한국   대만   중국   일본 
Independencia ? Wikipedia, a enciclopedia livre Saltar para o conteudo

Independencia

Origem: Wikipedia, a enciclopedia livre.
(Redirecionado de Independencia politica )
  Nota: Para outros significados, veja Independencia (desambiguacao) .

Independencia e a desassociacao de um ser em relacao a outro, do qual dependia ou era por ele dominado. E o estado de quem ou do que tem liberdade ou autonomia.

Antonimo de dependencia (neste verbete, ver a Teoria da Dependencia ).

Em Politica , o conceito de independencia de um pais ou territorio e a conquista e manutencao da sua soberania politica e economica, que pode ser absoluta ou relativa .

A independencia absoluta diz respeito aos estados que possuem integral governo de seus atos, no plano interno, regido ou nao pelo Estado de Direito . Diz-se relativa a Independencia quando o ente goza de determinadas competencias que lhe sao exclusivas, e que devem ser respeitadas pelo ente hierarquicamente superior (por exemplo: o estado ou provincia, em relacao aos municipios), ou em casos excepcionais, os Estados sob intervencao internacional (exemplo: o Haiti sob intervencao da ONU).

Independencia de Portugal [ editar | editar codigo-fonte ]

Ver artigo principal: Independencia de Portugal
Primeira bandeira de Portugal , a de D. Afonso Henriques .

Se rapida foi a conquista romana da Peninsula iberica , a reconquista pelos visigodos foi francamente mais lenta. Este processo gradual originou o nascimento de pequenos reinos que iam sendo alargados a medida que a Reconquista era bem sucedida. Primeiro, o Reino das Asturias , que viria a dividir-se entre os filhos de Afonso III das Asturias quando morreu. Assim nasciam os reinos de Leao e Castela e, mais tarde, de Navarra e Aragao e da Galiza , sendo que este compreendia ja as terras de Portucale , que correspondia mais ou menos os territorios que hoje fazem parte de Portugal , ate a cidade de Coimbra .

Afonso VI de Leao e Castela , (autodenominado Imperador de toda a Espanha), entregou por merito a um cruzado o governo do Reino da Galiza ao Conde Raimundo , juntamente com a sua filha Urraca para que estes formassem uma alianca. A partir dai, as chamadas terras de Portucale passam a ser um Condado ( Condado Portucalense ) dependente do Reino da Galiza, que por sua vez prestava vassalagem a Afonso VI de Leao e Castela, Imperador de toda a Hispania Crista.

Alguns anos mais tarde, em 1096 , descontente com as politicas belicas de Raimundo, Afonso VI entrega o governo do Condado Portucalense ao primo de Raimundo, Rei do Reino da Galiza, o Conde D. Henrique de Borgonha , juntamente com a sua outra filha, D. Teresa , passando assim a ser Conde de Portucale . Na pratica, o Condado Portucalense deixava de ser dependente do Reino de Galiza , para prestar vassalagem directamente ao Reino de Leao, o que provocou um grande descontentamento entre a nobreza galega .

Deste condado, nasceria o reino de Portugal. D. Henrique governou no sentido de conseguir uma completa autonomia para o seu condado e deixou uma terra portucalense muito mais livre do que aquela que recebera. Aquando a morte de D. Henrique ( 1112 ), sucede-lhe a viuva deste, D. Teresa, no governo do condado durante a menoridade do seu filho Afonso Henriques . Inicialmente, o pensamento de D. Teresa foi identico ao do seu marido: fortalecer a vida portucalense, conseguir a independencia para o condado. D. Teresa comecou ( 1121 ) a intitular-se ≪Rainha≫, mas os muitos conflitos diplomaticos e a influencia que concedeu a alguns nobres galegos (principalmente a Fernao Peres ) na gerencia dos negocios publicos prejudicou o seu esforco de tal maneira a que D. Teresa foi obrigada a abdicar das suas pretensoes, e mudar de politica. Por esta altura, D. Teresa planeava uma uniao com a poderosa familia galega dos Trava, unindo assim novamente o Condado Portucalense ao Reino de Galiza, inviabilizando toda e qualquer aspiracao portuguesa a independencia.

