Wiktoria
(
ang.
Victoria
, VIC) ? jeden ze
stanow
Australii
, poło?ony w południowo-wschodniej cz??ci kontynentu australijskiego. Odznacza si? najwi?ksz? w kraju g?sto?ci? zaludnienia.
Wiktoria poło?ona jest w południowo-wschodniej cz??ci
Australii
. Połnocna granica stanu przebiega wzdłu? południowego brzegu rzeki
Murray
, jednak sama rzeka nale?y ju? do stanu
Nowa Południowa Walia
. Od zachodu s?siaduje ze stanem
Australia Południowa
, natomiast południow? i wschodni? granic? stanu stanowi linia brzegowa.
Wi?kszo?? ludno?ci skupiona jest na wybrze?u w południowej cz??ci stanu. Wschodnia cz??? stanu ma ukształtowanie
wy?ynne
, stanowi?c cz??? pasma
Wielkich Gor Wododziałowych
i ich pogorza. Na połnocy i zachodzie stanu dominuj? słabo zaludnione
rowniny
. Na terenie stanu znajduje si? te? formacja skalna
Dwunastu Apostołow
.
Wiktoria jest ? jak na warunki australijskie ? stanem stosunkowo chłodnym i deszczowym, zwłaszcza w swojej wschodniej, gorzystej cz??ci. Podobnie jak w całej Australii, najcieplejszymi miesi?cami s? stycze? i luty, a najchłodniejszymi czerwiec i lipiec. ?rednia maksymalna temperatura stycznia w Melbourne to +25,8 °C, a lipca +13,4 °C. Roczna suma opadow w tym mie?cie wynosi ?rednio 1216 mm. Znacznie cieplejszy i bardziej suchy klimat wyst?puje w połnocno-zachodniej cz??ci stanu, gdzie na cz??ci terenu wyst?puje
połpustynia
.
Najwi?kszym miastem jest
Melbourne
, licz?ce ok. 4,64 mln mieszka?cow (2014)
[
potrzebny przypis
]
, co stanowi prawie 80% ludno?ci stanu. Nale?y pami?ta?, ?e cho? Melbourne niew?tpliwie stanowi jedno miasto w sensie funkcjonalnym i geograficznym, administracyjnie jest
aglomeracj?
zło?on? z 31 niezale?nych samorz?dow lokalnych, z ktorych wi?kszo?? posiada odr?bne
prawa miejskie
. Inne wa?niejsze miasta, licz?ce w
2010
powy?ej 20 tys. mieszka?cow
[1]
, to:
Stan dzieli si? na 79 obszarow samorz?du lokalnego (
Local Government Areas
, LGAs). Cho? jednostki te u?ywaj? ro?nych nazw (miasto, gmina, hrabstwo), wszystkie sytuuj? na tym samym szczeblu samorz?du ? prawo stanowe przewiduje tylko jeden szczebel ? i maj? identyczne kompetencje. A? 31 spo?rod nich zalicza si? do aglomeracji
Melbourne
.
Loch Ard Gorge w Parku Narodowym Port Campbell
Pocz?tkowo terytorium Wiktorii wchodziło w skład kolonii
Nowa Południowa Walia
. W
1835
John Batman
zało?ył miasto Melbourne. W
1851
odkryto
złoto
w rejonie
Ballarat
oraz
Bendigo
. Gor?czka złota spowodowała gwałtowny wzrost liczby mieszka?cow i doprowadziła do uniezale?nienia si? od Nowej Południowej Walii. W
1901
Wiktoria jako niepodległy stan przyst?piła do
Zwi?zku Australijskiego
. Melbourne zostało tymczasow? stolic? do czasu wybudowania
Canberry
.
Z tym tematem zwi?zana jest kategoria:
Polityka stanu Wiktoria
.
Od roku 1901 Wiktoria jest jednym z sze?ciu stanow tworz?cych Zwi?zek Australijski. Posiada kompetencje we wszystkich dziedzinach poza tymi, ktore konstytucja federalna zastrzega dla Zwi?zku. Zachowała te? własn? konstytucj?, pochodz?c? jeszcze z czasow kolonialnych.
