Wojna z terroryzmem

Wojna z terroryzmem
	; Od lewego gornego rogu, zgodnie z ruchem wskazowek zegara: zamach z 11 wrze?nia 2001 roku , ?ołnierze Koalicji wsiadaj? na pokład samolotu C-17 Globemaster na lotnisku w Bagram , ameryka?scy wojskowi w prowincji Zabol , wybuch samochodu pułapki w Bagdadzie
Czas	od 7 pa?dziernika 2001
Terytorium	Afganistan (2001?2021) ; Somalia (od 2002) ; Irak (2003?2011, 2014?2017) ; Pakistan (od 2004) ; Jemen (od 2010) ; Syria (od 2014) ; Libia (2015?2020) ; Nigeria (od 2015) ; mniej intensywne działania: Europa , Ameryka Połnocna , Australia
Przyczyna	zamach z 11 wrze?nia 2001 roku , działalno?? Al-Ka’idy i Pa?stwa Islamskiego
Strony konfliktu
W Afganistanie (2001?21): ; ISAF ; NATO ; Afganistan (2002?21) W Iraku (2003?11): ; Stany Zjednoczone ; Wielka Brytania ; Australia ; Polska ; Irak (po 2003) W Pakistanie: ; Pakistan ; USA Wojna z ISIS (od 2014) ; CJTF-OIR W Syrii: ; Syria ; Rosja ; Iran W Libii (2015) : ; Libia ; Stany Zjednoczone	W Afganistanie (2001?21): ; Talibowie ; Afganistan (2001) ; Al-Ka’ida W Iraku (2003?11): ; Irak (2003) ; Al-Ka’ida ; Pa?stwo Islamskie w Iraku (od 2006) W Pakistanie: ; Talibowie ; Al-Ka’ida Wojna z ISIS: ; Pa?stwo Islamskie W Syrii: ; Pa?stwo Islamskie W Libii (2015) : ; Pa?stwo Islamskie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wojna z terroryzmem ( ang. War on Terror ) ? termin wprowadzony do polityki zagranicznej Stanow Zjednoczonych przez administracj? prezydenta George’a W. Busha po zamachach na World Trade Center i Pentagon z 11 wrze?nia 2001 . Przez niektorych okre?lana mianem nowej wojny ?wiatowej ^[1]^[2]^[3].

Termin ten u?ywany jest na okre?lenie prowadzonych przez USA oraz inne pa?stwa działa? militarnych, maj?cych za deklarowany cel unieszkodliwienie mi?dzynarodowych grup terrorystycznych (głownie grup skrajnie islamistycznych , z ktorych najwa?niejsz? jest Al-Ka’ida ) oraz uniemo?liwienie tzw. ? pa?stwom zbojeckim ” wspierania ich.

Jak dot?d, najwa?niejsze akcje przeprowadzone w ramach wojny z terroryzmem to walka z ruchem talibow w Afganistanie oraz inwazja na Irak . Do wojny z terroryzmem zaliczana jest te? rozpocz?ta w 2014 roku mi?dzynarodowa interwencja przeciwko Pa?stwu Islamskiemu ^[4]^[5].

Przebieg wojny [ edytuj | edytuj kod ]

Zamach z 11 wrze?nia 2001 roku [ edytuj | edytuj kod ]

Osobny artykuł: Zamach z 11 wrze?nia 2001 roku .

11 wrze?nia 2001 roku doszło do serii atakow terrorystycznych na terytorium USA . 19 zamachowcow przej?ło kontrol? nad czterema samolotami pasa?erskimi i skierowało je przeciwko znanym ameryka?skim budynkom. Dwa spo?rod porwanych samolotow rozbiły si? o bli?niacze wie?e World Trade Center w Nowym Jorku . W wyniku kolizji oba wie?owce zawaliły si?. Trzeci samolot zniszczył cz??? Pentagonu . Spo?rod porwanych maszyn tylko United Airlines 93 nie dotarł do celu ? rozbił si? na polach Pensylwanii ok. 15 min lotu od Waszyngtonu . Przypuszcza si?, ?e miał uderzy? w Biały Dom lub Kapitol . Maszyna nie doleciała do celu, poniewa? pasa?erowie, ktorzy dowiedzieli si? o losie innych samolotow, zaatakowali porywaczy i doprowadzili do katastrofy na bezludnym terenie. W zamachach ?mier? poniosły 2973 osoby oraz wszyscy porywacze ^[6].