Aos catorze anos de idade ( 1125 ), o jovem Afonso Henriques, com o apoio da nobreza portuguesa, arma-se a si proprio cavaleiro ? segundo o costume dos reis ? tornando-se assim guerreiro independente. A posicao de favoritismo em relacao aos nobres galegos e a indiferenca para com os fidalgos e eclesiasticos portucalenses por parte de sua mae, D. Teresa, originou a revolta destes, sob chefia do seu filho, D. Afonso Henriques .

A luta entre D. Afonso Henriques e sua mae desenrola-se, ate que a 24 de Junho de 1128 se trava a Batalha de Sao Mamede ( Guimaraes ) e D. Teresa e expulsa da terra que dirigira durante 15 anos. Uma vez vencida, D. Afonso Henriques toma conta do condado, declarando-o reino independente, dado que ele era neto de Afonso VI , Imperador de toda a Hispania, passando a assinar todos os documentos oficiais nao como Conde, mas sim como Rei.

Continuou, no entanto, a lutar contra as forcas de Afonso VII de Leao e Castela (inconformado com a perda das terras portuguesas, pois a semelhanca de sei pai, Afonso VI, ele tambem se intitulava como Imperador), enquanto paralelamente travava lutas contra os muculmanos . Em 1139 , depois de uma estrondosa vitoria na batalha de Ourique contra um forte contingente mouro , D. Afonso Henriques afirma-se como Rei de Portugal , e com o apoio dos chefes portugueses, e aclamado como Rei soberano.

Nascia, pois, em 1139, o Reino de Portugal e sua primeira dinastia , com o Rei Afonso I de Portugal (D. Afonso Henriques). So a 5 de Outubro de 1143 e reconhecida independencia de Portugal pelo rei Afonso VII de Castela, no Tratado de Zamora , assinando-se a paz definitiva. Desde entao, D. Afonso Henriques (Afonso I) procurou consolidar a independencia por si declarada. Fez importantes doacoes a Igreja e fundou diversos Conventos. Dirigiu-se ao Papa Inocencio II e declarou Portugal tributario da Santa Se , tendo reclamado para a nova monarquia a proteccao pontificia. Em 1179 o Papa Alexandre III , atraves da Bula Manifestis Probatum , reconhece a existencia de Portugal como pais independente e vassalo da Igreja Catolica Apostolica Romana .

Na continuacao das conquistas procurou tambem terreno ao sul, povoado, ate entao, por mouros e, apos ver malograda a primeira tentativa de conquistar Lisboa em 1142 , feito que so conseguiu realizar em 24 de Outubro do mesmo ano, apos conquistar Santarem no dia 15 de Marco com o auxilio de uma poderosa esquadra com 160 navios, e um contingente de 12 a 13 mil cruzados que se dirigiam para a Terra Santa .

Independencia do Brasil [ editar | editar codigo-fonte ]

Ver artigo principal: Independencia do Brasil

Foi o processo historico de separacao entre o entao Reino do Brasil e Portugal , que ocorreu de 1821 a 1825, colocando em violenta oposicao as duas partes. As Cortes Gerais e Extraordinarias da Nacao Portuguesa , instaladas em 1820, como consequencia da Revolucao Liberal do Porto , tomam decisoes, a partir de 1821, que tinham como objetivo reduzir a autonomia adquirida pelo Brasil, o que na pratica o faria retornar ao seu antigo estatuto colonial .

Em 1807, o exercito frances invadiu o Reino de Portugal, que se recusava a participar do bloqueio continental contra o Reino Unido . Incapaz de resistir ao ataque, a familia real e o governo portugues fugiram para o Brasil, que era entao a mais rica e desenvolvida das colonias portuguesas. [ 1 ] [ 2 ] A instalacao do Tribunal de Justica no Rio de Janeiro representou uma serie de transformacoes politicas, economicas e sociais que levaram a decisao do Principe Regente D. Joao , em 16 de dezembro de 1815, de elevar o Brasil a condicao de reino , unido com sua ex-metropole . [ 3 ]

Porem, em 1820, a revolucao liberal eclodiu em Portugal e a familia real foi forcada a retornar a Lisboa . Antes de deixar o Brasil, no entanto, D. Joao nomeou o seu filho mais velho, D. Pedro de Alcantara de Braganca , como Principe Regente do Brasil (1821). Embora Dom Pedro fosse fiel ao pai, a vontade das cortes portuguesas em repatria-lo e de retornar o Brasil ao seu antigo estatuto colonial o levou a rebelar-se. Oficialmente a data para independencia do Brasil e de 7 de setembro de 1822, ocasiao em que ocorreu o evento conhecido como o Grito do Ipiranga . Em 12 de outubro de 1822, o principe foi aclamado D. Pedro I, Imperador do Brasil, sendo coroado e consagrado em 1º de dezembro de 1822, e o pais passou a ser conhecido como o Imperio do Brasil .

