Ajip Rosidi
|
---|
Ajip Rosidi
|
Gumelar
| 31 Januari 1938
Jatiwangi, Majalengka
|
---|
Tilar dunya
| 29 Juli 2020
Magelang, Jawa Tengah
|
---|
Pagawean
| Ketua
Yayasan Kebudayaan Rancage
, Ketua Dewan Pembina Yayasan
Pusat Studi Sunda
, Sastrawan, Sastrawan Sunda, Budayawan, Dosen, Redaktur
|
---|
Kabangsaan
| Indonesia
|
---|
Genre
| Carpon, Sajak, Esey
|
---|
Panghargaan nu katelah
|
|
---|
Pasangan
| Hj. Patimah Wirjadibrata (Ceu Empat)
|
---|
Anak
|
- Nunun Nuki Aminten (
1956
)
- Titi Surti Nastiti (
1957
)
- Uga Perceka (
1959
)
- Nundang Rundagi (
1961
)
- Rangin Sembada (
1963
)
- Titis Nitiswari (
1965
).
|
---|
Ayip Rosidi
(ejahan asli
Ajip Rosidi
,gumelar di
Jatiwangi
,
Jawa Barat
, 31 Januari 1938 – maot di
Magelang
, 29 Juli 2020 dina umur 82 taun)
[1]
[2]
teh saurang budayawan sakaligus sastrawan kahot. Anjeunna nyiptakeun karya sastra dina
basa Sunda
jeung
basa Indonesia
, sarta loba ngawanohkeun sastra
Sunda
jeung
Indonesia
ka mancanagara.
[3]
Ayip aktif nulis, boh dina basa Indonesia atawa dina basa Sunda ti rumaja keneh, umur 15 taun geus jadi Pamingpin Rumpaka Majalah Suluh Pelajar (
1953
-
1955
), sarta satuluyna ngaluluguan sababaraha lembaga sastra, seni, pers, jeung budaya. Anjeunna ngadegkeun
Yayasan Pusat Studi Sunda
(2003) nu ngulik kabudayaan Sunda sarta
Yayasan Kabudayaan Rancage
[4]
nu ngabobotohan tumuwuhna sastra lokal. Kungsi ngajar basa jeung kabudayaan Indonesia di Osaka Gaikokugo Daigaku (1981-2003), sagigireun ngajar oge di Kyoto Sangyo Daigaku (1982-1996) jeung Tenri Daigaku (1982-1995), Jepang. Naratas dilembagakeunana
Hadiah Sastra Rancage
ti taun 1989, sarta mokalan lumangsungna Konferensi Internasional Budaya Sunda (KIBS) 2001 di Bandung. Buku-buku karyana geus leuwih ti saratus judul, mangrupa roman, kumpulan
sajak
, kumpulan
carita pondok
, memoar, jeung biografi.
Ayip Rosidi mimiti ngalakonan atikan di Sakola Rahayat Jatiwangi (
1950
), salajengna neruskeun ka SMP Negeri VIII Jakarta (
1953
) jeung pamungkas, Taman Madya,
Taman Siswa Jakarta
(
1956
). Sanajan henteu tamat SMA, anjeunna dipercaya pikeun ngajar minangka dosen di paguron tinggi Indonesia, oge ti 1967, anjeunna ngajar di
Jepang
[5]
. Dina
31 Januari
2011
, anjeunna narima gelar
Doktor honoris causa
widang Elmu Budaya ti Fakultas Sastra
Universitas Padjadjaran
.
[6]
Ayip Rosidi nikah sareng Patimah Wirjadibrata (Ceu Empat) (
1955
) oge dipaparin 6 putra, nyaeta:
- Nunun Nuki Aminten (
1956
)
- Titi Surti Nastiti (
1957
)
- Uga Perceka (
1959
)
- Nundang Rundagi (
1961
)
- Rangin Sembada (
1963
)
- Titis Nitiswari (
1965
).
Dina rujukan sejen disebutkeun tujuh putra.
[7]
Ayip mimitina mah nulis karya kreatip dina
basa Indonesia
, salajengna talaah jeung komentar ngeunaan sastra, basa jeung budaya, boh mangrupa artikel, buku atawa makalah dina mangrupa panglawungan di tingkat regional, nasional, oge internasional. Anjeunna loba maluruh titilar jeung tonggak alur sajarah sastra
Indonesia
jeung
Sunda
, nepikeun panembonganna ngeunaan perkara sosial pulitik, boh mangrupa artikel dina majalah, boh ceramah atawa makalah. Anjeunna oge nulis biografi ahli seni jeung inohong pulitik.
