Pullat postale
jane deshmi per pagesen e sherbimeve te
postes
. Ato ngjiten nga derduesit e dergesave dhe c'vleresohen nga nenpunesit e
postes
zakonisht duke e vulosur.
Pulla postale ngjitese dhe shkalle uniforme postale u zhvilluan nga
James Chalmers
ne
Britani te Madhe
rreth vitit 1834. Idea e njejte u propozua edhe nga
Lovrenc Ko?ir
, nje punetor postar nga
Sllovenia
ne
oborrin mbreteror
vienez
ne vitin 1835, por nuk u aprovua.
Idea e
James Chalmers
u aprovua nga Parlamenti Britanez ne vitin 1839 dhe nje vit me vone
General Post Office
filloi aplikimin e zarfave te parapaguara me ane te vizatimeve te shtypura ne to.
Pulla e pare postare lindi ne Angli dhe u leshua ne qarkullim me
6 maj
1840
. Nevoja per implementimin e pullave postare u motivua nga nje ngjarje qe e perjetoi reformatori i postave angleze -
Roland Hill
. Ngjarja ndodhi keshtu: gjate nje inspektimi postar qe po bente z. Hill, ndodhi qe te ishte deshmitar i perpjekjeve per dorezimin e nje letre nje vajze, e cila pasi e shikoi me kujdes zarfin, ia ktheu postierit duke u arsyetuar se nuk kishte te hollat e duhura. Hill-i i prekur nga skena qe pa, u perpoq ta paguante taksen dhe t’ia dorezonte letren vajzes... Vajza, e prekur nga gjesti i Hill-it, rrefeu sekretin: ajo ishte marre vesh me te dashurin, qe kishte shkuar ne sherbimin ushtarak, qe permes shenjave konvencionale, qe do te shkruheshin ne pjesen e jashtme te zarfit, do te kuptohej mesazhi. Perndryshe, zarfi permbante nje leter te bardhe pa asnje shkrim... Pasi u kthye ne Londer, reformatori i postave angleze gjeti zgjidhjen per pamundesimin e manipulimeve. Propozoi qe tarifat te paguheshin nga derguesit e leterdergesave, perkatesisht pakove. Qe te mos humbej kohe gjate shenimeve per pagesen e kryer, neper dergesat postare u vendos qe te zbatoheshin “skedinat” ngjitese te pergatitura pikerisht per kete qellim dhe me vlere te caktuar monetare... Keto skedina, fillimisht u quajten “Penny Black” (Qindarka e zeze) dhe, sic u tha ideator i tyre ishte vete Roland Hill. “Penny Black”-et e para permbanin portretin ne profil te mbretereshes Viktoria, kurse prapavine e kishin te zeze. Seria e pare e “Penny Black”-ave e kishin vleren - cmimin 1 peni. Pa vonuar shume “Penny Black”-et moren emrin e sotem: pulla postare. Kjo pulle qarkulloi per 60 vjet me radhe ne Britanine e Madhe.
Eshte interesant te theksohet se vetem brenda nje viti (1840-1841) jane shtypur 68 milione pulla te tilla postare.
Pas pulles postare “ Peni i Zi “, ishin Shtetet e Bashkuara te Amerikes ato qe filluan te shtinin ne perdorim pullat postare ne vitin 1847, pulla keto qe kishin portretin e Benjamin Frenklin
Pulla e pare shqiptare konsiredoret te jete botuar ne vitin 1913 nga posta e perandorise otomane ne
Shqiperi
.
Ne
Shqiperi
pullat postale shtypen nga
Posta Shqiptare
kurse ne
Kosove
nga
Posta dhe Telekomi i Kosoves
.