Bu madde hicbir kaynak icermemektedir . Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek madde iceri?inin geli?tirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız icerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir . Kaynak ara:   "Balıkesir Kongresi"  ?  haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR ( Mayıs 2012 ) ( Bu ?ablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerekti?ini o?renin )

Balıkesir Kongresi , 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Mutarekesi'nden TBMM'nin kuruldu?u 23 Nisan 1920 tarihine kadar gecen sureye "Kongreler Donemi" denilir. Bu sure icindeki 30 dolayında kongrenin "be?i", 1919 ve 1920 yıllarında toplanan Balıkesir kongreleridir. Bunlardan 1, 4 ve 5. kongreye Karesi (Balıkesir) Mebusu (Milletvekili) Mehmet Vehbi Bolak , 2 ve 3. kongreye, harekete sonradan katılan Balıkesir eski Mutasarrıfı Hacim Muhittin Carıklı ba?kanlık etmi?tir. Bu kongreler, 15 Mayıs 1919'daki ?zmir i?galinin hemen ertesi gunlerinde (16-19 Mayıs 1915) Balıkesirliler'in Mehmet Vehbi Bolak onderli?inde kurdukları direni? te?kilatıyla ba?lattıkları hareketlerin birer parcasıdır. ?clerinde, (terhis edilmi? olan ordudan) sadece uc asker vardır: Miralay (Albay) Kazım Ozalp , Askeri Kaymakam (Yarbay) Ali Cetinkaya ve Yuzba?ı Kemal Balıkesir. Balıkesir hareketi Milli Mucadele'nin ba?arıya ula?masında onemli rol oynamı?; ?zmir'den Anadolu iclerine yurumek isteyen Yunan kuvvetlerini engelleyerek, Milli Ordu'nun hazırlanması icin Mustafa Kemal Pa?a'ya, her saniyesi altın de?erinde on uc ay kazandırmı?tır.

Ba?langıcı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Yunan kuvvetlerinin ?zmir'e cıkması (15 Mayıs 1919) uzerine halkın te?kil etti?i Kuva-yi Milliye 'nin ve bunlara katılan kucuk ordu birliklerinin meydana getirdikleri milli cepheler zamanla buyudu ve gereksinimleri de geni? olcude arttı. 29 Mayıs 1919'da Ayvalık 'ta, 9 Haziran 1919'da Soma 'da ve 23 Haziran 1919'da Akhisar 'da kurulan cepheler bir sure sonra birle?erek '?imal Cephesi' adını aldı. Di?er taraftan 12 Haziran 1919'da Aydın ve 22 Haziran'da Salihli cepheleri kuruldu. Bu cephelerin tam bir te?kilat halini almasında Karesi Mebusu Mehmet Vehbi Bolak ve Karesi eski Mutasarrıfı Hacim Muhittin (Cumhuriyet doneminde "Carıklı" soyadını aldı) beyler buyuk rol oynadı.

Balıkesir Kongresi ilk kez 27 Haziran-13 Temmuz 1919 tarihleri arasında Mehmet Vehbi Bolak ba?kanlı?ında toplanmı?,"Heyet-i Merkeziye" ba?kanlı?ına Hacim Muhittin Bey secilmi?tir.

Kongrenin toplanması ve aldı?ı kararlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Erzurum Kongresi 'nden uc gun sonra 26 Temmuz'da toplanan asıl kongreye ise Balıkesir, Bandırma, Burhaniye, Edremit, Gonen, Balya, Sındırgı, Akhisar, Kırka?ac kazaları ile Fırt, Kepsut, Giresun, ?amlı, ?vrindi, Bigadic ve Konakpınarı nahiyelerinden 48 uye katıldı. "Hareket-i Milliye Redd-i ?lhak Heyeti" adını benimseyen kongrede 29 karar alındı. Bu cercevede; Hacim Muhittin Bey ba?kanlı?a, Mehmet Vehbi Bolak ba?kan vekilli?ine getirildi, tum bolgede seferberlik ilan edildi ve 1885-1895 do?umluların cepheye sevkedilmesine karar verildi. Ayrıca, kazalarda da direni? te?kilatlanmasının kurulması, cetecilikten uzak durulması, Yunanlarla hicbir suretle muzakere edilmeyip hicbir urunun satılmaması da kararla?tırıldı.

