?talyan Etiyopyası

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
?talyan Etiyopyası
1936-1941
İtalyan Etiyopyası bayrağı
Bayrak
İtalya'nın Etiyopya'yı ilhakından sonra bölge haritası.
?talya'nın Etiyopya'yı ilhakından sonra bolge haritası.
Tur ?talyan Do?u Afrikası
Ba?kent Addis Ababa
Resmi dil(ler) ?talyanca
Yaygın dil(ler) Amharca , Oromca , Somalice , Tigrinya dili
Tarihce  
9 Mayıs 1936 1936
?  ?talyan Do?u Afrikası topra?ı ilan edildi.
1 Haziran 1936
19 ?ubat 1937
27 Kasım 1941 1941
Yuzolcumu
1221900 km 2
Para birimi ?talyan Do?u Afrikası lirası
Onculler 		Ardıllar
Etiyopya ?mparatorlu?u
??gal Altındaki Du?man Bolge ?daresi (Etiyopya)

?talyan Etiyopyası (bilinen di?er adıyla ?talyan Etiyopya ?mparatorlu?u ) ( ?talyanca : Etiopia italiana ), yakla?ık be? yıl boyunca ?talya tarafından i?gal edilen Etiyopya ?mparatorlu?u topraklarıdır. [1] ?talyan Etiyopyası, ?talyan Do?u Afrikası 'nın ( Africa Orientale Italiana , AOI) kurulmasından sonra Amhara , Harar , Galla-Sidamo ve Scioa valiliklerinden olu?an Etiyopya ?mparatorlu?u'nun eski topraklarının resmi adıydı, idari bir birim de?ildi. [2]

Etiyopya'nın Fa?ist ?talya tarafından i?gal edildi?i ?kinci ?talya-Etiyopya Sava?ı'ndan sonra, Etiyopya toprakları 1936'da AOI, Etiyopya'nın ba?kenti Addis Ababa merkezli olarak kuruldu. Kurulu? sonrasında III. Vittorio Emanuele , kendisini Etiyopya ?mparatoru ilan etmi?tir. Etiyopya ve ?talyan kuvvetleri arasındaki sava?lar duzenli olarak ?ubat 1937'ye kadar devam etti, ardından da 1940'lara kadar devam edecek gerilla sava?ları ba?lamı?tır. [3] [4]

1941'deki II. Dunya Sava?ı sırasında Etiyopya, Do?u Afrika cephesinde co?unlukla ?ngiliz ?mparatorlu?u 'ndan gelen Muttefik Devletler tarafından kurtarıldı, ancak ?talyan gerilla sava?ı 1943'e kadar devam etti. ?mparator Haile Selassie 'nin surgunden donmesine ve Aralık 1944'te ?ngiliz-Etiyopya Antla?ması 'nın imzalanmasıyla Etiyopya egemenli?inin tanınmasına ra?men, bazı bolgeler birkac yıl daha ?ngiliz i?gali altında kaldı. [5] 1947 barı? antla?masında ?talya, Etiyopya'nın egemenli?ini ve ba?ımsızlı?ını tanıdı ve Etiyopya'daki tum ozel cıkar veya nufuz iddialarından feragat etti. [6] Bircok ?talyan gocmen, ?mparator Selassie'den tam bir af aldıktan sonra onlarca yıl ulkede kaldı. [7]

Ozellikleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1 Haziran 1936 itibarıyla, ?talyan Etiyopyası yeni kurulan ?talyan Do?u Afrika'nın bir parcasıydı ve idari olarak dort valilikten olu?uyordu: Amhara, Harar, Galla-Sidamo ve Scioa. Scioa valili?i ba?langıcta Addis Ababa valili?i olarak biliniyordu, ancak Kasım 1938'de kom?u Harar, Galla-Sidamo ve Amhara valiliklerinin bazı bolumleri dahil edilerek geni?letildi. Her valilik, ?mparator III. Vittorio Emanuele'i temsil eden ve kralın yardımcısına kar?ı sorumlu olan ?talyan valisinin yetkisi altındaydı.

