Wojciech Korfanty

Data i miejsce urodzenia	20 kwietnia 1873 Sadzawki , Krolestwo Prus , Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce ?mierci	17 sierpnia 1939 Warszawa , Polska
Wicepremier i minister bez teki
Okres	od 27 pa?dziernika 1923 do 15 grudnia 1923
Okres	od 15 grudnia 1923 (p.o) do 19 grudnia 1923
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wiki?rodłach
Cytaty w Wikicytatach

Wojciech Korfanty (ur. jako Adalbert Korfanty 20 kwietnia 1873 w osadzie Sadzawki ^[1] , zm. 17 sierpnia 1939 w Warszawie ) ? polski przywodca narodowy Gornego ?l?ska , zwi?zany z chrze?cija?sk? demokracj? . Jedna z najwa?niejszych postaci ?l?ska i jego walki o przył?czenie do Polski ^{[2] [3] [4]} . Jeden z ojcow niepodległej Polski ^[5] .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Młodo?? [ edytuj | edytuj kod ]

Syn Jozefa, gornika kopalni ?Fanny” ^[6] i Karoliny z domu Klecha, ktorzy w ?yciu rodzinnym piel?gnowali i rozwijali warto?ci polskiego j?zyka ^[a] , katolickiej wiary i ?l?skiego obyczaju ^[7] . Miał czwork? rodze?stwa ^[8] .

W 1879 rozpocz?ł nauk? w niemieckiej szkole ludowej w Siemianowicach, nast?pnie, od 1885, ucz?szczał do katowickiego Gimnazjum Krolewskiego (w budynku obecnie mie?ci si? Liceum Ogolnokształc?ce im. Marii Skłodowskiej-Curie ^[9] ), gdzie poznał Konstantego Wolnego . W szkole tej zało?ył tajne koło, ktorego celem było szerzenie kultury polskiej i znajomo?ci literatury. Nawi?zał kontakty z działaczami z Wielkopolski . Brał udział w propolskich zebraniach. Negatywnie wyra?ał si? o Ottonie von Bismarcku , za co został relegowany 14 sierpnia 1895 z klasy maturalnej ^[10] . Szkoł? ?redni? uko?czył w grudniu 1895, po interwencji Jozefa Ko?cielskiego , posła do Reichstagu z Wielkopolski, jako ekstern i jeszcze w tym samym roku rozpocz?ł studia na politechnice w Charlottenburgu ^[11] .

Jesieni? 1896 przeniosł si? na Krolewski Uniwersytet we Wrocławiu ( Konigliche Universitat zu Breslau ) ^[12] . Mieszkał w pokoju wynaj?tym przy Ottostraße 19 (dzi? ul. Kazimierza Jagiello?czyka), studiował na Wydziale Filozoficznym i zaliczył dwa semestry roku akademickiego 1896/1897. Nale?ał do studenckiej korporacji zało?onej przez Gorno?l?zakow studiuj?cych na wrocławskich uczelniach ? Towarzystwa Akademikow Gorno?l?zakow , ktore w 1899 roku zostało rozwi?zane przez władze. Studia przerwał na dwa lata, podczas ktorych pracował jako korepetytor u litewskiego arystokraty Zygmunta Jundziłły, ktoremu towarzyszył w podro?y po Europie ^[8] . Dzi?ki korepetycjom zarobił pieni?dze na dalsze studia. Podj?ł studia na tym samym wydziale, miał m.in. zaj?cia z ekonomii politycznej u profesora Wernera Sombarta, z ktorym utrzymywał kontakty jeszcze przez wiele lat. Mieszkał w tym czasie w pensjonacie przy Neue Junkerstrasse 5c (ul. Jana Kili?skiego). W maju 1901 przeniosł si? na ostatni semestr do Berlina , gdzie w sierpniu zako?czył studia.

11 wrze?nia 1902 uczestniczył w spotkaniu maj?cym na celu reaktywacj? Towarzystwa Gimnastycznego ?Sokoł” w Katowicach . Na zebraniu wi?kszo?ci? głosow wybrano go na prezesa tej organizacji ^{[13] [14]} . Korfanty udzielał si? w ?Sokole” rownie? po 1918 r. Zwłaszcza w okresie przygotowa? do powsta? ?l?skich i plebiscytow ^[15] . W 1921 r. brał udział w I Zlocie Sokolstwa Polskiego w Warszawie.

