Walki o Wyspy Aleuckie

II wojna ?wiatowa , wojna na Pacyfiku
Ameryka?scy ?ołnierze podczas bitwy o Attu w maju 1943 roku
Czas	3 czerwca 1942 ? 15 sierpnia 1943
Miejsce	Aleuty , Alaska
Terytorium	Stany Zjednoczone
Przyczyna	ekspansjonizm japo?ski
Wynik	zwyci?stwo aliantow
Strony konfliktu
Stany Zjednoczone   Kanada   Japonia
Dowodcy
Thomas Kinkaid Francis W. Rockwell Albert E. Brown Archibald V. Arnold Simon Bolivar Buckner Jr. George Pearkes Harry W. Foster Boshir? Hosogaya Kakuji Kakuta Monzo Akiyama Yasuyo Yamasaki  †
Siły
300 000 ?ołnierzy 8030 ?ołnierzy
Straty
1481 zabitych, 640 zaginionych, 3416 rannych, 8 pojmanych, 3 niszczyciele, 1 okr?t podwodny, ok. 600 samolotow 4350 zabitych, 28 pojmanych, 3 niszczyciele, 6 okr?tow podwodnych, 200 samolotow
Poło?enie na mapie Alaski miejsce bitwy
Poło?enie na mapie Ameryki Połnocnej miejsce bitwy
52°49′57″N   173°04′21″E / 52,832500   173,072500
Multimedia w Wikimedia Commons

Walki o Wyspy Aleuckie ? walki trwaj?ce od 3 czerwca 1942 do 15 sierpnia 1943 roku na Wyspach Aleuckich pomi?dzy wojskami ameryka?skimi i kanadyjskimi a japo?skimi . W czerwcu 1942 roku siły japo?skie wyl?dowały na wyspach Attu i Kiska poło?onych w archipelagu Aleutow w celu odwrocenia uwagi od zaj?cia Midway . Małe oddziały japo?skie okupowały te wyspy, jednak dalekie poło?enie wysp, a tak?e trudno?ci pogodowe i terenowe oznaczały, ?e zebranie odpowiednio du?ej alianckiej grupy uderzeniowej, ktore mogłaby odbi? te wyspy, zaj?ło prawie rok. Ostatecznie, po prawie jednym roku przygotowa?, wojska ameryka?skie i kanadyjskie odbiły wyspy latem 1943 roku.

Atak japo?ski i zaj?cie wysp Attu i Kiska [ edytuj | edytuj kod ]

W dniach 3?4 czerwca 1942 roku japo?skie samoloty z lotniskowcow ?Ry?j?” i ? Jun'y? ” zaatakowały port w Dutch Harbor na Wyspach Aleuckich. 6 czerwca 1942 roku Japonia wysadziła desant na wyspach Kiska, Attu i kilku mniejszych. Pierwotnym celem tego desantu miało by? odwrocenie uwagi od proby zaj?cia Midway . Dzi?ki jednak działalno?ci Josepha Rocheforta i kierowanej przez niego komorki wywiadu elektronicznego HYPO na Hawajach, Amerykanie byli przygotowani do obrony. Utworzono grup? połnocnego Pacyfiku (Task Force 8) pod dowodztwem kontradm. Roberta A. Theobalda . W skład tego zespołu wchodziły: 2 ci??kie kr??owniki ? USS ?Indianapolis” i ?Louisville” , 3 lekkie kr??owniki ? ?Nashville” , ?St. Louis” i ?Honolulu” , 13 niszczycieli, 6 okr?tow podwodnych oraz liczne jednostki pomocnicze. Wzmocniono rownie? lotnictwo na wyspach ^[1] .

W nast?pnych kilku tygodniach Amerykanie n?kali siły japo?skie, zatopili niszczyciele ?Nenohi” i ?Arare” . W ci?gu lata Amerykanie wybudowali siln? baz? lotnicz? na Wyspach Andrejanowa , uzyskuj?c przewag? nad przeciwnikiem. Usadowienie si? Japo?czykow na Aleutach uniemo?liwiło Amerykanom wykorzystanie tych wysp jako bazy do ofensywy lotniczej przeciw wyspom japo?skim ^[1] .

Odpowied? aliantow [ edytuj | edytuj kod ]

Amerykanie pod naciskiem opinii publicznej postanowili odbi? zaj?te przez wroga wyspy. Przygotowywali si? do tego od pocz?tku 1943 roku. Pozycje japo?skie na obu wyspach były bombardowane z powietrza i ostrzeliwane przez okr?ty US Navy . Amerykanie wyl?dowali 12 stycznia na niezaj?tej Amczitce ^[2] , na ktorej zbudowali siln? baz? ^[1] . Japo?czycy przez 11 miesi?cy przebywania na wyspach umocnili je ? w maju 1943 roku na Attu znajdowało si? 2630 ?ołnierzy japo?skich, a na Kisce 5400 ^[2] .

Wyspy Komandorskie [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Bitwa koło Wysp Komandorskich .

Zespoł morski United States Navy składaj?cy si? z kr??ownikow oraz niszczycieli pod dowodztwem kontradm. Charlesa McMorrisa został wyznaczony do przechwycenia japo?skiego konwoju z zaopatrzeniem. Zespoł stoczył walk? z japo?sk? flot?, znan? jako bitwa koło Wysp Komandorskich w marcu 1943 roku. Od tej bitwy Japo?czycy wstrzymali wszelkie proby dostarczenia zaopatrzenia dla garnizonow na Aleutach za pomoc? okr?tow nawodnych i jedynie okr?ty podwodne dostarczały zaopatrzenie dla japo?skich wojsk na Wyspach Aleuckich. Straty ameryka?skie wyniosły zaledwie jeden uszkodzony kr??ownik oraz dwa uszkodzone niszczyciele i 7 zabitych. Japo?skie straty wyniosły za? dwa uszkodzone kr??owniki oraz 14 zabitych i 26 rannych.

