?larının geni?letilmesi gerekiyordu. Hat ?imdi Belle-Alliance-Straße'de (
Mehringdamm
) geni?ledi; Tempelhof'a guneydeki devam 22 Aralık 1929'da,
Grenzallee
istasyonu ise 21 Aralık 1930'da acıldı.
1912'de, AEG'nin
Alexanderplatz
uzerinden terminallerinden
Gesundbrunnen
ve Neukolln'den sonra
GN-Bahn
olarak adlandırılan kendi kuzey-guney yeraltı hattını in?a etme planları onaylandı. Maddi zorluklar 1919'da in?aatı durdurdu; AEG-Schnellbahn-AG'nin tasfiyesi ve Berlin'in Nord-Sud-Bahn'a olan ba?lılı?ı, 1926'ya kadar herhangi bir geli?meyi engelledi. ?lk bolum, 17 Temmuz 1927'de
Boddinstraße
ile
Schonleinstraße
arasında acıldı ve yolcuların iki farklı Großprofil hattı arasında transfer yapabilecekleri ilk istasyon oldu. Buyuk geli?me 1930'da durduruldu.
Nasyonal Sosyalistlerin
iktidarı ele gecirmesi, Berlin metrosu dahil Almanya'yı etkileyen bircok de?i?ikli?i beraberinde getirdi. En onemlisi,
ulusal bayrak
her istasyona asıldı ve istasyonlardan ikisi yeniden adlandırıldı. Co?unlukla mimar
Albert Speer
'in i?i olan kapsamlı planlar, kurulan Berlin metrosunun hatlarını kesen dairesel bir hattın in?asını ve bircok uzak bolgeye yeni hatlar veya uzantılar dahil edildi. Bu kadar buyuk planlara ra?men, hicbir U-Bahn geli?imi gercekle?medi. Nazi doneminde Berlin'in yer altı demir yollarına yapılan tek ekleme, 1936-1939'da acılan
S-Bahn
'ın Kuzey-Guney Tuneli oldu.
?kinci Dunya Sava?ı sırasında, Berlin metrosu, araba kullanımı azaldı?ında ve yer altı istasyonlarının co?u
hava saldırısı
sı?ınakları
olarak kullanıldı; ancak,
Muttefik
bombaları metro a?ının buyuk bolumlerine zarar verdi veya yok etti. Hasar genellikle oldukca hızlı bir ?ekilde onarılsa da, sava? devam ettikce
rekonstruksiyonlar
daha zor hale geldi. En sonunda, 25 Nisan 1945'te, ?ebekeyi besleyen
elektrik santrali
arızalanınca tum sistem durdu.
Berlin Muharebesi
sonrasında
Nazi Almanyasının
kayıtsız ?artsız teslim olması uzerine 437 nokta hasarlı ve 496 arac hasar gordu.
Sava? a?ın co?una zarar verdi veya yok etti; Bununla birlikte, 69.5 km yol ve 93 istasyon, 1945'in sonunda kullanımdaydı ve yeniden yapılanma 1950'de tamamlandı. Bununla birlikte, Berlin'in
Do?u
ve
Batı
olarak bolunmesi, Berlin metrosunda daha fazla de?i?iklik getirdi. A?ın tum sektorlere yayılmasına ve sakinlerinin hareket ozgurlu?une sahip olmasına ra?men, Batı Berlinliler,
Sovyet
sektorunden gittikce daha fazla uzak durdular ve 1953'ten itibaren trenlerdeki hoparlorler, Do?u Almanların Batı bolgelerine geci?inin de tabi oldu?u sınıra yakla?ırken uyarılar verdi. 17 Haziran 1953'te, Berlin U-Bahn'ın Do?u Berlin'den gecen bolumlerini kapatan bir genel grev meydana geldi. Grevin hemen ardından, ertesi gun A hattındaki tren seferleri yeniden ba?latıldı. Ayrıca
Nordbahnhof
ve
Friedrichstraße
'ye ba?lantı sa?lamak icin C hattı da yeniden calı?maya ba?ladı.
1953 ile 1955 arasında, 200 km'ye cıkacak olan Berlin metrosunun gelecekteki geli?imini detaylandıran 200 kilometrelik bir plan hazırlandı. C hattının
Tegel
'den
Alt-Mariendorf
'a kadar uzatılması en yuksek oncelik olarak kabul edildi: Tegel'in kuzey uzantısı 31 Mayıs 1958'de acıldı. Do?u Berlin'i atlatmak ve
Steglitz
,
Wedding
ve
Reinickendorf
'taki yo?un nufuslu bolgelere hızlı ula?ım ba?lantıları sa?lamak icin ucuncu bir kuzey-guney hattına ihtiyac vardı. G hattının ilk bolumu
Leopoldplatz
ile
Spichernstraße
arasında, her iki ucundan da geni?letmek amacıyla in?a edildi. G hattının 2 Eylul 1961'de acılması planlanmı?tı, ancak 28 A?ustos'ta daha erken bir acılı?