Działalno?? polityczna [ edytuj | edytuj kod ]

W latach 1901?1908 był członkiem Ligi Narodowej , w ramach ktorej wspołpracował z Romanem Dmowskim . Od 1902 był redaktorem naczelnym ? Gorno?l?zaka ” ^[16] . W 1901 został aresztowany i stan?ł przed pozna?skim s?dem ^[17] . Podczas procesu bronił swoich racji argumentuj?c, ?e artykuły kierowane były do szowinistow ^[12] . Odmowiono mu zwolnienia za kaucj? ^[12] . Został skazany na cztery miesi?ce wi?zienia ^[18] . Przebywał w wi?zieniu we Wronkach za publikacj? artykułow pt. Do Niemcow i Do moich braci Gorno?l?zakow ^[17] . Władze niemieckie zwolniły go z aresztu w maju 1902 ^[18] .

W maju 1909 uczestniczył w Poznaniu w powołaniu filii Polskiego Towarzystwa Demokratycznego , ktorego celem miało by? zespolenie ?ywiołow demokratycznych ku obronie bytu narodowego oraz pracy nad rozwojem ?ywiołu polskiego w Rzeszy niemieckiej ^[19] . Do rady głownej weszli z Poznania m.in.: Antoni Chłapowski, Bernard Chrzanowski, Jan Zabłocki, ze ?l?ska poseł Wojciech Korfanty, a z wychod?stwa Stanisław Kochowicz . W latach 1909?1914 jego osobistym sekretarzem był Leon Nawrocki z Krotoszyna (Wielkopolska), brat Władysława Nawrockiego ^[20] .

W latach 1903?1912 i 1918 poseł do Reichstagu oraz pruskiego Landtagu (1903?1918) ^[22] , gdzie przyst?pił do Koła Polskiego , podczas gdy ?l?scy Polacy przyst?powali do tej pory do klubu parlamentarnego Niemieckiej Partii Centrum ( Zentrum ) ^[23] . W 1905 zainicjował w Katowicach wydawanie organu prasowego gorno?l?skiej endecji pt. ?Polak”, ktorego był redaktorem naczelnym oraz wła?cicielem ^[24] . Pismo wychodziło trzy razy w tygodniu ^{[25] [26]} . W 1908 odszedł z Endecji, co było prawdopodobnie spowodowane zbli?eniem politycznym z duchownymi katolickimi oraz prob? zbudowania własnej pozycji politycznej ^[27] . W 1912 r. wspołtworzył Stronnictwo Polskie na Gornym ?l?sku.

W tym roku z powodu atakow przeciwnikow politycznych i własnego ?rodowiska zrezygnował z kandydowania w wyborach do Reichstagu w 1912 ^[28] i wyjechał do Berlina, obejmuj?c kierownictwo nad Wschodnioeuropejsk? Agencj? Telegraficzn? ^[27] .

6 czerwca 1918 wygrał wybory uzupełniaj?ce do Reichstagu niemal dwukrotn? przewag? ^[29] . Konkuruj?c z Benno Nehlertem , zyskał nawet poparcie Niemcow, mimo ?e opowiadał si? za oderwaniem od Cesarstwa Niemieckiego ?l?ska, Wielkopolski i cz??ci Pomorza ^{[ potrzebny przypis ]} . 25 pa?dziernika 1918 wyst?pił w Reichstagu z gło?nym ??daniem przył?czenia do pa?stwa polskiego wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego i Gornego ?l?ska ^[30] . W latach 1918?1919 był członkiem Naczelnej Rady Ludowej stanowi?cej rz?d Wielkopolski podczas powstania wielkopolskiego .