3 Haziran 1919: Reddi ilhak heyetinin Alaca mescitte yaptı?ı ve 14. kolordu komutanı Yusuf ?zzet Pa?a’nın da hazır bulundu?u 3 Haziran 1919 tarihli toplantıda do?rudan do?rudan mudafaaya ve Ayvalık ile Bergama havalisine milis kuvvetleri gonderilmesine karar verilmi?tir. Bunun yanında bir milli tabur kurularak Soma ve Kırka?ac cephesi olu?turulmasına karar verilmi?tir.

6 Haziran 1919: Harp mektebindeki e?itimini yarıda bırakarak Balıkesir’e memleketine donen Yuzba?ı Kemal Balıkesir (soyadı Balıkesir’dir), ?ehirden aldı?ı gonulluler ve Yusuf ?zzet Pa?a’dan aldı?ı takviye kuvvetlerle Soma cephesine kumandanlık goreviyle tayin edilmi?tir. 10-11 Haziran gecesi Akhisar’daki Yunan kuvvetlerine taarruza ba?lamı?, Kuvayı Milliyeciler Akhisar’ı kurtarmaya muvaffak olmu?lardır. bu ba?arı, Balıkesir’de buyuk heyecan yaratmı?tır. Akhisar zaferinden sonra Balıkesir Kuvayı Milliyesi Soma ve Akhisar cephelerini artık tespit ve tanzim etmi? oluyordu.

Dı? ili?kiler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kongre 13 Temmuz 1919'da yabancı devletlerin ?stanbul 'daki siyasi temsilcilerine muhatap bir beyanname yayınlayarak Milli Mucadelenin amaclarını duyurmaya calı?tı. Kongrenin ba?arıyla toplanıp onemli kararlar alması i?gal guclerini de harekete gecirdi. ?tilaf Devletleri temsilcilerini de baskısıyla harekete gecen Osmanlı Hukumetinin Dahiliye Nazırı (?ci?leri Bakanı) Adil Bey kongrenin men edilmesi icin caba sarfettiyse de bu cabalar ba?arısız oldu.

Kongrenin tekrar toplanması [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Balıkesir Kongresi'nde kurulan "Hareket-i Milliye Redd-i ?lhak Heyeti" 4-11 Eylul 1919'da duzenlenen Sivas Kongresi 'ne Balıkesir'den katılım olmamı?tır. Kendini mustakil bir hareket olarak gormu?tur.

16 Eylul 1919'de Balıkesir Kongresi ucuncu kez toplandı. 22 Eylul'de sona eren toplantıda, 16-25 A?ustos tarihinde toplanan Ala?ehir Kongresi 'nde alınan direni?in orgutlenmesine ili?kin kararların Balıkesir 'de de uygulanması tartı?ıldı.

Kongre, 19-29 Kasım 1919 tarihleri arasında Vehbi Bolak ba?kanlı?ında dorduncu kez toplandı. Cemiyetin adının Balıkesir Mudafaa-i Hukuk Cemiyeti olarak de?i?tirilmesine karar verildi. Kongre devam ederken, 28 Kasım 1919 tarihinde Buyuk Balıkesir Mitingi yapılmı?tır. Yunan i?galinin giderek yakla?tı?ı bu donemde 4. Balıkesir kongresinde heyet halkın heyecanını te?vik ve milli hislerini canlı tutmak maksadıyla bir miting yapılması kararı almı?tır. Balıkesirli vatanseverler 28 Kasım 1919 gunu cuma namazından sonra bir araya gelerek eski Balıkesir belediyesi (gunumuz yeni car?ı civarı) onunde yakla?ık 10.000 ki?inin katıldı?ı Buyuk Balıkesir mitingini duzenleyerek, Yunan i?gal ve zulmunu lanetlemi?lerdir.

Be?inci Balıkesir Kongresi'nin toplantı tarihi 10-22 Mart 1920 ve ba?kanı Mehmet Vehbi Bolak'tır. Karesi ve Saruhan livaları ile Bursa ve Bilecik merkez liva ve di?er butun kaza ve nahiye temsilcilerinden olu?an 64 delege i?tirak etmi?tir.

