Nga Wikipedia, enciklopedia e lire
|
Ju gjendeni ne
vitrinen e projektit
Fjalori
, nje projektfaqe ndihmese kjo ne
Wikipedia
. Per
fjalorin teknik
shiko faqen e titulluar
Fjalorthi
, kurse per
fjalorin e gjuhes shqipe
shiko projektin
Wiktionary
|
|
Rifresko memorien e serverit
|
Per Matematike shiko me shume ne projektin
"Wiktionary"
|
Ky projekt
ndihmes per redaktoret ne Wikipedia
sherben per mbledhjen e fjaleve dhe shprehjeve frazeollogjike
nga fusha te ndryshme, te cilat perdoren ne fjalorin e perditshem. Grupi i punes qe merret me projektin e gjuhesise, pasi i pastron ato nga fjalet vulgare ben bartjen e tyre per te
fjalori i gjuhes shqipe
..
|
Si funksionon?
Shtypni shkronjen prane numrave rendore te seksioneve (titujve) dhe shkruajeni fjalen ne fushen qe do te hapet.
Pasi te keni shtypur
Kryej ndryshimet
eshte bere futja ne regjister. Paraqitja e ndryshimit behet automatikisht ne disa fleta qe perdoren per sortime sipas lendeve dhe sipas shkronjave.
|
Lexo
?:
|
A
|
B
|
C
|
C
|
D
|
Dh
|
E
|
E
|
F
|
G
|
Gj
|
H
|
I
|
J
|
K
|
L
|
Ll
|
M
|
N
|
Nj
|
O
|
P
|
Q
|
R
|
RR
|
S
|
Sh
|
T
|
TH
|
U
|
V
|
X
|
Xh
|
Y
|
Z
|
Zh
|
/
|
W
|
Lart
|
|
Ndihme:Formula
-
Simbolet matematikore
Kategoria "Matematike" e artikujve ne Enciklopedi
Wikipedia:Projekti Matematike
- Algjebra
- ...
- Algjebra e gjykimeve
- Saktesia e gjykimit te perftuar varet vetem prej saktesise se gjykimeve qe ate e formojne. Pikerisht kjo varesi shqyrtohet ne algjebren e gjykimeve, meqe asaj nuk i interesojne permbajtjet e gjykimeve te formuara, por vetem vlera e saktesise se tyre.
[1]
- Barazia
- ...
- Bashkesite
- ...
- Bashkesia ne matematike - Bashkesine e perbejne nje sere objektesh me veti te perbashketa. Bashkesite emertohen me germa te medha te alfabetit A, B, C, . . . , X, Y, . . . ,
[1]
- Bashkesia matematikore - Bashkesi matematikore quhen ato bashkesi qe kane objekte matematikore.
[1]
- Bashkesia numerike
- Bashkesi numerike quhen bashkesite qe kane per objekte (elemente) numra te ndryshem.
[1]
- Bashkesia e numrave natyral shih Numrat natyral.
- Bashkesia e zbrazet - Bashkesi e zbrazet (vakante) quhet ajo bashkesi qe nuk e permban asnje element.
[1]
- Bashkesia
eshte
bashkesi e pafundme
, nese ndonje nenbashkesi e vertete e saj
, eshte ekuipotente me
, pra?: nese
, bashkesia
eshte e pafundme.
[2]
- Bashkesite qe jane ekuipotente me bashkesine e numrave natyrale quhen
bashkesi te numerueshme
.
[2]
- Dy bashkesi
,
jane te barabarta
atehere dhe vetem atehere, kur
dhe
.
[2]
- Bashkesia
quhet nenbashkesi
e bashkesise
, nese cdo element i bashkesise
eshte njeherit element edhe i bashkesise
.
[2]
- Bashkesia e pjeseve te bashkesise
quhet bashkesia e te gjitha nenbashkesive te bashkesise
.
[2]
- Boshti
- ...
- Boshti numerik
- Caktimi -
- Caktimi me pershkrim A{x...}.- Ne matematike bashkesie caktohen ne dy menyra:(2) me pershkrimin e vetive karakteristike te elementeve: A={x|F(x)}.
[1]
- Caktimi me numerim A {a1,... . Ne matematike bashkesie caktohen ne dy menyra:(1) me numerimin e te gjitha elementeve A {a1, a2, a3, . . . , an} .
[1]
- cilindri
- element(objekt)
- cosinus
- funksion trigonometrik
- cosin
- shkurtese
- ctg
- shkurtese
- const
- c - njetrajtesisht, konstant
- Deka
- (emertimi i shkurt
da
) eshte parashtrese me te cilen shenohet dhjetlfishi i njesive matese. Nje
dekagram
(1
dag
) ka vleren e barabart me 10
gram
- sistemi dekadik thirret ndryshe sistemi decimal.
