Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Melanesia
Palayaw: "Isla ng itim [na mga tao]" (
Tagalog
)
"Island of black [people]" (
Ingles
)
|
---|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Melanesian_Cultural_Area.png/260px-Melanesian_Cultural_Area.png) |
Etimolohiya
| Antiguong Griyegong "μ?λα?" (
melas
) at
"ν?σο?" (
nisos
)
|
---|
|
Arkipelago
| Melanesia
Kapuluang Solomon
Kapuluang Bismarck
Vanuatu
Kapuluang Louisiade
Kapuluang Trobriand
Kapuluang D'entrecasteaux
Kapuluang Admiralty
Grupong Viti Levu
Kapuluang Loyalty
|
---|
Katabing
anyong tubig
| Kipot ng Torres
Dagat Arafura
Look ng Cenderawasih
Dagat Bismarck
Dagat Solomon
Karagatang Pasipiko
|
---|
Pangkalahatang pulo
| Bagong Ginea
Bagong Britanya
Grande Terre
Bagong Ireland
Isla ng Bougainville
Guadalcanal
Malaita
Santa Isabel
Viti Levu
Vanua Levu
Espiritu Santo
Malekula
|
---|
Sukat
| 386,000 mi kuw (1,000,000 km
2
)
[1]
|
---|
Pinakamataas na punto
| Puncak Jaya
(16,024ft.)
|
---|
Papua New Guinea
|
Kabisera at pinakamalaking lungsod
| Port Moresby
(pop. 364,145 (2011)
[2]
)
|
---|
Nasasakupan
| 462,840 km
2
(178,704 mi kuw)
|
---|
Kapuluang Solomon
|
Kabisera at pinakamalaking lungsod
| Honiara
(pop. 84,520 (2017)
[3]
)
|
---|
Nasasakupan
| 28,896 km
2
(11,156.8 mi kuw)
|
---|
Fiji
|
Kabisera at pinakamalaking lungsod
| Suva
(pop. 93,970 (2017)
[4]
)
|
---|
Nasasakupan
| 18,274 km
2
(7,055.6 mi kuw)
|
---|
Vanuatu
|
Kabisera at pinakamalaking lungsod
| Port Vila
(pop. 49,034 (2020)
[5]
)
|
---|
Nasasakupan
| 12,189 km
2
(4,706.2 mi kuw)
|
---|
|
Pinakamalaking paninirahan
| Jayapura
(pop. 303,760 (2020)
[6]
)
|
---|
Nasasakupan
| 412,215 km
2
(159,157.1 mi kuw)
|
---|
Bagong Kaledonya (Teritoryo ng
Pransiya
)
|
Kabisera at pinakamalaking
commune
| Noumea
(pop. 94,285 (2019)
[7]
)
|
---|
Nasasakupan
| 18,576 km
2
(7,172.2 mi kuw)
|
---|
|
Hentilisiyo
| Melanesyan
Melanesyano
|
---|
Populasyon
| 17,396,848 (2020)
[8]
[
kailangan ng sanggunian
]
|
---|
Densidad ng pop.
| 17.4 /km
2
(45.1 /mi kuw)
|
---|
Mga wika
| Mga Pambansang Wika
:
Papuan Malay
Tok Pisin
Hiri Motu
Bislama
Fijian
Mga Pandayuhang Wika
:
Ingles
Pranses
Hindi
|
---|
Mga
pangkat etniko
| Mga Pangkat-Etniko ng Bagong Ginea (listahan)
Melanesyano
Ni-Vanuatu
Fijian
Kanak
|
---|
|
Sona ng oras
| - UTC
+9 (Western New Guinea)
UTC+10 (Papua New Guinea, except Bougainville Region)
UTC+11 (New Caledonia, Solomon Islands, Vanuatu, and Bougainville Region)
UTC+12 (Fiji)
UTC+13 (Fiji (
Daylight Saving Time
))
|
---|
ISO 3166
| QX
[9]
|
---|
Ang
Melanesia
o
Melanesya
ay isang rehiyon na matatagpuan sa timog ng
Micronesia
, kanluran ng
Polynesia
, hilagang-silangan ng
Australya
, at silangan ng
Kapuluang Malay
. Ito ay matatagpuan sa bandang timog-kanlurang bahagi ng Pasipiko. Ang mga pangunahing bahagi nito ay ang
Isla ng Bagong Ginea
,
Bagong Kaledonya
,
Fiji
,
Kapuluang Solomon
,
Kapuluan sa Kipot ng Torres
sa
Australya
at
Vanuatu
. Ang rehiyon ay matatagpuan sa timog-kanluran ng
Singsing na Apoy ng Pasipiko
.
Ang mga unang tao sa Melanesya ay
Asyatiko
.
