Crnogorska pravoslavna crkva
Osniva?	Antonije Abramovi?
Nezavisnost	osnovana 1766.
Priznanje	kanonski nepriznata
Primat	Mira? Dedei? Boris Bojovi? [1]
Sjedi?te	Ljetnjikovac kralja Nikole u Nik?i?u
Teritorija	Crna Gora   Srbija ( Lov?enac )   Argentina ( Chaco )
Posjedi	nema
Jezik	crnogorski
Vjernici	> 30.000
Website	www.cpc.org.me

Crnogorska pravoslavna crkva je religijska zajednica koja okuplja dio pravoslavnih vjernika u Crnoj Gori kao i dio pravoslavnih Crnogoraca u dijaspori. Obnovljena je 31. oktobra 1993 . godine. Po podacima civilne udruge CEDEM za 2010. godinu, Crnogorska pravoslavna crkva ima popularnost ^{[ pojasniti ]} od 5,4% a Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori 94,1%. ^[2]

Priznatost Crnogorske pravoslavne crkve [ uredi | uredi kod ]

Crnogorska pravoslavna crkva je bila autokefalna od ukidanja Pe?ke patrijar?ije ( 1766 ) i ona je kanonska naslednica Mitropolije koja je u?la u sastav Srpske pravoslavne crkve , na Saboru iz 1920 . godine. Za vreme mitropolita Petra I, Pravoslavna crkva u Crnoj Gori postala je samostalna. Crnogorska pravoslavna crkva danas nije priznata od strane Carigradske patrijar?ije , niti od bilo koje pravoslavne crkve u svetu, a na njenog mitropolita Mihaila ( Mira?a Dedei?a ), Sveti sinod Carigradske patrijar?ije, na ?elu sa vaseljenskim patrijarhom Vartolomejem I bacio je crkvenu anatemu tj. izop?tio ga. Pokojni patrijarh moskovski Aleksije II je 2004 . godine, prilikom susreta sa predsednikom Crne Gore Milom đukanovi?em, rekao da ?Mira?a Dedei?a i njegove saradnike ni u jednoj zemlji ne?e pozitivno prihvatiti, za razliku od kanonskog mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija , koga poznaje ?itav pravoslavni i ne samo pravoslavni svet”.

Autokefalnost Crnogorske pravoslavne crkve [ uredi | uredi kod ]

Crnogorska pravoslavna crkva je fakti?ki bila autokefalna od ukidanja Pe?ke patrijar?ije 1766. Prakti?no ni dotad, ali od toga vremena posebno, niko nije imao kanonske juruisdikcije da se mije?a u crkveni ?ivot crnogorskih pravoslavaca, a svoga duhovnog poglavara Crnogorci su sami birali na Op?tecrnogorskom zboru (jednoj vrsti predstavni?ke narodne skup?tine koja se ispred Cetinjskog manastira okupljala povodom dono?enja najva?nijih odluka).

Crnogorski crkveni poglavari ujedno su bili i politi?ke vođe tada?nje crnogorske dr?ave iz dinastije Petrovi?a. Mitropolit Petar I Petrovi? (Sveti Petar Cetinjski) i [Petar II Petrovi? Njego?] kao nasljedno dostojanstvo crnogorskih vladika su isticali bijele kamilavke ( gr?ki : Kαμιλαυκα ) koje po kanonima mogu ponijeti samo autokefalni pravoslavni poglavari. ^{[3] [4]}

Carigradski patrijarhat, kao majka pravoslavne vaseljene (vaseljenski patrijarh je, kao ?prvi među jednakima”, najvi?i dostojanstvenik Pravoslavne crkve), je i izri?ito, slu?beno, sa stanovi?ta kanona, priznao autokefalnost Crnogorske pravoslavne crkve. U slu?benom dokumentu, Katalogu autokefalnih pravoslavnih crkava, Sintagmi, koji je, po odobrenju Carigradske patrijar?ije, objavljen u Atini 1855. godine kao deveti, navodi se da je Crnogorska pravoslavna crkva autokefalna. Također, na osnovu ovog dokumenta, koji predstavlja priznanje autokefalne mitropolije crnogorske, Carigradska patrijar?ija zahtijeva od nje da po?tuje kanoni?ka pravila i ne ?iru svoju aktivnost izvan politi?kih granica Crne Gore. ^[5]

Od 1904. godine Crnogorska pravoslavna crkva imala je svoj Sveti Sinod. ^[6] ( Sinod je najvi?i crkveni organ upravljanja koji mogu imati samo autokefalne crkve .)

