Mao Ce Duni

Nga Wikipedia, enciklopedia e lire
Mao Ce Duni
毛??
Kryetar i Partise Komuniste te Kines
Ne detyre
20 mars 1943 ? 9 shtator 1976
Paraprire nga Zhang Wentian (si Sekretar i Pergjitshem)
Pasuar nga Hua Guofeng
President i Republikes Popullore te Kines
Ne detyre
8 shtator 1954 ? 9 shtator 1976
Pasuar nga Hua Guofeng
Te dhena vetjake
U lind me 26 dhjetor 1893
Shaoshan , Hunan , Perandoria Qing
Vdiq me 9 shtator 1976 (82 vjet)
Pekin , Republika Popullore e Kines
Shkaku i vdekjes Sulm ne zemer
Partia politike Partia Komuniste e Kines (1921?1976)
Lidhjet e tjera
politike
Kuomintang (1925?1926)
Bashkeshortja/et Luo Yixiu (m. 1907; vdiq me 1910)?
Yang Kaihui (m. 1920; vdiq me 1930)?
He Zizhen ?(m. 1928; div. 1937)?
Jiang Qing (m. 1938)
Femijet 10, perfshire:
Mao Anying
Mao Anqing
Mao Anlong
Yang Yuehua
Li Min
Li Na
Prinder(it) Mao Yichang (babai)
Wen Qimei (nena)
Shkollimi Universiteti i Pare Normal i Hunan
Nenshkrimi

Mao Zedong , shqiperuar Mao Ce Dun , ( kinezisht : 毛澤東 / 毛??, Mao Zed?ng, W.-G. Mao Tse-tung ose Mao Tse-tung) , 26 dhjetor 1893 - 9 shtator 1976) ishte nje revolucionar komunist kinez i cili ishte babai themelues i Republikes Popullore te Kines (PRC), te cilen ai e drejtoi si kryetar i Partise Komuniste te Kines (PK e Kines) nga themelimi i saj ne vitin 1949 deri ne vdekjen e tij ne 1976. Ideologjikisht nje Marksist-Leninist , teorite, strategjite ushtarake dhe politikat e tij njihen se bashku si Maoizem .

Mao ishte djali i nje fshatari te begate ne Shaoshan , Hunan . Ai kishte nje perspektive nacionaliste kineze dhe anti-imperialiste ne fillim te jetes se tij dhe u ndikua vecanerisht nga ngjarjet e Revolucionit Xinhai te vitit 1911 dhe Levizjes se Kater Majit 1919. Ai me vone miratoi Marksizem-Leninizmin ndersa punonte ne Universitetin e Pekinit , dhe u be nje anetar themelues i Partise Komuniste te Kines.

Me 1 tetor 1949, Mao shpalli themelimin e Republikes Popullore te Kines , nje shtet me nje parti te kontrolluar nga PK e Kines.

Nga viti 1953?1958, Mao luajti nje rol te rendesishem ne zbatimin e ekonomise se planifikuar ne Kine, ndertimin e Kushtetutes se pare te Republikes Popullore te Kines , nisjen e programit te industrializimit dhe fillimin e projektit " Dy bomba, Nje satelite ". Ne vitet 1955?1957, Mao nisi Levizjen Sufan dhe Fushaten Anti-Djathtiste , me te pakten 550,000 njerez te persekutuar ne kete te fundit, shumica e te cileve ishin intelektuale dhe disidente. Ne vitin 1958, ai nisi Hapin e Madh Perpara qe synonte te shnderronte me shpejtesi ekonomine e Kines nga agrare ne industriale , e cila coi ne urine me vdekjeprurese ne histori dhe vdekjet e 20?46 milion njerezve midis 1958 dhe 1962. Ne vitin 1963, Mao nisi Levizjen Socialiste te Edukimit , dhe ne 1966 ai inicioi Revolucionin Kulturor , nje program per te hequr elementet "kunder-revolucionare" ne shoqerine kineze i cili zgjati 10 vjet dhe u shenua nga lufta e dhunshme e klasave, shkaterrimi i perhapur i objekteve kulturore dhe nje ngritje e papare e kultit te individit te Mao Zedong . Dhjetera miliona njerez u persekutuan gjate Revolucionit, ndersa numri i vleresuar i vdekjeve varion nga qindra mijera ne miliona, perfshire Liu Shaoqi , presidenti i dyte i Republikes Popullore e Kines. Pas viteve te shendetit te keq, Mao pesoi nje seri sulmesh ne zemer me 1976 dhe vdiq ne moshen 82 vjec. Gjate epokes se Mao, popullsia e Kines u rrit nga rreth 550 milion ne mbi 900 milion ndersa qeveria nuk zbatoi me perpikeri politiken e saj te planifikimit familjar , duke detyruar pasardhesit e Maos si Deng Xiaoping te ndermarrin politika me te rrepta per te perballuar krizen e mbipopullimit .