[10]
Ang unang paglapag ng mga tao sa rehiyon ay noong 50,000 hanggang 60,000 taong nakalipas, sa isla ng Bagong Ginea.
[11]
Ang mga unang taong nanirahan doon ay mga
Papuan
.
[12]
Sumunod na nakarating ang mga tao sa Kapuluang Solomon mula sa Isla ng Bismarck, mahigit 30000 BC hanggang 28000 BC ng mga taong Papuan.
[13]
Noong mahigit 1600 BC, nakaabot sa Bagong Kaledonya ng mga taong Lapita.
[14]
Noong mahigit 1500 BC ay dumating sila sa Vanuatu
[15]
at Fiji, pareho ng mga taong Lapita.
[16]
Ang rehiyong ito ay naglalaman ng isa sa pinakamalaking natitirang rainforest na lugar sa mundo sa bansang Papua Bagong Ginea.
[17]
Naglalaman ito ng 2000 isla, kasama na ang pinakamalaking isla sa rehiyon, ang
Bagong Ginea
, na itinuturing bilang ikalawa sa pinakamalaking isla sa buong mundo, na pinapangunahan ng
Greenland
.
[18]
Ang pangalang Melanesya ay nagmula sa salitang Antiguong Griyegong
μ?λα?
(melas) na nagmula sa Proto-Helenikong salita na
*mel?s
na ang ibig-sabihin ay "itim", at
ν?σο?
(nisos) na ang ibig-sabihin naman ay "isla", na nangangahulugang "mga isla ng itim [na mga tao]",
[19]
bilang pantukoy sa maitim na balat ng mga naninirahang tao rito.
Ang lathalaing ito na tungkol sa
Heograpiya
ay isang
usbong
. Makatutulong ka sa
Wikipedia
sa
pagpapalawig
nito.
- ↑
"Melanesia - New World Encyclopedia"
.
www.newworldencyclopedia.org
. Nakuha noong
2024-04-12
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"2011 CENSUS REPORT | Papua New Guinea Environment Data Portal"
.
png-data.sprep.org
. Nakuha noong
2024-04-12
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"Honiara Population 2024"
.
worldpopulationreview.com
. Nakuha noong
2024-04-13
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"Fiji: Divisions and Provinces, Major Urban Areas & Urban Areas - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information"
.
www.citypopulation.de
. Nakuha noong
2024-04-13
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"2020 National Population and Housing Census - Basic Tables Report, Volume 1, Version 2"
(PDF)
.
vnso.gov.vu
.
Vanuatu National Statistics Office
. 2021-11-17
. Nakuha noong
2023-09-05
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"Jayapura"
.
Google Arts & Culture
. Nakuha noong
2024-04-13
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"Noumea (Commune, New Caledonia) - Population Statistics, Charts, Map and Location"
.
www.citypopulation.de
. Nakuha noong
2024-04-13
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"World Bank Open Data"
.
World Bank Open Data
. Nakuha noong
2024-04-13
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
Flad, Regis (Hunyo 22, 2021).
"List of ISO 3166 Country Codes"
.
ISAN
. Nakuha noong
2024-04-13
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
Shutler, Mary Elizabeth; Shutler, Richard (1967).
"Origins of the Melanesians"
.
Archaeology & Physical Anthropology in Oceania
.
2
(2): 36.
ISSN
0003-8121
.
{{
cite journal
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"History"
.
Papua New Guinea
(sa wikang Ingles)
. Nakuha noong
2024-04-15
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"New Guinea people"
.
wwf.panda.org
(sa wikang Ingles)
. Nakuha noong
2024-04-15
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"Solomon Islands"
.
Australian Government Department of Foreign Affairs and Trade
. Nakuha noong
2024-04-15
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"New Caledonia - 2022 World Factbook Archive"
.
www.cia.gov
. Nakuha noong
2024-04-15
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"History of Vanuatu"
.
The Havannah Vanuatu | Multi-Award Winning Resort
(sa wikang Ingles)
. Nakuha noong
2024-04-15
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"Land Use History - Soils of Fiji"
.
fiji-psp.landcareresearch.co.nz
. Nakuha noong
2024-05-07
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"Melanesia - WCS.org"
.
www.wcs.org
(sa wikang Ingles)
. Nakuha noong
2024-05-09
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"New Guinea & Surrounding Islands (AU13)"
.
One Earth
(sa wikang Ingles)
. Nakuha noong
2024-05-09
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)
- ↑
"Introduction"
,
Science, Voyages, and Encounters in Oceania, 1511-1850
, Palgrave Macmillan
, nakuha noong
2024-01-30
{{
citation
}}
: CS1 maint: date auto-translated (
link
)