Aleksandros Αλ?ξανδρο?
Aya Soyfa'daki Aleksndros mozai?i
Bizans ?mparatoru
Hukum suresi	Ortak imparator (yak. 879?912) Tum yetkili imparator (912?913)
Once gelen	VI. Leon
Sonra gelen	VII. Konstantinos
Do?um	19 Eylul 866 Konstantinopolis
Olum	6 Haziran 913 (46 ya?ında) Konstantinopolis
Hanedan	Makedon Hanedanı
Babası	I. Basileios
Annesi	Eudokia ?ngerina

Aleksandros (Yunanca: Αλ?ξανδρο?, Alexandros), (d. 19 Eylul 866 - 6 Haziran 913) 912-913 doneminde Bizans ?mparatorlu?u imparatoru olmu?tur. ?mparator I. Basileios ile Eudokia ?ngerina 'nın o?ludur. A?abeyi VI. Leon 'nun babasının I. Basileios mu yoksa III. Mihail mi oldu?u ?upheli olmasına kar?ılık; Aleksandros, III. Mihail oldukten sonra do?du?u icin I. Basileios'un babası oldu?una ?uphe yoktur.

Ya?amı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Aleksandros 879'da babası tarafından ortak imparator olarak tac giydirilmi?ti. 903'te a?abeyi Leon imparatorken onu St. Mocius kilisesinde oldurme suikastına ismi karı?tı?ı icin gecici olarak ortak imparatorluktan atılmasına ra?men, a?abeyinin saltanatı sırasında (886-912 doneminde) hep ortak imparator olarak kalmı?tır. A?abeyi VI. Leon, 11 Mayıs 912'de oldukten sonra tum yetkiler ile imparator oldu ama Leon'un daha kucuk ya?ta olan o?lu Konstantinos ortak imparator olarak tac giydirildi. Tahta gecer gecmez 33 yıllık ortak imparatorlu?unu kutlamak icin bastırdı?ı yeni sikkelerde "otokrator (α?τοκρ?τωρ πιστ?? ε?σεβ?? βασιλε??)" unvanını kullanan ilk Bizans imparatoru oldu.

Aleksandros, a?abeyi olup kendisi imparator oldu?unda 41 ya?ında idi ve o zamana kadar rezilce sefih bir hayat ya?amakla un yapmı?tı. Di?er taraftan a?abeyi Akıllı lakabı verilen Leon'a kar?ı buyuk bir antipati ve hatta garez besleme icine girmi?ti. Aleksandros tum yetkili imparator olarak Bizans tahtında 13 ay gibi kısa bir zaman kaldı; ama bir tarihcinin deyi?iyle ulkesine bu kadar kısa bir zamanda cok dikkati ceken miktarda zararı dokundu. ^[1]

Bu kısa saltanat doneminde Aleksandros umuma acık yerlerde sarho? gezintileri, kutsal yerlerde akla sı?maz acayip saygısızlık hatta kufurlu hareketleri ve acımasız gaddar ve zalim kararları ve yargıları ile ba??ehir halkının ondan tiksinmesine ama zulmunden korkup sinmelerine neden oldu. Orne?in Hipodromda bulunan antik pagan ca?lardan kalma bronz yaban domuzu heykelini kendinin bir di?er gorunumu olu?unu kabul ederek bu heykele yeni cinsel organ ve sivri di?ler eklenmesini emretmi?tir. ^[1]

Di?er taraftan a?abeyine olan antipatisi ve garazı yuzunden onun almı? oldu?u onemli kararları de?i?tirmeye ve onun goreve atadı?ı ki?ileri gorevden atmayı hic sonuclarının ne olabilece?ine aldırmadan siyasetine prensip edindi. A?abeyinin dul karısı ?mparatorice Zoe 'yi saraydan attırdı. ?mparatoricenin butun arkada?ları ve danı?manları da devlet gorevlerinden ve i?lerinden atıldılar. Orne?in, Bizans'a donanma komutanı olarak cok buyuk hizmetlerde bulunmu? olan amcası Amiral Himerios 'un i? ve unvanlarını geri alıp onu hapse attırdı ve ya?lı amiral altı ay sonra tutuklu olarak oldu. ^[1]