?talyan Etiyopyası, 790.000 kilometrekarelik bir alana ve 9.450.000 toplam nufusa sahipti Nufus yo?unlu?u kilometrekareye 12 ki?iydi. [8]

Valilik Ba?kent Toplam nufus ?talyan nufusu Etiketi Arması
Amhara Valili?i Gondar 2,000,000 11,103 AM
Harar Valili?i Harar 1,600,000 10,035 HA
Galla-Sidamo Valili?i Jimma 4,000,000 11,823 GS
Scioa Valili?i Addis Abeba 1,850,000 40,698 SC

Para birimi olarak ?talyan Do?u Afrika lirası kullanıldı. AOI lirası, 1938 ve 1941'de AOI'de dola?ımda olan 50 ve 100 liralık ozel banknotlardı

On yuzu Arka yuzu Tutarı Rengi On yuz acıklama Arka yuz acıklama
50 Lire Ye?il LIRE CINQVANTA ? BANCA D'ITALIA 50 LIRE ? Lupa romana
100 Lire Ye?il/Gri LIRE CENTO ? BANCA D'ITALIA ? Dea Roma LIRE CENTO ? BANCA D'ITALIA ? Aquila

Tarihi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ana madde: II. ?talya-Habe?istan Sava?ı

Fetih ve i?gal donemi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?mparator Haile Selassie
Addis Ababa'daki ?talyan birlikleri (1936)

?mparator Haile Selassie'nin saltanatı, 3 Ekim 1935'te [9] diktator Benito Mussolini liderli?indeki ?talyan kuvvetlerinin Etiyopya'ya saldırması ve i?gal etmesiyle kesintiye u?radı. 5 Mayıs 1936'da ba?kent Addis Ababa'yı ele gecirdiler. ?mparator Haile Selassie, ?talyanlara kar?ı direnebilmek icin Milletler Cemiyeti 'den yardım istedi. Ancak 9 Mayıs 1936'da ulke resmen i?gal edildi ve imparator surgune gonderildi. ?talyan birlikleri, Etiyopya halkının direni?i desteklemesini engellemek amacıyla sava?cılara ve sivillere kar?ı ( Cenevre Sozle?melerini ihlal ederek) hava saldırılarında hardal gazı kullandı. [10] [11] ?talyan ordusunun Kızıl Hac ambulanslarına ve hastanelerine yonelik kasıtlı saldırılar yaptı?ı bildirildi. [12] Tahminlere gore, 30.000 kadar sivili oldurulen ve Addis Ababa'da gercekle?tirilen Yekatit 12 katliamı dahil olmak uzere, toplamda yuz binlerce Etiyopyalı sivilin oldu?u du?unulmektedir. [13] [14] [15] Etiyopya kuvvetleri tarafından i?lenen suclar arasında ise Dum-Dum mermisi kullanılması ( Lahey Sozle?melerine aykırı), sivil i?cilerin oldurulmesi ( Gondrand katliamı ), Eritreli askerleri (ascari) sakat bırakılması ("Eritre Koloni Birlikleri Kraliyet Kolordusu", ?talya Kraliyet Ordusu saflarında carpı?an yerli askerlerdi) , ?talyan vatanda?larının sakat bırakılması (genellikle hadım edilerek) yer alıyordu. [16] [17]

Mayıs 1936'da Mare?al Badoglio yerine Mare?al Rodolfo Graziani ?talyan Do?u Afrikası valisi olarak atandı. Rodolfo Graziani, sert ve ?iddet yanlısı bir yonetim bicimi sebebiyle vah?et artarak devam etti. ?syancıların 28 Temmuz 1936'da Addis Ababa'ya gercekle?tirdikleri ba?arısız saldırı giri?iminden sonra, aynı gun saldırının arkasında oldu?undan ?uphelendi?i Dessies Ba?piskoposunu olum emrini verdi. Direnen tum Etiyopyalılar "haydut" ilan edilmesini ve yakalandıklarında vurulma hakkı verilmesini talep etti. Mussolini bu kararı kabul etti, ancak emrin gizli tutulmasını istedi. Aralık 1936'nın sonlarında Ras Desta liderli?indeki isyancıların, ulkenin batı kesiminde yenilgiye u?ramasının ardından teslim olan 1.600 isyancı askeri, idam mangaları tarafından idam edildi. Ras Desta'yı destekledi?ini du?undu?u koyleri yaktı ve bu koylerde bulunan cocuk ve kadınları kur?una dizdi. Rae Desta ve hapsedilen di?er isyancı liderler ?ubat 1937'de idam edildi.