Berlin Duvarı
'nın in?asının duyurulmasıyla zorlandı.
Bir sonraki krizi 13 A?ustos 1961'de Berlin'i do?u ve batı olarak ikiye bolen Berlin Duvarı in?aatı izledi. U2 hattı iki bolume ayrıldı ve kuzey-guney hatları icin trenlerin yolcular icin durmasına ve silahlı Do?u-Alman sınır muhafızları tarafından devriye gezen Geisterbahnhofe ("
Hayalet istasyon
") haline gelmesine izin verilmedi. Yolcuların yalnızca belirlenmi? bir sınır geci? noktası olan
Friedrichstraße
'de inmesine izin verildi. Yıllar icindeki bir ba?ka sonuc da, Berlin
S-Bahn
yolcularının co?unun Deutsche Reichsbahn'ı boykot etmesi ve sayısız geni?leme ile U-Bahn'a transfer olması oldu.
Aylar suren karga?anın ardından 9 Kasım 1989'dan itibaren Do?u Almanlara getirilen seyahat kısıtlamaları kaldırıldı. On binlerce Do?u Berlinli, acıklamayı televizyondan canlı olarak duydu ve Batı Berlin'e giri? talebiyle sınır kapılarında yı?ınlar olu?turdu. Eski bir hayalet istasyon olan
Jannowitzbrucke
, iki gun sonra ek bir geci? noktası olarak yeniden acıldı. Ayrıca Berlin Duvarı'nın acılmasından sonra yeniden acılan ilk istasyon oldu. U8 uzerindeki di?er istasyonlar, Rosenthaler Platz ve Bernauer Straße kısa sure sonra aynı ?eyi takip etti; ve 1 Temmuz 1990'da tum sınır kontrolleri kaldırıldı. Yeniden birle?meyi izleyen on yılda, U-Bahn hatlarına yalnızca uc kısa uzatma yapıldı.
1990'larda, ?ehrin do?u kısmındaki bazı istasyonlar,
Berlin Muharebesi
sırasında
II. Dunya Sava?ı
'nın verdi?i hasarın bir sonucu olarak, giri?lerinde hala kur?unla oyulmu? karolara sahipti. Bu izler ise 21 Aralık 2004 tarihine kadar kaldırıldı.
U-Bahn'ın 2018'deki a? haritası
Berlin'in 170 metro istasyonu arasında, ozellikle carpıcı mimariye veya alı?ılmadık tasarım ozelliklerine sahip bircok istasyon vardır:
Hermannplatz
istasyonu, bir metro katedraline benziyor. Platform alanı 7 metre yuksekli?inde, 132 metre uzunlu?unda ve 22 metre geni?li?indedir. ?imdi U8 olan ilk Kuzey-Guney Hattının (Nord-Sud-Bahn) in?ası ile ba?lantılı olarak in?a edildi. ?stasyonun biti?i?indeki mimari acıdan onemli ma?aza
Karstadt
da aynı zamanda in?a edildi. Karstadt, istasyonun dekorasyonuna buyuk miktarda maddi katkıda bulundu ve kar?ılı?ında istasyondan ma?azaya do?rudan eri?im hakkı kazandı. Hermannplatz aynı zamanda
Berlin
'de
yuruyen merdivenlerle
donatılmı? ilk metro istasyonudur. Gunumuzde Hermannplatz, U7 ve U8 arasında bulunan yo?un bir kav?aktır.
Alexanderplatz istasyonu
, Berlin'deki en onemli metro istasyonlarından bir di?eridir ve uc hat (U2, U5 ve U8) arasındaki onemli bir kav?aktır. ?stasyonun ilk bolumu 1913'te, gunumuzdeki U2 hattının bir uzantısı ile acıldı. 1920'lerde ise Alexanderplatz, hem yerin ustunde hem de altında tamamen yeniden tasarlandı. Ayrıca istasyon, o zamanlar yapım a?amasında olan yeni D (U8) ve E (U5) hatlarına eri?im sa?lamak icin geni?letildi. Sonuc olarak, olculu mavi-gri kiremitli renk duzenine sahip bir istasyon ve
Alfred Grenander
tarafından tasarlanan Berlin'in ilk yer altı alı?veri? merkezi oldu. Son birkac yılda Alexanderplatz istasyonu a?amalı olarak restore edildi; i?in 2007 yılında tamamlanması bekleniyordu.
