Aleksey Alekseyevic Abrikosov
(
Rusca
:
Алексе?й Алексе?евич Абрико?сов
) (d. 25 Haziran 1928- o.29 Mart 2017),
Moskova
do?umlu Rus
Teorik fizikcidir
. 2003 yılında
Nobel Fizik Odulunu
kazanmı?tır.
1928 yılında Moskova'da fizikci anne-baba
Aleksey ?vanovic Abrikosov
ve
Fanny Davidovna Vulf
o?ulları olarak dunyaya gelmi?tir. 1977 yılında
Svetlana Yuriyevna Bunkova
ile evlenen Abrikosov'un iki o?lu bir de kızı vardır.
1943'te liseden mezun olan Abrikosov, Enerji muhendisli?i enstitusunde lisans e?itimine ba?lar. 1945 yılında transfer oldu?u
Moskova Devlet Universitesi
Fizik bolumunden 1948'de mezun olur. Kapitza Enstitusu-Fizik Sorunları dalında doktora o?rencisi olarak kabul edilir.
Lev Landau
doktora o?retmenidir. 1951 'de verdi?i 'termal difuzyonla tamamen ve tam iyonla?mı? plazmalar' teziyle profesor unvanı alır. Aynı enstitunun
NV Zavaritskii
grubunda daha yeni acıklanmı? olan
Ginzburg-Landau
nun ultra ince filmlerde kritik manyetik superiletkenli?i teorisi uzerinde ara?tırmalar yapar.
1961 yılında L. Gor'kov ve I. Dzyaloshinskii ile "istatistiksel fizik
kuantum alan teorisi
yontemleri" uzerine bir kitap yayınlar. Aslen
Rusca
yazılmı? olan kitap ?ngilizce,
Almanca
, Cince, Japonca dillerine tercume edilir ve hala bu konuda temel kaynak metnidir.
[1]
1964 yılında SSCB (?imdi Rusya Bilimler Akademisi), Bilimler Akademisi Sorumlu Uyesi secilir. 1966 yılında "guclu manyetik alanlarda superiletkenlik teorisi icin" VL Ginzburg ve LP Gor'kov ile birlikte
Lenin Odulu
alır.
1965 yılında Teorik Fizik ve yeni organize Enstitusu (daha sonra LD Landau Enstitusu adını alan) icinde Yo?un Madde Teorisi Anabilim Dalı ba?kanı olur.
[2]
1965-68 yıllarında 'manyetik kirlilik atomu' uzerine bir seri makaleler yazar. Bu makaleler 1971 yılında ?ngilizceye cevrilerek "Normal Metaller Teorisine Giri?" adıyla yayımlanmı?tır. 1972 yılında
du?uk sıcaklık fizi?i
uzerine yaptı?ı calı?malarla
Uluslararası Fritz Londra Odulu
'ne layık gorulur. 1975 yılında Lozan Universitesi (?svicre) tarafından 'Honoris Causa' bilimleri doktora unvanı alır.
[3]
Uzerinde uc yıl calı?arak 1988'de yayımladı?ı kitabı "Metallerin Teorisinin Temelleri" ?ngilizce ve Japoncaya cevrilmi?tir. 1989'da L. Gor'kovve I. Dzyaloshinskii ile yazdı?ı "?statistik Fizikte Alan Kuramı Yontemleri" kitabıyla Rusya Bilim Akademisi odulu alırlar.
1991 yılında halan bir parcası oldu?u
Argonne Uluslararası Ara?tırmalar Laboratuvarı
na(Amerika) kabul edilerek 'seckin bilim insanı' olur. Uluslararası John Bardeen Odulu'ne layık gorulen, Abrikosov, Amerikan Dı? i?leri Sanat ve Bilim Akademisi 'Onur Uyesi' secilir. 1992 yılında Amerikan Fizik Vakfı uyeli?ine secilir.
[4]
1999 yılında Amerikan vatanda?ı olur.
2000 yılında
ABD Ulusal Bilimler Akademisi
uyesi secilir ve 2001'da ?ngiltere,
Royal Society of London
a yabancı uye olur. 2003 yılında (Fransa),Bordeaux Universitesi 'Honoris Causa' departmanında doktor unvanı verilir. 2003 yılında V. Ginzburg ve A. Leggett ile "superiletkenlik ve super akı?kanlık teorisi uzerine oncu calı?maları icin" Nobel Fizik Odulu alır.