Bu donemde ?talyanlar tarafından bircok teror eylemi gercekle?tirilmi?tir. 19 ?ubat 1937'de Napoli Prensi'nin do?umu kutlamaları sırasında iki Eritreli, Grazian ve di?er ?talyan yetkilileri kanlı bir ?ekilde oldurmeye calı?tı, ardından genel bir ayaklanma korkusuyla polis ve askerler kısa sure icinde kalabalı?a ayrım gozetmeksizin ate? acmaya ba?ladı. Kutlama alanında bulunan masum siviller olduruldu. Bu olayı takip eden uc gun boyunca, Kara Gomlekliler tarafından yonetilen ?talyanlar, Addis Ababa'da cinayet ve yıkım saldırılarına devam ettiler. 1937'nin sonunda, Grazian'ın suikast giri?imiyle ilgili suclar iddiasıyla 5.000'den fazla ki?i idam edildi ve toplam 19.200 ile 30.000 arasında sivil olduruldu. [13] Olenler arasında ?talyanların yakalayabildikleri hemen hemen tum genc e?itimli Etiyopyalılar ve Holeta Askeri Akademisi'nin tum subayları ve o?rencileri de vardı. ?talyan valisi, ke?i?leri, falcıları ve halk ozanlarını topladı ve idam etti. Yuksek mertebeli din adamları, bu suikast giri?iminden haberdar oldu?u iddiasıyla idam edildi. Mayıs 1937'de Debre Libanos manastırından 297 ke?i? ve olaya karı?tı?ından ?uphelenilen 23 di?er ki?inin daha idamını emretti. 100'den fazla diyakoz ve o?renci de idam edildi. Yuzlerce ke?i? toplama kamplarına gonderildi. Vali Graziani Kasım 1938'de daha insancıl bir kararktere sahip olan, Aosta Duku Prens Amedeo'ya gorevini devretti. Bu gorev de?i?ikli?i sonrası, Prens Amadeo ?talyan yonetimine kar?ı direnci artıran vah?etlere son verdi. [18]

Mare?al Graziani (1940)

Bazı ulkeler ?talya'nın Etiyopya'yı fethini resmi olarak tanısa da, ?ngiltere , Fransa ve Milletler Cemiyeti bunu resmi olarak tanımayı reddetti ve bu sebeple fetih, uluslararası hukukta gayri me?ru kaldı. ( Bu nedenle, 1941'de ?talyan gucunun coku?unun ardından, Haile Selassie, uluslararası hukuk tarafından herhangi bir resmi tanınmaya ihtiyac duymadan yeniden iktidara gelebilmi?tir.) 9 Mayıs 1936'da, ?talya Kralı III. Vittorio Emanuele, kendisini Etiyopya ?mparatoru ilan etti ve ?talyanlar Etiyopya, Eritre ve Somali toprakları uzerinde ?talyan Do?u Afrikası'nı kurmu?lardır. 1937'de Mussolini, Etiyopya'nın fethinden sonra " Adowa Muharebesi 'nin intikamını sonunda aldıklarını" soyleyerek ovundu. Ras Sejum Mangascia, Ras Ghetacciu Abate ve Ras Kebbede Guebret gibi bazı Etiyopyalılar ?talyanları co?kuyla kar?ıladı ve yeni kurulan ?talyan ?mparatorlu?u hukumetinde onlarla i?birli?i yaptı. 1937'de Sejum Mangascia'nın ?talya Aosta Duku Prens Amedeo ile olan dostlu?u, ?talyan Somalisi 'nde tutulan 3.000 Etiyopyalı sava? esirinin serbest bırakılmasını sa?lamada etkili bir rol oynamı?tır.

Etiyopyalılar Mussolini'nin Mekelle'deki tasvirini selamlıyor.

?talyanlar hakim oldukları donemde, Etiyopya altyapısının geli?tirilmesine buyuk onem vermi?lerdir. Addis Ababa - Massava , Addis Ababa - Mogadi?u ve Addis Ababa - Assab ?ehirleri arasında "?mparator Yolu" adını verdikleri yolları yaptılar. [19] Toplamda 4.500 km. uzerinde yol, 900 km. den fazla demiryolu (orne?in Addis Ababa - Assab ?ehirleri arasında in?a edilen demiryolu) in?a edildi ve yenilendi. Az geli?mi? bir ulke olan Etiyopya'da barajlar ve hidroelektrik santralleri in?a edildi ve bircok ozel ve kamu ?irketi kuruldu. Bunların en onemlileri ?unlardı: "Compagnie per il Cotone d'Etiopia" (pamuk endustrisi); "Cementerie d'Etiopia" (cimento endustrisi); "Compagnia etiopica mineraria" (maden endustrisi); "Imprese elettriche d'Etiopia" (elektrik endustrisi); "Compagnia etiopica degli esplosivi" (silah endustrisi); "Trasporti automobilistici (Citao)" (makine ve ta?ımacılık sektoru).

