Haji
nyaeta
rukun
(tihang ageman)
Islam
anu kalima sanggeus
sahadat
, solat,
zakat
sarta puasa. Ngalakukeun ibadah haji nyaeta wangun ritual taunan anu dilaksanakeun
kaum muslim
sadunya anu sanggup (material, fisik, sarta keilmuan) kalawan nganjang sarta ngalaksanakeun sawatara kagiatan di sawatara tempat di Arab Saudi dina hiji waktu anu dipikawanoh minangka usum haji (bulan Dzulhijjah). Hal ieu beda kalawan
ibadah umroh
anu bisa dilaksanakeun sawaktu-waktu. Kagiatan inti ibadah haji dimimitian dina tanggal 8 Dzulhijjah sabot umat Islam bermalam di
Mina
,
wukuf
(berdiam diri) di
Padang Arafah
dina tanggal 9 Dzulhijjah, sarta lekasan sanggeus ngabalangkeun
jumrah
(ngabalangkeun batu simbolisasi setan) dina tanggal 10 Dzulhijjah. Balarea
Indonesia
sawajarna oge nyebutkeun poe raya
Idul Adha
minangka Poe raya haji alatan babarengan kalawan perayaan ibadah haji ieu.
Sacara lughawi, haji hartosna ngadon atawa nuju sarta ngadatangan. Nurutkeun etimologi
basa Arab
, kecap haji miboga harti qashd, nyaeta tujuan, maksud, sarta ngadon. Nurutkeun istilah syara', haji ialah nuju ka Baitullah sarta tempat-tempat nu tangtu pikeun ngalaksanakeun amalan-amalan ibadah nu tangtu oge. Anu dimaksud kalawan temat-tempat nu tangtu dina definisi diatas, sajaba Ka'bah sarta Mas'a(tempat sa'i), oge
Arafah
,
Muzdalifah
, sarta
Mina
. Anu dimaksud jeung waktu nu tangtu ialah bulan-bulan haji anu dimimitian ti
Syawal
nepi ka sapuluh poe kahiji bulan
Dzulhijjah
. Sedengkeun amal ibadah nu tangtu ialah thawaf, sa'i, wukuf, mazbit di Muzdalifah, melontar jumrah, mabit di Mina, sarta sejen-sejen.
Jalma-jalma
Arab
dina
jaman jahiliah
geus mikawanoh ibadah haji ieu anu maranehanana warisi ti nini moyang tiheula kalawan ngalakonan parobahan disana-sini. Tapi, wangun umum palaksanaanana masih tetep aya, kawas thawaf, sa'i, wukuf, sarta melontar jumrah. Ngan wae palaksanaanana rea anu henteu luyu deui jeung sareat anu sabenerna. Ku kituna,
Islam
datang sarta ngabenerkeun sagi-sagi anu salah sarta tetep ngajalankeun nanaon anu geus luyu kalawan petunjuk syara' (sareat), sakumaha anu diatur dina al-qur'an sarta sunnah rosul. Kasang tukang ibadah haji ieu oge didasarkan dina ibadah sarupa anu dilaksanakeun ku nabi-nabi dina ageman Islam, utamana
Nabi Ibrahim
(nabina ageman Tauhid). Ritual thawaf didasarkan dina ibadah sarupa anu dilaksanakeun ku umat-umat samemeh nabi Ibarahim. Ritual sa'i, nyaeta lumpat antara pasir Shafa sarta Marwah (wewengkon rada luhur di kira-kira Ka'bah anu geus jadi hiji kahijian
Masjid Al Haram
,
Makkah
), oge didasarkan pikeun mengenang ritual pamajikan kadua nabi Ibrahim sabot neangan susu pikeun anakna nabi Ismail. Samentara wukuf di Arafah nyaeta ritual pikeun mengenang tempat paamprokna nabi
Adam
sarta Siti Hawa di beungeut bumi, nyaeta asal mula ti kalahiran sakumna umat manusa.
Ritual haji, rukun Islam anu pamungkas.
Saban
jamaah
bebas pikeun milih jenis ibadah haji anu hayang dilaksanakeunana.
Rasulullah SAW
mikeun kabebasan dina hal eta, sakumaha katembong dina
hadis
katut.
Aisyah
RA ngomong: Kami indit beribadah babarengan
Rasulullah SAW
dina taunhajjatul wada. di antara kami aya anu berihram, pikeun haji sarta
umroh
sarta aya oge anu berihram pikeun haji. Jelema anu berihram pikeun umroh ber-tahallul sabot geus aya di
Baitullah
. Keur jelema anu berihram pikeun haji lamun manehna ngumpulkeun haji sarta
umroh
. Mangka manehna henteu ngalakonan tahallul nepi ka kalawan rengse ti nahar.
Katut nyaeta jenis sarta pengertian haji anu dimaksud.
