1920 Yunan Yaz Taarruzu
,
?ngiliz
kuvvetleri tarafından desteklenen
Yunan
ordusunun,
Marmara Denizi
'nin guney bolgesini ve
Ege Bolgesi
'ni, Ankara'daki gecici
Buyuk Millet Meclisi Hukumeti
'ne ba?lı
Kuva-yi Milliye
'den ele gecirmek icin yaptı?ı taarruzdur. Buna ek olarak, Anadolu'daki direni? hareketini ezmeye calı?an ?stanbul'daki
Osmanlı Hukumeti
'ne ba?lı
Kuva-yi ?nzibatiye
tarafından Yunan ve ?ngiliz kuvvetleri desteklendi. Taarruz,
Batı Cephesi
'nin bir parcasıydı ve ?ngiliz birliklerinin ilerleyen Yunan ordusuna yardım etti?i birkac angajmandan biriydi. ?ngiliz askerleri aktif olarak Marmara Denizi kıyı kasabalarını i?gal etti. ?tilaf Devletleri'nin onayı ile Yunanlar, 22 Haziran 1920'de saldırıya ba?ladı ve '
Milne Hattı
'nı gecti.
[6]
[7]
'Milne Hattı',
Paris
'te ortaya konan Yunanistan ile Turkiye arasındaki sınır cizgisi oldu.
[8]
Batı Anadolu'da az sayıda ve kotu donanımlı birlikleri oldu?u icin Turklerin direnci sınırlıydı.
[8]
Do?u
ve
guney
cephelerinde de me?gulduler.
[6]
[8]
Birtakım muhalefetin ardından,
Mustafa Kemal Pa?a
'nın emriyle
Eski?ehir
'e cekildiler.
[8]
Mayıs 1920'de, ?ngilizler tarafından desteklenen
Kuva-yi ?nzibatiye
,
Geyve
ve
?zmit
bolgesini ele gecirmek icin gonderilmi?ti, ancak Turk duzensiz kuvvetleri tarafından bastırıldılar. Ardından ?ngiliz ucakları ?zmit'teki Turk mevkilerini cok az sonucla bombaladılar.
[9]
Kuva-yi ?nzibatiye'den 3 alay ?zmit'in dı? hatlarına yerle?ti. Arkasında 2-3 ?ngiliz taburu vardı ve ayrıca denizden birkac ?ngiliz zırhlısı tarafından desteklendiler.
[9]
15 Haziran'da Turkler Osmanlı ve ?ngiliz mevkilerine do?ru ilerlemeye calı?tılar, ancak ?ngiliz zırhlıları ve ucakları 16-17 Haziran'da bombalamaya ba?ladıkca az ilerleme kaydettiler.
[9]
Bu vesileyle, ?ngiliz 15 inclik donanma silahları ilk eylemlerini Turk mevkilerini bombalayarak gorduler.
[10]
[11]
Durum bir cıkmazdı, bu nedenle ?ngilizler yardım icin Yunan ordusunu getirmeye ve birliklerine yonelik saldırıları cezalandırmaya karar verdiler.
[9]
Bu arada Yunanlar,
tarihi vatanlarını
fethetmeye istekliydi. ?ngiliz askeri personeli, Yunan askeri personeli ile birlikte, Marmara Denizi ve Ege Bolgesi'nin guney kıyı alanı icin saldırı planladı.
[9]
Bu planlarla Yunan ordusu 22 Haziran 1920'de saldırıya ba?ladı.
Saldırı sırasında, ?ngiliz ve Yunan birlikleri a?a?ıdaki ?ehirleri ortak olarak ele gecirdiler, bu kasabalardan bazıları denizden ini? gucleri tarafından i?gal edildi:
[12]
[13]
Akhisar
(22 Haziran);
Kırka?ac
,
Soma
ve
Salihli
(24 Haziran);
Ala?ehir
(25 Haziran);
Kula
(28 Haziran);
Balıkesir
(30 Haziran);
Bandırma
,
Kirmasti
ve
Karacabey
(2 Temmuz);
Nazilli
(3 Temmuz);
Gemlik
ve
Mudanya
(6 Temmuz);
Bursa
(8 Temmuz);
Karamursel
(11 Temmuz);
?znik
(12 Temmuz);
Gediz
ve
Ulubey
(28 A?ustos);
U?ak
(29 A?ustos);
Simav
(3 Eylul). Bu alanlara yonelik saldırı sırasında ilerleyen ?ngiliz-Yunan birlikleriyle savunan Turk duzensiz kuvvetleri arasında birtakım catı?malar meydana geldi. Mesela Mudanya, 25 Haziran gibi erken bir zamanda deniz kuvvetleri tarafından ele gecirilmeye calı?ılmı?, ancak inatcı Turk direni?i, ?ngiliz kuvvetlerine zayiat vermi? ve geri cekilmeye zorlanmı?tır. 6 Temmuz'da bir ?ngiliz filosu olan 12 gemi, bombalama sırasında 25 Turk askeri olduren uc saat boyunca ?ehri bombaladı. Bombalamadan sonra ?ngiliz birlikleri karaya cıktı ve ?ehrin kontrolunu ele gecirdi. Sayısal ustun du?man birliklerine kar?ı kucuk Turk duzensiz kuvvetlerinin ba?arılı bir ?ekilde geciktirme operasyonları vardı.
Sava?tepe
'de oldu?u gibi, 200 ki?ilik duzensiz bir Turk birimi, bir gun boyunca 10.000 ki?ilik bir Yunan bolu?unu geciktirdi.