[3]
- Delos (problemi) (emretimi i problemit sipas ujdhese Delos qe ndodhet ne Greqi). Ky problem merret me dyfishimin e zarit me rrathe dhe linja. Sipas thenjes se nje orakle, mortajes ne ujedhesen Delos do ti vije fundi atehere kur vellimi i Altarit te Apolos, qe kishte formen e zarit, te jete dyfishuar.
[3]
- De-Morganit (Formulat e) thirren formulat per lidhjen e bashkesive ose te gjykimeve.
[3]
- Dekarti, Rene
, (ne latinisht edhe Renatus Cartesius, gjermanisht Descartes, lindur me 31 mars 1596 ne La Haye, Touraine - 11 shkurt 1650, Stokholm), filozof franceze.
[3]
- Derivati
-
- Determinata
ose
Percaktori
ose |A|
- Diagonalja
- Diagonale thirret cdo drejtes perbrenda nje n-kendshi e till qe bashkon dy kende qe nuk pasojne njeri pas tjetrit. Gjashtekendshi b.f. ka 9 diagonale, AC,
AB
, AD, AE,
AF
,
BA
,
BC
, BD, ... . Nje shumekendesh, le te themi me n-kende ka
diagonale. Sepse cdo kende (kulm) lidhet me n-3 kende ne menyre diagonale.
[3]
- Diferenca
- Ndryshimi; Pa; Subtraktioni. Shiko
Bashkesite
- Diferenca e bashkesive
,
quhet bashkesia e elementeue te bashkesise
qe nuk jane ne bashkesine
[2]
- Dimensioni
- Dimensioni (nga latinishtja
dimetri
ne kuptimin
mate ne te gjitha anet
). Ne jeten e
perditeshme
perdoret per te treguar zgjerimin, shtrirjen etj te nje madhesie te pa caktuar konkretisht por qe le te kuptohet. Kur thuhet dimension mund te nenkuptohen shume madhesi, b.f. flitet per dimensione te nderteses atehere vetevetiu kuptohet se fjala eshte per permasat. Ne
fizike
, perdoret per te deftuar nje madhesi fizike, per te cilen me pare eshte caktuar menyra e madhesise themelore. Keshtu p.sh, dimensioni i shpejtesise eshte "gjatesia per krohen". Ne
gjeometri
, dimensioni eshte veti e trupave (figurave) gjeometrike. Dimensioni 0, ketu ka nje pike dhe shpeshe thirret
dimensioni zero
. Dimensionin 1 kane b.f drejtezat, gjysmedrejtezat, lakorja, si dhe gjitha elementet tjera qe rrjedhin nga pasqyrimi i kethyeshem i tyre. Elementet e tilla shpeshe thirren edhe elemente
nje dimensionale
. Dimensioni 2, perfshine rrafshet, gjysme rrafshet, siperfaqet e katerkendeshve dhe gjitha elementet tjera gjeometrike qe rrjedhin nga pasqyrimi i kethyeshem i tyre. Elemente e tilla shpesh thirren edhe si elemente
dy dimesionale
. Dimensionin 3 ka hapesira, gjysme hapesira, sfera, trupat polieder si dhe gjitha elementet tjera gjerometrike qe rrjedhin nga pasqyrimi i kethyeshem i tyre. Elemente e tilla shpesh thirren edhe si elemente
tri dimesionale
. Ketu me
pasqyrimi i kethyeshem
mendohet ne pasqyrim e till ku nuk vije deri tek deformimi i asnje vije, d.m.th pikat e njepasnjeshme gjithnje pasqyohen si te tilla, te njepasnjeshme. Disa dimensione, me ndihmen e sistemeve konvertuese, si b.f sistemit koordinativ mund te pasqyrohen figurativisht si dimensione te nivelit me te ulte, ku dimensionet e pa paraqitura shprehen nepermjet metodave te sistemit.
[3]
- Disjunksioni
- gjykim i perbere.
- Kur gjykimi perbere formohet prej dy gjykimeve cfaredo me ndihemen e lidhezes ?ose" thuhet se ajo lidhez percakton veprimin logjik qe quhet disjunkston.
[1]
- Disjunksioni inkluziv i dy gjykimeve
,
quhet gjykimi
(lexo?: p ose q ), i cili eshte i sakte kur eshte i sakte se paku njeri nga gjykimet
,
.
[2]
- Disjunksioni ekskluzi i dy gjykimeve
,
quhet gjykimi
(lexo?: ose p ose q) i cili eshte i sakte kur eshte i sakte vetem njeri nga gjykimet
,
.