Operacja Enduring Freedom [ edytuj | edytuj kod ]

Inwazja na Afganistan [ edytuj | edytuj kod ]

Osobny artykuł: Wojna w Afganistanie (2001?2021) .

Rz?d ameryka?ski oskar?ył o zamachy z 11 wrze?nia Al-Kaid? ? organizacj? terrorystyczn? kierowan? przez Osam? bin Ladena . Według USA Al-Kaida miała swoj? siedzib? i bazy szkoleniowe w Afganistanie . Prezydent Bush postawił Talibom ultimatum, w ktorym ??dał m.in. wydania Stanom Zjednoczonym Osamy bin Ladena i zamkni?cia wszystkich obozow terrorystow na terytorium Afganistanu ^[7]. Ultimatum zostało odrzucone, wi?c 7 pa?dziernika 2001 roku ameryka?skie oraz brytyjskie siły powietrzne rozpocz?ły bombardowanie wyznaczonych celow w Afganistanie. W operacj? zaanga?owały si? siły NATO , poniewa? zgodnie z art. 5 Traktatu o NATO uznano, ?e zamach z 11 wrze?nia był atakiem na jednego z członkow Paktu. W skład koalicji ISAF weszło ponad 40 pa?stw oraz opozycyjny do talibow Sojusz Połnocny ^[8].

Inwazja doprowadziła do obalenia re?imu talibow, ale jednocze?nie stała si? pocz?tkiem długiej wojny partyzanckiej. Wielu złapanych bojownikow Al-Kaidy zostało przetransportowanych do wi?zienia Guantanamo na Kubie , gdzie według organizacji humanitarnych byli poddawani torturom i poni?aj?cemu traktowaniu ^[9].

Inne misje operacji Enduring Freedom [ edytuj | edytuj kod ]

W ramach operacji Enduring Freedom Stany Zjednoczone przeprowadzały akcje bojowe i szkoleniowe w wielu innych cz??ciach ?wiata. W 2002 USA zacz?ły wspiera? rz?d Filipin w walce przeciwko grupom terrorystycznym i komunistycznym partyzantom ^[10]. Rownie? w 2002 USA rozpocz?ły operacj? na Połwyspie Somalijskim , ktorej celem było zwalczanie terrorystow i piratow ^[11].

W 2007 USA podj?ły walk? z grupami terrorystycznymi w Afryce zachodniej (ang. Trans-Saharan Counterterrorism Initiative) ^[12].

Wojna w Iraku [ edytuj | edytuj kod ]

Osobne artykuły: II wojna w Zatoce Perskiej , Okupacja Iraku i Terroryzm w Iraku (od 2011) .

Po zamachach z 11 wrze?nia administracja ameryka?ska zacz?ła oskar?a? Irak o posiadanie broni masowego ra?enia i wspieranie terroryzmu. 29 stycznia 2002 roku prezydent Bush wygłosił or?dzie, w ktorym zaliczył Irak do tzw. Osi zła ^[13]. Od tego momentu rozpocz?ły si? przygotowania do wojny. Pomimo powa?nych w?tpliwo?ci prawnych i sprzeciwu Chin , Rosji i Francji , inwazja rozpocz?ła si? 20 marca 2003 roku. Koalicja składała si? głownie z wojsk USA i Wielkiej Brytanii, ale te? jednostek australijskich, hiszpa?skich i polskich. Po ok. trzech tygodniach walk siły mi?dzynarodowe obj?ły kontrol? nad wi?kszo?ci? terytorium Iraku, obalaj?c rz?d tworzony przez parti? Baas i Saddama Husajna . Formalny koniec inwazji nast?pił 1 maja 2003 roku.

