Indijski pokret za nezavisnost

Indijski pokret za nezavisnost bio je niz aktivnosti sa kona?nim ciljem okon?anja britanske vladavine u Indiji . Pokret je ukupno trajao 90 godina (1857?1947).

Prvi nacionalisti?ki revolucionarni pokret pojavio se u Bengalu (dana?nji Zapadni Bengal i Banglade? ), ali su se kasnije ukorenili u novoformiranom Indijskom nacionalnom kongresu sa istaknutim umerenim vođama koji su tra?ili samo svoje osnovno pravo da se prijave za ispite u Dr?avnoj slu?bi Indije (Britanska Indija), kao i vi?e prava, ekonomskih po prirodi, za zemljoradnike. U ranom delu 20. veka do?lo je do radikalnijeg pristupa politi?koj samoupravi koji su zastupali lideri kao ?to su Lal Bal Pal , Aurobindo Go?, V. O. ?idambaram Pilaj. U poslednjim fazama borbe za samoupravu od 1920-ih pa nadalje Kongres je usvojio politiku Mohandasa Karam?anda Gandija protiv nenasilja i građanske neposlu?nosti , i nekoliko drugih kampanja. Nacionalisti poput Suba?a ?andra Bosea , Bagata Singa , Baga D?atina , propovedali su oru?anu revoluciju za postizanje samouprave. Pesnici i pisci kao ?to su Subramanija Barati , Rabindranat Tagor , Muhamed Ikbal , D?o? Malihabadi , Mohamad Ali D?ouhara , Bankima ?andra ?atopadija i Kazi Nazrul Islam koristili su knji?evnost, poeziju i govor kao oruđe za politi?ko osve??ivanje. Feministkinje poput Sarojini Najdu i Begum Rokeja promovisale su emancipaciju indijskih ?ena i njihovo u?e??e u nacionalnoj politici. Bhimrao Ramd?i Ambetkar se zalagao za problem ugro?enih delova indijskog dru?tva u okviru ?ireg pokreta samouprave. Period Drugog svetskog rata do?iveo je vrhunac kampanja Avgustovskog pokreta na ?elu sa Kongresom, i pokreta Indijske nacionalne armije koji je vodio Suba? ?andra Bose .

Indijski pokret samoupravljanja bio je masovni pokret koji je obuhvatao razli?ite slojeve dru?tva. Takođe je bio podlo?an procesu stalne ideolo?ke evolucije. ^[1] Iako je osnovna ideologija pokreta bila antikolonijalna, podr?ana je vizijom nezavisnog kapitalisti?kog ekonomskog razvoja, zajedno sa sekularnom, demokratskom, republi?kom i građansko-libertarijanskom politi?kom strukturom. ^[2] Posle 1930-ih, pokret je poprimio sna?nu socijalisti?ku orijentaciju. ^[1] Rad ovih razli?itih pokreta na kraju je doveo do Indijskog zakona o nezavisnosti iz 1947 , kojim je okon?ano sizerenstvo u Indiji i stvaranje Pakistana . Indija je ostala domen krune do 26. januara 1950, kada je na snagu stupio Ustav Indije kojim je uspostavljena Republika Indija ; Pakistan je bio dominion do 1956. godine, kada je usvojio svoj prvi republi?ki ustav . Godine 1971, Isto?ni Pakistan je proglasio nezavisnost Narodne Republike Banglade? .

Zaleđina (1757?1883) [ уреди | уреди извор ]

Rani britanski kolonijalizam u Indiji [ уреди | уреди извор ]

Robert Klajv sa Mir D?afarom nakon Bitke kod Plasija

Evropski trgovci su prvobitno prispeli do indijskih obala dolaskom portugalskog istra?iva?a Vaska da Game 1498. godine u luku Kalikat , u potrazi za unosnom trgovinom za?ina . Ne?to vi?e od jednog veka kasnije, Holanđani i Englezi su osnovali su trgovinske ispostave na potkontinentu, sa prvim engleskim trgova?kim postajama postavljenim u Suratu 1613. godine. ^[3] Tokom sedamnaestog i po?etkom osamnaestog veka, Britanci ^[4] su vojno porazili Portugalce i Holanđane, ali su ostali u sukobu sa Francuzima, koji su do tada ?eleli da se uspostave na potkontinentu. Propadanje Mogulskog carstva u prvoj polovini 18. veka pru?ilo je Britancima priliku da uspostave ?vrsto upori?te u indijskoj politici. ^[5] Nakon bitke kod Plasija 1757. godine, tokom koje je Indijska armija Isto?noindije kompanije pod komandom Roberta Klajva pobedila Sirad? ud-Daula , muslimanskog vladara Bengala, kompanija se uspostavila kao glavni uticaj u indijskim aferama i ubrzo nakon toga stekla administrativna prava nad regionima Bengal , Bihar i midnapurskim delom Odi?e , posle Buksarske bitke 1764. godine. ^[6] Nakon poraza Tipu Sultana , ve?i deo Ju?ne Indije je do?ao ili pod direktnu vlast kompanije, ili pod njenu indirektnu politi?ku kontrolu, kao deo kne?evske dr?ave u vazalskoj alijansi . Kompanija je zatim preuzela kontrolu nad regionima kojima je vladalo carstvo Marata , nakon pobeda u nizu ratova. Pand?ab je aneksiran 1849. godine, nakon poraza sikskih armija u Prvom (1845-1846) i Drugom (1848?49) anglo-sikskim ratu.

