William Thomas Denison
(ur.
3 maja
1804
w
Londynie
, zm.
19 stycznia
1871
w East Sheen, dzi? cz???
Londynu
) ?
brytyjski
wojskowy,
in?ynier
i administrator kolonialny, gubernator
Ziemi Van Diemena
(1847?1855),
Nowej Południowej Walii
(1855?1861) i
Madrasu
(1861?1866). Przez dwa miesi?ce był te? p.o.
wicekrola Indii
(1863?1864).
Wykształcenie i słu?ba wojskowa
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Był absolwentem elitarnej szkoły ?redniej
Eton College
, a tak?e studiow na
Royal Military College w Sandhurst
. W 1826 został ?ołnierzem słu?by czynnej, słu??cym w
wojskach in?ynieryjnych
. Znaczn? cz??? swojej kariery wojskowej sp?dził w
Kanadzie
, gdzie był jednym z in?ynierow wojskowych zaanga?owanych w budow?
kanału Rideau
. W po?niejszym okresie zajmował si? pracami zwi?zanymi z technicznym utrzymaniem portow wojennych i innych instalacji wojskowych zarowno w Anglii, jak i na
Bermudach
.
W 1846 otrzymał propozycj? obj?cia stanowiska gubernatora Ziemi van Diemena, jednej z kolonii australijskich, znajduj?cej si? na wyspie zwanej dzi?
Tasmani?
. Oficjalnie obj?ł tam rz?dy 25 stycznia 1847 roku. Jego kadencja upłyn?ła pod znakiem niezwykle napi?tych stosunkow z miejscowymi elitami politycznymi i s?dziowskimi, ktore probowały ogranicza? jego swobod? podejmowania decyzji, zwłaszcza w sprawach podatkowych. Dodatkowo wizerunek gubernatora pogorszył jego raport na temat Ziemi van Diemena, przesłany na r?ce ministra ds. kolonii w Londynie. Denison formułował tam bardzo nieprzychylne opinie na temat tasma?skich kolonistow, jednak był przekonany, ?e raport przeznaczony jest wył?cznie do wewn?trznego obiegu rz?dowego, tymczasem trafił te? do parlamentu, gdzie wbrew intencjom gubernatora został opublikowany. Gubernator zyskał jednak pewn? sympati? miejscowych mieszka?cow w drugiej cz??ci swojej kadencji, kiedy nie bez oporow, lecz ostatecznie bardzo sprawnie, wzi?ł udział w procesie zwi?kszania autonomii kolonii, dzi?ki ktoremu pozycja ustrojowa gubernatora została znacznie ograniczona na rzecz wybieralnej miejscowej legislatury.
W 1855 otrzymał stanowisko
gubernatora Nowej Południowej Walii
, a tak?e przyznany po raz pierwszy tytuł
gubernatora generalnego Australii
, ktory miał jednak?e znaczenie głownie honorowe, bowiem ka?da z kolonii australijskich była zupełnie niezale?na administracyjnie i podlegała tylko Londynowi. Podobnie jak na Tasmanii, w Nowej Południowej Walii przyszło mu urz?dowa? w okresie istotnych reform ustrojowych, za spraw? ktorych rola gubernatora zmniejszyła si?, wzrosło za? znaczenie parlamentu i odpowiedzialnego przed nim rz?du autonomicznego. Za jego kadencji nast?piło tak?e wydzielenie połnocnej cz??ci Nowej Południowej Walii i utworzenie tam nowej kolonii pod nazw?
Queensland
, przy czym w wyniku prowadzonych przez Denisona negocjacji z Londynem, granica została przesuni?ta na połnoc wzgl?dem pierwotnych planow, dzi?ki czemu zmniejszył si? nieco obszar terytorium utraconego przez Now? Południow? Wali?. Zlikwidował rownie? koloni? karn? na wyspie
Norfolk
, przez wiele wcze?niejszych dekad słu??c? do izolacji najbardziej zatwardziałych przest?pcow. Otworzył rownie? pierwsz? w Nowej Południowej Walii
lini? kolejow?
.
W 1861 został przeniesiony do
Indii Brytyjskich
, gdzie otrzymał jeden z najbardziej presti?owych urz?dow kolonialnych w tej cz??ci imperium brytyjskiego, a mianowicie stanowisko gubernatora Madrasu. W czasie swojej pi?cioletniej kadencji skupił si? na projektach infrastrukturalnych, w czym bardzo pomocne okazało si? jego wykształcenie in?ynierskie, zwłaszcza na budowie sieci
irygacyjnych
. Na przełomie lat 1863 i 1864 był przez dwa miesi?ce tymczasowym
wicekrolem Indii
w okresie mi?dzy ?mierci?
lorda Elgina
a przybiciem nowego wicekrola, ktorym został
John Lawrence
. Pierwotnie p.o. wicekrola był
Robert Napier
, lecz wkrotce zast?pił go Denison.
W 1866 powrocił do Anglii, gdzie w ci?gu kolejnych czterech lat spisał swoje wspomnienia, wydane w 1870 w dwoch tomach pod tytułem
Varieties of Vice-Regal Life
(
Rozmaito?ci z ?ycia wicekrola
). W 1871 zmarł w miasteczku East Sheen, dzi? stanowi?cym cz??? Londynu. Miał 66 lat.
Odznaczenia i upami?tnienie
[
edytuj
|
edytuj kod
]
W 1846, tu? przed swoim wyjazdem na Ziemi? van Diemena, otrzymał tytuł szlachecki
Sir
. W 1856 został uhonorowany
Krzy?em Komandorskim Orderu Ła?ni
. Jego imi? nosz? obecnie dwa okr?gi wyborcze: do parlamentu federalnego Australii oraz do parlamentu stanowego Tasmanii.
Od 1838 a? do swojej ?mierci był ?onaty z Caroline Hornby, z ktor? dochował si? dziesi?ciorga dzieci.
| Gubernatorzy kolonii brytyjskiej
|
|
|---|
| Gubernatorzy stanu Australii
|
|
|---|