Imbwa
imhuka inochengetwa pamusha. Imbwa inoshanda mabasa anoti: kuvhima; kufudza zvipfuyo; kuzvuva mitoro kunyika dzinotonhora se
Canada
; kuchengeta musha; kubatsira mapurisa nemawuto kuronda; kutamba nayo; uye kubatsira vakaremara kana imbwa yakapingudzwa.
Kune marudzi mazhinji eimbwa,muZimbabwe mazita anowanza kupihwa imbwa ndeanoti Anashe,Macooks,Welly,Mupenyu,Colleta nerekuti Tonde.Kune imbwa dzinowanikwa dzakarasa pfungwa idzo dzatinoti imbwamipengo,dzimwe dzeimbwa idzi ndedzinoti Kaseke,Trish,Perkins neinonzi Masukume.Kana muchida kuziva zvizere batai Breezy parunhare ,uyo anofarira imbwa.
Imbwa dzinoyaruka zvokukwanisa kubereka padzinenge dzave ne
mwedzi
mitanhatu kusvika gumi nemiviri (6-12); izvi zvinoititka kune mikono zvose nehadzi. Nzvari inoti kana ya
bindura
inenge yagadzirira mupfungwa nemuviri wayo kuti inge ichi
shumirwa
nemukono. Kubva painobindura imbwa nzvari, mazai acho anorarama kwesvondo zvichireva kuti panguva iyi nzvari inokwanisa kushumirwa nemikono yakawanda.
Imbwa dzinozvara mushure memazuva makumi mashunu ne matanhatu kusvika makumi manomwe nemavari (56-72) mushure mekunge Mbwa hadzi yasangana pabonde nembwa hono. Imbwa inobereka vana vanowanza kusvika vatanhatu (6). Mwana wembwa anonzi
handa
,
mbwanana
, kana kuti
mhondana
.
Imbwa dzinodyiwa nyama kwemazana emakore mazhinji kunyika dziri ku
mabvazuva
eAsia dzinosanganisira Korea, China neVietnam. Pane kufungidzira kunoti pagore rega-rega kunobaiwa imbwa 13-16million muAsia kuti dzidyiwe nyama. Kunonzi nyama yembwa inosanganiswa nenyama yehuku ne
nhenhere
dze
mushenjere
- Muranda
muuya
ndowe
mbwa
hairevi zvokwayabva.
- Kurera imbwa ne
mukaka
mangwana inofuma yokuruma.
- Imbwa nyoro ndidzo tsengi dza
matohwe
.
- Imbwa payadyira haipakanganwi.
- Kuchengeta imbwa yo
mweni
kuda mwene wayo.
- Chembere ndeyembwa yomurume ndibaba wavanhu.
- Imbwa inohukura haina
ngozi
.
- Kurova imbwa rova wakabata nyama. - Zvinoreva kuti kana uchida kubata munhu ane mano ake mutsvagire chinomukwezva.
- Imbwa ine hona haihukuri. A dog with a bone (in his mouth) does not bark.
- Imbwa kuminya
hona
inodada ne
chivhuno
. A dog swallowing a bone is confident of its power to break it.
- Imbwa kudya matehwel kushaya wokuvhima naye.
- Tiri tose imbwa haidanwi imwe chete.
- Kupatikira hakuna imbwa hora. To be startled by something is not (the way) of an old dog.
- Shungu dzembwa dziri mumwoyo. Kuhukura ndiko kududza
- Inotanda yomunyepi younyerere haitandi.
- VaRundi
vanoti
imbga
(dog) vachireva
imbwa
.
VaShambala
vanoti
kuli
(n. dog), kureva
imbwa
.
- Umbundu
vanoti
ombwa
(dog), kureva
imbwa
.
VaKongo
vanoti
mbwa
kana
mboa
(n. hunting dog).
- MaZulu
vanoti
umgodoyi
(n. Pariah dog; scavenger dog having no master), kureva imbwa isina tenzi.
- Silozi
inoti
nja
(n. dog) kureva
mbwa
.
Sesotho
inoti
njta
(n. dog) kureva
mbwa
.
- Bushong
inoti
bayola
(n. older ones; senior).
Bushong
inoti
bayola
(n. elder brother or sister).