Etiyopya'da ?talyanlar tarafından olu?turulan yeni yolları ("?mparatorluk yolu" ve 1941'de yapım a?amasında olanlar) kırmızı renkle gosteren harita.

?talyanlar 1936 yılında dunyaca unlu Linea dell'Impero (Addis Ababa ile Roma'yı hava yolu ile birle?tiren ?mparatorluk rotası) projesini hayata gecirebilmek icin Etiyopya'da hava alanları in?a ettiler. ?talya'nın 1934 yılında Etiyopya'yı fethi ile ?talyan Do?u Afrikası ile Roma arasında ucu?lar ba?lamı?tı. Addis Ababa hava alanının acılmasıyla birlikte hattın uzunlu?u 6.379 km. ula?mı?tı. Roma ve Addis Ababa dı?ında bu hat uzerinde, Sirakuza ( Sicilya adası ), Bingazi ( Libya ), Kahire ( Mısır ), Wadi Halfa ( Sudan ), Hartum (Sudan), Kassala (Sudan), Asmara ( Eritre ), Dire Dawa ( Somali ) ve bazı ucu?larda da Trasblus (Libya) bulunuyordu. [20] Hattın uzun olmasından dolayı Bingazi'de (bazen de Trablus'ta) ucak de?i?imi yapılmaktaydı. Rota'nın tamamında haftada 4 sefer kar?ılıklı olarak yapılıyor ve bir sefer toplamda uc bucuk gunluk gunduz ucu?u ile tamamlanıyordu. Bunun dı?ında Addis Ababa ile ?talyan Somalisi'nin ba?kenti olan Mogadi?u arasında kar?ılıklı olarak haftada 3 sefer yapılmaya ba?lanmı?tı.

1936 yılında Etiyopya'nın fethi ile birlikte, ?talya'nın Afrika kolonileri arasındaki en onemli demiryolu hattı, 784 km. uzunlu?undaki Franco-Etiyopya Demiryolu hattı oldu. Addis Ababa ve Cibuti limanı arasındaki seferler, 1935 yılına kadar sadece buharlı lokomtifler ile yapılıyor ve yakla?ık tek sefer yakla?ık olarak 36 saat suruyordu. ?talya'nın fethini takip eden 1938 yılında Fiat tarafından geli?tirilen ALn56 model vagonlar ile birlikte, hem tren hızları artı? gostermi? hem de ta?ıma kapasiteleri 4 vagonlu trenlere kadar arttırılabilmi?tir. [21] 1960'lı yılların ortalarına kadar kullanılan bu dizel motorlar sayesinde tren hızları saatte 70 km' ye ula?mı? ve yolculuk sureleri 18 saate kadar du?mu?tur. Devam eden gerilla hareketleri nedeniyle 1938 yılına kadar bu trenler ile ?talyan koruyucu birlikleri ta?ınmı?tır. Ayrıca Addis Ababa merkez istasyonunun hemen yanına Afrika'nın ilk yangın sondurme merkezi in?a edilmi?tir. [22]

?talyan Devletinin yapmı? oldu?u bu yatırımların amacı, Etiyopya ovalarına yarım milyon ?talyan getirerek yerle?tirme planının bir parcasıydı. Ekim 1939'da Etiyopya'da, co?u kentsel alanlarda ya?ayan 30.232 erkek (%85.3) ve 5.209 kadın (%14.7) olmak uzere 35.441 ?talyan gocmen vardı. [23] Sadece 3200 ?talyan ciftci, 1939 boyunca Haile Selassie'yi destekleyen gerillaların ara sıra saldırdı?ı Scioa valili?i ve ba?kentin cevresindeki tarım alanlarına goc etti.