- Haji ifrad, hartosna menyendiri. Palaksanaan ibadah haji disebut ifrad lamun sesorang boga maksud menyendirikan, boh menyendirikan haji boh menyendirikan
umroh
. Dina hal ieu, anu diheulakeun nyaeta ibadah haji. Hartina, sabot make pakean ihram di miqat-nya, jelema kasebut boga niat ngalaksanakeun ibadah haji baheula. Lamun ibadah haji geus rengse, mangka jelema kasebut make ihram balik pikeun ngalaksanakeun
umroh
.
- Haji tamattu', miboga harti bersenang-senang atawa bersantai-santai kalawan ngalakonan umroh leuwih tiheula di bulan-bulah haji, sejen bertahallul. Saterusna make pakean ihram deui pikeun ngalaksanakeun ibadah haji, ditaun anu sarua. Tamattu' bisa oge hartosna ngalaksanakeun ibadah didalam bulan-bulan sarta didalam taunanu sarua, tanpa leuwih tiheula balik ka nagari asal.
- Haji qiran, ngandung harti ngagabungkeun, menyatukan atawa menyekaliguskan. Anu dimaksud disini nyaeta menyatukan atawa menyekaliguskan berihram pikeun ngalaksanakeun ibadah haji sarta umroh. Haji qiran dipigawe kalawan tetep berpakaian ihram saprak miqat makani sarta ngalaksanakeun kabeh rukun sarta wajib haji nepi ka rengse, sanajan meureun baris ngadahar waktu lila. Nurutkeun
Abu Hanifah
, ngalaksanakeun haji qiran, hartosna ngalakonan dua thawaf sarta dua sa'i.
Katut nyaeta kagiatan utama dina ibadah haji dumasar urutan waktu:
- Samemeh 8 Dzulhijjah,
umat Islam
ti sakumna
dunya
mimiti berbondong pikeun ngalaksanakeun
Tawaf
Haji di Masjid Al Haram, Makkah.
- 8 Dzulhijjah, jamaah haji kudu bermalam di
Mina
. Samemehnana dina isuk-isuk 8 Dzulhijjah, kabeh umat Islam make pakean
Ihram
(dua lembar lawon tanpa jahitan minangka pakean haji), saterusna boga niat haji, sarta maca bacaan Talbiyah. Isuk-isuk poe tanggal 8 Dzulhijjah, jamaah nuju Mina. Peuting poena, kabeh jamaah haji kudu bermalam di Mina.
- 9 Dzulhijjah, isuk-isuk poena kabeh jamaah haji indit ka
Arafah
. Saterusna jamaah ngalaksanakeun ibadah
Wukuf
, nyaeta berdiam diri sarta berdoa di padang lega ieu nepi ka Magrib datang. Sabot peuting datang, jamaah geura-giru nuju sarta bermalam
Muzdalifah
.
- 10 Dzulhijjah, sanggeus isuk-isuk di
Muzdalifah
, jamaah geura-giru nuju
Mina
pikeun ngalaksanakeun ibadah
Jumrah Aqabah
, nyaeta ngabalangkeun batu saloba tujuh kali ka tugu kahiji minangka simbolisasi ngusir setan. Sanggeus mencukur buuk atawa sawareh buuk, jamaah bisa Tawaf Haji (ngabereskeun Haji), atawa bermalam di Mina sarta ngalaksanakeun jumrah sambungan (Ula sarta Wustha).
- 11 Dzulhijjah, ngabalangkeun jumrah sambungan (Ula) di tugu kahiji, tugu kadua, sarta tugu katilu.
- 12 Dzulhijjah, ngabalangkeun jumrah sambungan (Ula) di tugu kahiji, tugu kadua, sarta tugu katilu.
- Samemeh balik ka nagara sewang-sewangan, jamaah ngalaksanakeun
Thawaf Wada
(thawaf perpisahan).
Lokasi utama dina ibadah haji
[
edit
|
edit sumber
]
Di dayeuh ieu pisan nangtung puseur ibadah umat Islam sadunya,
Ka'bah
, anu aya di puseur
Masjidil Haram
. Dina ritual haji,
Makkah
jadi tempat pembuka sarta panutup ibadah ieu sabot jamaah diwajibkeun ngalaksanakeun niat sarta thawaf haji.
Dayeuh di palebah wetan Makkah ieu oge dipikawanoh minangka tempat puseurna haji, yiatu tempat wukuf dilaksanakeun. Wewengkon ngawangun padang lega ieu teh tempat ngariungna kira-kira dua juta jamaah haji ti sakumna dunya. Di luar usum haji, wewengkon ieu henteu dipake.
Tempat nangtungna tugu
jumrah
, nyaeta tempat palaksanaan kagiatan melontarkan batu ka tugu jumrah minangka simbolisasi tindakan
Nabi Ibrahim
sabot ngusir setan. Dimasing-maising tempat eta nangtung tugu anu dipake pikeun palaksanaan:
Jumrah Aqabah
,
Jumrah Ula
, sarta
Jumrah Wustha
. Di tempat ieu jamaah oge diwajibkeun pikeun menginap hiji peuting.
