Piriney yarym adasynda ucunji ozba?dak korollyk Portugaliyady. Onu? durmu?-syyasy osu?inde Kastiliya bilen umumylyk kopdi. XII asyry? ortalarynda portugal korollary Mono-Kastiliya monarhiyasyndan duypli ayrylyar> Papa tagtyna ozlerini mynasyp hasap edip, her yylky salgytlaryny tolap ba?ladylar.

Yurdu? syyasy durmu?yna buthana-da hem guycli tasir etdi.Ustesine portugallar mawrlardan hem kop yeleri basyp alyp, olary? bakna yurduna owrup Portugaliyada edil Kastiliyany?ky yaly iri yer eyelerini? dini-rysar ordenlerini? yerleri, ?aherlileri?, azat jemagatlary? hem yerleri bolupdyr.

XII asyrda Portugaliya ?aherleri gullap osupdir. Ol Angliya, Fransiya, Flandriya yaly Orta yer de?zini? sowda yolunda yerle?ipdir. Kenaryaka ?aherleri? arasynda Lissabon Yewropada uly sowda merkezine owrulipdir.

XIII asyry? ortalarynda Angarwide Portugaliyany? gunortasynda rekonkistik hereket bes edildi. XIV asyrda demirgazyk afrikan taypalary? yurdu? gunortasyna cozup durupdyrlar. Portugallary? ilkinji geografiki acy?larynda munu? bilen baglany?yklydy.

Piriney yarym adasynda ahli korollykda XII-XIII asyrda soslowiyeleyin monarhiya yuze cykypdyr. Olarda kortesleri? yygnaklary bolup korol hakimiyeti cakli bolupdyr. Ilaty? gatlaklaryny? maslahatlary geciripdirler. Kastiliya korteslerinde 3 palata bolupdyr : dini, dworyan we ?aher. XV asyra cenli ?aherliler bilen dayhanlar bile maslahatla?yan wagtlarynda mayda we orta dworyanlar iri yer eyelerinden ayry maslahat geciripdirler. Ol yerde kortestler 4 palatadan durup, yokarky, mayda we orta dworyanlar, ruhanylar we ?aherliler. Kortesler Portugaliya, Katoloniya we Walensiyada hem bolupdyr.

Piriney yarym adasynda doreyan dowrunde korol hakimiyetini caklendirmeklige mumkincilikler bardy Bir tarapdan araplara gar?y uzak uru?lar dowrunde yurdu? kop yerleri korollyklara owrulipdi. ?u gore?leri? gidi?inde halk Kanunlary we urp adatlary yuze cykyar.