1939'un sonunda, Shifta ( Etiyopya gerillaları ) hala Etiyopya yaylalarının yakla?ık dortte birini yonetiyordu. Dunya Sava?ı arifesinde, Harar 'ı ve Galla-Sidamo valilikleri hala onların kontrolundeydi. " Arbegnochien "in (Etiyopya'daki gerilla sava?cıları olarak adlandırılır) son lideri olan Abebe Aregai , Etiyopyalı liderler Zaudie Asfau ve Olona Dinkel 'in 1939'da teslim olmasından sonra 1940 baharında ?talyanlara teslim olma teklifinde bulundu. [24] ?talya'nın be? yıllık i?gali sırasında, Elisa Angela Meneguzzi gibi misyonerler sayesinde Katolikli?in onemi buyuk olcude arttı. Elissa Angela Meneguzzi, Dire Dawa Katolikleri ile ili?kilerini surdururken, Kıpti Hıristiyanlar ve Muslumanlarla yonelik ekumenik cabaları nedeniyle "ekumenik ate?e" olarak tanındı.

II.Dunya Sava?ı donemi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1940 yazında II. Dunya Sava?ı sırasında, ?talyan silahlı kuvvetleri ?ngiliz Somaliland 'ın fethini tamamladı. [25] 1941 baharında, ?ngilizler kar?ı saldırıya gecti ve ?talyan birlikleri ?talyan Do?u Afrika'sının derinliklerine do?ru geri cekildi. 5 Mayıs'ta Etiyopya Kralı I. Haile Selassie tahtını geri almak icin Addis Ababa'ya geri dondu. Kasım ayında Etiyopya'daki son organize ?talyan direni?i Gondar 'ın devrilmesiyle sona erdi. [26] Do?u Afrika'nın teslim olmasından sonra, bazı ?talyanlar iki yıl daha suren bir gerilla sava?ı yurutmu?lerdir.

Bu gerilla faaliyeti esas olarak ?talyan subaylardan olu?an askeri birlikler (Kaptan Paolo Aloisi, Kaptan Leopoldo Rizzo, Kara Gomlekli Subay De Varda ve Binba?ı Lucchetti gibi) ve ayrıca Rosa Dainelli gibi siviller tarafından gercekle?tirildi. Rosa Dainelli (asıl adı Danielli Rosa) , A?ustos 1942'de ?ngiliz Ordusu'nun Addis Ababa'daki ana muhimmat deposuna sızmayı ve patlatmayı ba?aran ve bu patlamadan mucize eseri kurtulan bir doktordu. Bu sabotaj sırasında ?ngiliz yapımı donemin en yeni silahlarından biri olan sten marka hafif makinalı tufek muhimmatı yok oldu. Bu sebepten dolayı bu son teknoloji silahın kullanımı aylarca gecikmek zorunda kalmı?tır. [27] Bazı kaynaklar bu saldırınının 15 Eylul 1941 yılında yapıldı?ını belirtmektedir. [28]

II.Dunya Sava?ı sonrası donem [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Birle?ik Krallık tarafından Etiyopya'nın tam egemenli?inin tanınması, 19 Aralık 1944'te ?ngiliz-Etiyopya antla?masının imzalanmasıyla gercekle?ti. Bu antla?ma sonrası ?ngiltere tarafından "ozgur ve ba?ımsız bir devlet" olarak tanınan Etiyopya'nın, antla?mayı takip eden birkac yıl boyunca bazı bolgeleri ?ngiliz i?gali altında kalmaya devam etmi?tir. ?ubat 1947'de muttefik devletleri ve ?talya arasında imzalanan barı? antla?ması'nda ?talya, Afrika kolonileri olan Libya, Eritre ve Somali'nin egemenli?inden vazgecti (Madde 23). O sırada Birle?mi? Milletler'in egemen bir uyesi olan Etiyopya'nın ba?ımsızlı?ını tanıdı (Madde 33).

?talya bu antla?mayla ayrıca;

  • Etiyopya'ya sava? tazminatı olarak 25.000.000 Amerikan doları odemeyi,
  • Birle?mi? Milletler Genel Kurulu'nun 390 sayılı Kararında Eritre'nin Etiyopya ile federe olaca?ını belirten tavsiyesi'ni ( Antla?ma Ek XI ) kabul etmi?tir.

Sava?tan sonra kısa bir sure sonra geri donen ?mparator Haile Selassie, ulkenin modernle?me cabalarını surdurmek icin bir fırsat gordu?u gerekcesiyle ?talyan Etiyopyalıları tamamen affetti ve kendilerine hicbir zaman misilleme yapılmayaca?ının sozunu verdi. ?talyan Etiyopyalılar, 1974 yılında cıkan ve imparatorlu?un devrilmesiyle sonuclanan Etiyopya ic sava?ı'na kadar ulkede ya?amaya devam etmi?lerdir. 1970'li yıllarda 22.000 ?talyan Etiyopya vatanda?ı cıkan sava? oncesi ?talya 'ya sı?ınmı?tır.