29 Mart 2017'de ya?ama veda etmi?tir.
E?itim - O?retim Kronolojisi
[5]
[6]
[7]
|
Universitesi
|
Lisans Fizik, Moskova Devlet Universitesi
|
(1948)
|
Universitesi
|
Doktora Fizik, Fiziksel Sorunları PL Kapitza Enstitusu
|
(1951)
|
Ara?.Gorevlisi
|
Fizik, Fizik Sorunları PL Kapitza Enstitusu
|
(1951-1955)
|
Ara?tırma Gorevlisi
|
Fizik, Moskova Devlet Universitesi
|
(1951 - 61)
|
Profesor
|
Fizik, Moskova Uni. Fizik ve Matematik Bilimleri
|
(1955-1965)
|
Profesor
|
Fizik, Moskova Devlet Universitesi
|
(1961-1976)
|
Yonetici
|
Moskova, Yo?un Madde Lab, Teorik Fizik Landau Enstitusu
|
(1965-1988)
|
Profesor
|
Teorik Fizik, Moskova Teknik Enstitusu
|
(1976-1991)
|
Yonetici
|
Moskova, Yuksek Basınclı Fizik Troitsk Enstitusu
|
(1988-1991)
|
Profesor
|
Fizik, Chicago Illinois Universitesi
|
(1994 -)
|
1950’lerdeki makalelerinin uzun sure Ruscadan ?ngilizceye tercume edilememesi sonucu camiada gec fark edilen Abrikosov, 2001 yılında
Vitaly L. Ginzburg
ve
Anthony J. Leggett
ile birlikte Nobel Fizik Odulu’ne layık goruldu.
Abrikosov, manyetik alan icine yerle?tirilen 2. Tip bir superiletkende manyetik alanın niye bazı bolgelere nufuz edip bazı bolgelere nufuz edemedi?ini kuramsal olarak acıkladı.
[8]
Abrikosov’un alana katkısı, Ginzburg ile Landau’nun kuramlarını daha da geli?tirerek Tip II superiletkenlerin davranı? bicimlerini tanımlaması ve tip II superiletken malzemeye giren alan cizgilerinin bir hasır desen olu?turaca?ını ongormesi. Ongoru, 1967 yılında do?rudan gozlenmi? bulunuyor. Abrikosov, ayrıca Tip II superiletkenlerin bile artan alan ?iddetlerine bir olcuden sonra dayanamayacaklarını ve
supetiletkenlik ozelliklerini kaybedeceklerini gostermi?tir.
[9]
Superiletkenlik en kapsamlı anlatımına John Bardeen, Leon Cooper ve ve J. Robert
Schriefer tarafından geli?tirilen ve kısaca BCS Kuramı diye bilinen acıklamayla kavu?mu?tu; ama fizik camiasının ortak goru?u Ginzburg ve Abrikosov’un BCS’den once bu alanda cok onemli deneysel calı?malar yaptıkları merkezindedir.
Fizik Odulu’nun di?er bir sahibi olan Leggett’in calı?malarıysa superiletkenlikle do?rudan olmasa da dolaylı bir ilgisi olan superakı?kanlık konusundaydı. 2003 Fizik Nobel Odulunun dikkat cekici bir ozelli?i de son 8 yıl icinde bu alanda da?ıtılan odullerden dordunun so?uk “sıcaklıklar”ın fizi?iyle ilgili calı?malara verilmesidir.
[10]
[11]
- Lenin Odulu
1966 (Vitaly L. Ginzburg ile)
- Fritz London
Memorial Odulu 1972
- SSCB Devlet Odulu
1982
- RAS LD Landau Odulu 1989
- TMS
John Bardeen
Odulu 1991
- Nobel Fizik Odulu 2003 (Vitaly L. Ginzburg ve Anthony J. Leggett ile)
- Argonne Ulusal Laboratuvar Muduru (1991 -)
- American Fen Bilimleri Akademisi uyesi, 1991
- Amerikan Fizik Derne?i uyesi oldu, 1992
- Ulusal Bilimler Akademisi uyesi oldu 2000
- Royal Society Yabancı Uyesi oldu, 2001
- Rusya Bilimler Akademisi uyesi oldu,1964
- 1999'da ABD vatanda?ı oldu
|
---|
1901-1925
| |
---|
1926-1950
| |
---|
1951-1975
| |
---|
1976-2000
| |
---|
2001-gunumuz
| |
---|