?itav niz legislativnih akata u svrhu dr?avne promocije svjedo?i o ustrojstvu i funkcioniranju Crnogorske pravoslavne crkve. U tom pogledu, od fundamentalne va?nosti je spomenuti: Ustav Svetog Sinoda u Knja?evini Crnoj Gori (1903); Ustav pravoslavnih konsistorija u Knja?evini Crnoj Gori (1904); Zakon o parohijskom sve?tenstvu (1909). Status Crnogorske pravoslavne crkve reguliran je i dr?avnim Ustavom Knja?evine Crne Gore koji je usvojen na Nikoljdan 1905. godine.

U dr?avnom Ustavu Knja?evine Crne Gore 1905. godine bilo je normirano u ?lanu 40 sljede?e: ?Dr?avna vjera je u Crnoj Gori isto?no pravoslavna. Crnogorska je crkva autokefalna. Ona ne zavisi ni od koje strane Crkve, ali odr?ava jedinstvo u dogmama s isto?no pravoslavnom Vaseljenskom crkvom. Sve ostale priznate vjeroispovijesti slobodne su u Crnoj Gori.”

Izvori u klasi?nim enciklopedijama [ uredi | uredi kod ]

O autokefalnosti Crnogorske pravoslavne crkve ve?i broj ?lanaka objavile su klasi?ne starije enciklopedije na engleskom , francuskom , ruskom , ?e?kom i drugim jezicima, takođe i Narodna enciklopedija iz 1920-ih ( Kraljevina SHS ).

• ?Crkva Crnogorska je nezavisna (autokefalna).” ( francuska ?Velika enciklopedija” / ? La Grande Encyclopedie ”, 1886 , tom XXIV, ?tampana u Parizu , str. 222) ^[7]
• ? PRAVOSLAVLJE ? naziv kri??anskoga vjeroispovijedanja, kojem u sada?njosti pripadaju crkve Ruska , Gr?ka , Srpska , Crnogorska , Rumunska ...” ( ruski ?Enciklopedijski rje?nik”, 1898 , tom XXIVa, knj. br. 48 ?tampana u Petrogradu , str. 924) ^[8]
• ?Crnogorska crkva je autokefalni ogranak isto?no-pravoslavne zajednice.” (engleska ? Enciklopedija Britanika ” / ?Encyclopædia Britannica”, 1902 , tom XXX, str. 882) ^[9]
• ?Crnogorska crkva je samostalni (autokefalni) dio Pravoslavne crkve. Na njenome ?elu nalazi se mitropolit cetinjski...” ( ruski ?Enciklopedijski rje?nik”, 1903 , tom XXXVIIIa, knj. br. 76 ?tampana u Petrogradu , str. 612) ^[8]
• ?Pravoslavna crkva u Crnoj Gori je autokefalna, to jest nezavisna od patrijarha u Carigradu .” (?Katoli?ka enciklopedija” / ? Catholic Encyclopedia ”, 1912 , tom X ?tampan u Njujorku , str. 531) ^[10]
• ?Prije svih je postala autokefalna Crnogorska crkva (od 1766. god), zatim Gr?ka (od vremena stjecanja politi?ke nezavisnosti Gr?ke , konkretno, od 1833. god), potom Bugarska (od 1870. god. fermanom Sultana ), Srpska ? 10 godina kasnije...” ( ruski ?Enciklopedijski rje?nik Granta”, 1913 , ?lanak ?Православiе”, tom XXXIII ?tampan u Moskvi , str. 289) ^[11]

Historija Crnogorske pravoslavne crkve [ uredi | uredi kod ]

Prvi poglavar obnovljene Crnogorske pravoslavne crkve bio je vikarni episkop Antonije Abramovi? koji je sam sebe uzdigao na tu poziciju. Nakon Antonijeve smrti 1996, na Badnji dan 1997. godine, za novog poglavara pravoslavni Crnogorci su izabrali dotada?njeg pravoslavnog paroha Carigradske patrijar?ije u Rimu , arhimandrita Mira?a Dedei?a. On je rukopolaganjem za episkopa dobio crkveno ime mitropolit Mihailo i bio eskomuniciran od Bartolomeja I.

U Sabornom hramu Svete Paraskeve u Sofiji , Mihailo je 1998. kanonski rukopolo?en za episkopa Crnogorske pravoslavne crkve. Hirotoniju je izvr?io patrijarh Bugarske pravoslavne crkve patrijarh Pimen . Rukopolaganju Mihaila za episkopa obnovljene Crnogorske pravoslavne crkve saslu?ivali su predstavnici nepriznatih pravoslavnih crkava, to jest: Inokentije, mitropolit sofijski, Genadij, mitropolit dorostolski i jo? pet episkopa i ?etiri sve?enika. Ta hirotonija imala je podr?ku i blagoslov Ukrajinske pravoslavne crkve.

