Władysław Kucharski
(ur.
23 wrze?nia
1884
w
Krakowie
, zm.
27 grudnia
1964
tam?e) ? polski in?ynier, ekonomista, działacz polityczny, przemysłowiec, poseł na
Sejm I kadencji
w
II RP
.
Urodził si? w rodzinie robotniczej. Był synem Jana i Marii z Podsiadłowskich
[1]
. Po ?mierci ojca rodzina przeniosła si? do Krakowa. Tam Władysław uko?czył gimnazjum oraz w 1903 roku zdał matur? w
Wy?szej Szkole Realnej
[2]
[1]
. Nast?pnie odbył studia na Wydziale In?ynierii
Politechniki Lwowskiej
. W czasie studiow wst?pił do
Zwi?zku Młodzie?y Polskiej Zet
. Studia uko?czył z tytułem in?yniera. Podj?ł prac? w obserwatorium astronomicznym Politechniki Lwowskiej
[1]
. Nast?pnie w 1910 r. wrocił do Krakowa, gdzie zało?ył firm? Pierwsza Galicyjska Fabryka Papy Dachowej, Płyt Izolacyjnych i Asfaltu. Ponadto był wspołwła?cicielem zakładu Fabryka Siatek, Mebli, Konstrukcji ?elaznych i Wyrobow Ornamentalnych Kutych
[1]
.
W czasie
I wojny ?wiatowej
był członkiem
Komitetu Ksi???co-Biskupiego
w Krakowie, a od 1917 r. zasilił szeregi Wydziału Wykonawczego. Kucharski zajmował si? koordynacj? produkcji oraz dystrybucji odzie?y
[1]
. Za zaanga?owanie został przez
bp. Adama S. Sapieh?
awansowany na zast?pc? kierownika Wydziału Aprowizacji Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie (4.11.1918 r.)
[1]
. Po przekształceniu w
Komisj? Rz?dz?c? dla Galicji, ?l?ska Cieszy?skiego, Spisz? i Orawy
przej?ł kierownictwo sprawami aprowizacji
[1]
. Został tak?e członkiem Rady Nadzorczej
Ziemskiego Banku Kredytowego
we
Lwowie
i Syndykatu Koszykarskiego SA w Krakowie
[1]
. Wst?pił do
Ligi Narodowej
.
Po odzyskaniu niepodległo?ci, w styczniu 1919 wst?pił do
Zwi?zku Ludowo-Narodowego
, zostaj?c członkiem Komitetu Politycznego
[1]
. W marcu 1919, na zaproszenie
Romana Dmowskiego
, udał si? do
Pary?a
na obrady
konferencji pokojowej.
Dzi?ki por?czeniu przywodcy endecji, został podsekretarzem stanu w
Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej
, kierowanego wowczas przez
Władysława Seyd?
. Po jego rezygnacji, Kucharski został nowym ministrem w
rz?dzie Leopolda Skulskiego
, a w
gabinecie Władysława Grabskiego
pełnił obowi?zki
[1]
. Kolejno w został mianowany ministrem w
rz?dzie Wincentego Witosa
, lecz w wyniku sporow koalicyjnych, 23 sierpnia 1921 r. podał si? do dymisji
[1]
.
W mi?dzy czasie kontynuował działalno?? biznesow?. Kucharski stał si? jednym z udziałowcow nowo powstałej społki J. Gorecki, W. Kucharski i Społka Fabryka Wyrobow Metalowych SA, ktora zajmowała si? m.in. produkcj? wyrobow drucianych. W 1923 r. został wła?cicielem wi?kszo?ciowym i przekształcił firm? wprowadzaj?c j? na giełd? pod nazw?
Społka Akcyjna W. Kucharski. Fabryka Drutu i Wyrobow Drucianych w Krakowie
[1]
.