Władz? ustawodawcz? na szczeblu stanowym sprawuje dwuizbowy
parlament
, zło?ony z 88-osobowego
Zgromadzenia Ustawodawczego
, wybieranego z zastosowaniem
ordynacji preferencyjnej
oraz z 40-osobowej
Rady Ustawodawczej
, gdzie przy wyborach stosuje si?
ordynacj? proporcjonaln?
. Na czele władzy wykonawczej stoi formalnie
gubernator
, b?d?cy osobistym przedstawicielem
krolowej Australii
. Faktycznie egzekutyw? kieruje
premier
, ktorym niemal automatycznie zostaje lider partii lub koalicji maj?cej wi?kszo?? w izbie ni?szej parlamentu stanowego.
Według ostatniego spisu powszechnego, przeprowadzonego w 2006 roku, Wiktoria liczy 4,93 mln mieszka?cow, co daje jej pozycj? drugiego najludniejszego stanu Australii, po
Nowej Południowej Walii
. Ludno??
aboryge?ska
stanowi 0,6% populacji. Kobiety stanowi? 50,9% mieszka?cow, za? ?redni wiek wynosi 37 lat. Australijskie obywatelstwo posiada 86,3% mieszka?cow stanu, przy czym tylko 69,6% mieszka?cow urodziło si? w Australii. Głowne kraje pochodzenia imigrantow to
Wielka Brytania
(3,3% ludno?ci stanu),
Włochy
(1,7%),
Nowa Zelandia
(1,3%),
Wietnam
(1,2%) i
Chi?ska Republika Ludowa
(1,1%). 74,4% mieszka?cow deklaruje, ?e mowi w domach tylko po
angielsku
. Głowne j?zyki mniejszo?ciowe to
j?zyk włoski
(u?ywany na co dzie? przez 2,7% mieszka?cow),
j?zyk grecki
(2,4%),
j?zyk wietnamski
(1,5%),
j?zyk kanto?ski
(1,4%) i
j?zyk mandary?ski
(1,3%). Zdecydowanie najliczniejsz? grup? wyznaniow? s? katolicy, za ktorych uwa?a si? 27,5% mieszka?cow. 13,6% deklaruje przynale?no?? do
Ko?cioła Anglika?skiego Australii
, za? 20,4% uznaje si? za osoby bezwyznaniowe
[2]
.
Gospodarka opiera si? na wydobyciu
złota
,
w?gla brunatnego
,
gazu ziemnego
,
ropy
oraz
soli kamiennej
[3]
.
W stanie rozwin?ł si? przemysł spo?ywczy, ?rodkow transportu, maszynowy, metalowy, papierniczy, poligraficzny, rafineryjny, chemiczny, włokienniczy, odzie?owy, elektroniczny oraz hutniczy
[3]
.
W stanie Wiktoria uprawia si? pszenic?, owies, j?czmie?, kukurydz?, ziemniaki, tyto?, chmiel, ro?liny pastewne, drzewa owocowe, winoro?l oraz hoduje si? owce, bydło, konie
[3]
.
W pobli?u stolicy stanu, Melbourne, znajduje si? ogrod zoologiczny Healesville, w ktorym mieszkaj? takie australijskie zwierz?ta, jak kangury, koala, emu i ro?ne gatunki ptakow. Innym znanym rezerwatem w okolicach Melbourne jest rezerwat na wyspie
Phillip Island
, zamieszkany przez pingwiny. Wschodnia cz??? Wiktorii to urodzajna kraina le?no-rolnicza
Gippsland
. Tu rownie? znajduje si? kilka rezerwatow, z ktorych najbardziej znany to park narodowy
Wilsons Promontory
. W stanie tym znajduj? si? miasta takie jak
Bendigo
i
Ballarat
, ktore zyskały sław? dzi?ki gor?czce złota w XIX w.
| Europa
|
|
|---|
| Afryka
|
|
|---|
| Ameryka Połnocna
| |
|---|
| Ameryka Łaci?ska i Karaiby
|
|
|---|
| Antarktyda i Ocean Atlantycki
|
|
|---|
| Azja
|
|
|---|
| Ocean Indyjski
|
|
|---|
| Australia i Oceania
| |
|---|
