Wismar

Wismar
Herb	Flaga
Pa?stwo	Niemcy
Kraj zwi?zkowy	Meklemburgia-Pomorze Przednie
Burmistrz	Thomas Beyer
Powierzchnia	41,36 km²
Populacja (31.12.2012) ; ? liczba ludno?ci ; ? g?sto??	; 42 433 ; 1026 os./km²
Nr kierunkowy	03841
Kod pocztowy	23966, 23968, 23970
Tablice rejestracyjne	HWI
	Poło?enie na mapie Meklemburgii-Pomorza Przedniego Wismar
	Poło?enie na mapie Niemiec Wismar
	53°54′N 11°28′E / 53,900000 11,466667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodro?ach
	Strona internetowa

Wismar ? miasto w Niemczech , w kraju zwi?zkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie , siedziba powiatu Nordwestmecklenburg ; port nad Morzem Bałtyckim . Liczba mieszka?cow: 44 tys. (2008).

Stare miasto Wismaru jest wpisane na list? ?wiatowego dziedzictwa UNESCO .

Toponimia [ edytuj | edytuj kod ]

Nazwa miasta, zapisana w najstarszych przekazach w formie Wissemer (1171, 1211), Wyssemaria (1229), in Wismaria (1251), ma pochodzenie połabskie . Utworzona została od imienia Wyszemir w formie dzier?awczej, a wi?c oznacza tyle co ?[grod] Wyszemira” ^[2]. W j?zyku polskim rekonstruowana jest w formie Wyszomierz ^[3].

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwotnie osada słowia?ska . Prawa miejskie ( lubeckie ) Wismar otrzymał około 1229 roku. W latach 1257?1358 był rezydencj? ksi???t meklemburskich . Od 1259 roku zwi?zany paktem z Lubek? i Rostockiem (po?niejsz? Hanz? ). Od roku 1301 pod władz? Meklemburgii .

Podczas wojny trzydziestoletniej w latach 1628?1632 siedziba ?floty wismarskiej” habsburskiej Ligi Katolickiej , ktorej podstaw? była stacjonuj?ca tu od 8 lutego 1629 polska flota wojenna krola Zygmunta III Wazy . 22 stycznia 1632 miasto skapitulowało a cała ?flota wismarska”, w tym flota polska, przej?ta została przez Szwedow .

Od roku 1648 miasto pod panowaniem szwedzkim. Warunkowo zwrocone Meklemburgii w roku 1803 w zamian za 1 258 000 dalerow . Szwecja ostatecznie zrzekła si? praw w roku 1903.

Wspołpraca mi?dzynarodowa [ edytuj | edytuj kod ]

Wismar posiada umowy partnerskie z ^[4]:

Dania : Aalborg od 1963 r.
Francja : Calais od 1971 r. (w roku 1966 natomiast podpisano umow? o przyja?ni)
Szwecja : Kalmar od 2002 r.
Finlandia : Kemi od 1959 r.
Szlezwik-Holsztyn : Lubeka od 1987 r.

Ponadto od roku 1991 Wismar utrzymuje kontakty partnerskie z miastem Halden w Norwegii .

W Wismarze urodził si? Gottlob Frege ? niemiecki matematyk, logik i filozof.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Burgermeister der Hansestadt Wismar [online], www.nordkurier.de [dost?p 2018-04-16] .
↑ Słownik staro?ytno?ci słowia?skich , tom 6 cz. 2, Wrocław 1980, s. 657.
↑ ks. Stanisław Kozierowski: Atlas nazw geograficznych Słowia?szczyzny Zachodniej . T. Zeszyt IIA. Pozna?: 1937.
↑ Wspołpraca zagraniczna . wismar.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. .

[1] Burgermeister der Hansestadt Wismar [online], www.nordkurier.de [dost?p 2018-04-16] .

[2] Słownik staro?ytno?ci słowia?skich , tom 6 cz. 2, Wrocław 1980, s. 657.

[3] s. Stanisław Kozierowski: Atlas nazw geograficznych Słowia?szczyzny Zachodniej . T. Zeszyt IIA. Pozna?: 1937.

