Солор
(
форс?:
?????
) ё
Генерал
(
олмон?
:
General
<
лот.
gener?lis
? ≪
?амагон?
≫) ?
афсароне
баландпоя
дар
нер??ои мусалла?ро
г?янд, ки фармонде?ии ни?оду сохтор?ои низом?, амният?, интизом? ва
ягон?ои бузургро
бар у?да доранд
[1]
.
Дар бисёре аз кишвар?о
солор
?ар яке аз
афсар?ои олиро
меноманд, ки дар
нер??ои замин?
,
?аво?
ва
дарё?
фармонде?ии
ягон?ои бузурге
чун
артиш
,
сипо?
,
лашкар
ва
гундро
бар у?да ва дара?а?ои низомии зерин ва ё ?амсонашонро доранд:
≪
Солор
≫ (
форс?:
s?l?r
<
порсии миёна:
sard?r
<
эронии бостон
:
*sara-d?ra-
>
па?лав?:
s?rδ?r
[2]
) гунае дигар аз ≪
сардор
≫ аст, ки аз ку?антарин замон?о ба маънои ≪
ра?бар
,
пешво
,
фармонде?
;
генерал
≫
[3]
барои номгузории унвон?о ва
дара?а?ои низом?
ба кор меравад
[4]
.
Афсар?ои олии Нер??ои мусалла?и То?икистон
[
вироиш
|
вироиши манбаъ
]
Бино бар Моддаи 47 ?онуни ?ум?урии То?икистон ≪Дар бораи у?дадории ?арб? ва хидмати ?арб?≫ № 302 аз 20.01.2021, дар Нер??ои мусалла?, ??шун?о ва во?ид?ои дигари ?арб? дорандагони дара?а?ои зерин ≪
афсарони ол?
≫ хонда мешаванд
[5]
:
- генерали артиш
- генерал-полковник
- генерал-лейтенант
- генерал-майор
Дар таърихи низомии то?икон мансаб?ои солор? нахустин бор дар
сипо?и ?ахоманишиён
(550 ? 330 то милод) падид омадаанд. Дар замони ?ахоманишиён пас аз
шо?аншо?
(
порсии бостон:
x??yaθiya x??yaθiy?n?m
) баландпоятарин ма?оми низомиро
сипа?бад
(
порсии бостон:
*sp?dapati-
) дошт
[6]
. Дувумин ма?оми солор? дар сипо?и ?ахоманишиёнро
беварабад
(
порсии бостон:
*baivarapati-
) дошт
[7]
.
Дар замони
Ашкониён
(
250 то милод
?
224
) низ
сипо?бад
(
па?лав?:
sp?δpat
) болотарин ма?ом пас аз шо?аншо? (
па?лав?:
??h?n ??h
) буд
[8]
.
Беварабад
дар сипо?и Ашкониён
гундсолор
(
па?лав?:
gund-s?l?r
) ном гирифтааст
[8]
.
Дар замони
Сосониён
пас аз
шо?аншо?
(
порсии миёна:
??h?n ??h
) баландпоятарин ма?оми низом?
артишдорон солор
(
порсии миёна:
art??t?r?n-s?l?r
) буд
[9]
, ки бино бар ?арина?о, унвони дигаре барои
Эрон сипо?бед
(
порсии миёна:
?r?n sp?hb?d
) аст
[10]
, ки то замони подшо?ии Хусрав
Ан?шервон
болотарин ма?оми низом? дар шо?аншо?ии Сосониён буд
[11]
.
Ма?оми
артишторон солор
болотар аз
сипо?бад
(
порсии миёна:
sp?hb?d
) ва та?рибан ?ампоя бо
аргбад
(
порсии миёна:
argb?d
) буд. Ма?оми поинтар аз сипо?бад
гундсолор
(
порсии миёна:
≪
gund-s?l?r
≫
) буд
[12]
.
Сипо?и Сосониён ба ду
шоха
?удо мешуд:
пиёдагон
(
порсии миёна:
pay?dag?n
) ба фармонде?ии
пиёдагонсолор
(
pay?dag?n s?l?r
) ва
саворон
(
порсии миёна:
asw?r?n
) ба фармонде?ии
саворонсолор
(
asw?r?n s?l?r
)
[13]
.
Дар ?иёс бо ма?ом?ои солории кунун?
артишторон солор
бо
генерали артиш
,
сипа?бад
бо
генерал-полковник
ва
беварабад
бо
генерал-майор
баробар мешудаанд.
Дар замони
Сомониён
фармонде?и сипо? ≪
сипа?солор
≫ (
форс?:
?????????
) унвон дошт
[14]
, ки мутародиф бо
сипа?бад
(
форс?:
?????
) аст
[15]
. Дар замони
?азнавиён
ва
Сал?у?иён
низ ≪
солор
≫ дар истило?и низом?
сардору
фармонде?и
сипо?ро
мегуфтанд
[14]
[16]
.
Дара?а?ои солор? дар кишвар?ои урупо?
[
вироиш
|
вироиши манбаъ
]
Дар нер??ои мусалла?и кишвар?ои урупо? дара?аи
генерал
(
рус?
:
генера?л
<
олмон?
:
General
<
фр.
general
<
лот.
gener?lis
? ≪
?амагон?
≫) нахустин бор дар садаи XVI дар Фаронса пайдо шуд.
