Bu maddenin tarafsızlı?ı konusunda ku?kular bulunmaktadır. Konuya dair fikir alı?veri?i tartı?ma sayfasında bulunabilir. ?ablonu kaldırmadan once lutfen gerekli ?artların olu?tu?undan emin olun. ( Eylul 2008 ) ( Bu ?ablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerekti?ini o?renin )

1948 Arap??srail Sava?ı
Arap-?srail Sava?ları
Cepheler
Tarih 1948 ? 1949 Bolge Filistin , Orta Do?u Sonuc Kesin ?srail zaferi. ?srail, topraklarını geni?letti.
Taraflar
?srail	Mısır Suriye Irak Urdun Suudi Arabistan
Komutanlar ve liderler
Siyasi: David Ben-Gurion Askeri: Yisrael Galili Yaakov Dori Yigael Yadin Mickey Marcus † Yigal Allon Yitzhak Rabin David Shaltiel Moshe Dayan Shimon Avidan	Siyasi: Kral Abdullah Muzahim al-Pachachi Haj Amin al-Husseini Kral Faruk Husni al-Za'im Askeri: John Bagot Glubb Habis al-Majali Hasan Salama † Ahmed Ali al-Mwawi Muhammed Necib
Gucler
- ?srail ba?langıcta 29,677 asker, Mart 1948'de 115,000 (1948 yılında bolgedeki Yahudi nufusu 806,000)	- Mısır 20.000 - Irak 18.000 - Urdun 12.000 - Suriye 5.000 - Lubnan 1.000 - Suudi Arabistan 1.200 - Arap Kurulu? Ordusu 6.000
Kayıplar
6.373 (4.000 asker ve 2.400 sivil)	12.000?15.000

1948 Arap??srail Sava?ı veya Birinci Arap??srail Sava?ı, Filistin 'de ?ngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen ardından 14 Mayıs 1948'de Tel-Aviv 'de toplanan Yahudi Milli Konseyi'nin, ?srail Devleti ’nin kuruldu?unu ilan etmesinden birkac saat sonra Arap Birli?i'nin ?srail'e sava? ilanıyla ba?layan sava?tır. Yeni kurulan devletin sınırlarıyla ilgili, “Eretz ?srail” dı?ında hicbir bildiri yoktu. Bunun hemen ardından ABD ve ertesi gun de Sovyetler Birli?i ?srail'i tanıdı?ını acıkladı. Bu geli?melerin oncesinde ise ?ngiliz birlikleri bolgeyi terk etmeye ba?lamı?lardı.

15 Mayıs 1948 tarihinde, Arap Birli?i sekreterinin, Birle?mi? Milletler Genel Sekreterine gonderdi?i bir telgrafta; Arap ulkelerinin, Filistin’de barı?ın, guvenli?in, hukuk ve duzenin tekrar kazanılması icin, kendilerini mudahale icin zorunlu hissettiklerini belirtti. Aynı mesajda, Arap hukumetlerinin, Londra Konferansında ve Birle?mi? Milletlerde de belirttikleri gibi, cozumu, demokratik prensiplere dayanarak kurulmu? Filistin Birle?ik Devletleri olarak gorduklerini belirtti. ?srail Devleti ’nin kurulu?unun ilan edilmesinden birkac saat sonra Arap Birli?i ?srail'e sava? actı. Mısır , Urdun , Suriye ve Irak kuvvetleri uc yonden saldırıya gecerek onemli ilerlemeler kaydettiler.

Ancak ?srail 'in planlı savunması uzerine sava? Araplar aleyhine donu?tu.

?srail sava? sonunda 1947'de taksim planı ile elde etti?i %56’lık Filistin topra?ını %78'e cıkardı. Manda yonetiminden kalan alanlar Urdun’u, gunumuzdeki Batı ?eria’yı (Urdun kontrolunde) ve Gazze ?eridi’ni (Mısır kontrolunde) icerdi. Filistin Araplar, kendi topraklarını, sonra donebileceklerine dair aldıkları sozlere dayanarak, ?srail gucleri ve Yahudi silahlı kuvvetlerinin saldırılarından dolayı terk edip “Filistinli multeciler” oldu. ^[1] 700,000 Filistinli, ^[2] evlerini terk etmek zorunda kalarak kom?u ulkelere veya Arapların yo?un oldu?u bolgelere sı?ındılar. Yurtlarını terk eden Filistinliler 'den 250,000’i Gazze ’ye yerle?tirildi. Sava?, 1949 yılında, ?srail’in Arap kom?ularıyla ate?kes anla?maları imzalamasıyla sona erdi. Filistinlilerin ba?ka ulkelere gocu ve Yahudilerin Filistin’de gun gectikce artan nufusu, demografik yapının bolgenin yerle?ik halkı olan Araplar aleyhine donu?mesine neden oldu ve bugune kadar suregelen Filistinli multeciler sorunu ba?ladı.

Benzer ?ekilde, bircok Arap ulkesi kendi yerel Yahudi nufuslarına yonelik ayrımcı politikalar yurutmeye ba?ladı. 1948 yılındaki Arap-?srail sava?ı esnasında, Arap ulkelerindeki Yahudilerin durumları oldukca kotuye gitti. Aralık 1947’de Arap dunyasında buyuk anti-Yahudi ayaklanmalar patlak verdi ve Yahudi toplumları bircok olu ve yaralının bulundu?u Suriye ve Aden gibi Arap ?ehirlerinde ciddi ?ekilde kotu etkilendi. 1948 yılının ortalarında, Arap ulkelerindeki Yahudi toplumlara saldırılar gercekle?tirildi ve statuleri kotule?tirildi. Uzun senelerdir ya?adıkları ?slam ulkelerinden sokulup, Arap-?srail Sava?ı’nın politik multecileri oldular. Sonuc olarak bircok Arap ve ?slam ulkelerinden zorunlu goce zorlandılar. Libya’da Yahudilerin vatanda?lıkları ellerinden alındı ve Irak’ta mal varlıklarına el konuldu. ^[3] 1956 yılında Mısır, Yahudi nufusunun buyuk bir kısmını ulkeden kovdu ve Cezayir ise egenmenli?ini 1962 yılında ilan etmesiyle birlikte, Yahudilerin vatanda?lıklarını ellerinden aldı. Yahudilerin buyuk bir kısmı goce zorlandı ama bir kısmı da ideolojik sebeplerle goc etti.

?srail sava? sonunda sava?tı?ı her Arap ulkesi ile ayrı ayrı ate?kes anla?maları imzaladı. Sava?a girmi? olan Urdun Batı ?eria 'ya, Mısır da Gazze ?eridi 'ne asker yı?dı. Kudus 'un kontrolu ise batıda ?srail , do?uda Urdun arasında bolundu. Gazze ise Mısır'ın oldu.

1948 sava?ı sonrasında sava?a katılan Arap ulkelerinde siyasi rejim de?i?ikli?ine varan karı?ıklıklar ya?andı. En onemli de?i?iklik Mısır 'da gercekle?ti. Mısır'da Kral Faruk bir darbe ile tahttan indirilerek yerine General Necib getirildi.

Sava?tan en karlı cıkan taraf ?srail oldu. 1914’te 85.000, 1943'te 539.000, 1946’da 608.000, 1947’de 650.000 olan Filistin 'deki Yahudi nufusu, sava? sonrası anla?maların imzalandı?ı 1949 yılında 758.000’e ula?tı. Urdun de ?srail'den sonra en cok toprak kazanan ulke oldu. ^[4]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]