Сэллик
(
аа?л.
Tuberculosis
, {{lang-ru|туберкулёз]]) ?
ки?и
уонна
кыыллар
(
ынах
,
сибиинньэ
,
куурусса
о д.а.)
сыстыганнаах ыарыылара
. Сэллик микобактерията (урукку аата Кох палочката) бу ыарыы т?р??тэ буолар.
Саха Сиригэр
нууччалар
кэлиэхтэриттэн тэнийбит ыарыы. Былыр эмтэммэт этэ. Бастакы вакцинаны 1919 сыллаахха Франция?а айбыттара, 1921 сылтан туттуллан барбыта. Бастакы микобактерияны ?л?р?р препарат - стрептомицин - 1943 сыллаахха ылыллыбыта.
Ыарыы к?ст?лэрэ- температура ?рд?р 37-38 дылы, ки?и туруга м?лт??р.
Саха Сирин дьахталларыттан бастакыннан наука докторун степенин ылбыт Татьяна Крылова фтизиатр этэ. Саха Сиригэр бу ыарыы перестройка кэнниттэн к??скэ тар?анан эрэр. Ол т?р??т?нэн специалистар бу ыарыы социальнай ыарыы буоларынан, ол эбэтэр олорор усулуобуйаттан тутулуктаа?ынан бы?аараллар.
Сэллик ыарыыта у?уннук аа?ан и?эн, сыппах эбэтэр сыппах клеткаларга флюорографияны ыытыыга эбэтэр рентген клеткаларыгар к?ст??н с?п. Организмы сэллик микобактерияларынан уонна анал иммунологическай гиперреактивно?ы ??скэтии чахчыта эмиэ сэллик боруобаларын туруорууга булуллуон с?п.
Сэллик ыарыыта, ?гэс курдук, инксикация к?ст??лэригэр саамай бастакынан симпотииптэринэн буолаллар: м?лт?х, кубарыйыы, сылайыы, а?ыйыы, субфебральнай температура (37 °C, сэдэх 38° с), к?л???нэ, ордук ыары?ах т??ннэри- к?н?стэри дь?дьэйии, дь?дьэйии. ?кс?н генеральнай эбэтэр хааччахтаммыт ханнык эмэ б?л?х лимфатическай узларын кээмэйин улаатыннарыы буолар. Соро?ор лимфатическай узлары - ≪тымныы≫ устуудьуйалары бы?аарар табыллар.
[1]
Туберкулез микробтарын улаатыннараллыбыта.
Сэллиги булуу радиология?а сытар. Быраастар ки?и т????н рентгенынан бы?аараллар. Ону тэ?э ки?и силииттэн хаантан бы?аарыахтарын с?п, онно бары клеточнай культураларан улаатыннараллар.
Сорох ыары?ахтар симтомнара к?ст?бэт, оччо?уна быраастар оннук ыары?агы "латентнай" диэн ааттыылар. Оннук ыары?ахтары бы?аарарга Манту пробата туттуллар.
Сэллик сорох формаларыгар вакциана баар. БСЖ диэн ааттанар.
Урут сэллиги эмтиир чэпчэки этэ, антибиотиктары туттан. Билигин бактерия антибиотиктар улахан а?аардарыгар ылымтыата суох буолбут, ол и?ин эмтээ?ин ыарыр?атыллыбыт. Антибиотиктар элбэх араастара ыары?ахха у?ун бириэмэ устата биэриллэр. Сорох сэллик формалара бары антибиотиктарга ылымтыата суох буолбут, оччо?уна эмтээ?ин табыллыбат.
Аан дойдуга сэллиги утары охсу?уу к?нэ
кулун тутар 24
к?н?гэр бэлиэтэнэр.