Дар Русия то ин?илоби соли 1917 рутба?ои генерал-лейтенант, генерал-фелдмаршал, генерали инфентария (лашкари пиёда), лашкари савора, артиллерия, му?андис-генерал ву?уд доштанд. Дар артиши Итти?оди Шурав? бо Фармони Президиуми Шурои Олии И?ШС аз
7 майи
соли 1940
чунин рутба?ои генерал? му?аррар шуданд:
- генерали артиш (барои фармонде?они артиш?о)
- генерал-полковник
- генерал-лейтенант
- генрал-майор
Дар
артиши То?икистон
низ бо пайрав? аз замони шурав? ин рутба?о му?аррар шудаанд.
Рутбаи генерал дар кишвар?ои ?а?он бо ном?ову дара?абанди?ои гуногун дида мешавад. Масалан, дар Эрон онро ≪артишбуд≫ (
форс?:
??????
) меноманд ва болотарин
дара?аи низом?
аст.
Дар артиши ИМА рутба?ои генерали бригада (
англ.
brigadier general
), генерал-майор (
англ.
major general
), генерал-лейтенант (
англ.
lieutenant general
), генерали артиш (
англ.
army general
); дар Фаронса ? генерали бригада (
фр.
general de brigade
), генерали дивизия (
фр.
general de division
), генерали корпус (
фр.
general de corps d'armee
), генерали артиш (
фр.
general d'armee
).
Дар Олмон генерал (
олмон?
:
General
) аз ли?ози мартаба ча?орум аст (пас аз генерали бригада (
олмон?
:
Brigadegeneral
), генералмайор (
олмон?
:
Generalmajor
) ва генераллейтенант (
олмон?
:
Generalleutnant
)). Дар Ла?истон низ генерал аз соли 2002 ма?оми ча?оруми баланд мебошад.
- ↑
Энсиклопедияи Миллии То?ик
, ?илди 2. АСОС-БОЗ ? Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии То?ик, 2013, - с.125
- ↑
?асанд?ст, Му?аммад
. Фар?анги решашинохтии забони форс?. Те?рон: Фар?ангистони забону адаби форс?, Нашри осор, 1393.
ISBN 978-600-6143-57-6
. ? ?. 3, сc. 1648, 1718.
- ↑
Фар?анги забони то?ик?
. Зери та?рири М. Ш. Шукуров, В. А. Капранов, Р. ?ошим, Н. А. Маъсум? ? М., ≪Советская Энциклопедия≫, 1969. ?. 2, с. 259
- ↑
Фар?анги тафсирии забони то?ик? (иборат аз 2 ?илд)
. Зери та?рири Сайфиддин Назарзода (раис), А?мад?он Сангинов, Саид Каримов, Мирзо ?асани Султон. ? Душанбе: Паж??ишго?и забон ва адабиёти ба номи Р?дак?, 2008. ? 950 са?.
- ↑
?онуни ?ум?урии То?икистон ≪Дар бораи у?дадории ?арб? ва хидмати ?арб?≫
(пайванди дастнорас)
- ↑
Ша?боз?, Алиризо Шопур
. ?анг дар Эрони бостон // ?устор?ои эроншинос?. Те?рон: Китоби мар?аъ, 1391.
- ↑
J. Marquart
, Untersuchungen zur Geschichte von Eran I, Gottingen, 1896.
- ↑
8.0
8.1
Farrokh, Kaveh
. Sassanian Elite Cavalry AD 224-642. Oxford: Osprey, 2005. ISBN 1841767131.
.
25 Январ 2019 сан?ида шуд.
Баргирифта аз сарчашмаи аввал 1 сентябри 2021
.
- ↑
W. Sundermann
. ART??T?R?N S?L?R, Encyclopædia Iranica. Vol. II, Fasc. 6, p. 662
- ↑
Дьяконов М. М.
Очерк истории древнего Ирана. М., 1961.
- ↑
Art??t?r?n-s?l?r //
Донишномаи Эрон
, ?. 2, 2503
.
23 октябри 2012 сан?ида шуд.
Баргирифта аз сарчашмаи аввал 23 октябри 2012
.
- ↑
Kaveh Farrokh
,
Gholamreza Karamian
,
Katarzyna Maksymiuk
. A Synopsis of Sasanian Military Organization and Combat Units, Siedlce-Tehran 2018. ?
ISBN 978-83-62447-22-0
.
- ↑
Maksymiuk, Katarzyna; Syvanne, Ilkka (2018).
The Military History of the Third Century Iran
(in Англис?). Archeobooks. p. 55-59.
ISBN
978-83-7051-894-3
.
- ↑
14.0
14.1
Но??, Му?аммадризо.
Фар?анг ва тамаддуни ислом? дар ?аламрави Сомониён. ? Те?рон: Амири Кабир, 1386. ? с. 252. ? 904 са?. ?
ISBN 964-00-1086-3
.
- ↑
Bosworth, C. E.
;
Digby, S.
(1978). "Ispahs?l?r, Sipahs?l?r". In van Donzel, E.; Lewis, B.; Pellat, Ch.; Bosworth, C. E. The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume IV: Iran?Kha. Leiden: E. J. Brill. pp. 208?210.
ISBN 90-04-05745-5
.
- ↑
Анвар?, ?асан
. Истило?оти девонии давраи ?азнав? ва Сал?у??. ? Те?рон: Сухан, 1373.
| |
---|
Дар фе?рист?ои китобшинохт?
| |
---|