Be?inci Kongre'den once 23 Ocak 1920 tarihinde Mehmet Akif Ersoy Balıkesir’i ziyaret etmi?tir ve Za?nos Pa?a Camii’nde Balıkesir Vaazı olarak bilinen konu?mayı yapmı?tır. Hasan Basri Cantay’ın yakın dostu olan Mehmet Akif Ersoy’un Balıkesir’de vucuda gelen Kuvayı milliye te?kilatlanması dikkatini cekmi? hareketin ilk defa Balıkesir’de ba?lamı? olması istiklal ?airimizin takdirini kazanmı?tır. Kendisi bu nedenle Balıkesir’i ziyaret ederek bu harekete destek vermek istemi?tir. kente gelen Mehmet Akif, 23 ocak 1920 cuma gunu Balıkesirliler’in kalbinde buyuk heyecan yaratan unlu Za?nos Pa?a Camii konu?masında ?u cumleleri sarf etmi?tir: “ Karesi ’nin yani bu kahraman ?slam muhitinin vaktiyle buyuk fedakarlıklar gosterdi?i herkesim malumudur. Rumeli’yi ba?tan ba?a fetheden hep bu topraktan yeti?en babayi?itlerdi. O kahraman ecdadın torunları oldu?unuzu gostermelisiniz. Anadolu’yu mudafaa hususunda di?er vilayetlere on ayak olma ?erefine nail oldunuz. sayiniz me?kurdur. ?n?allah bu ?an ve ?eref kıyamete kadar artar gider. ”

27 Ocak 1920'de Kuvayı milliye te?kilatının silah ve muhimmat sıkıntısı cekti?i gunlerde te?kilat tarafından cepheye cephane teminiyle gorevlendirilen Koprululu Hamdi Bey, bu sırada Fransızlar’ın kontrolunde bulunan Gelibolu ile Eceabat arasındaki Akba? cephaneli?i baskınını gercekle?tirmi?lerdir. Rumeli’den Anadolu’ya cephane kacırma hadisesi olup, cok dramatik bir olaydır. Bu olay ele gecirilen muhimmatın yanı sıra karamsarlı?ın yurdu sardı?ı donemde buyuk bir moral kayna?ı olmu?tur. Bu kutlu olay uzerine yurdun dort bir yanından ve Mustafa Kemal Ataturk’ten Balıkesir’e tebrik telgrafları gelmi?tir. Mustafa Kemal Ataturk bu olayı, Balıkesirliler’in Karesi Beyli?i doneminde Rumeli’ye yaptı?ı akınların bir benzeri oldu?u ?eklinde yorumlamı?tır.

Sivas Kongresi sırasında (4 Eylul 1919'da) Mustafa Kemal Pa?a ba?kanlı?ında kurulan Heyet-i Temsiliye ile ili?kiye gecildi. Son toplantı ise 10 Mart 1920'de yapıldı ve direni?in Anadolu ve Rumeli Mudafaa-i Hukuk Cemiyeti paralelinde orgutlenmesine karar verildi.

Balıkesir kongreleri, sivil hareketli bir yapıdır. A?a?ıdan yukarıya do?ru bir orgutlenmedir. Hareket kendi ba?ına mustakil olma ozelli?i gosterir. Hicbir siyasi du?unce veya hareketle ba?lantısı bulunmamaktadır. Bir yandan cephelerde mucadele edilirken di?er yandan Anzavur ayaklanması ile u?ra?ılmı?tır.

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Kazım Ozalp; Milli Mucadele, 3. Basım, 1988
• Bulent Tanor; Turkiye'de Yerel Kongre ?ktidarları (1918-1920),1992
• Anadolu ve Rumeli'de Gercekle?tirilen Ulusal ve Yerel Kongreler ve Kongre Kentleri Bibliyografyası, cilt:3, TBMM yayını, 1993
• Mediha Akarslan, Turk Milli Mucadelesi'nin Balıkesir Cephesi,1998
• Berkan Karagoz, Kentlerarası Rekabette Balıkesir ve Ekonomisi, Gece Kitaplı?ı Yayınları, 2020, s. 48-60.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]