Saddam Husajn został złapany i postawiony przed irackim trybunałem za zbrodnie przeciwko ludzko?ci . S?d skazał byłego prezydenta Iraku na ?mier? przez powieszenie. Wyrok wykonano 26 grudnia 2006 roku ^[14].

W latach 2003?2010 siły mi?dzynarodowe prowadziły operacje zbrojne przeciwko partyzantom i terrorystom. 19 sierpnia 2010 roku ameryka?skie wojska bojowe ostatecznie opu?ciły Irak. Wycofanie wszystkich sił zbrojnych nast?piło w grudniu 2011 roku. W walkach i zamachach zgin?ło ponad 4800 ?ołnierzy koalicyjnych (w wi?kszo?ci Amerykanow) ^[15], od kilkudziesi?ciu do kilkuset tysi?cy cywilow ^[16] i trudna do oszacowania liczba partyzantow.

Wojna w Pakistanie [ edytuj | edytuj kod ]

Osobne artykuły: Wojna w Pakistanie i Lista ameryka?skich nalotow w Pakistanie .

Granica afga?sko-pakista?ska była od pocz?tku inwazji na Afganistan miejscem walk pomi?dzy radykalnymi islamskimi ugrupowaniami (cz?sto powi?zanymi z Al-Kaid?) a rz?dem Pakistanu . Po roku 2001 do walk przył?czyli si? talibowie, maj?cy w Pakistanie swoje kryjowki. Do zwalczania bojownikow przyst?piły b?d?ce w sojuszu z Pakistanem wojska ameryka?skie. Formalnie za moment rozpocz?cia wojny uznaje si? marzec 2004 roku. Najci??sze walki toczone były o Waziristan .

2 maja 2011 roku ameryka?scy komandosi zabili Osam? bin Ladena po 40-minutowej wymianie ognia w jego rezydencji w miejscowo?ci Abbottabad (ok. 60 km na połnocny wschod od Islamabadu ).

Wojna z Pa?stwem Islamskim [ edytuj | edytuj kod ]

Osobne artykuły: Ofensywa Pa?stwa Islamskiego w Iraku , Ofensywa Pa?stwa Islamskiego w Syrii i Mi?dzynarodowa interwencja przeciwko Pa?stwu Islamskiemu .

W 2011 rozpocz?ła si? wojna domowa w Syrii pomi?dzy siłami rz?dowymi a syryjsk? opozycj?. Po stronie opozycji walczyło wiele ugrupowa? radykalnych i terrorystycznych, w?rod nich przedstawiciele tzw. Pa?stwa Islamskiego . W 2013 doszło do rozłamu w szeregach opozycji i wewn?trznych walk. W 2014 bojowki Pa?stwa Islamskiego rozpocz?ły ofensyw? w Iraku i Syrii, zajmuj?c znaczne obszary na terytorium obu pa?stw.

7 sierpnia 2014 USA rozpocz?ły naloty na pozycje Pa?stwa Islamskiego w Iraku ^[17]. We wrze?niu 2014 powstała koalicja, w skład ktorej weszły Stany Zjednoczone, Arabia Saudyjska, Katar, Jordania, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Bahrajn. 23 wrze?nia 2014 wojska koalicji rozpocz?ły kampani? lotnicz? przeciwko PI na terytorium Syrii ^[18].