Poglavar Crnogorske pravoslavne crkve ima titulu: Arhiepiskop cetinjski i Mitropolit crnogorski.

Spor sa Srpskom pravoslavnom crkvom [ uredi | uredi kod ]

Crnogorska pravoslavna crkva se od svog osnivanja nalazi u sporu sa Srpskom pravoslavnom crkvom koja u Crnoj Gori djeluje preko Mitropolije crnogorsko-primorske. Iako autori bliski srpskim crkvenim krugovima poku?avaju osporiti kanonsku utemeljenost crnogorske autokefalije u pro?losti, sam mitropolit crnogorsko-primorske mitropolije Amfilohije Radovi? , priznao je istorijsku autokefalnost Crnogorske pravoslavne crkve na Radio-televiziji Srbije , 18. juna 2010 . godine. Po njegovim rije?ima: ?Mitropolija je, ruku na srce, po?etkom 20. vijeka slovila kao autokefalna, ali milo??u i voljom kralja Nikole. Nikada ona nije tra?ila ni od koga dobila autokefalnost, kao ?to to biva u Pravoslavnoj crkvi kroz vjekove.”; ^[12] kako god, on smatra njenu sada?nju verziju pseudoreligijskom nacionalno fa?isti?kom organizacijom. ^[13]

Spor ^[14] se prvenstveno ti?e crkvene imovine, odnosno objekata koje dr?i Srpska pravoslavna crkva (SPC), a koje Crnogorska pravoslavna crkva (CPC), koja se smatra nasljedniciom crkve ukinute 1920. godine, smatra svojim. Po podacima civilne udruge CEDEM, Crnogorska pravoslavna crkva je 2009. imala potporu 21,7% stanovni?tva a Srpska pravoslavna crkva 52,2%; ^[15] istra?ivanje CEDEM-a za 2010. pokazuje nagli porast popularnosti CPC (na 35,4%) i neznatni pad popularnosti SPC (na 49,1%). ^{[16] [17]}

Pravni status [ uredi | uredi kod ]

Do januara 2000. godine, Crnogorska pravoslavna crkva nije mogla dobiti status pravnog lica jer je vlast odbijala njenu registraciju. Te godine registrirana je u podru?noj jedinici MUP-a Crne Gore na Cetinju na bazi Zakona o pravnom polo?aju vjerskih zajednica iz 1977. godine (?Sl. list SRCG”, br. 9/77, 26/77, 32/88), koji je, u nedostatku drugog pravnog akta, regulirao to podru?je. Do toga je do?lo nakon brojnih protesta i nakon izvjesnih promjena politi?ke konstelacije.

Ustav Crne Gore iz 2006. godine, usvojen nakon referenduma i međunarodnog priznanja crnogorske nezavisnosti, sada uop?te ne definira koja od dvije pravoslavne crkve ima jurisdikciju; tako se crkveno crnogorsko pitanje smatra jo? uvijek nerije?enim.

?lan 14 Ustava Crne Gore glasi: ?Vjerske zajednice odvojene su od dr?ave. Vjerske zajednice su ravnopravne i slobodne u vr?enju vjerskih obreda i vjerskih poslova.”

Zanimljivost [ uredi | uredi kod ]

Posljednja eparhija (dijeceza) autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve, premda je ona ukinuta formalno 1918?1920. godine, djelovala je u Detroitu ( Sjedinjene Ameri?ke Dr?ave ) i 1923. obavljala bogoslu?enja. ^[18]

Vidi jo? [ uredi | uredi kod ]

• Mitropolija crnogorsko-primorska
• Pravoslavna crkva u Crnoj Gori

Reference [ uredi | uredi kod ]

Vanjske veze [ uredi | uredi kod ]

• cpc.org.me: Slu?bene stranice Crnogorske pravoslavne crkve
• mitropolija.co.me: Slu?bene stranice srpske Mitropolije u Crnoj Gori Arhivirano 2010-01-25 na Wayback Machine-u
• portalanalitika.me: ?lanak ?Super-la? o SPC kao kanonskoj crkvi u Crnoj Gori”
• scribd.com: ?lanak ?Super-la? o SPC kao kanonskoj crkvi u Crnoj Gori”
• portalanalitika.me: Tekst ?U pravoslavlju nezavisna dr?ava mora imati autokefalnu crkvu” Arhivirano 2015-09-03 na Wayback Machine-u