Okupaciju Kraljevine Jugoslavije u Drugom svetskom ratu (1941. godine) izvr?ile su nema?ke , italijanske, bugarske i mađarske okupacione snage. U skladu sa politikom Sila osovine , Jugoslavija je tada fakti?ki likvidirana kao dr?ava.

Okupatori su, suprotno međunarodnom pravu, u centralnim delovima zemlje formirali tri dr?avna protektorata ( marionetske dr?ave ) - Nezavisnu Dr?avu Hrvatsku , Nedi?evu Srbiju i Nezavisnu Dr?avu Crnu Goru , u kojima su jugoslovenski narodi zadr?ali neki vid kvazi-dr?avnosti u novom Hitlerovom poretku, dok su periferni delovi Jugoslavije jednostavno anektirani od strane susednih fa?isti?kih dr?ava - Nema?ke , Italije , Mađarske , Bugarske i Albanije (koja je i sama bila italijanski protektorat). Srbija se nalazila pod re?imom vojne okupacije, pla?ala kontribucije i bila vazalni re?im bez atributa kvislin?ke dr?ave, za razliku od NDH koja je bila "međunarodno" priznata (od sila Osovine) i imala punu nema?ku podr?ku. ^[1]

Podsti?u?i sukobe naroda Jugoslavije, okupatori su nastojali da olak?aju svoju vladavinu u razbijenoj i podeljenoj Jugoslaviji, po?teđuju?i svoje snage. ^[1]

Međunarodna zajednica ( Lige naroda ) nije priznala okupaciju i podelu Jugoslavije i tretirala je Jugoslovensku vladu u izgnanstvu kao jedinog legitimnog predstavnika Jugoslavije. Posle poraza Sila osovine i oslobođenja zemlje, Jugoslavija je i fakti?ki obnovljena u svojim priznatim granicama, a dobila je i delimi?no teritorijalno pro?irenje na zapadu.

Glavni ?lanci: Vojni pu? 27. marta 1941. i Aprilski rat

Operacija 25 (poznata kao aprilski rat ili travanjski rat) je kodni naziv za invaziju Jugoslavije koju su za vrijeme Drugog svjetskog rata u aprilu 1941 . izvele Sile Osovine . Kao povod za invaziju je poslu?io vojni pu? kojim je 27.3. 1941 . u Beogradu sru?ena pro-osovinska vlada Cvetkovi?-Ma?ek i zamijenjena vladom probritanskih oficira na ?elu s generalom Du?anom Simovi?em . Njema?ke snage su, brzo modificirav?i planove na?injene za Operaciju Marita , 6.4. zapo?ele napad i koriste?i tehnolo?ku nadmo?, povoljan strate?ki polo?aj, kao i doktrinu blitzkriega , lako porazile demoralizirane i dezorganizirane jugoslavenske snage, prisiliv?i ih 17.4. na kapitulaciju. Dok su kralj i vlada pobjegli u emigraciju, pobjedni?ke osovinske sile su Jugoslaviju odlu?ile raskomadati, preuzev?i dio njenog teritorija i formirav?i satelitske dr?ave.

Glavni ?lanak: Nezavisna Dr?ava Hrvatska

Najve?i deo Jugoslavije u?ao je u sastav Nezavisne Dr?ave Hrvatske (skra?eno NDH), koja je, iako tretirana kao nezavisna dr?ava od strane Sila osovine , bila pod okupacijom nema?kih i italijanskih trupa. U okviru Nezavisne Dr?ave Hrvatske na?ao se ve?i deo teritorije dana?nje Hrvatske , teritorija Bosne i Hercegovine i podru?je Srema . Na ?elu NDH nalazio se usta?ki re?im sa Antom Paveli?em kao poglavnikom. NDH je imala sopstvene oru?ane snage koje su se nazivale hrvatsko domobranstvo , a bila je priznata kao dr?ava samo od strane dr?ava Sila osovine i ?panije . U administrativnom smislu, NDH je bila podeljena na 22 velike ?upe. Kapitulacijom Italije 1943. godine, NDH anektira i jedan deo jugoslovenskog jadranskog primorja, koji je pre toga anektirala Italija. NDH je postojala do oslobođenja Jugoslavije od okupacije 1945. godine. 1942. i 1943. godine je na podru?ju NDH postojala velika oslobođena partizanska teritorija poznata pod nazivom Biha?ka republika . U njoj je, u gradu Biha?u , odr?ano Prvo zasedanje AVNOJ -a, 26. novembra 1942. godine.

