Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Analoji
ya da
andırı?ma
;
[1]
iki farklı ?ey arasındaki benzerlik veya benzerliklerden hareket edilerek birincisi icin dile getirilenlerin di?eri icin de soz konusu oldu?unu ifade etmektir (cıkarım).
Astronomi
,
antropoloji
,
psikoloji
gibi daha cok
benzetmeler
yoluyla sonuca gitmek zorunda kalınan bilgi dallarında kullanılan bir
problem cozme
/sonuca ula?ma yontemidir. Ula?ılan sonuclar,
gozlem
ve
deneyle
kanıtlanmadıkca
ihtimaliyet
duzeyinde kalır.
Analojide benzetme ili?kinin muhakeme edilmesini gerektiren analoji turudur. Basit bir dille acıklamak gerekirse "a:b=c:d" ifadesinde belirtilen (ku?:tuy=kopek:?) ili?kinin kurulmasını gerektirir. Yapısal teoride benzerli?in kurulması benzerli?in anla?ılmasını sa?layan kurallarla ilgilidir. Temsil edilen bilginin sozdizimi kuralları bu kurallara ba?lıdır. Soyutlanmı? yuklemler yerine, ust duzey ili?kilerin kullanılarak yapıldı?ı planlamalar tercih edilir.
Pragmatik
teori ise analojiyi, amacı do?rultusunda ele alır. Amac bilinmeyenin bilinenler ile benze?tirme yoluyla anla?ılır kılınmasıdır.
Pragmatik teoride ana etken bir kaynaktan hedefe do?ru planlanırken bilginin amacı anla?ılır olmasıdır. Analoji farklı planlamalar gerektirebilir. Bu nedenle kaynak analogtan hedef analoga transfer edilen ?eyin ne oldu?u ce?itli faktorlerle belirlenir.
[2]
Orne?in
deprem
olu?umu yaydaki gerilimin bo?alması ile ?u ?ekilde anlatılır;
- Hedef kavramının tanıtılması (deprem)
- Benzer kavramın incelenmesi (ok ve yay)
- Hedef ve benzer kavram ile ilgili acıklayıcı tanımlamanın yapılması (toprak ve ip)
- Benzerli?in ayrıntısının cıkarılması (enerji)
- Sonucun cıkarılması (toprakta olu?an gerilim enerjisi
Analoji yapılırken benzerli?in uymayan yonunun belirtilmesi gereklidir.
Deprem - Ok/Yay
Fay hattı - Yay
Toprak - Yayın ?pi
Gerilim Enerjisi - Ok
[3]
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 29 Aralık 2018 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 18 A?ustos 2023
.
- ^
Mason, L. “Cognitive and Metacognitive aspects in Conceptual Change by analogy” Instructional Science. 1994. 22:157-187
- ^
Kucukturan, G. Vd. “Okul Oncesi donem 6 Ya? Grubu Cocuklarına Depremin Olu?umu, Deprem-Fay ve Yer ?li?kisinin Analoji Tekni?i ile O?retimi” Ulusal Fen Bilimleri Kongresi. 2000