W 1920 był Polskim Komisarzem Plebiscytowym na Gornym ?l?sku, zostaj?c szefem Polskiego Komisariatu Plebiscytowego z siedzib? w hotelu Lomnitz w Bytomiu ^[27] . Wielokrotnie wyst?pował publicznie na wiecach, agituj?c za Polsk?. W jednym ze swoich wyst?pie? rzekomo obiecał ka?demu rolnikowi krow? za oddanie głosu za Polsk?. Od tego wydarzenia sprawa zyskała nazw? ?krowy Korfantego” ^[31] . Po niekorzystnej dla Polakow interpretacji wynikow plebiscytu, przeprowadzonego zreszt? w atmosferze wzajemnego zastraszenia, terroru i obustronnej manipulacji (np. po stronie niemieckiej sprowadzenie 180 000 wyborcow niezwi?zanych bezpo?rednio z Gornym ?l?skiem), proklamował i stan?ł na czele III powstania ?l?skiego ^[32] . Tego okresu dotycz? powa?ne kontrowersje zwi?zane z jego osob?, albowiem Korfanty nie wierzył w szanse powodzenia powstania, widz?c w nim jedynie zbrojn? manifestacj? ludu gorno?l?skiego, ktora miała polega? na zwroceniu uwagi Komisji Mi?dzysojuszniczej maj?cej dokona? podziału terenu plebiscytowego mi?dzy Polsk? a Niemcy. Dlatego te? zarz?dził wstrzymanie walk jeszcze w czasie, gdy inicjatywa na froncie nale?ała do Polakow. Obro?cy Korfantego wskazuj?, ?e Polacy mieli przewag? w starciach z nacjonalistycznymi bojowkami, ale nie mieliby ?adnych szans z regularn? armi? niemieck?, za? ostateczn? decyzj? w sprawie Gornego ?l?ska i tak podj?ła Komisja Mi?dzysojusznicza niezale?nie od wyniku walk, ktore mogły stanowi? jedynie posiłkowy argument. Jednak utrata inicjatywy powsta?cow na froncie nast?piła dopiero po decyzjach dyktatora. W lipcu 1921 opu?cił Gorny ?l?sk, desygnuj?c na stanowisko swego nast?pcy Jozefa Rymera , ktory wkrotce został przewodnicz?cym Naczelnej Rady Ludowej na Gornym ?l?sku.

W odrodzonej Polsce w latach 1922?1930 sprawował mandat posła na Sejm I i II kadencji. Zwi?zany był z Chrze?cija?sk? Demokracj? (ChD). W Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji był członkiem klubu Chrze?cija?sko-Narodowego Stronnictwa Pracy ^[33] . W obliczu niepowodzenia misji stworzenia gabinetu Artura ?liwi?skiego , 14 lipca 1922 został desygnowany przez Komisj? Głown? Sejmu RP na premiera. Wkrotce skompletował skład swojego gabinetu ^{[34] [35]} . Jednak wobec protestu swojego przeciwnika, naczelnika pa?stwa Jozefa Piłsudskiego i gro?by przeprowadzenia strajku generalnego przez PPS , nie rozpocz?ł formowania rz?du, a 29 lipca komisja wycofała jego desygnacj?. Od pa?dziernika do grudnia 1923 był wicepremierem w rz?dzie Wincentego Witosa i ministrem bez teki oraz jego doradc? z ramienia ChD ^{[36] [27]} . 11 wrze?nia 1924 kupił od Ignacego Paderewskiego dziennik ?Rzeczpospolita”. Za po?yczone pieni?dze uruchomił tak?e dziennik ?Polonia” ^[37] . Był członkiem rady nadzorczej w zarz?dzie Banku Wzajemnych Ubezpiecze? ?Vesta” w Poznaniu ^[38] .

Po przeprowadzeniu przez Jozefa Piłsudskiego przewrotu majowego , Korfanty przeszedł do zdecydowanej opozycji przeciw rz?dom sanacji ^[27] .

Zobacz w Wiki?rodłach tekst Odezwy do ludu ?l?skiego

19 wrze?nia 1927 poseł Antoni Langer z PSL ?Wyzwolenie” zwrocił si? do Marszałka Sejmu RP o postawienie Korfantego przed S?dem Marszałkowskim ^[39] . Sprawa Korfantego, ktora zawierała du?o oszczerstw ci??kiego kalibru, była rozpatrywana przed tym trybunałem 19?28 listopada 1927 i zako?czyła si? tylko cz??ciowym uwolnieniem go od zarzucanych mu czynow, co spowodowało, ?e wydał on broszur? pt. Odezwa do ludu ?l?skiego ^[40] , w ktorej odparł wszystkie zarzuty ^[41] . Jesieni? 1927 S?d Marszałkowski Sejmu RP rozpatrywał tak?e spraw? o zniesławienie z oskar?enia Korfantego przeciw Langerowi ^[42] .

