Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Bangabandhu ?eyh Muciburrahman
(17 Mart 1920 - 15 A?ustos 1975),
Banglade?
'in ilk
ba?bakanı
ve
devlet ba?kanıydı
.
Orta halli bir toprak sahibinin o?luydu.
Kalkuta
ve
Dakka
universitelerinde
hukuk
ve
siyasal bilimler
e?itimi gordu. Genc ya?ta
?ngilizlere
kar?ı surdurulen ba?ımsızlık hareketine katıldı ve kısa sure hapis yattı.
1949'da
Avami Birli?i
'nin kurucuları arasında yer aldı ve daha sonra Birli?in Genel Sekreterli?ini ustlendi. 1955'te
Pakistan
Ulusal Meclisi'ne secildi. 1958'de askeri bir darbeyle ba?a gecen
Muhammed Eyub Han
'a direnerek halkın sevgisini kazandı. 1965'te
Do?u Pakistan
'a ozerklik verilmesini ongoren altı maddelik bir program hazırladı. Ulkeyi bolmeye calı?tı?ı gerekcesiyle tutuklanması, halkın Eyub Han yonetimine duydu?u tepkiyi daha da arttırdı ve
1969 Do?u Pakistan kitlesel ayaklanması
ile beraber Mucibur Rahman ?ubat 1969'da serbest bırakıldı.
Ulke icindeki karı?ıklıkların artması uzerine Mart 1969'da istifa eden Eyub Han'ın yerini Yahya Han aldı. Aralık 1970'te yapılan secimlerde
Avami Birli?i
,
Do?u Pakistan
'a ayrılan sandalyelerin tumune yakın bolumunu kazanarak Ulusal Meclis'te co?unlu?u sa?ladı. Mucibur Rahman'ın ozerklik talebine kar?ı uzla?maz bir tutum takınan
Yahya Han
meclisi suresiz kapattı. Bunun uzerine Mucibur Rahman Do?u Pakistan'da genel grev ilan etti. Uzla?ma cabalarının sonucsuz kalması uzerine
Batı Pakistan
birlikleri
Dakka
'ya girdi ve Mucibur Rahman tutuklandı. Do?u Pakistan'da ic sava? surerken milyonlarca insan
Hindistan
'a sı?ındı. Sonunda Hindistan birliklerinin yardımıyla, Batı Pakistan ordusu geri cekilmeye zorlandı.
Devlet Ba?kanlı?ı'na gelen
Zulfikar Ali Butto
tarafından serbest bırakılan Mucibur Rahman, yeni
Banglade?
Devletinin ilk Ba?bakanı oldu. (Ocak 1972) Ama Banglade?'in artan sorunları cozmekte ba?arısız kaldı ve giderek daha baskıcı bir yonetim kurarak 1975 ba?larında Devlet Ba?kanlı?ı gorevini de ustlendi. 15 A?ustos 1975'teki bir askeri darbeyle devrildi ve ailesiyle birlikte olduruldu.