Wittenbergplatz
istasyonu da alı?ılmadık bir ?ekilde tasarlanmı?tır. 1902'de
Paul Wittig
tarafından olu?turulan planlara gore tasarlanmı? iki yan platformlu basit bir istasyon olarak acıldı. ?stasyon, 1912'de Alfred Grenander tarafından, biri bugunku (U3)
Dahlem
'e ve di?eri (U1) uzerindeki
Kurfurstendamm
'a olmak uzere iki yeni hat iceren be? platforma sahip bir tasarımla yeniden tasarlandı. Altıncı platform icin bir hukum dahil edildi ancak hicbir zaman tamamlanmadı. Yeniden yapılan tasarımda ayrıca Wittenbergplatz ve yakındaki
KaDeWe
alı?veri? merkezinin gorkemli mimari tarzlarıyla harmanlanan yeni bir giri? binası da yer aldı. Giri? binasının ici,
II. Dunya Sava?ı
sırasında meydana gelen onemli sava? hasarından sonra, bu kez ca?da? 1950'ler tarzında yeniden in?a edildi. Bu, ic mekanın yeniden orijinal tarzına geri donduruldu?u 1980'lerin ba?ına kadar surdu. Wittenbergplatz istasyonu, Berlin metrosunun 50. yıl donumu olan 1952'de Londra tarzı "Dairesel tip" istasyon tabelasıyla tanıtıldı. Gunumuzde ise U1, U2 ve U3 hatları arasında bir aktarma istasyonu olarak kullanılmaktadır.
Gleisdreieck
(demiryolu ucgeni) istasyonunun adı, ancak bugun hayal edilebilecek bir yapıyı anımsatmaktadır. 1902 yılında in?a edilmi?tir. Ancak kısa sure sonra yeniden tasarım planları yapıldı, cunku wye modası gecmi?ti. 26 Eylul 1908'de 18-21 ki?inin hayatına mal olan bir kaza barda?ı ta?ıran son damla oldu. ?stasyonun halen kullanıldı?ı
Turmbahnhof
'un yeniden tasarımı ve geni?letilmesi 1912 yılına kadar surdu.
II. Dunya Sava?ı
'ndan sonra istasyon 21 Ekim (alt platform) ve 18 Kasım (ust platform) 1945'te hizmete acıldı. 1972'den itibaren, alt platformda hicbir tren calı?madı, cunku U2'ye aktarmalı U1 uzerindeki paralel trafik nedeniyle artık karlı de?ildi.
M-Bahn
'ın test hattı Gleisdreieck'ten
Kemperplatz
istasyonuna in?a edildi?inde alt platform 1983'te yeniden calı?maya ba?ladı. 1993'ten beri hem U1 hem de U2 trenleri istasyonda calı?maktadır.
Berlin toplu ta?ıma kartları, BVG, Bahn ve yetkili ucuncu ?ahıslar tarafından bircok yerden otomatik ve otomatik olmayan ?ekilde alınabilir. Ring-Bahn Hattı ve di?er
S-Bahn
hatları, tum U-Bahn hatları, otobusler, tramvaylar, feribotlar ve ?ehir sınırları icindeki co?u tren dahil edilmi?tir: biletler, Berlin-Bolgesel toplu ta?ıma sisteminin bir parcası olarak kabul edilen tum ula?ım aracları icin gecerlidir.
Almanya'nın dort ta?ıyıcısı icin eksiksiz bir
GSM
(
GSM-900
ve
GSM-1800
) cep telefonu a?ı, Berlin metrosu istasyon ve tunel sistemi boyunca mevcuttur. Bu sistem 1995 yılında yalnızca
E-Plus
a?ı icin mevcuttu ve dunyada mobil telefon kullanımına izin veren ilk metro sistemlerinden biriydi; 1990'ların sonlarına do?ru di?er a?lar da bazı kısımlarda kullanılabilirdi. 2015'ten bu yana,
3G
ve
LTE
, E-Plus ve
O2
mu?terileri icin de mevcuttur.
[4]
2020'den beri bazı yer altı bolumlerindeki mobil sinyal alımı,
Deutsche Telekom
ve
Vodafone
Almanya mu?terileri icin geni?letilmi?tir. Son iki telekomunikasyon ?irketinin de 2021 ortasına kadar bu deste?i sunması bekleniyor.
[5]
U-Bahn'daki metroların co?u, BZ'den
[1]
2 Eylul 2020 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. haber ba?lıkları, haftalık hava durumu tahminleri ve yerel i?letmeler icin reklamlar iceren kucuk duz ekranlara sahiptir.