Ostatnie lata [ edytuj | edytuj kod ]

Korfanty był atakowany przez oboz rz?dz?cy rownie? w Sejmie ?l?skim . Na przykład 23 czerwca 1930 posłanka sanacyjna Maria Kujawska kilka razy nietaktownie przerwała mu przemowienie, na co zareagował bardzo kurtuazyjnie. Mimo to jej m?? po kilku dniach uderzył go w głow? w kawiarni ogrodowej hotelu Savoy w Katowicach, za co dostał od niego dotkliw? nauczk? ^[43] . Po rozwi?zaniu Sejmu ?l?skiego Korfanty został 26 wrze?nia 1930 aresztowany ^[44] i wraz z posłami Centrolewu osadzony w Twierdzy Brzeskiej , gdzie był maltretowany fizycznie i psychicznie ^[45] , jednak z samego procesu brzeskiego został wył?czony ^[46] . Przyczyn? jego prze?ladowania owcze?ni mu sympatycy upatrywali w tym, ?e stał on na gruncie katolickim ^[47] . Po uwolnieniu powrocił na Gorny ?l?sk , gdzie jednak jako polityczny przeciwnik wojewody Michała Gra?y?skiego był stale zagro?ony nast?pnym aresztowaniem. Zasiadał w Sejmie ?l?skim oraz Senacie RP III kadencji ^[48] . Wiosn? 1935 w obawie przed represjami udał si? na emigracj? do Pragi w Czechosłowacji ^[49] . Tam nie zaprzestał działalno?ci politycznej. W 1936 r. wspołorganizował opozycj? wobec sanacji - Front Morges ^[27] . Rok po?niej został prezesem chadeckiego Stronnictwa Pracy (poł?czenie Chadecji i Narodowej Partii Robotniczej ). Do kraju nie mogł bezpiecznie przyjecha? nawet na pogrzeb swego syna Witolda w 1938, gdy? rz?d premiera Sławoja Składkowskiego odmowił wydania mu listu ?elaznego ^[50] . Po aneksji Czechosłowacji na mocy układu monachijskiego wyjechał przez Niemcy do Francji ^[51] . W kwietniu 1939 po wypowiedzeniu przez III Rzesz? układu o nieagresji i niestosowaniu przemocy, wrocił do Polski, jednak mimo ch?ci walki z Niemcami został aresztowany i osadzony na Pawiaku ^[52] . Mimo protestow opinii publicznej sp?dził tam prawie 3 miesi?ce. W tym czasie stan jego zdrowia ci?gle si? pogarszał. Według niepotwierdzonej, ale i nieobalonej do dzi? hipotezy, przyczyn? tego mogło by? rozmy?lne pomalowanie ?cian w celi farb? z dodatkiem arszeniku ^[53] . Niemal co tydzie? lekarze stawiali nowe diagnozy: uszkodzenie w?troby, zapalenie p?cherzyka ?ołciowego, anemia, nadci?nienie t?tnicze, zapalenie opłucnej. 20 lipca 1939 s?dzia ?ledczy podj?ł decyzj? o zwolnieniu Korfantego ? prawdopodobnie z obawy, by nie zmarł w wi?ziennej celi ^[54] . Zaraz po uwolnieniu został natychmiast przewieziony do szpitala ?w. Jozefa przy ul. Ho?ej.

Przeprowadzona 11 sierpnia operacja nie przyniosła znacz?cej poprawy, a lekarze stwierdzili znacz?ce uszkodzenie w?troby. Z lu?no wypowiedzianej refleksji jednego z chirurgow, ktorzy operowali Korfantego wynika, i? owrzodzenia w?troby przypominały uszkodzenia typowe dla zatrucia arszenikiem (zeznanie płka dra Bolesława Szareckiego Londyn 1940 ^[55] ). Zbigniew Korfanty zeznał pod przysi?g?, ?e dr Szarecki stwierdził, i? choroba w?troby Wojciecha Korfantego przypomina mu dolegliwo??, na jak? zmarł gen. Tadeusz Rozwadowski , dowodca wojsk rz?dowych w czasie zamachu majowego, co do ktorego kr??yły plotki, ?e był otruty ^[53] .