Odbicie Attu i Kiska [ edytuj | edytuj kod ]

11 maja 1943 roku rozpocz?ł si? desant na Attu . Wyl?dowało tam 10 000 ?ołnierzy ameryka?skich. Walki na wyspie były bardzo zaci?te, o czym mo?e ?wiadczy? to, ?e poddało si? jedynie 28 ?ołnierzy z japo?skiego garnizonu. Du?e straty obie strony ponosiły tak?e poza obszarem walk, a było to spowodowane klimatem arktycznym oraz niesprzyjaj?cymi warunkami terenowymi. Do udziału w operacji zaj?cia Aleutow procz okr?tow desantowych wyznaczono lotniskowiec eskortowy USS ?Nassau” , 3 pancerniki ( USS ?Pennsylvania” , ?Idaho” oraz ?Nevada” ), 7 kr??ownikow, 18 niszczycieli i 11 okr?tow podwodnych oraz wiele mniejszych jednostek ^[2] .

Do 30 maja Amerykanie przej?li pełn? kontrol? nad Attu i rozpocz?li przygotowania do opanowania wyspy Kiska . Nale?y zwroci? uwag?, ?e Attu, zdobyta jako pierwsza, jest poło?ona dalej na zachod od kontynentu ameryka?skiego ni? Kiska. Zajmuj?c j?, Amerykanie odizolowali garnizon japo?ski na Kisce od strefy opanowanej przez Japo?czykow. W lipcu i sierpniu ameryka?skie okr?ty ostrzeliwały wysp? i dowodztwo japo?skie postanowiło ewakuowa? stamt?d swoich ?ołnierzy. Do tego celu u?yto okr?tow podwodnych, jednak nie były one w stanie dokona? ewakuacji w szybkim tempie ze wzgl?du na brak miejsca. Poza tym poniosły one du?e straty, gdy? na 13 bior?cych udział w tej operacji 2 zostały zatopione, 2 zagin?ły, a 3 odniosły uszkodzenia od skalistego dna wokoł Kiski. Japo?czycy postanowili pozostałych ?ołnierzy ewakuowa? okr?tami nawodnymi. Dokonały tego 2 kr??owniki i 6 niszczycieli. Korzystaj?c z osłony mgły , niezauwa?one przez okr?ty ameryka?skie patroluj?ce ten akwen, ewakuowały pozostałych ?ołnierzy ^[3] .

15 sierpnia 1943 roku 34 426 alianckich ?ołnierzy wyl?dowało na Kisce . ?ołnierze wojsk inwazyjnych nale?eli do ameryka?skiej 7 Dywizji Piechoty , ale w?rod nich znajdowało si? tak?e 5300 kanadyjskich ?ołnierzy, ktorzy nale?eli do 13 Kanadyjskiej Brygady Piechoty z 6 Dywizji Piechoty . Wojska inwazyjne nie zastały jednak tam wojsk wroga. Dowodztwo ameryka?skie nie wiedziało, ?e ponad dwa tygodnie wcze?niej ostatni ?ołnierze wroga opu?cili wysp? ^[4] .

Podsumowanie [ edytuj | edytuj kod ]

Zaj?cie Wysp Aleuckich przez Amerykanow utwierdziło Japo?czykow w przekonaniu, ?e nast?pnym etapem b?dzie desant na Kuryle , dlatego utrzymywano tam silny garnizon, licz?cy 41 000 ?ołnierzy oraz około 500 samolotow ^[4] .

Straty obu stron w czasie kampanii na Aleutach były du?e. Japo?czycy stracili 3 niszczyciele, 6 okr?tow podwodnych oraz transportowce i mniejsze jednostki. Stracili te? ponad 200 samolotow, z tej liczby cz??? w wyniku awarii. W tym samym czasie Amerykanie zdobyli prawie nieuszkodzony samolot my?liwski A6M Zero . Umo?liwiło to Amerykanom poznanie konstrukcji tego my?liwca i poprawienie taktyk alianckich my?liwcow w po?niejszym okresie wojny. Ubytki Amerykanow wyniosły zatopione 3 niszczyciele i okr?t podwodny oraz ok. 600 samolotow, z tego jednak tylko ok. 100 w walce. Pozostałe straty w lotnictwie były wynikiem panuj?cego klimatu polarnego oraz fatalnych warunkow atmosferycznych. W operacji odbicia wysp Attu i Kiska uczestniczyło w sumie ponad 300 000 ?ołnierzy ameryka?skich ^[4] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Encyklopedia II wojny ?wiatowej nr 15: Borneo i Jawa 1942. Bitwa na Morzu Koralowym ? Midway . Oxford Educational sp. z o.o., 2007. ISBN  978-83-7425-795-4 . brak strony w ksi??ce
• Encyklopedia II wojny ?wiatowej nr 30: Koniec wojny morskiej na Pacyfiku. Guadalcanal ? Aleuty . Oxford Educational sp. z o.o., 2007. ISBN  978-83-252-0005-3 . brak strony w ksi??ce