[14]
29 Haziran'da U?ak'a ula?an Yunan ordusu yakla?ık 200 mil ilerlemi?ti.
[15]
Bu buyuk yerle?im yerlerinin dı?ında, saldırı sırasında di?er bazı kucuk yerle?im yerleri ele gecirilmi?tir.
Turkler
Gediz bolgesine kucuk bir kar?ı saldırı ba?lattı
, ancak sınırlı bir ba?arısı oldu.
-
Yunan birlikleri
Mudanya
'da.
-
25 Haziran 1920'de Mudanya'ya cıkan ?ngiliz askerleri.
-
6 Temmuz 1920'de Mudanya'ya duzenlenen saldırı sırasında HMS Royal Sovereign'da yakalanan
Kemalist
bir Turk askeri.
-
HMS Royal Sovereign (05) Mudanya'da 6 Temmuz 1920'deki bombalama eyleminde 6 inclik silahlar.
-
Bombardımandan kaynaklanan yangın, 6 Temmuz 1920, Mudanya.
-
A?ır makineli tufek ve tufek ate?i altında zorla ini? yaptıktan sonra HMS Royal Sovereign'ın denizcisinin donu?u. (Mudanya, Temmuz 1920)
-
Mudanya'ya cıkan ?ngiliz deniz piyadeleri.
-
Bandırma'ya cıkan Yunan ve Amerikan birlikleri.
-
?ngiliz kuvvetleri tarafından ?zmit'te yakalanan Turk esirler. On tarafta birlikte duran uc adam, eleba?ı olmakla suclandı ve daha sonra 1920 haziranında infaz edildiler.
-
?zmit'te Kemalist bir Turk'un ?ngiliz askerlerince infazı.
-
Turk ordusu icin casusluk yapmakla suclanan bir Turk, Yunan birlikleri tarafından idam edildi.
-
?ngiliz subay Yunan askerlerini ve siperleri tefti? ediyor.
- British to fight rebels in Turkey
10 Ocak 2014 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
., New York Times, 1 Mayıs 1920.
- British to defend Ismid-Black Sea line
10 Ocak 2014 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
., New York Times, 19 Temmuz 1920
- Greeks enter Brussa; Turkish raids go on
10 Ocak 2014 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.,
New York Times
, 11 Temmuz 1920
- Turk Nationalists capture Beicos
10 Ocak 2014 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
., New York Times, 7 Temmuz 1920
- TURKISH REBELS MOVE TOWARD DARDANELLES
, New York Times, 13 Mayıs 1920.
- British Warships Shell Kemal Pasha's Troops Nearing Intrenchments on Marmora Sea
, New York Times, 7 Haziran 1920.
- BRITISH INDIAN TROOPS ATTACKED BY TURKS; Thirty Wounded and British Officer Captured--Warships' Guns Drive Enemy Back
, New York Times, 18 Haziran 1920.
- ^
Nilufer Erdem:
Yunan tarihcili?inin gozuyle Anadolu harekatı 1919-1923, Derlem Yayınları, 2010,
6058853613
,
s. 242
. (=3.443 subay ve 98.182 asker)
- ^
Bilge Umar:
Yunanların ve Anadolu Rumlarının anlatımıyla ?zmir sava?ı, ?nkılap, 2002,
9789751018267
,
s. 62
. (=3.443 subay ve 98.182 asker)
- ^
BRITISH IN TURKEY MAY BE INCREASED
19 ?ubat 2014 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
., New York Times, 19 June 1920.
- ^
Sinan Meydan, 2010, s. 217.
- ^
O. Zeki Avralıo?lu:
Buldan ve yoresinin tarihcesi
, 1997,
s. 119
.
- ^
a
b
Stanley Sandler:
Ground Warfare: H-Q
, ABC-CLIO, 2002,
1576073440
, s. 337.
- ^
Olivier Roy:
Turkey Today: A European Country?
,
1843311720
, s. 123.
- ^
a
b
c
d
Michael Brecher:
Study of Crisis
,
0472108069
, University of Michigan Press, 1997, s. 363.
- ^
a
b
c
d
e
Sinan Meydan, 2010, s. 342-344
- ^
BRITISH USE 15-INCH GUNS
8 Temmuz 2018 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
., The Mercury, 22 Haziran 1920.
- ^
British 15-inch Naval Guns - Imperial War Museum, Lambeth, London, UK
24 Mayıs 2018 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
., waymarking.com
- ^
Ahmet Nural Ozturk:
Kula, Katakekaumene (Yanık yore): 2000 yıl once Strabon'un adını koydu?u yore
, O?renci Basımevi, s. 137-138.
- ^
Munir Sayhan:
Milli Mucadele'de Civril, (1919-1922)
, Kitsan, 2006,
9758833227
, ss. 15-18.
- ^
Nurettin Tursan, Burhan Goksel:
Birinci Askeri Tarih Semineri: bildiriler
, 1983,
s. 42
19 A?ustos 2020 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
..
- ^
Geoffrey Jukes, Peter Simkins, Michael Hickey:
The First World War: The Mediterranean Front 1914-1923
, Osprey Publishing, 2002,
9781841763736
, s. 13.
- Sinan Meydan:
Cumhuriyet Tarihi yalanları: Yoksa siz de mi kandırıldınız?...
, ?nkılap, 2010,
9751030544
, s. 332-352.
|
---|
Kavramlar
| |
---|
Milli uyanı?
| |
---|
Konular
| |
---|
Cepheler
| |
---|
Katliamlar
| |
---|
Konferanslar
ve antla?malar
| |
---|
Tarihyazımı
| |
---|
|