Sze?? dni po operacji, nad ranem 17 sierpnia 1939 roku, Wojciech Korfanty zmarł w szpitalu ?w. Jozefa przy ul. Ho?ej w Warszawie ^[56] . Tu? przed najazdem Niemiec na Polsk? . 20 sierpnia 1939, po mszy w ko?ciele ?wi?tych Apostołow Piotra i Pawła przy udziale biskupa Stanisława Adamskiego i po pogrzebie gromadz?cym ok. 5 tys. ludzi, został pochowany w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach (aleja głowna, B 22) ^{[57] [27]} .

?ycie prywatne [ edytuj | edytuj kod ]

Narzeczon? Wojciecha Korfantego była ekspedientka z bytomskiego domu towarowego braci Barasch, El?bieta Szprotowna . Termin ?lubu wyznaczono na 1 lipca 1903 w ko?ciele pw. ?wi?tej Trojcy ^[58] . Niespodziewanie w przeddzie? proboszcz Reinhold Schirmeisen zwrocił mu ofiar? i uzale?nił udzielenie ?lubu od przeproszenia krytykowanych przez Wojciecha Korfantego proniemieckich ksi??y (m.in. odmawiali Polakom rozgrzeszenia za czytanie propolskiej prasy). Inspiratorem odmowy mogł by? władaj?cy diecezj? wrocławsk? kardynał Georg Kopp . Korfanty odmowił przeprosin, wyjechał z narzeczon? za granic? ? do Krakowa . Tam, po dopełnieniu obowi?zku sze?ciu tygodni zamieszkania w monarchii habsburskiej, udzielono mu ?lubu w ko?ciele pw. ?w. Krzy?a 5 pa?dziernika 1903 przy poparciu kleru krakowskiego ^[59] .

Ze zwi?zku tego urodziło si? czworo dzieci: Witold (ur. 1910, zm. 1938), Zbigniew (ur. 1905, zm. 18 lipca 1970 w Dallas ), Hal?ka Kozłowska (zm. 1990 w Bostonie ) i Maria Ullman (ur. 25 marca 1908 w Katowicach , zm. 6 pa?dziernika 1996 w Nowym Jorku ) ^{[60] [61]} . Korfantowie mieli tak?e pi?cioro wnukow: Teresa i Maria Rupp corki Hal?ki, Wojciech i Feliks Korfanty synowie Zbigniewa i Wojciech Ullmann syn Marii ^[62] . Rodzina opu?ciła Polsk? w 1939 i zamieszkała m.in. w Kanadzie i w Wlk. Brytanii. Maria Ullman przekazała w testamencie wiele pami?tek rodzinnych do Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach ^[61] . ?ona W. Korfantego, El?bieta wrociła do Polski po wojnie w 1945 i zamieszkała w Katowicach u swoich siostr ^[63] . Zmarła 8 stycznia 1966 i została pochowana w grobowcu obok m??a ^[64]   .

W. Korfanty miał braci: Andrzeja (1879?1973) i Jana (ur. 1883, zm. w grudniu 1947) ^[64]   .

Ordery i odznaczenia [ edytuj | edytuj kod ]

• Order Orła Białego ? 1997 (po?miertnie) ^[65]
• Krzy? Walecznych ? czterokrotnie (1922 ^[66] )

Upami?tnienie [ edytuj | edytuj kod ]