Mevcut donem ili?kiler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Geri gonderilmeden once Roma'daki Axum Steli
43. G7 zirvesinde Paolo Gentiloni ve Hailemariam Desalegn

1970'lerde Mengistu Haile Mariam liderli?indeki Derg yonetimi, ?talyan hukumeti ile bir antla?maya vararak sava? doneminde Etiyopya'dan kacırılan Aksum Steli 'nin iadesi ve ulkede kurulacak tıbbi tesisler kar?ılı?ında birikmi? sava? borclarını affetmeyi kabul etti. Aynı donemde ba?layan poulist bir hareket ile, yurticinde ve di?er ulkelerde ya?ayan Etiyopya vatanda?ları Aksum Steli'nin ebedi yeri olan Aksum ?ehrine geri gonderilmesi icin sozlu ve yazılı olarak ?talyan hukumetine resmi olarak ba?vurdular. [29] Soz konusu stel 2008 yılında ?talya'dan Etiyopya'ya geri getirilmi?tir. [30]

Etiyopya hukumeti, tamamlandı?ında Afrika'nın en buyuk barajı ve hidroelektrik santrali olacak olan Mavi Nil Nehri uzerindeki Millenium Barajı'nı in?ası faaliyetlerini ihale kar?ılı?ında ?talyan Salini Costruttori ?irketini vermi?tir. Son 20 yıldır ?talya, Etiyopya'nın be? ana ticaret orta?ından biri ve Etiyopya ekonomisinde onemli bir yatırımcı olarak yer almaktadır.