Tempat di deukeut Mina sarta Arafah, dipikawanoh minangka tempat jamaah haji ngalakonan Mabit (Bermalam) sarta ngumpulkeun bebatuan pikeun ngalaksanakeun ibadah jumrah di Mina.
Nyaeta dayeuh suci kadua umat Islam. Di tempat ieu pisan panutan umat Islam,
Nabi Muhammad SAW
dimakamkan di
Masjid Nabawi
. Tempat ieu sabenerna henteu asup ka dina ritual ibadah haji, tapi jamaah haji ti sakumna dunya biasana menyempatkan diri nganjang ka dayeuh anu tempatna kurang leuwih 200 km kaler
Makkah
ieu pikeun berziarah sarta ngalaksanakeun
sholat
di masjid Nabi.
Catetan kacilakaan ibadah haji
[
edit
|
edit sumber
]
- Desember
1975
: 200 jamaah palastra di deukeut dayeuh Makkah sanggeus hiji pipa gas ngajelegur sarta ngaduruk sapuluh tenda.
- 4 Desember
1979
: 153 jamaah palastra sarta 560 sejenna tatu sanggeus patugas kaamanan Arab Saudi anu dibantuan patugas
Perancis
mecakan membebaskan Masjidil Haram anu disandera sajumplukan militan salila dua minggu.
- 31 Juli
1987
: 402 jamaah palastra, 275 di antarana ti Iran, sanggeus rebuan jamaah Iran anu ngalakonan demonstrasi meunang lalawanan fisik ti kaamanan Arab Saudi. Alatan ti insiden eta Arab Saudi megatkeun hubungan diplomatik jeung Iran, anu ahirna henteu ngirimkeun jamaahna ka Makkah nepi ka taun1991.
- 10 Juli
1989
: hiji jamaah palastra sarta 16 tatu alatan penembakan didalam Masjidil Haram. Balukarna 16 urang Kuwait anu ngalakonan penyerangan dihukum tembak mati.
- 15 Juli
1989
: lima jamaah asal Pakistan palastra sarta 34 sejenna tatu alatan insiden penembakan ku sajumplukan jelema nyekel pakarang di padumukan maranehanana di Makkah.
- 2 Juli
1990
: 1.426 jamaah palastra lolobana ti Asia alatan terperangkap didalam torowongan Mina.
- 24 Mei
1994
: 270 jamaah palastra alatan silih dorong sarta injak di Mina.
- 7 Mei
1995
: tilu jamaah palastra alatan kebakaran di Mina.
- 15 April
1997
: 343 jamaah palastra sarta 1.500 sejenna tatu alatan kehabisan nafas alatan terjebak didalam kebakaran tenda di Mina.
- 9 April
1998
: 118 jamaah palastra alatan berdesak?desakkan waktu palaksanaan lontar jumroh.
- 5 Maret
2001
: 35 jamaah palastra sarta puluhan sejenna tatu ? tatu alatan berdesak ? desakan di Jammarat.
- 11 Pebruari
2003
: 14 jamaah palastra di Jumrotul Mina ? genep di antarana wanoja.
- 1 Pebruari
2004
: Saloba 251 jamaah palastra salila palaksanaan lontar jumrah.
- 23 Januari
2005
: 29 jamaah palastra alatan caah panggorengna dina 20 taunpamungkas di Madinah.
- 5 Januari
2006
: Saloba 76 palastra alatan runtuhnya hiji penginapan al-rayahin di jalan Gaza, kira-kira 200 meter palebah kulon Masjidil Haram.
- 12 Jan
2006
: Saeutikna 345 jamaah palastra di Jammarat salila palaksanaan lontar jumrah. Insiden ieu lumangsung dina jam 15.30 waktu satempat rengse solat dzuhur, sanggeus jutaan jamaah silih berdesak?desakkan di panto asup palebah kaler lante dua Jammarat.
- Bianchi, Robert R. (2004).
Guests of God: Pilgrimage and Politics in the Islamic World
. Oxford University Press.
ISBN
978-0-19-517107-5
.
- Hammoudi, Abdellah
(2006).
A Season in Mecca: Narrative of a Pilgrimage
. Hill and Wang.
ISBN
978-0-8090-7609-3
.
- Khan, Qaisra, "Hajj & 'Umra", in
Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God
(2 vols.), edited by C. Fitzpatrick and A. Walker, Santa Barbara, ABC-CLIO, 2014, Vol. I, pp. 239?245.
- Patler, Nicholas (2017).
From Mecca to Selma: Malcolm X, Islam, and the Journey tnto the American Civil Rights Movement
. The Islamic Monthly.
Archived
2022-12-30 di
Wayback Machine
- Trojanow, Ilija
(2007).
Mumbai to Mecca: A Pilgrimage to the Holy Sites of Islam
. Haus Publishing.
ISBN
978-1-904950-29-5
.