• Korfanty (poci?g pancerny) ? III powstanie ?l?skie (1921)
• Korfanty (samochod pancerny)
• Korfantow (miasto na terenie wojewodztwa opolskiego)
• Plac Wojciecha Korfantego w Wodzisławiu ?l?skim , w Miliczu i w Tychach
• Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach , w Gliwicach i w Zabrzu
• Ulice Korfantego w Bełchatowie , Bieruniu , Bydgoszczy , Bytomiu , Cz?stochowie , Gierałtowicach , Gorzowie Wielkopolskim , Jastrz?biu-Zdroju , Jaworze , K?dzierzynie-Ko?lu , Knurowie , Krakowie , Legnicy , Lubli?cu, Mysłowicach , Nysie , Opolu , Piekarach ?l?skich , Poznaniu , Prudniku , Pszczynie , Radlinie , Rybniku , Rudzie ?l?skiej , Siemianowicach ?l?skich , Szczecinie , ?wi?tochłowicach , Tarnowskich Gorach , Kosz?cinie , Toruniu , Warszawie , Wrocławiu , Zbrosławicach , ?orach i Słupsku ^[67] .
• Osiedle Korfantego w ?orach
• Pomnik Wojciecha Korfantego w Warszawie , odsłoni?ty w 2019 ^[68]
• Gorno?l?ska Wy?sza Szkoła Handlowa
• Osiedle Korfantego w Siemianowicach ?l?skich
• Tablica na budynku lecznicy przy ul. Emilii Plater w Warszawie
• Tablica w archikatedrze ?w. Jana w Warszawie
• Pomnik we Wrocławiu przy ul. Orlej
• W 1992 wyemitowano z jego wizerunkiem polsk? monet? kolekcjonersk? o nominale 100 000 zł. Moneta ta została wykonana ze srebra proby 750 w nakładzie 30 000 egzemplarzy, miała ?rednic? 32 mm i wag? 16,5 g, rant gładki ^[69]
• Nagroda im. Wojciecha Korfantego nadawana od 1993 przez Zwi?zek Gorno?l?ski ^[70]
• W pogardzie i chwale. Wojciech Korfanty (fabularyzowany dokument z 2009)
• Mi?dzynarodowy Port Lotniczy w Katowicach ^[71]
• W rozwoju kol?d aktualizowanych wyro?niono okres rozwoju tej odmiany gatunkowej kol?d, okre?lany mianem ?korfantyzmu” w kol?dach aktualizowanych ^[72] .
• Rok 2009 został ustanowiony przez Sejmik Wojewodztwa ?l?skiego Rokiem Korfantego ^[73] .
• W 2018 r. Poczta Polska wydała w nakładzie 180 tys. sztuk nale??cy do serii ?100. rocznica odzyskania przez Polsk? niepodległo?ci” i zaprojektowany przez Marzann? D?browsk? znaczek pocztowy o nominale 2,60 zł upami?tniaj?cy Wojciecha Korfantego ^[74] .
• W 2019 r. Narodowy Bank Polski wydał dwie upami?tniaj?ce Wojciecha Korfantego monety kolekcjonerskie nale??ce do serii ? Stulecie odzyskania przez Polsk? niepodległo?ci ”: srebrn? o nominale 10 złotych oraz złot? o nominale 100 złotych ^[75] .
• W 2020 roku powstał film Stefana Skrzypczaka Korfanty , ukazuj?cy walk? Wojciecha Korfantego o przył?czenie ?l?ska do Polski. W głownej roli wyst?pił Adam Bauman ^[76] .
• Uchwał? Sejmu RP IX kadencji z 22 lipca 2022 zdecydowano o ustanowieniu roku 2023 Rokiem Wojciecha Korfantego ^[77] . Patronowi roku 2023 po?wi?cono wydanie specjalne ? Kroniki Sejmowej ” ^[78] .
• Jest jednym z bohaterow polskiego serialu historycznego Najdłu?sza wojna nowoczesnej Europy w re?yserii Jerzego Sztwiertni . Odtworc? jego roli był Wojciech Alaborski .

Miejsca pami?ci [ edytuj | edytuj kod ]

• 
  Pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach
• 
  Pomnik Wojciecha Korfantego w Siemianowicach ?l?skich
• 
  Pomnik Wojciecha Korfantego w Warszawie
• 
  Tablica pami?tkowa na budynku Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii UWr przy ul. Uniwersyteckiej
• 
  Tablica pami?tkowa w Bytomiu
• 
  Tablica pami?tkowa w Poznaniu
• 
  Tablica pami?tkowa w Pradze
• 
  Pomnik Wojciecha Korfantego w Parku Jordana
• 
  Wojciech Korfanty - popiersie w Archikatedrze ?w.Jana w Warszawie

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• Linia Korfantego
• Portret Wojciecha Korfantego ? rysunek Witkacego
• Bronisław Korfanty ? wnuk Jana Korfantego, brata Wojciecha
• Publikacje Wojciecha Korfantego w serwisie Polona.pl