Durante a guerra de independencia ? iniciada com a expulsao dos exercitos portugueses de Pernambuco em 1821 ? formou-se o Exercito Brasileiro , a partir da contratacao de mercenarios, alistamento de civis e de algumas tropas coloniais portuguesas. O exercito imediatamente se opos as forcas portuguesas, que controlavam algumas partes da nacao. [ 4 ] [ 5 ] Ao mesmo tempo que o conflito tomava lugar, ocorreu em Pernambuco um movimento revolucionario conhecido como a Confederacao do Equador , que pretendia formar seu proprio governo, republicano , mas foi duramente reprimido. Depois de tres anos de conflito armado, Portugal finalmente reconheceu a independencia do Brasil, e em 29 de agosto de 1825 foi assinado o Tratado de Amizade e Alianca firmado entre Brasil e Portugal. Em troca do reconhecimento como estado soberano, o Brasil se comprometeu a pagar ao Reino de Portugal uma indenizacao substancial e assinar um tratado de comercio com o Reino Unido como indenizacao por sua mediacao.

Movimentos contemporaneos por independencia [ editar | editar codigo-fonte ]

Varios movimentos politicos e sociais reivindicam a autonomia de territorios ou nacoes, atualmente sob dominio de outros. Alguns optam pela via pacifica e diplomatica para fazer valer suas exigencias. Outros, no entanto, apelam para luta armada e ate terrorismo .

Nesta situacao encontram-se nacoes como a Irlanda do Norte em relacao ao Reino Unido ; o Pais Basco , em relacao a Espanha e Franca ; o Tibete , face a Republica Popular da China ; algumas republicas oriundas da Uniao Sovietica ; a Armenia diante da Turquia , Iraque e Russia , dentre outros.

Maior conflito europeu depois da Segunda Guerra Mundial , a Independencia das ex-republicas da Iugoslavia ( Eslovenia , Croacia , Macedonia (atual Macedonia do Norte ), Montenegro , Servia e Bosnia e Herzegovina ) revelou o potencial explosivo ainda latente em varias partes do globo.

Continentes [ editar | editar codigo-fonte ]

Tabela com o numero de paises independentes por continente.

Continente Imagem # Primeiro pais independente Pais mais

velho

Ultimo pais independente Pais

mais

novo

America 35 Estados Unidos da America

(1776)

Sao Cristovao e Nevis

(1983)

Europa 50 Sao Marinho

(301)

Kosovo

(2008)

Africa 54 Etiopia

(1137)

Sudao do Sul

(2011)

Asia 45 China

(2070 a.C)

Timor-Leste

(2002)

Ver tambem [ editar | editar codigo-fonte ]

Referencias

  1. Andrade, Maria Ivone de Ornellas de. "O reino sob tormenta". In: Marques, Joao et alii. Estudos em homenagem a Joao Francisco Marques, Volume I . Universidade do Porto, sd, pp. 137-144
  2. Valuguera, Alfonso B. de Mendoza Y Gomez de. "Carlismo y miguelismo". In: Gomez, Hipolito de la Torre & Vicente, Antonio Pedro. Espana y Portugal. Estudios de Historia Contemporanea . Editorial Complutense, 1998, pp. 13-14
  3. ≪Reino Unido (1815-1822)≫ . Portal da Camara dos Deputados . Consultado em 16 de julho de 2022  
  4. GOMES, L. 1808: como uma rainha louca, um principe medroso e uma corte corrupta enganaram Napoleao e mudaram a historia de Portugal e do Brasil . Sao Paulo: Editora Planeta do Brasil, 2007.
  5. "Historia do Exercito Brasileiro" . Pagina acessada em 11 de outubro de 2012.