[8]
Anjeunna mimiti ngabewarakeun karya sastrana taun
1952
, dipuat dina majalah-majalah kasohor dina mangsa harita saperti
Mimbar Indonesia, Gelanggang/Siasat, Indonesia, Zenith, Kisah,
jll. Nurutkeun panalungtikan Dr. Ulrich Kratz (
1988
), nepika taun 1983, Ayip nyaeta pangarang sajak jeung carita pondok nu pangproduktipna (326 judul karya dipuat dina 22 majalah).
[8]
Bukuna anu munggaran,
Tahun-tahun Kematian
medal sabot yuswana 17 taun (1955), dituturkeun ku kumpulan sajak, kumpulan carita pondok, roman, drama, kumpulan esey jeung kritik, hasil panalungtikan, jll., boh dina
basa Indonesia
boh dina
basa Sunda
, anu lobana kira-kira saratus judulan.
[8]
Karyana loba nu geus ditarjamahkeun kana basa sejen, dipuat dina bunga rampai atawa medal minangka buku, a.l. dina
basa Walanda
,
Cina
, Inggris, Jepang, Perancis, Kroatia, Rusia, jll.
[8]
Dina yuswa 12 taun, nalika masih keneh kelas VI Sakola Rahayat, tulisan Ayip geus dipuat dina rohangan barudak di harian Indonesia Raya.
[8]
Ti SMP-na Ayip geus ngaleukeunan dunya panulisan jeung pamedalan. Anjeunna medalkeun jeung jadi editor sarta mingpin majalah Suluh Pelajar (1953-1955). Dina taun 1965-1967 anjeunna jadi Pamingpin redaksi Mingguan Sunda; Pamingpin redaksi majalah kabudayaan Budaya Jaya (1968-1979); Pangadeg pamedal Pustaka Jaya (1971). Ngadegkeun jeung mingpin Proyek Panalungtikan Pantun jeung Folklor Sunda (PPP-FS) anu loba ngarekam Carita Pantun jeung ngabewarakeunna (1970-1973). Ngajabat minangka Pupuhu Dewan Kasenian Jakarta (1972-1981).
[8]
Barengan jeung babaturanna, Ayip ngadegkeun
pamedal Kiwari
di
Bandung
(
1962
),
pamedal Cupumanik
(Tjupumanik) di
Jatiwangi
(1964), Duta Rakyat (
1965
) di
Bandung
,
Pustaka Jaya
(salajengna Dunia Pustaka Jaya) di
Jakarta
(
1971
),
Girimukti Pasaka
di
Jakarta
(
1980
), jeung
Kiblat Buku Utama
di
Bandung
(
2000
). Kapilih jadi Pupuhu IKAPI dina dua kali kongres (
1973
-
1976
jeung
1976
-
1979
). Jadi anggota DKJ ti mimiti (
1968
), tuluy jadi Pupuphu DKJ sababaraha periodeu jabatan (
1972
-
1981
). Jadi anggota BMKN
1954
, jeung jadi anggota pangurus pleno (kapilih dina Kongres
1960
). Jadi anggota
LBSS
jeung jadi anggota pangurus pleno (
1956
-
1958
) sarta anggota Dewan Pembina (kapilih dina Kongres
1993
), tapi ngundurkeun diri (
1996
). Anjeunna oge salah saurang pangadeg sarta Pupuhu PP-SS anu munggaran (1968-1975), oge pangadeg jeung Pupuhu Dewan Pangadeg Yayasan PP-SS (
1996
) sarta pangadeg Yayasan PDS H.B. Jassin (
1977
).
[8]
Ti
1981
anjeunna diangkat jadi guru besar tamu di
Osaka Gaikokugo Daigaku
(Universitas Basa Asing Osaka), sabari ngajar di
Kyoto Sangyo Daigaku
(
1982
-
1996
) jeung Tenri Daignku (
1982
-
1994
). Sanajan aya di negeri deungeun, anjeunna tetep aktip merhatikeun hirup-huripna sastra-budaya jeung sosial-pulitik di
Indonesia
, oge masih terus nulis. Taun
1989
kalawan pribadina mere
Hadiah Sastera Rancage
ka saha bae anu mikareueus kana budaya Sunda sangkan aya hasil karyana, anu saterusna tarekah ieu diteruskeun ku Yayasan Kabudayaan Rancage anu diadegkeun ku anjeunna tea.