Tahta cıkı?ını kutlamak, Bizans'ın Bulgarlara yeni bir imparator tahta cıktı?ında odedi?i ikramiyeyi almak ve iki devlet arasında 901'de yapılan barı? antla?masını uzatmak hedefiyle ?stanbul'a gonderilen Bulgar Kralı I. Simeon 'un elci heyeti once kendisini goremediler. Cunku Aleksandros, epey uzun suren bir sefahat aleminde bulunmaktaydı ve bu alemden ayrılmak istemiyordu. Sonunda danı?manlarının zoru ile cok sarho? bir halde elcileri kabul etti. Fakat barı? antla?ması a?abeyinin onemli bir politikası sonucu oldu?u icin onu kabul etmemeye kararlıydı. Sarho? bir tavırla ba?ırarak elcilere Bizans'ın bu antla?mayı kabul etmedi?ini; antla?maya gore gereken tazminat ve di?er ikramiyeleri de Bizans'ın bundan sonra odemeyece?ini acıkca bildirdi ve onları huzurundan kovdu. Bu elciler geri donup durumu I. Simeon'a bildirince bu Bulgar-Bizans sava?ının ba?lamasına bir neden oldu, ama Alekandros bunu gormeden oldu.

Aleksandaros'un di?er bir felaket cıkaran politikası da a?abeyinin goreve getirdi?i Konstantinopolis Patri?i I. Efthimios 'u gorevinden alıp Patrikken Leon'un dorduncu evlili?ini kabul etmeyip itiraz etti?i icin yerinden atılan Nikolaos Mistikos 'u yeniden Patrik olarak goreve getirmesi oldu. Bu yeni patrik, gorevinden alınmasına neden olanın Efthimios oldu?unu kabul ederek ondan intikam almak pe?inde giri?ti. Onu once bir kilise mahkemesi onune getirtti; kontrolu altında bulunan bu mahkeme once bu ki?inin ve o zamanki Roma papasının isimlerinin tarihi "Diptik" listelerden silinmesine karar verip Ortodoks kilisesinin Roma'daki Papa ve Katolik Kilisesinden kesin olarak ayrılmasına neden oldu. Sonunda Efthimios ke?i? olarak Agathon manastırına kapatıldı. Bundan sonra Efthimios'u tutan veya sadece onun fikirlerine sempati gosteren tum piskopos ve kilise papazlarını gorevden atma karar alıp Ortodoks kilisesinin gayet zayıf du?mesine yol actı. Ta?rada ve kırsal alanlarda bulunan bircok papaz kendi yerli cemaatlerinin isteklerine de uyarak yerlerinden ayrılmadılar ve bu ise merkezi Patri?in ulke icindeki dinsel otoritesine buyuk ?uphe du?urdu.

Di?er taraftan Aleksandros'un saltanatının sonlarında Anadolu'nun do?u sınırlarında Abbasi halifesi Muktedir 'in orduları sınırları ihlal eden akınlara ba?ladılar.

Fakat Aleksandros sadece 13 aylık hukumdarlı?ı, aksi politikalarının sonuclarını gormeden, 6 Haziran 813'te olmesi ile sona erdi. Boylece a?abeyinin olum do?e?inde iken onun saltanatının sadece 13 ay olaca?ına ait kehaneti gercekle?ti. Bazı tarihciler bu olumunun cok buyuk bir o?le yeme?inden sonra gune?in altında polo oynamasından dolayı bir kriz gecirmesi nedeniyle oldu?unu bildirirler. Di?erleri ise Hipodrom'da bulunan pagan heykellerine cinsel etkinsizli?inin onunu almak icin yaptı?ı kurbanlar ve ayinler dolayısıyla oldu?unu yazarlar ^[1]

Olmeden a?abeyinin dul karısı Zoe saraya gelip kucuk ya?ta o?lu olan VII. Konstantinos 'un imparator olmasını sa?ladı. Ama Aleksandros olum yata?ında iken bile aksi karar vererek dul imparatorice Zoe'nin naipler heyeti konseyine alınmamasını vasiyet etti ve bu konseyin ba?kanlı?ına Patrik Nikolaos Mistikos getirildi.

Dipnotlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? kaynaklar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Gregory, Timothy E. (cev. Esra Ermert), (2008), Bizans Tarihi , ?stanbul:Yapı Kredi Yayınları ISBN 978-975-08-1507-2
• Gibbon, Edward (cev. Baltacıgil, Asım) (1994), II. Roma ?mparatorlu?u'nun Gerileyi? ve Coku? Tarihi , 6 cilt, ?stanbul:Arkeoloji ve Sanat Yayınları
• Norwich, John Julius (1991). Byzantium: The Apogee (?ngilizce). Londra: Penguin. s.  122 -125. ISBN   0-19-504652-8 .  
• Alexander Kazhdan , (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (?ngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press . ISBN   0-19-504652-8 .  

Resmi unvanlar
Once gelen: VI. Leon	Bizans ?mparatoru 912?913	Sonra gelen: VII. Konstantinos