Engleski je uspostavljen kao medijum nastave u indijskim ?kolama 1835. godine, a mnogi Indijci su sve vi?e osporavali britansku vladavinu. Englezi su poku?ali da nametnu indijanskim masama zapadne standarde obrazovanja i kulture, veruju?i u superiornost zapadne kulture i prosve?enja u 18. veku. To je dovelo do makolejizma u Indiji.

Rane pobune [ уреди | уреди извор ]

Puli Tevar bio je jedan od protivnika britanske vladavine u Indiji . On je bio u sukobu sa Navabom od Arkota kojeg su podr?avali Britanci. On je poznat po sukobima sa Marudanajagamom , koji se kasnije pobunio protiv Britanaca u kasnim 1750-im i ranim 1760-ima. Nelkatumseval, sada?nji Tirunelveli distrikt i indijskoj dr?avi Tamil Nadu , bio je sedi?te Puli Tevana.

Sjed Mir Nisar Ali Titumir (27. januar 1782. - 19. novembar 1831) bio je islamski propovednik koji je tokom 19. veka vodio selja?ki ustanak protiv hindu zaminara Britanske Indije. Zajedno sa svojim sledbenicima, izgradio je utvrđenje od bambusa (Ban?er Kela u Bengalu) u selu Narkelberija, koje je u?lo u bengalske narodne legende. Nakon ?to su britanski vojnici zauzeli tvrđavu, Titumir je umro od zadobijenih rana 19. novembra 1831. ^[7]

Najja?i otpor koji je kompanija do?ivela pru?ao je Majsor . Anglo-majsorski ratovi su bili niz ratova vođenih tokom poslednje tri decenije 18. veka između Kraljevine Majsor s jedne strane, i britanske Isto?noindijske kompanije (koju je uglavnom predstavljalo predsedni?tvo Madrasa ), konfederacije Marata i Nizama od Hiderabada s druge strane. Hajdar Ali i njegov naslednik Tipu Sultan vodili su rat na ?etiri fronta, s Britancima koji su napadali sa zapada, juga i istoka, dok su snage Marata i Nizama napadale sa severa. ?etvrti rat rezultirao je ru?enjem vladavine Hajdar Alija i Tipua (koji je ubijen u poslednjem ratu 1799. godine) i raspadom Majsora u korist Isto?noindijske kompanije, koja je pobedila i preuzela kontrolu nad glavninom Indije. ^[8]

Reference [ уреди | уреди извор ]

^ ^а ^б Chandra et al. 1989 , стр. 26
^ Chandra et al. 1989 , стр. 521
^ Heehs 1998 , стр. 9
^ The English colonial empire , including the territories and trading post in Asia, came under British control following the union of England and Scotland in 1707 .
^ Heehs 1998 , стр. 9?10
^ Heehs 1998 , стр. 11?12
^ Khan, Muazzam Hussain. "Titu Mir". Banglapedia. Bangladesh Asiatic Society. Retrieved 4 March 2014.
^ ?East India Company ? Definition, History, & Facts” . Encyclopædia Britannica .

Literatura [ уреди | уреди извор ]