• 
  Administrativna podela NDH (1941.)
• 
  Administrativna podela NDH (1943.)

Glavni ?lanci: Nedi?eva Srbija i Banat u Drugom svetskom ratu

Nema?ki protektorat (marionetska dr?ava) Srbija formiran je na ve?em delu teritorije kasnije poznate kao Centralna Srbija , isto?nom delu Vojvodine ( Banat ) i severnom delu Kosova (okolina Kosovske Mitrovice ). Teritorija Srbije je bila okupirana od strane nema?kih trupa, a postojale su i dve doma?e oru?ane formacije koje su se nazivale Srpska dr?avna stra?a i Srpski dobrovolja?ki korpus . Srbijom je kao vrhovna vlast upravljala nema?ka Vojna Uprava kojoj su bile podređene marionetske srpske vlade - prvobitno Komesarska vlada na ?elu sa Milanom A?imovi?em , a potom Vlada narodnog spasa na ?elu sa Milanom Nedi?em . U ingerenciju srpske vlade je spadao i Banat , koji je imao autonomiju i u praksi je predstavljao teritoriju sa posebnim statusom kojom je upravljala lokalna nema?ka nacionalna manjina. Civilni komesar Banata bio je Jozef Sep Lap . U administrativnom smislu, Srbija je prvobitno bila podeljena na banovine, a potom na 14 okruga, među kojima je bio i Banat (okrug Veliki Be?kerek ). Marionetska dr?ava Srbija je postojala je sve do oslobođenja ovog dela Jugoslavije 1944. godine. U jugozapadnom delu Nedi?eve Srbije je partizanski pokret otpora 1941. godine formirao kratkotrajnu U?i?ku republiku , koju su likvidirale nema?ke i kvislin?ke trupe. Milan Nedi? je na sastanku sa Adolfom Hitlerom 1943. godine predlo?io pro?irenje granica Srbije, koje bi, pored Srbije , obuhvatile i Crnu Goru , deo Srema , delove Bosne i Hercegovine i manji deo Hrvatske (videti ?lanak: SveSrbija ). Hitler je ovaj predlog odbio.

• 
  Srbija i Banat, 1941-1944.
• 
  Administrativna podela Srbije, 1941-1944.
• 
  U?i?ka republika (1941.)
• 
  Predlog Milana Nedi?a o pro?irenju granica Srbije

Glavni ?lanak: Nezavisna Dr?ava Crna Gora

Crna Gora je ?inila protektorat fa?isti?ke Italije . Protektorat je bio pod okupacijom italijanskih trupa a obuhvatao je ve?i deo dana?nje Crne Gore i zapadni deo Sand?aka koji je u sastavu dana?nje Srbije . U protektoratu je bio postavljen italijanski guverner, dok je lokalne vlasti predstavljao crnogorski premijer. Prvi premijer protektorata Crne Gore bio je Sekula Drljevi? . Kapitulacijom Italije 1943. godine, Crnu Goru okupiraju nema?ke snage i ona tada od italijanskog postaje nema?ki protektorat. Protektorat se ukida oslobođenjem ovog dela Jugoslavije krajem 1944. godine.