[8]
Sanggeus pangsiun anjeunna dumuk di desa
Pabelan
, Kacamatan
Mungkid, Magelang
,
Jawa Tengah
. Sanajan kitu, anjeunna masih aktip ngokola sawatara lembaga tanpabati kayaning
Yayasan Kabudayaan Rancage
jeung
Pusat Studi Sunda
.
[8]
Babaraha pangajen anu pernah ditarima ku Ayip Rosidi, di antararana:
[9]
- Hadiah Sastra Nasional
1955-1956 pikeun
puisi
(dibikeun taun
1957
) jeung 1957-1958 pikeun
prosa
(dibikeun taun
1960
).
- Hadiah Seni
ti Pamarentah RI
1993
.
- Kun Santo Zui Ho Sho
("Bentang Jasa Khazanah Suci, Sinar Emas jeung Selempang Beuheung") ti pamarentah
Jepang
minangka panghargaan ku jasa-jasana anu dinilei kacida mangpaatna pikeun hubungan Indonesia-Jepang
1999
- Anugerah Hamengku Buwono IX
2008 pikeun sagala sumbangan positipna ka masarakat Indonesia di widang
sastera
jeung
budaya
.
Aya ratusan karya Ayip. Sababaraha di antarana:
[4]
- (id)
Tahun-tahun Kematian
(kumpulan carpon,
1955
)
- (id)
Ketemu di Jalan
(kumpulan sajak babarengan
SM Ardan
jeung
Sobron Aidit
,
1956
)
- (id)
Pesta
(kumpulan sajak, 1956)
- (id)
Di Tengah Keluarga
(kumpulan carpon, 1956)
- (id)
Sebuah Rumah buat Hari tua
(kumpulan carpon,
1957
)
- (id)
Perjalanan Penganten
(roman,
1958
, geus ditarjamahkeun kana basa Perancis ku H. Chambert-Loir,
1976
; Kroatia,
1978
, jeung Jepang ku T. Kasuya,
1991
)
- (id)
Cari Muatan
(kumpulan sajak,
1959
)
- (id)
Membicarakan Cerita Pendek Indonesia
(1959)
- (id)
Surat Cinta Enday Rasidin
(kumpulan sajak, 1960);
- (id)
Pertemuan Kembali
(kumpulan carpon,
1961
)
- (id)
Kapankah Kesusasteraan Indonesia lahir?
(1964; citak ulang anu direvisi, 1985)
- Jante Arkidam jeung salikur sajak lianna
(kumpulan sajak, basa Sunda,
1967
);
- (id)
Jeram
(kumpulan sajak, 1970);
- (id)
Ikhtisar Sejarah Sastera Indonesia
(1969)
- (id)
Ular dan Kabut
(kumpulan sajak, 1973);
- (id)
Sajak-sajak Anak Matahari
(kumpulan sajak,
1979
, sakabehna geus ditarjamahkeun kana basa Jepang ku T. Indoh, jeung dipuat dina majalah
Fune
jeung
Shin Nihon Bungaku
(
1981
)
- (id)
Manusia Sunda
(1984)
- (id)
Anak Tanahair
(novel,
1985
, geus ditarjamahkeun kana basa Jepang ku Funachi Megumi,
1989
.
- (id)
Nama dan Makna
(kumpulan sajak,
1988
)
- (Basa Jepang)
Sunda Shigishi hi no yume
(tarjamahan basa Jepang tina petingan ka opat kumpulan carita pondok ku
T. Kasuya
1988
)
- (id)
Puisi Indonesia Modern, Sebuah Pengantar
(1988)
- (id)
Terkenang Topeng Cirebon
(kumpulan sajak,
1993
)
- (id)
Sastera dan Budaya: Kedaerahan dalam Keindonesiaan
(1995)
- (id)
Mimpi Masasilam
(kumpulan carpon,
2000
, geus ditarjamahkeun kana basa Jepang)
- (id)
Masa Depan Budaya Daerah
(2004)
- (id)
Pantun Anak Ayam
Archived
2014-03-23 di
Wayback Machine
(kumpulan sajak,
2006
)
- (id)
Korupsi dan Kebudayaan
(2006)
- (id)
Hidup Tanpa Ijazah, Yang Terekam dalam Kenangan
(otobiografi,
2008
)
- Ensiklopedi Sunda
. Jakarta: Pustaka Jaya.
2000
- Ayang-ayang Gung
- Beber Layar
- Hurip Waras!
- Ucang-ucang Angge
- Babasan jeung Paribasa Sunda
- Masyitoh
- Si Pucuk Kalumpang
Ayip oge nulis drama,
carita rahayat
, carita
wayang
, bacaan barudak, lulucon, jeung memoar sarta jadi editor babaraha
bunga rampai
.