[2]
- Diskontoja
- Diskontoja (shpeshe edhe Diskonti, nga italishtja
disconto
ne kuptimin kapari), pagese e nje pjese
K
0
te shumes se pergjitheshme te mallit te pa pranuar ende, d.m.th
n
- dite para afatit te mbylljes se kembimit. Per
K
0
, merren kamat (perqindje) te thjeshta (pa mbikamata ) per kohen e para pageses. Vlera e shumes qe duhet paguar
K
(pare n'dore) eshte me e vogel se
K
0
. Dallimi i tyre, d.m.th diferenca e tyre thirret diskontoja. Gjate llogaritjes se diskontos, viti rrumbullaksohet ne 360 dite dhe secili muaj rrumbullaksohet ne 30 dite. Per kamaten vjetore me perqindje
p%
rrjedhe kamata e thjeshte
Q
per
n
- dite.
dhe
.
[3]
- Distributiviteti
-
ligji distributiv
- Drejteza
-
- Dyshja e renditur
- bashkesia {a,{a,b}). Shiko
Bashkesite
- Elipsoidi
-
- Elementi
- Elementi neutral
-
Ekuivalenca e gjykimeve
,
quhet gjykimi
(lexo?: p ekuivalent q), i cili eshte i sakte kur te dy gjykimet
,
jane te sakta ose jane jo te sakta.
[2]
- Elementi invers
- shiko element neutral
- Elementet e bashkesive
- Objektet qe e perbejne bashkesine quhen elemente. Elementet e bashkesive emertohen me germa te vogla te alfabetit p.sh.: a, b, c, . . . , x, y, . . . , .
[1]
- Ekstremiteti
- skaji, kufiri.
- Ekuivalenca
(<=>)
- - gjykim i perbere. Shiko
Logjika Matematikore
- Ekuivalenca e gjykimeve
,
quhet gjykimi
(lexo?: p ekuivalent q), i cili eshte i sakte kur te dy gjykimet
,
jane te sakta ose jane jo te sakta.
[2]
- Relacion binar
ne
quhet
relacion i ekuivalences
, nese eshte refleksiv, simetrik dhe transitiv.
[2]
- Formula
-
- Formula matematikore - Cdo lidhje e dy shprehjeve matematike te llojit te njejte me relacione quhet formule matematike.
[1]
- Formula gjykimesh - Kur gjykimet e perbera shprehen nepermjet operacioneve logjike si p.sh.:p, pVq, p^q, p
V
q, p=>q, p<=q, p<=>q , etj. quhen formula gjykimesh.
[1]
- Formulat e De-Morganit thirren formulat per lidhjen e bashkesive ose te gjykimeve.
[3]
- Forma
-
- Forma
- caktimi i shkrimit te nje shprehje
- Forma algjebrike
e numrave kompleks
- Forma eksponenciale
e numrave kompleks
- Forma trigonometrike
e numrave kompleks
- Formula e Cramerit
- Fuqia
- Fuqizimi
- Fusha
- Trup ne te cilin shumezimi eshte komutativ
- Gabimi absolut
- Gabimi
- Grupi
-
- Semigrupi
qe ka elementin neutral quhet
grup
, nese per secilin element
ekziston elementi invers
.
[2]
- Grupi i fundem abelian quhet
grup ciklik
nese ekziston ndonje elemetit
, i tille qe me perseritjen e veprimit
ne
riprodhohen te gjitha elementet e bashkesise
.
[2]
- Grupoidi
- Bashkesia jo e zbrazet
ne te cilen eshte i perkufizuar veprimi binar
quhet
grupoid lidhur
me ate veprim dhe shenohet me
.
[2]
- Gjeometria
- Gjatesia
- Gjykimi
- Ne
logjiken matematike
merret per koncept themelor i cili ne aspektin e saktesise (vertetesise) i nenshtrohet ligjit te perjashtimit te se tretes dhe ka vetem njeren prej dy vlerave?: eshte i sakte ose jo i sakte.
[1]
- Gjykimet matematike
- si p, q, r, . . . quhen gjykime fillestare ose themelore.
[1]
- Gjykimi i perbere
- Kur ne gjykime themelore p, q, r, . . . veprojme me veprime themelore logjike s p.sh.: V, ^,
V
, =>, <=> (lexo: ose; dhe; ose...ose; nese...atehere, atehere dhe vetem atehere) marrim gjykime te perbera.
[1]
- Gjykimet ekuivalente
- Gjykime qe kane nje vlere te njejte te saktesise.
[1]
- Paraboloidi
-
- Paralelja
- Paralelopipedi
- Parametri
- Pasqyrimi
- Pasqyrimet apo Funksionet jane
reacione binare
qe kane disa veti te caktuara
- Relacioni
ndermjet dy bashkesive
,
quhet
pasqyrim (rifigurim, relacion funksional, funksion)
i bashkesise
ne bashkesine
, nese ka kete veti:
[2]
- Percaktoret
- Permesore
- Pika
-
- Pikeprerja
- Pjesa
- Bashkesia e pjeseve te bashkesise
quhet bashkesia e te gjitha nenbashkesive te bashkesise
.