Glavni ?lanak: Nema?ke jedinice u Jugoslaviji u Drugom svetskom ratu

Centralni delovi dana?nje Slovenije okupirani su od strane nema?kih trupa i direktno priklju?eni Nema?kom Rajhu , gde su u administrativnom smislu podeljeni između pokrajina Koru?ke i ?tajerske . Za razliku od dela Slovenije koji je okupirala Italija , Slovenci koji su ?iveli na podru?ju pod nema?kom okupacijom bili su u politi?kom smislu potpuno obespravljeni. Ova teritorija ?e biti oslobođena okupacije 1945. godine, posle ?ega ulazi u sastav novoformirane Narodne Republike Slovenije .

Fa?isti?ka Italija je direktno anektirala nekoliko delova Jugoslavije :

• 1. U zapadnom delu dana?nje Slovenije formirana je, kao deo fa?isti?ke Italije, Ljubljanska pokrajina , sa administrativnim centrom u Ljubljani . Iako je pokrajina tretirana kao integralni deo fa?isti?ke Italije, njen status je bio ne?to druga?iji nego kod ostalih italijanskih pokrajina, s obzirom da je tretirana kao corpus separatum , a u?ivala je i određeni stepen samouprave. Za razliku od dela Slovenije pod nema?kom okupacijom, Slovenci u Ljubljanskoj pokrajini su u?ivali izvesne politi?ke slobode i u?estvovali su u lokalnoj vlasti. Italijanski okupatori nisu ukinuli ni ve?inu slovena?kih kulturnih i obrazovnih institucija od nacionalnog zna?aja, kao ?to su Univerzitet u Ljubljani i Akademija nauka i umetnosti . Kapitulacijom Italije 1943. godine, Ljubljansku pokrajinu okupiraju nema?ke trupe i ona formalno postaje deo nema?kog upravnog distrikta pod nazivom Operativna zona jadranskog primorja , u sastavu novoformirane Italijanske Socijalne Republike . Za vreme nema?ke okupacije u Ljubljanskoj pokrajini su formirane oru?ane snage koje su se nazivale slovena?ko domobranstvo (na slovena?kom : slovensko domobranstvo ), na ?ijem ?elu je bio slovena?ki general Lav Rupnik . Podru?je Ljubljanske pokrajine oslobođeno je od okupacije 1945. godine, posle ?ega ulazi u sastav novoformirane Narodne Republike Slovenije .
• 2. Manji deo Jugoslavije koji je anektirala fa?isti?ka Italija priklju?en je italijanskoj Rije?koj pokrajini . Ovo podru?je je uklju?ivalo ?iru okolinu grada Rijeke (koji je pre Drugog svetskog rata bio u sastavu Italije), ostrvo Krk , ostrvo Rab , kao i neka manja susedna ostrva. Kapitulacijom Italije 1943. godine, Rije?ku pokrajinu okupiraju nema?ke trupe i ona formalno postaje deo nema?kog upravnog distrikta pod nazivom Operativna zona jadranskog primorja , u sastavu novoformirane Italijanske Socijalne Republike . Podru?je je oslobođeno od okupacije 1945. godine.
• 3. Ve?i deo jugoslovenskog primorja koji je anektirala fa?isti?ka Italija uklju?en je u sastav italijanskog guvernorata Dalmacije , koji je obuhvatao severne delove Dalmacije , neka jadranska ostrva i Boku Kotorsku . Guvernorat se u administrativnom smislu delio na tri pokrajine: Zadar , Split i Kotor . U jesen 1941. godine, guvernoratu Dalmacije priklju?ena su i ostrva Pag , Bra? i Hvar , koja su prvobitno pripala Nezavisnoj Dr?avi Hrvatskoj . Kapitulacijom Italije 1943. godine, ve?i deo guvernorata Dalmacije postaje deo Nezavisne Dr?ave Hrvatske , dok manji deo ( Zadar , Lastovo , Boka Kotorska ) postaje deo nema?kog upravnog distrikta pod nazivom Operativna zona jadranskog primorja , u sastavu novoformirane Italijanske Socijalne Republike . Podru?je je oslobođeno od okupacije 1944. godine.

