Мавод аз Википедиа ? донишномаи озод
Забони узбек?
(
O?zbekcha
/
O?zbek tili
/
?збекча
/
?збек тили
/ ?????? ???? / ???????) ? яке аз
забон?ои турк?
мебошад. Забони давлатии
?ум?урии ?збекистон
аст, ?амчунин забони расмии баъзе вилоят?ои шимолии
?ум?урии Исломии Аф?онистон
мебошад. Забони ?збек? ? яке аз забон?ои гур??и оилаи
забон?ои турк?
аст. Г?янда?ои забони узбек? дар ?а?он та?рибан 30 миллион ?астанд. Дар ин забон асосан дар
кишвар?ои
?збекистон
(та?рибан 25 миллион мардум),
То?икистон
(та?рибан 1,5 миллион мардум),
Аф?онистон
(беш аз 2,5 миллион мардум),
?ир?изистон
(беш аз 850 000 мардум),
?азо?истон
(беш аз 550 000 мардум) ва
Туркманистон
(беш аз 500 000 мардум) гуфтуг? мекунанд. ?амчунин, дар кишвар?ои
Русия
,
Туркия
,
Чин
,
Покистон
,
ИМА
ва дигар кишвар?о (масалан дар кишвар?ои
Аврупо
) ?ам му?о?ирони ?збекзабон зиндагон? мекунанд. Забони ?збек? ? забони маъмултарин дар
Осиёи Миёна
мебошад.
Яке аз
забон?ои турк?
, дар
гур??? ?арлу?ии
забон?ои турк? до?ил аст. Дар
?збекистон
барои забони ?збек? расман
алифбои лотин?
истифода мешавад, ва ?амчунин
алифбои кириллик?
?ам хуб истифода мешавад. Барои забони ?збек?, мардуми ?збекзабон дар
То?икистон
,
?ир?изистон
,
?азо?истон
ва
Туркманистон
асосан алифбои кириллик? истифода мебаранд. Дар ин кишвар?ои ?амсоя, барои забони ?збек?, асосан авлоди ?авон ?амчунин алифбои лотин? ?ам истифода мебарад. Дар
Аф?онистон
,
Покистон
,
Чин
ва дигар кишвар?о (масалан дар
Эрон
ва кишвар?ои Араб) ?збекзабонон
алифбои араб?
ва ё
алифбои форс?
истифода мекунанд.
Дар забони ?збек? асосан чор гур??и ла??а?о мав?уд аст: ла??а?ои ?збекии шимол?, ла??а?ои ?збекии ?ануб?, ла??а?ои ?збекии ??уз?, ва ла??а?ои ?збекии ?ипчо??.
?адвали тар?умав?
|
Алифбои араб?
|
Алифбои лотин?
|
Алифбои кириллик?
|
Алифбои лотин?
|
АФБ
|
Сол?ои 1923?1930
|
Сол?ои 1934?1940
|
Аз соли 1940 то ?оло
|
Аз соли 1995 то ?оло
|
??, ?
|
A a, ? ?
|
А а
|
A a
|
[a], [æ]
|
?
|
B ?
|
Б б
|
B b
|
[b]
|
?
|
D d
|
Д д
|
D d
|
[d]
|
??
|
E e
|
Е е, Э э
|
E e
|
[е]
|
?
|
F f
|
Ф ф
|
F f
|
[f]
|
?
|
G g
|
Г г
|
G g
|
[g]
|
?
|
H h
|
? ?
|
H h
|
[h]
|
?
|
I i
|
И и
|
I i
|
[?]
|
?, ?
|
C c, ? ?
|
Ж ж
|
J j
|
[?], [?]
|
?
|
K k
|
К к
|
K k
|
[k]
|
?
|
L l
|
Л л
|
L l
|
[l]
|
?
|
M m
|
М м
|
M m
|
[m]
|
?
|
N n
|
Н н
|
N n
|
[n]
|
??, ??
|
A a, O o
|
О о
|
O o
|
[?]
|
?
|
P p
|
П п
|
P p
|
[p]
|
?
|
Q q
|
? ?
|
Q q
|
[q]
|
?
|
R r
|
Р р
|
R r
|
[r]
|
?
|
S s
|
С с
|
S s
|
[s]
|
?
|
T t
|
Т т
|
T t
|
[t]
|
??
|
U u
|
У ?
|
U u
|
[u]
|
?
|
V v
|
В в
|
V v
|
[v], [w]
|
?
|
X x
|
Х х
|
X x
|
[χ]
|
?
|
J j
|
Й й
|
Y y
|
[j]
|
?
|
Z z
|
З з
|
Z z
|
[z]
|
??
|
O o
|
? ?
|
O? o?
|
[o]
|
?
|
? ?
|
? ?
|
G? g?
|
[?]
|
?
|
? ?
|
Ш ш
|
Sh sh
|
[?]
|
?
|
C c
|
Ч ч
|
Ch ch
|
[?]
|
?
|
? ?
|
Нг нг
|
ng
|
[ŋ]
|
?, ?
|
?
|
Ъ ъ
|
?
|
[?]
|