[2]
- Pjesetimi
- Pjesetimi i vektoreve
- Plani i Gaussit
ose
Plani kompleks
C
- Plani
- Plusi
- Polinomi
- Pozita
-
- Prerja
- Prerja e bashtkesive
,
quhet bashkesia e te gjitha e1ementeve te perbashketa te bashkeswe
,
.
[2]
- Problemi
- Problemi Delos
(apo problemi i delos, emretimi i problemit sipas ujdhese Delos qe ndodhet ne Greqi). Ky problem merret me dyfishimin e zarit me rrathe dhe linja. Sipas thenjes se nje orakle, mortajes ne ujedhesen Delos do ti vije fundi atehere kur vellimi i Altarit te Apolos, qe kishte formen e zarit, te jete dyfishuar.
[3]
- Prodhimi kartezien
i bashkesive - bashkesia e
dysheve te renditura
- Prodhimi kartezian i bashkesive
,
quhet bashkesia e dysheve te renditura
me vetine
,
[2]
- Prodhimi skalar i vektoreve
- Prodhimi vektorial i vektoreve
- Prodhimi
- Projeksioni i vektoreve
- Rene Dekarti
(ne latinisht edhe Renatus Cartesius, gjermanisht Descartes, lindur me 31 mars 1596 ne La Haye, Touraine - 11 shkurt 1650, Stokholm), filozof franceze.
[3]
- Relacioni
- raportet, lidheshmerit, mardhenjet ndermjet elementeve te bashkesis apo bashkesive
- Ne bashkesine jo te zbrazet
eshte perkufizuar
relacioni binar
ne qofte se per cdo dy elemente
eshte percaktuar njera nga vetite?: (1)
ose (2)
(lexo?: a nuk eshte ne relacion rho me b).
[2]
- Relacion binar
ne
quhet
relacion i ekuivalences
, nese eshte refleksiv, simetrik dhe transitiv.
[2]
- Relacioni binar
ne
quhet
relacion i renditjes
, nese eshte refleksiv, antisimetrik dhe transitiv.
[2]
- Relacioni binar
ne
eshte
relacion refleksiv
, nese secili element i
-se eshte ne relacionin
me vetveten.
[2]
- Relacioni binar
ne
quhet
relacion rigoroz i renditjes
, nese eshte irefleksiv, antisimetrik dhe transitiv.
[2]
- Relacioni binar
ne
eshte
relacion simetrik
, nese nga raporti
rrjedh
.
[2]
- Relacioni binar
ne
eshte
relacion transitiv
, nese nga raportet
,
rrjedh
.
[2]
- Renditja
- Relacioni binar
ne
quhet
relacion i renditjes
, nese eshte refleksiv, antisimetrik dhe transitiv.
[2]
- Refleksivi
- Relacioni binar
ne
eshte
relacion refleksiv
, nese secili element i
-se eshte ne relacionin
me vetveten.
[2]
- Unaza
- struktur ne matematike. U. bashkesia per te cile vlene mbledhja dhe shumezimi nese ...
- Unioni
- Unioni i bashkesive
,
quhet bashkesia qe permban elementet qe jane ne bashkesine
ose ne bashkesine
.
[2]
- Vargu
-
- Vektori
- Segmenti AB skajet e se ciles merren si
Dyshja e renditur
(A,B) te pikave A dhe B quhet segment i orijentuar
- Veprimet
- Ne bashkesine jo te zbrazet
cdo pasqyrim i trajtes
quhet
veprim (operacion) binar
.
[2]
- Veprimi binar
ne bashkesine
quhet
komutativ
, nese vlen?:
[2]
- Ne bashkesine
jane te perkufizuara
dy veprime binare
dhe
. Veprimi
eshte distributiv ndaj veprimit
, nese vlen?:
[2]
- Veprimi binar
ne bashkesine
quhet
komutativ
, nese vlen?:
[2]
- Veprimet lineare
- Vertetimi
- ^
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
Matematika I dhe II - Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mesimore i KSA te Kosoves, Fakulteti Teknik ne Prishtine (1979) [f.17]
Gabim referencash: Invalid
<ref>
tag; name "MATUPIeII" defined multiple times with different content
- ^
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
w
x
y
z
aa
ab
ac
ad
ae
af
ag
ah
ai
aj
ak
al
am
Matematika I dhe II - Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mesimore i KSA te Kosoves, Fakulteti Teknik ne Prishtine (1979) [f.9]
- ^
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
Scheuler Duden, Mathematik I, -
Leksikon per shkollat e matematikes nga klasa e 5. deri ne ate te 10.
ISBN 3-411-04206-0