• 
  Ljubljanska pokrajina i Rije?ka pokrajina (1941-1943.)
• 
  Guvernorat Dalmacije (1941-1943.)

Glavni ?lanak: Mađarska okupacija Ba?ke, Baranje, Prekomurja i Međimurja

Mađarska je okupirala i anektirala severne delove Jugoslavije , uklju?uju?i Ba?ku , Baranju , Međumurje i Prekomurje . Jugoslovenska Ba?ka je administrativno spojena sa severnim, mađarskim, delom Ba?ke i na tom podru?ju je formirana Ba?ko-bodro?ka ?upanija sa administrativnim centrom u Somboru . Baranja je priklju?ena mađarskoj Baranjskoj ?upaniji , dok su Međumurje i Prekomurje priklju?eni mađarskim ?upanijama Zala i Va? . Ba?ka i Baranja su oslobođene okupacije 1944. godine, dok su Međumurje i Prekomurje oslobođeni 1945. godine.

• 
  Teritorijalno pro?irenje Mađarske u Drugom svetskom ratu
• 
  Administrativna podela Mađarske (1941-1944.)

Glavni ?lanak: Bugarska u Drugom svetskom ratu

Bugarska je okupirala i anektirala jugoisto?ne delove Jugoslavije , uklju?uju?i centralnu i isto?nu Makedoniju , ju?no Kosovo i jugoisto?ne delove teritorije kasnije poznate kao Centralna Srbija . Na okupiranim podru?jima formirane su skopska i bitoljska pokrajina, koje su obuhvatale i najve?i deo okupirane teritorije. Manji okupirani delovi jugoisto?ne Centralne Srbije priklju?eni su pokrajinama Sofija i Vraca . Na podru?ju okupirane Makedonije su zabele?ena i dva poku?aja stvaranja makedonske dr?ave. Prvi poku?aj zbio se 1943. godine, kada je na podru?ju egejske Makedonije progla?eno Veliko Vojvodstvo Makedonija sa centrom u Kosturu , ali je ono likvidirano od strane nema?kih trupa. Drugi poku?aj se zbio u septembru 1944. godine, kada Sovjetski Savez vr?i invaziju na Bugarsku , a bugarske trupe se povla?e sa dela jugoslovenske teritorije koji su okupirale, da bi na njihovo mesto do?le nema?ke okupacione snage. Za vreme nema?ke okupacije Makedonije, progla?ena je kratkotrajna Nezavisna Dr?ava Makedonija sa centrom u Skoplju , koja je funkcionisala sve do oslobođenja u novembru 1944.

• 
  Teritorijalno pro?irenje Bugarske u Drugom svetskom ratu
• 
  Administrativna podela Bugarske u Drugom svetskom ratu
• 
  Okupacija Makedonije u Drugom svetskom ratu

Glavni ?lanak: Kraljevina Albanija (1939?1944)

Za razliku od delova Jugoslavije koje je anektirala direktno, Italija je jugoslovenska podru?ja u susedstvu svog protektorata Albanije anektirala kao sastavne delove ovog protektorata. Albaniji su tada priklju?eni zapadni delovi Makedonije , isto?ni delovi Crne Gore , kao i najve?i deo Kosova . Posle kapitulacije Italije 1943. godine, Albaniju okupiraju nema?ke trupe, a Nema?ka tada tretira Albaniju kao nominalno nezavisnu zemlju. Jugoslovenske teritorije anektirane od strane Albanije oslobođene su 1944. godine.

• 
  Teritorijalno pro?irenje Albanije u Drugom svetskom ratu
• 
  Podela Kosova u Drugom svetskom ratu

Glavni ?lanci: Ustanak u Jugoslaviji 1941. i Narodnooslobodila?ka borba Jugoslavije

Ustanak u okupiranoj Jugoslaviji podigla je 1941. godine Komunisti?ka partija Jugoslavije protiv osovinske okupacije Jugoslavije.