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Edward E.   Balawajder   Edward E. , My?l katolicko-społeczna i działalno?? , Katowice: Ksi?garnia ?w. Jacka, 2001, ISBN  83-7030-370-6   .
• Grzegorz G.   B?bnik   Grzegorz G. , Sebastian S.   Rosenbaum   Sebastian S. , Mirosław M.   W?cki   Mirosław M. , Wojciech Korfanty , Warszawa: Instytut Pami?ci Narodowej , 2018, ISBN  978-83-8098-475-2   .
• Grzegorz G.   B?bnik   Grzegorz G. , Sebastian S.   Rosenbaum   Sebastian S. , Mirosław M.   W?cki   Mirosław M. , Wojciech Korfanty 1873?1939 , wyd. 2, Warszawa: Instytut Pami?ci Narodowej, 2023, ISBN  978-83-8229-704-1   .
• Joanna J.   Januszewska-Jurkiewicz   Joanna J. , Katarzyna K.   Luksa   Katarzyna K. , Wilnianin na Gornym ?l?sku. Wizyta Jozefa Piłsudskiego w wojewodztwie ?l?skim w 1922 roku , [w:] K. K.   Heska-Kwa?niewicz , J. J.   Januszewska-Jurkiewicz , E. E.   ?urawska (red.), Mi?dzy ?l?skiem a Wile?szczyzn? , Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu ?l?skiego, 2019, s. 97?116   .
• Sigmund S.   Karski   Sigmund S. , Albert (Wojciech Korfanty). Eine Biographie , Dulmen: Laumann, 1990   .
• Wojciech W.   Korfanty   Wojciech W. , ?Gorny ?l?sk to wielka rzecz”. Wyst?pienia na forum Sejmu ?l?skiego I kadencji (1922?1929) , Sebastian S.   Rosenbaum , Mirosław M.   W?cki (red.), Katowice: Instytut Pami?ci Narodowej, 2022   .
• Hal?ka A. H.A.   Kozłowska   Hal?ka A. H.A. , Wspomnienie Hal?ki Rupp-Kozłowskiej o swoim ojcu Wojciechu Korfantym , ??l?sk” (9), 2009, s. 15   .
• Stanisław S.   Krzy?owski   Stanisław S. , Rozmy?lania w czterdziest? rocznic? encykliki ?Rerum novarum”, wydanej 15 maja 1891 r. przez papie?a Leona XIII , Pszczyna 1931   .
• Jan F. J.F.   Lewandowski   Jan F. J.F. , Wojciech Korfanty , Warszawa: Pa?stwowy Instytut Wydawniczy, 2013, ISBN  978-83-06-03351-9   .
• Jadwiga J.   Lipo?ska-Sajdak   Jadwiga J. , Korfanty w anegdocie , Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2009, ISBN  978-83-87727-69-7   .
• Marian M.   Orzechowski   Marian M. , Wojciech Korfanty. Biografia polityczna , Wrocław: Ossolineum, 1975   .
• Henryk H.   Przybylski   Henryk H. , Działalno?? prasowo-wydawnicza Wojciecha Korfantego w latach 1900?1939 , ?Rocznik Historii Czasopi?miennictwa Polskiego”, 6 (2), 1967, s. 160?188   .
• Barbara B.   Szmatloch   Barbara B. , Losy rodziny Wojciecha Korfantego. Ocalili tylko wspomnienia , ??l?sk” (9), 2009, s. 10?14   .
• Andrzej A.   Trojnar   Andrzej A. , Wojciech Korfanty w ?yciu politycznym II Rzeczypospolitej , ??l?skie Miscellanea”, t. 7, Katowice 1994   .
• Maria Wanda M.W.   Wanatowicz   Maria Wanda M.W. , Wojciech Korfanty i Chrze?cija?ska Demokracja wobec mniejszo?ci niemieckiej w wojewodztwie ?l?skim , ?Wieki Stare i Nowe”, 2, 2001, s. 194?226   .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• OPAC Biblioteki Narodowej
• W pogardzie i chwale. Wojciech Korfanty , w re?. Aleksandry Fudala i Macieja Muzyczuka z 2009 r., biograficzny film dokumentalny o Wojciechu Korfantym (film udost?pniony przez tworcow w serwisie TVP VOD)
• Kolekcja po?wi?cona Wojciechowi Korfantemu w bibliotece Polona