Co?u buyuk aktarma istasyonunda bankalar, supermarketler ve fast food satı? noktaları ile buyuk alı?veri? salonları bulunmaktadır.
Gelecekteki U-Bahn uzantıları icin hazırlık olarak in?a edilmi? birkac istasyon, platform ve tunel bulunmaktadır. Di?erleri ise planlama de?i?ikliklerinin ardından terk edilmi?tir. Orne?in,
Weißensee
'ye planlanan hat uzerinde
Potsdamer Platz
'da planlanan "U3" icin platformlar zaten sa?landı. "U3" numaralı bu hattın in?a edilmesi pek olası de?il, bu nedenle platformlar kısmen etkinlikler ve sergiler icin bir mekana donu?turuldu.
Oranienplatz uzerinden Kottbusser Tor'a do?rudan Dresdner Straße altında calı?ması planlanan D Hattı, gunumuzde U8 olarak numaralandırılmı?tır. Bu tunel bolumu, Moritzplatz'daki eski
Wertheim
ma?azasına do?rudan ba?lantı sa?lamak icin terk edildi. Bu, Moritzplatz ve Kottbusser Tor istasyonları arasındaki hattın 90 derecelik bir e?risinin in?asını iceriyordu. Dresdner Straße'nin altındaki tunelin in?ası terk edilmeden once yalnızca kısmen tamamlanmı? ve tek bir yol bırakılmı?tır. Bu tunel,
Do?u
ve
Batı
Berlin
arasındaki sınırındaki beton bir duvarla engellendi?i icin uc bolume ayrılmı?tır. Bir ba?ka beton duvar ise, ?u anda bir elektrik tedarikcisi icin bir trafo barındıran bu tuneli, kısmen aynı adı ta?ıyan meydanın altında bulunan ve hic tamamlanmayan Oranienplatz ?stasyonu'ndan ayırıyor.
Berlin'in kronik mali sorunları, Hauptstadtvertrag tarafından zorunlu kılınmayan herhangi bir geni?lemeyi (Almanya'nın ba?kenti olarak ?ehirde gerekli de?i?iklikleri duzenleyen belge) olasılık dı?ı kılıyor. Dahası, U-Bahn ve
S-Bahn
arasında in?aat parası icin hala buyuk bir rekabet var. ?ehrin yeniden birle?mesini izleyen in?aat patlamasından sonra, daha fazla buyume iste?i azaldı; bircok insan Berlin'in ihtiyaclarının mevcut U- ve S-Bahn tarafından yeterince kar?ılandı?ını du?unuyor. 2020 itibarıyla, ciddi olarak de?erlendirilen tek teklif,
Warschauer Straße
'in U-Bahn istasyonunu S-Bahn istasyonuna yakla?tırmak gibi mevcut sistem cevresinde seyahat etmeyi kolayla?tırmayı amaclıyor.
U-Bahn icin tahmini tamamlanma suresi olmayan birkac uzun vadeli plan vardır, bunların co?u istasyonlar arasındaki kısa bo?lukları kapatarak di?er hatlara ba?lanmalarını sa?lar. Bu, talebe ve civardaki yeni geli?melere ba?lı olacaktır. U-Bahn hatlarının yeni in?ası, genellikle U-Bahn geni?lemesini savunan
CDU
,
FDP
ve
AfD
'nin Berlin bolumleri ile siyasi tartı?manın konusudur;
SPD
,
Die Grunen
ve
Die Linke
tipik olarak bunun yerine tramvay yapımını savunmaktadır.
 |
Wikimedia Commons'ta
Berlin U-Bahn
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|
|
|---|
Ula?ım
|
|---|
| Havayolu
| |
|---|
| Karayolu
| |
|---|
| Demiryolu
| |
|---|
| Toplu ta?ıma
| |
|---|
|
| |
Co?rafya
|
|---|
| Akarsular
| |
|---|
| Goller
| |
|---|
| Park ve bahceler
| |
|---|
|
|
Turizm
|
|---|
| Tarihi yapılar
| |
|---|
| Anıt ve heykeller
| |
|---|
| Muzeler
| |
|---|
|
|
?ehir
|
|---|
| Cadde ve meydanlar
| |
|---|
| Dini yapılar
| |
|---|
| Gosteri ve spor salonları
| |
|---|
| Gokdelen ve kuleler
| |
|---|
|
|
E?itim
|
|---|
| Universiteler
| |
|---|
| Kutuphaneler
| |
|---|
|
|
Kultur
|
|---|
| Romanlar
| |
|---|
| Filmler
| |
|---|
| Muzikaller
| |
|---|
| Festivaller
| |
|---|
| Mutfak
| |
|---|
| Di?er
| |
|---|
|
|