Narodni Jugoslavije - Srbi, Hrvati, Slovenci, Crnogorci, Makedonci i drugi! ... Vi ste bili pobeđeni u ratu, ali niste pokoreni. Slavne tradicije borbe za pravdu i sobodu va?ih dedova ne smeju biti zaboravljene. Sada je vreme da poka?ete da ste dostojni potomci svojih predaka. Sada je vreme, sada je kucnuo ?as, da se dignete svi ako jedan u boj protiv okupatora i njihovih doma?ih slugu, krvnika na?ih naroda. Ne prezajte ni pred kakvim terorom neprijatelja. Na teror odgovarajte masovnim udarom po najosetljivijim ta?kama fa?isti?kih okupatorskih bandita. Uni?tavajte sve - sve ?to koristi fa?isti?kim osvaja?ima. Ne dozvolimo da na?e ?eljeznice prevoze ratni materijal i druga sredstva koja slu?e fa?isti?kim hordama u njihovoj borbi protiv Sovjetskog Saveza. Stvorimo od na?e zemlje opsednu tvrđavu za fa?isti?ke osvaja?e.

?  Proglas narodima Jugoslavije s pozivom na ustanak iz jula 1941. godine

Na sednici Politbiroa Centralnog komiteta Komunisti?ke partije Jugoslavije , odr?anoj 4. jula 1941 . godine u Beogradu , je donesena odluka o podizanju oru?anog ustanka , nakon ?ega je zapo?eto sa formiranjem partizanskih odreda .

• Istorijski atlas, Geokarta, Beograd, 1999.
• ?kolski istorijski atlas, Zavod za izdavanje ud?benika SR Srbije, Beograd, 1970.
• Povijesni atlas, U?ila - Zagreb, Zagreb, 1971.
• Denis ?ehi? - Demir ?ehi?, Istorijski atlas sveta, Beograd, 2007.
• The Times History of Europe, Times Books, London, 2002.
• Richard Overy, The Times History of the 20th Century, Times Books, London, 2004.
• The Times Atlas svjetske povijesti, Cankarjeva zalo?ba, Ljubljana - Zagreb, 1986.
• Tim D?uda, Srbi - istorija, mit i razaranje Jugoslavije, Beograd, 2003.
• D?on R. Lempi, Jugoslavija kao istorija, Beograd, 2004.
• Fransisko Veiga, Balkanska zamka (1804-2001), Beograd, 2003.
• Dr Tomislav Bogavac, Nestajanje Srba, Ni?, 1994.
• Valter Mano?ek, Holokaust u Srbiji, Beograd, 2007.

• Aprilski rat
• Kraljevina Jugoslavija
• Ustanak u okupiranoj Jugoslaviji
• Narodnooslobodila?ka borba Jugoslavije
• Drugi svetski rat u Jugoslaviji

• https://archive.today/20121205082208/www.terra.es/personal7/jqvaraderey/194145fc.gif
• http://www.svetskirat.net/slike/razbijanje/zazbijanje_jugoslavije_1941.jpg Arhivirano 2014-03-22 na Wayback Machine-u
• http://www.marxists.org/subject/yugoslavia/images/maps/1941-dismemberment.jpg
• http://www.ushmm.org/lcmedia/map/lc/image/yug71020.gif
• http://www.srpska-mreza.com/MAPS/Yugoslavia/YU-Nazi-division.jpg Arhivirano 2015-09-24 na Wayback Machine-u
• http://www.cartoko.com/content/wp-content/uploads/2010/05/Yugoslavia_1992_p038_CtryStudy.jpg ^{[ mrtav link ]}
• http://www.arhivyu.gov.rs/Data/Images/06_karta_b.jpg Arhivirano 2015-09-23 na Wayback Machine-u
• http://terkepek.adatbank.transindex.ro/kepek/netre/211.gif