Etiyopya'da halk arasında konu?ulan en yaygın dillerden olan Amharca ve Tigrinya dillerinde ?talyanca ile ortak bircok kelime bulunmaktadır. Etiyopya'da, ?talyan ve Etiyopya kulturunu besleyen ve destekleyen ve halka ucretsiz olan ?talyan okulları ve kultur enstituleri bulunmaktadır.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ La Civilta europea nella storia mondiale (?talyanca). Bologna: Il Mulino. 1989. s. 446. ISBN   978-88-15-02314-8 . OCLC   25812425 . 24 A?ustos 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  2. ^ Conte, Alessio (8 Ocak 2017). "Nasce l'Impero: l'Etiopia italiana" . Ascari e Schiavoni (?talyanca). 27 Mart 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 24 A?ustos 2021 .  
  3. ^ Mockler, Anthony (2003). Haile Selassie's war . New York: Olive Branch Press. ss. 172-173. ISBN   1-56656-473-5 . OCLC   50604781 .  
  4. ^ Barker, A. J. (1968). The civilizing mission: the Italo-Ethiopian war 1935-6 . London,: Cassell. ss. 281-300. ISBN   0-304-93201-9 . OCLC   39481 .  
  5. ^ Coleman, Jr., Sterling Joseph (14 Haziran 2011). "No Independence without Sovereignty! The Resistance of Emperor ?ayla ??llase I to the British Occupation of Ethiopia (1941?1944)" . Aethiopica . 13 : 46-74. doi : 10.15460/aethiopica.13.1.38 . ISSN   2194-4024 .  
  6. ^ "About this Collection | United States Treaties and Other International Agreements | Digital Collections | Library of Congress" (PDF) . Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA . 24 A?ustos 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 24 A?ustos 2021 .  
  7. ^ Alcalde Cordero, Andres (2005). "Cfr. Cirilo Vila Castro (op. cit.1973-1983)" . Revista musical chilena . 59 (203). doi : 10.4067/s0716-27902005020300015 . ISSN   0716-2790 .  
  8. ^ "The Fall of Italian East Africa" . International Affairs . 1 Eylul 1942. doi : 10.1093/ia/19.9.503b . ISSN   1468-2346 .  
  9. ^ Barker, A. J. (1971). Rape of Ethiopia 1936 . New York, NY,. ISBN   978-0-345-02462-6 . OCLC   262420 .  
  10. ^ Belladonna, Simone (2015). Gas in Etiopia : i crimini rimossi dell'Italia coloniale . Vicenza: Neri Pozza. ISBN   978-88-545-1073-9 . OCLC   1020153458 .  
  11. ^ Mack Smith, Denis (1983). Mussolini . Londra: Granada. s. 231. ISBN   0-586-08444-4 . OCLC   12481387 . 15 Haziran 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  12. ^ Baudendistel, Rainer (2006). Between Bombs and Good Intentions: The Red Cross and the Italo-Ethiopian War, 1935-1936 (?ngilizce). Berghahn Books. s. 239. ISBN   978-1-84545-035-9 . 25 A?ustos 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  13. ^ a b Campbell, Ian (2017). The Addis Ababa massacre : Italy's national shame . Londra. ISBN   978-1-84904-692-3 . OCLC   999629248 . 15 Haziran 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  14. ^ Barker, A. J. (1968). The civilizing mission: the Italo-Ethiopian war 1935-6 . London,: Cassell. ISBN   0-304-93201-9 . OCLC   39481 .  
  15. ^ The origins of the Second World War reconsidered : A.J.P. Taylor and the historians . 2nd ed. Gordon Martel. Londra: Routledge. 1999. s. 188. ISBN   0-203-01024-8 . OCLC   252806536 . 15 Haziran 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  16. ^ Antonicelli, Franco (1975). Trent'anni di storia italiana: dall'antifascismo alla Resistenza (1915-1945) : lezioni con testimonianze (?talyanca). Torino: Giulio Einaudi Editore. OCLC   878595757 . 25 A?ustos 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  17. ^ Sbacchi, Alberto (1979). "Haile Selassie and the Italians 1941-1943" . African Studies Review . 22 (1): 25-42. doi : 10.2307/523424 . ISSN   0002-0206 . 25 A?ustos 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  18. ^ Auteur., Henze, Paul B. (1924- ...)., (2000). Layers of time a history of Ethiopia . Palgrave. ss. 225-227. ISBN   0-312-22719-1 . OCLC   495551265 .  
  19. ^ "Article on the special road Addis Abeba-Assab and map (in Italian)" (PDF) . 8 Eylul 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  20. ^ "AFRICA in "Enciclopedia Italiana " " . www.treccani.it (?talyanca). 2 Haziran 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 25 A?ustos 2021 .  
  21. ^ "LE CHEMIN DE FER FRANCO ETHIOPIEN ET DJIBOUTO ETHIOPIEN" . www.train-franco-ethiopien.com . 24 ?ubat 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  22. ^ "Sezione Pompieri militari di Addis Abeba - Cinecitta Luce - Unesco" . fondoluce.archivioluce.com . 26 A?ustos 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  23. ^ "L'emigrazione italiana in Africa orientale" (PDF) . 9 Kasım 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  24. ^ CRUMMEY, DONALD (26 A?ustos 2003). "A History of Modern Ethiopia 1855?1991 by BAHRU ZEWDE Oxford: James Currey; Athens, OH: Ohio University Press and Addis Ababa: Addis Ababa University Press, 2nd edition, 2001. Pp. 300. ￡12.95 (pbk.)" . The Journal of Modern African Studies . 41 (3): 488-489. doi : 10.1017/s0022278x03234364 . ISSN   0022-278X .  
  25. ^ Dickson, Keith D. (2001). World war II for dummies . New York, NY: Hungry Minds. ISBN   0-7645-5352-6 . OCLC   48125461 .  
  26. ^ Jowett, Philip S (2000). The Italian Army, 1940-45 (?ngilizce). Oxford: Osprey Military. ISBN   978-1-85532-864-8 . OCLC   49570635 . 26 A?ustos 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  27. ^ Alberto., Rosselli, (2007). Storie segrete : operazioni sconosciute o dimenticate della seconda guerra mondiale . Iuculano. s. 103. ISBN   978-88-7072-766-1 . OCLC   238885373 .  
  28. ^ ...), Di Lalla, Fabrizio, (1939- (2016). Sotto due bandiere : lotta di liberazione etiopica e resistenza italiana in Africa Orientale . Solfanelli. s. 235. ISBN   978-88-7497-932-5 . OCLC   960194001 .  
  29. ^ correspondent, Tom Hundley, Tribune foreign. "Ethiopia again demands Italy return obelisk" . chicagotribune.com (?ngilizce). 25 ?ubat 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
  30. ^ Agencies (20 Nisan 2005). "Obelisk returned to Ethiopia after 68 years" . the Guardian (?ngilizce). 26 A?ustos 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021 .  
" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=?talyan_Etiyopyası&oldid=32618921 " sayfasından alınmı?tır