Witalian
(
łac.
Vitalianus
, ur. w
Segni
, zm.
27 stycznia
672
roku w
Rzymie
) ?
włoski
duchowny
rzymskokatolicki
, 76.
papie?
w okresie od 30 lipca 657 do 27 stycznia 672 roku.
?wi?ty Ko?cioła katolickiego
.
Jego
pontyfikat
naznaczony był rozwi?zywaniem sporu dotycz?cego
monoteletyzmu
. Za pontyfikatu Witaliana doszło tak?e do oderwania si?
arcybiskupstwa
Rawenny
od władzy papieskiej.
Urodził si? w Segni w okolicach Rzymu; był synem Anastazego
[1]
. Pontyfikat rozpocz?ł po ?mierci papie?a
Eugeniusza I
, 30 lipca 657; zako?czył w dniu ?mierci ? 27 stycznia 672
[2]
.
Natychmiast po wyborze na papie?a podj?ł kroki w celu przywrocenia dobrych stosunkow mi?dzy władzami zwierzchnimi
Ko?cioła zachodniego
(ktorego stał si? głow?) z siedzib? w Rzymie, a
cesarzem bizanty?skim
Konstansem II
i władzami zwierzchnimi (
patriarcha Piotr
), wyra?nie ju? wowczas kształtuj?cego si?
Ko?cioła wschodniego
w
Konstantynopolu
[1]
.
Relacje te były napi?te podczas wcze?niejszych pontyfikatow z powodu odmiennych postaw wobec monoteletyzmu
[1]
. Koresponduj?c z Konstansem podtrzymywał krytyczne stanowisko Rzymu, ale pojednawczo pomijał najbardziej sporne zagadnienia: kwestie
doktrynalne
, postanowienia
synodu latera?skiego z 649
roku oraz fakt odmowy uznania
Marcina I
za prawowitego papie?a i jego
banicj?
. Bezkonfliktowa dyplomacja doprowadziła do uznania przywilejow Ko?cioła rzymskiego przez Konstansa II oraz wł?czenia imienia Witaliana do
dyptychow
patriarchatu konstantynopolita?skiego
[3]
.
Po ?mierci Konstansa II w 668 roku, podczas wojskowej proby osadzenia na tronie
Arme?czyka
Misisiosa
, udzielił poparcia jego synowi i prawowitemu nast?pcy
Konstantynowi IV
[3]
. Długoterminowym skutkiem tego wydarzenia było zwołanie 12 lat po?niej, z inicjatywy Konstantyna IV
soboru konstantynopolita?skiego III
, na ktorym uznano monoteletyzm za
herezj?
[4]
.
1 marca 666 roku Konstans II ogłosił ? niekorzystny dla Rzymu ? dekret nadaj?cy Rawennie, siedzibie
egzarchatu
, status stolicy
autokefalicznej
, niezale?nej od Rzymu, z prawem wyboru własnego biskupa zatwierdzanego tylko przez cesarza oraz konsekrowanego przez trzech własnych
sufraganow
[3]
.
Witalianowi udało si? poprawi? stosunki z
Angli?
, gdzie duchowie?stwo
anglosaskie
i
brytyjskie
podzielone było w kwestii niektorych zwyczajow ko?cielnych. W 664 roku, podczas
synodu w Whitby
poparł zamysły krola
Nortumbrii
Oswy
do wprowadzenia w Anglii rzymskich ? a nie
celtyckich
? praktyk, m.in. daty
Wielkanocy
. 26 marca 668 roku konsekrował mnicha
Teodora z Tarsu
na
arcybiskupa
Canterbury
i wysłał go z misj? zreorganizowania Ko?cioła w Anglii
[3]
.
W Rzymie zmodernizował szkoł? ?piewu (
schola cantorum
) na
Laternie
? wprowadził techniki wzorowane na
bizantyjskich
obrz?dach papieskich
[3]
.
Jego
wspomnienie liturgiczne
obchodzone jest 27 stycznia (dzie? jego wyboru na
Stolic? Piotrow?
)
[3]
Uznani za ?wi?tego
bez formalnej kanonizacji
| ?wi?ci Ko?ciołow
katolickiego i prawosławnego
|
|
---|
?wi?ty tylko
Ko?cioła prawosławnego
|
|
---|
?wi?ci tylko
Ko?cioła katolickiego
|
|
---|
|
---|
Formalnie
kanonizowani i
beatyfikowani
przez Ko?cioł katolicki
|
|
---|
- ↑
Na powy?szej li?cie ka?dy papie? wyniesiony na ołtarze zostaje wpisany według pontyfikatu
- ↑
Kanonizowany bez zatwierdzenia cudu