Zamachy terrorystyczne po roku 2001 [ edytuj | edytuj kod ]

Po zamachach na World Trade Center Al-Kaida i powi?zane z ni? grupy przeprowadziły szereg atakow na całym ?wiecie. Najwi?ksze z nich to:

Zamach na Bali (12 pa?dziernika 2002) ? 202 zabitych, 209 rannych.
Zamachy w Casablance (16 maja 2003) ? 45 zabitych (w tym 12 terrorystow), ponad 100 rannych.
Zamachy w Stambule (15 i 20 listopada 2003) ? ok. 60 zabitych, ponad 700 rannych.
Zamach w Madrycie (11 marca 2004) ? 191 zabitych, ok. 1900 rannych. W wyniku zamachow wojska hiszpa?skie zostały wycofane z Iraku.
Zamach w Londynie (7 lipca 2005) ? 56 zabitych (w tym 4 terrorystow), ok. 700 rannych.
Zamach w Szarm el-Szejk (23 lipca 2005) ? ok. 70 zabitych, ok. 150 rannych.
Zamach na Bali (1 pa?dziernika 2005) ? 26 zabitych, 102 rannych.
Zamachy w Mumbaju (26?29 listopada 2008) ? ok. 200 zabitych, ponad 300 rannych.
Zamachy w Nairobi (21?24 wrze?nia 2013) ? 72 zabitych, 175 rannych.
Zamachy w Pary?u (7?9 stycznia 2015) ? 17 zabitych, 20 rannych
Zamach w Tunisie (18 marca 2015) ? 23 zabitych, 22 rannych.
Zamachy w Pary?u (13?14 listopada 2015) ? 132 zabitych, powy?ej 300 rannych.
Zamachy w Brukseli (22 marca 2016) ? 32 zabitych, 316 rannych.

Do wielu atakow doszło te? w trakcie wojen w Afganistanie, Iraku i Pakistanie.

Krytyka [ edytuj | edytuj kod ]

Krytycy polityki USA twierdz?, i? w rzeczywisto?ci termin ten jest chwytem propagandowym stosowanym w celu usankcjonowania ograniczania swobod obywatelskich przez administracj? Busha oraz maj?cym da? zielone ?wiatło do działa? militarnych w dowolnych miejscach na ?wiecie. Zwracaj? oni tak?e uwag? na liczne ofiary cywilne spowodowane działaniami wojennymi. Stosowanie podwojnych standardow moralnych zarzuca ameryka?skiej polityce wojny z terroryzmem Joseph Farah , redaktor konserwatywnej witryny WorldNetDaily , autor pomysłu T-shirta ze zdj?ciem grupy Indian i napisami: ?Homeland Security” i ?Fighting terrorism since 1492”. Twierdzi on, ?e zarowno w 1492, jak i obecnie doszło do tego samego zjawiska zderzenia kultur ^[19].

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Bush likens ‘war on terror’ to WWIII . ABC News Online, 6 maja 2006. [dost?p 2013-12-15]. ( ang. ) .
↑ Brendan Manning, Isaac Davison: Iraqi Government asks for NZ help with ‘World War III’ . NZ Herald, 13 lutego 2015. [dost?p 2015-02-18]. ( ang. ) .
↑ Norman N. Podhoretz Norman N. , World War IV: The Long Struggle Against Islamofascism , New York: Doubleday, 2008 .
↑ cnn.com: President Obama’s 'War on Terror 2.0' . [dost?p 2014-09-29].
↑ War on Terror part 2 . Daily Mail. [dost?p 2014-09-29].
↑ National Commission on Terrorist Attacks upon the United States, Thomas H. Kean, Lee Hamilton: The 9/11 Commission Report: Final Report of the National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States . W. W. Norton & Company, 2004. ISBN 0-393-32671-3 , ISBN 978-0-393-32671-0 . ( ang. ) .
↑ washingtonpost.com: President Bush Addresses the Nation . [dost?p 2014-09-24].
↑ Nato.int: NATO’s role in Afghanistan . [dost?p 2014-09-24].
↑ Magdalena Miroszewska, wiadomosci.dziennik.pl: Amerykanie oskar?aj? Amerykanow o tortury . [dost?p 2014-09-24].
↑ globalsecurity.org: Operation Enduring Freedom ? Philippines . [dost?p 2014-09-29].
↑ globalsecurity.org: Operation Enduring Freedom ? Horn of Africa (OEF-HOA) . [dost?p 2014-09-29].
↑ globalsecurity.org: Trans Sahara Counterterrorism Partnership (TSCTP) . [dost?p 2014-09-29].
↑ Tre?? or?dzia prezydenta George’a W. Busha z 29 stycznia 2002 . [dost?p 2014-09-24]. ( ang. ) .
↑ Comments on Death Penalty for Saddam . [w:] Associated Press [on-line]. washingtonpost.com, 30 grudnia 2006. [dost?p 2014-09-24]. ( ang. ) .
↑ cnn.com: War Casualties . [dost?p 2014-09-24].
↑ casualty-monitor.org: Casualty Monitor . [dost?p 2014-09-24].
↑ tvn24.pl: Były szef irackiej dyplomacji: ameryka?skie naloty bardzo skuteczne . [dost?p 2014-09-29].
↑ wsj.pl: U.S., Arab Allies Launch Airstrikes Against Islamic State Targets in Syria . [dost?p 2014-09-29].
↑ Farah, Joseph: Fighting terrorism since 1492 . WorldNetDaily, 2006-09-30. [dost?p 2009-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-11)]. ( ang. ) .