[4] Wspołpraca zagraniczna . wismar.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. .

[przyw-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f miasto-przywodca rejonu lub okr?gu

[wazne-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t miasto odegrało powa?n? rol? w Hanzie

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

[B]

Miasta	Grevesmuhlen Wismar
Gminy ( Amtsfreie Gemeinde )	Poel
Zwi?zki Gmin ( Amt )	Dorf Mecklenburg-Bad Kleinen Gadebusch Grevesmuhlen-Land Klutzer Winkel Lutzow-Lubstorf Neuburg Neukloster-Warin Rehna Schonberger Land

Region nadre?ski ( Ren ? Moza )	Dinant Duisburg Dusseldorf Emmerich Grieth KOLONIA ^[A] Neuss Nijmegen Roermond Tiel Venlo Wessel Zaltbommel
Region IJssel i Zuiderzee	Arnhem DEVENTER ^[B] Doesborg Elburg Harderwijk Hasselt Hattem KAMPEN ^[B] Ommen Stavoren Zutphen Zwolle
Wybrze?e Morza Połnocnego	Groningen BREMA ^[B] Stade Buxtehude HAMBURG ^[B]
Mi?dzy Renem i Wezer? ( Westfalia )	Ahlen Allendorf Altena Arnsberg Attendorn Beckum Belecke Bielefeld Blankenstein (Hattingen) Bocholt Bochum Bodefeld Borgentreich Borken Brakel Breckerfeld Brilon Coesfeld Dorsten DORTMUND ^[A] Drolshagen Dulmen Essen Eversberg Freienohl Furstenau Geseke Grevenstein Hachen Hagen Haltern Hamm Hattingen Herford Hirschberg Horde Husten Iburg Iserlohn Kallenhardt Kamen Langscheid Lemgo Ludenscheid Lunen Melle Menden Minden MUNSTER ^[B] Neheim Neuenrade Neustadt Nieheim Oldenzaal Olpe OSNABRUCK ^[B] Paderborn Peckelsheim Plettenberg Quakenbruck Ratingen Recklinghausen Rheine Ruthen Schwerte SOEST ^[B] Solingen Sundern Telgte Unna Vorden Vreden Warburg Warendorf Warstein Wattenscheid Werl Werne Westhofen Wetter Wiedenbruck
Mi?dzy Wezer? i Łab? ( Dolna Saksonia )	Alfeld Aschersleben Bockenem BRUNSZWIK ^[A] Einbeck Gardelegen GOSLAR ^[B] Gronau Halberstadt Hameln Hanower Helmstedt HILDESHEIM ^[B] LUNEBURG ^[B] MAGDEBURG ^[B] Osterburg Quedlinburg Salzwedel Seehausen Stendal Tangermunde Ulzen Werben
Niemcy ?rodkowe (na południe do Harzu mi?dzy gorn? Wezer? i Soław? )	Duderstadt Erfurt Getynga Halle Merseburg Muhlhausen Naumburg Nordhausen Northeim Osterode Uslar
Brandenburgia	Berlin Brandenburg Frankfurt nad Odr? Havelberg Colln Kyritz Perleberg Pritzwalk
Południowe wybrze?e Bałtyku w granicach cesarstwa	Kilonia LUBEKA ^[A] WISMAR ^[B] ROSTOCK ^[B] STRALSUND ^[B] Greifswald Demmin Gutzkow Szczecin Białogard Darłowo Goleniow Gryfice Kamie? Kołobrzeg Koszalin Sławno Słupsk Stargard Trzebiatow Wolin
Prusy , Polska	Braniewo Chełmno GDA?SK ^[A] Elbl?g KROLEWIEC ^[B] TORU? ^[B] Wrocław Krakow
Inflanty	DORPAT ^[B] Goldingen Kokenhusen Lemsal Parnawa REWEL ^[B] Roop RYGA ^[B] Valmiera Viljandi Wenden Windawa
Szwecja	Kalmar Nykoping SZTOKHOLM ^[B] VISBY ^[A]