Bose, Nirmal (1985). ?Subhas Chandra Bose and the Indian National Congress”. Indian Journal of Political Science . 46 (4): 438?450. JSTOR 41855198 .
Chandra, Bipan ; Mukherjee, Mridula; Mukherjee, Aditya; Mahajan, Sucheta; Panikkar, K. N. (1989). India's Struggle for Independence . New Delhi: Penguin Books . стр. 600. ISBN 978-0-14-010781-4 .
Chandra, Bipan (2008). Communalism in Modern India . Har-Anand. стр. 140?. ISBN 978-81-241-1416-2 .
Collett, Nigel (2005). The Butcher of Amritsar: General Reginald Dyer . Hambledon Continuum. ISBN 978-1-85285-457-7 .
David, Saul (2002). The Indian Mutiny: 1857 . Viking. стр. 122. ISBN 978-0-670-91137-0 .
Fischer-Tine, Harald ; Tschurenev, Jana, ур. (2014). A History of Alcohol and Drugs in Modern South Asia: Intoxicating Affairs . Taylor & Francis. стр. 255?257. ISBN 978-1-317-91681-9 .
Fraser, Thomas G. (april 1977). ?Germany and Indian Revolution, 1914-18”. Journal of Contemporary History . 12 (2): 255?272. JSTOR 260216 . doi : 10.1177/002200947701200203 .
Gupta, Amit Kumar (1997). ?Defying Death: Nationalist Revolutionism in India, 1897-1938”. Social Scientist . 25 (9/10): 3?27. JSTOR 3517678 . doi : 10.2307/3517678 .
Heehs, Peter (1998). India's Freedom Struggle: A Short History . Delhi: Oxford University Press. стр. 199. ISBN 978-0-19-562798-5 .
Hopkirk, Peter (1994). On Secret Service East of Constantinope . John Murray. ISBN 978-0-7195-5017-1 .
Jalal, Ayesha (1994). The Sole Spokesman: Jinnah, the Muslim League and the Demand for Pakistan . Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45850-4 .
Lahiri, Shompa (2000). Indians in Britain: Anglo-Indian Encounters, Race and Identity, 1880?1930 . Psychology Press. ISBN 978-0-7146-4986-3 .
Lloyd, Nick (2011). The Amritsar Massacre: The Untold Story of One Fateful Day . I.B. Tauris. ISBN 978-1-84885-723-0 .
Majumdar, Bimanbehari (1966). Militant nationalism in India and its socio-religious background (1897-1917) . General Printers & Publishers. OCLC 8793353 .
Mitra, Subrata K. (jul 1997). ?Nehru's policy towards Kashmir: Bringing politics back in again”. Journal of Commonwealth & Comparative Politics . 35 (2): 55?74. doi : 10.1080/14662049708447745 .
Patel, Hitendra (2008). Khudiram Bose: Revolutionary Extraordinaire . New Delhi: Publications Division, Ministry of Information and Broadcasting, Govt. of India. ISBN 978-81-230-2278-9 .
Popplewell, Richard James (1995). Intelligence and Imperial Defence: British Intelligence and the Defence of the Indian Empire, 1904-1924 . London, England: Frank Cass. ISBN 978-0-7146-4580-3 .
Puniyani, Ram (2005). Religion, Power and Violence: Expression of Politics in Contemporary Times . SAGE Publications. стр. 134?. ISBN 978-0-7619-3338-0 .
Brown, Judith M. (1972). Gandhi's Rise to Power: Indian Politics 1915?1922 . Cambridge South Asian Studies. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-08353-9 .
Brown, Judith M. (2009). ?Gandhi and Civil Resistance in India, 1917?47”. Ур.: Roberts, Adam ; Ash, Timothy Garton . Civil Resistance and Power Politics: The Experience of Non-violent Action from Gandhi to the Present . Oxford University Press. ISBN 978-0-19-955201-6 .
Brown, Theodore (januar 2008). ?Spinning for India's Independence” . Am J Public Health . 98 (1): 39. PMC 2156064   . PMID 18048775 . doi : 10.2105/AJPH.2007.120139 .
Gandhi, Mohandas (1993). An Autobiography: The Story of My Experiments With Truth . Boston: Beacon Press. ISBN 978-0-8070-5909-8 .
Gonsalves, Peter (2012). Khadi: Gandhi's Mega Symbol of Subversion . Sage Publications. ISBN 9788132107354 .
Gopal, Sarvepalli (1975). Jawaharlal Nehru: A Biography . Volume One: 1889 ? 1947. Johnathan Cape. ISBN 978-0-224-01029-0 .
Majumdar, R. C. (1988) [First published 1962]. History of the Freedom movement in India . South Asia Books. ISBN 978-0-8364-2376-1 .
Sarkar, Sumit (1983). Modern India: 1885?1947 . Madras: Macmillan . стр. 486. ISBN 978-0-333-90425-1 .
Seal, Anil (2007) [First published 1968]. Emergence of Indian Nationalism: Competition and Collaboration in the Later Nineteenth Century . London, England: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-06274-9 .
Singh, Jaswant (2009). Jinnah: India, Partition, Independence . Rupa & Co. ISBN 9788129113788 .
Sofri, Gianni (1995?1999). Gandhi and India: A Century in Focus . Janet Sethre Paxia (translator) (English edition translated from the Italian изд.). Gloucestershire: The Windrush Press. ISBN 978-1-900624-12-1 .
Wolpert, Stanley A. (1984). Jinnah of Pakistan . Oxford University Press. ISBN 978-0-19-503412-7 .
Wolpert, Stanley A. (2001). Gandhi's Passion: The Life and Legacy of Mahatma Gandhi . Oxford University Press. ISBN 978-0-19-513060-7 .

Spolja?nje veze [ уреди | уреди извор ]

List of Freedom Fighters of India Архивирано на са?ту Wayback Machine (17. новембар 2020)

[Chandra26-1] а ^б Chandra et al. 1989 , стр. 26

[2] Chandra et al. 1989 , стр. 521

[3] Heehs 1998 , стр. 9

[4] The English colonial empire , including the territories and trading post in Asia, came under British control following the union of England and Scotland in 1707 .

[5] Heehs 1998 , стр. 9?10

[6] Heehs 1998 , стр. 11?12

[7] Khan, Muazzam Hussain. "Titu Mir". Banglapedia. Bangladesh Asiatic Society. Retrieved 4 March 2014.

[8] ?East India Company ? Definition, History, & Facts” . Encyclopædia Britannica .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]