[1] Bush likens ‘war on terror’ to WWIII . ABC News Online, 6 maja 2006. [dost?p 2013-12-15]. ( ang. ) .

[2] Brendan Manning, Isaac Davison: Iraqi Government asks for NZ help with ‘World War III’ . NZ Herald, 13 lutego 2015. [dost?p 2015-02-18]. ( ang. ) .

[3] Norman N. Podhoretz Norman N. , World War IV: The Long Struggle Against Islamofascism , New York: Doubleday, 2008 .

[4] .com: President Obama’s 'War on Terror 2.0' . [dost?p 2014-09-29].

[5] War on Terror part 2 . Daily Mail. [dost?p 2014-09-29].

[6] National Commission on Terrorist Attacks upon the United States, Thomas H. Kean, Lee Hamilton: The 9/11 Commission Report: Final Report of the National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States . W. W. Norton & Company, 2004. ISBN 0-393-32671-3 , ISBN 978-0-393-32671-0 . ( ang. ) .

[7] washingtonpost.com: President Bush Addresses the Nation . [dost?p 2014-09-24].

[8] Nato.int: NATO’s role in Afghanistan . [dost?p 2014-09-24].

[9] Magdalena Miroszewska, wiadomosci.dziennik.pl: Amerykanie oskar?aj? Amerykanow o tortury . [dost?p 2014-09-24].

[10] security.org: Operation Enduring Freedom ? Philippines . [dost?p 2014-09-29].

[11] security.org: Operation Enduring Freedom ? Horn of Africa (OEF-HOA) . [dost?p 2014-09-29].

[12] security.org: Trans Sahara Counterterrorism Partnership (TSCTP) . [dost?p 2014-09-29].

[13] Tre?? or?dzia prezydenta George’a W. Busha z 29 stycznia 2002 . [dost?p 2014-09-24]. ( ang. ) .

[14] Comments on Death Penalty for Saddam . [w:] Associated Press [on-line]. washingtonpost.com, 30 grudnia 2006. [dost?p 2014-09-24]. ( ang. ) .

[15] .com: War Casualties . [dost?p 2014-09-24].

[16] sualty-monitor.org: Casualty Monitor . [dost?p 2014-09-24].

[17] tvn24.pl: Były szef irackiej dyplomacji: ameryka?skie naloty bardzo skuteczne . [dost?p 2014-09-29].

[18] wsj.pl: U.S., Arab Allies Launch Airstrikes Against Islamic State Targets in Syria . [dost?p 2014-09-29].

[19] Farah, Joseph: Fighting terrorism since 1492 . WorldNetDaily, 2006-09-30. [dost?p 2009-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-11)]. ( ang. ) .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]