W
wyborach parlamentarnych w 1922 r.
z listy
Chrze?cija?skiego Zwi?zku Jedno?ci Narodowej
., wybrano go na członka parlamentu. Jako poseł został wiceprzewodnicz?cym klubu parlamentarnego
Zwi?zku Ludowo-Narodowego
oraz zasiadał w komisji przemysłowo-handlowej
[1]
. W nowo powołanym
rz?dzie Wincentego Witosa
(tzw. rz?d
Chjenopiasta
), Kucharski został mianowany ministrem przemysłu i handlu. Jako szef resortu starał si? pozyska? po?yczki zza granicy na rozwoj przemysłu. Kucharski podpisał niekorzystn? dla skarbu pa?stwa umow? przekazuj?c? kapitałowi francuskiemu (grupa kapitałowa
Marcela Boussaca
) odbudowane przez pa?stwo po
zniszczeniach wojennych
Zakłady ?yrardowskie za ułamek warto?ci. Nakłady inwestycyjne pa?stwa dokonane w latach 1919?1921 nie zostały zwaloryzowane pomimo
hiperinflacji
marki polskiej
w czasie negocjacji i zawierania transakcji w 1923. Straty Skarbu wyniosły ponad 2,5 mln
frankow szwajcarskich
? 99% nakładow poniesionych na odbudow? Zakładow
[3]
. Od 1 wrze?nia do 15 grudnia 1923 był tak?e ministrem skarbu, po ust?pieniu ze stanowiska
Władysława Grabskiego
, na okres jego urz?dowania przypada
hiperinflacja
marki polskiej
. Nowy szef resortu chciał j? zwalcza? poprzez zrownowa?enie bud?etu pa?stwa, czy przeprowadzenia reformy walutowej, finansowej przez kredyty zagraniczne
[1]
. Wobec braku mo?liwo?ci ich uzyskania w pa?dzierniku 1923 wysun?ł projekt zrownowa?enia bud?etu przez specjalny jednorazowy podatek maj?tkowy (zrealizowany po?niej przez
Władysława Grabskiego
). W praktyce nie podj?ł ?adnych działa? dla zdławienia hiperinflacji.
Po upadku rz?du Witosa i sformowaniu
gabinetu Władysława Grabskiego
został w 1924 obarczony publicznie win? za
transakcj? ?yrardowsk?
, w ktorej straty skarbu pa?stwa oceniono na minimum 500 tysi?cy owczesnych dolarow. W zwi?zku z afer? ?yrardowsk? w grudniu 1924
Polska Partia Socjalistyczna
zło?yła wniosek o postawienie Władysława Kucharskiego przed
Trybunałem Stanu
. Wniosek nie uzyskał wymaganej wi?kszo?ci (zabrakło kilku głosow). Z braku dowodow przest?pstwa i wykorzystuj?c przysługuj?cy mu immunitet parlamentarny Kucharski nie poniosł odpowiedzialno?ci karnej. Był to jeden z najpowa?niejszych skandali ? afer gospodarczych okresu przed
przewrotem majowym
. Kucharski przeszedł do działalno?ci gospodarczej wycofuj?c si? z ?ycia politycznego, opuszczaj?c szeregi ZLN. Do 1939 zasiadał jako członek zarz?dow ro?nych towarzystw przemysłowych i społek prawa handlowego.
II wojna ?wiatowa i Polska Rzeczpospolita Ludowa
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Kucharski za sprawowanie funkcji ministra byłej dzielnicy pruskiej, był poszukiwany przez
Gestapo
. Przez cały czas trwania okupacji ukrywał si?
[1]
.
Po zako?czeniu wojny zaanga?ował si? w tworzenie struktur amatorskiego ruchu popularyzacji wiedzy astronomicznej. Kucharski przyczynił si? do ponownego uruchomienia oddziału Polskiego Towarzystwa Miło?nikow Astronomii. W latach 1949-1959 był prezesem. W tym okresie dopu?cił si? przest?pstw urz?dniczych, lecz spraw? umorzono w 1964 r
[1]
.
W latach 1955-1959 zasiadał w redakcji popularnonaukowego pisma astronomicznego ?Urania”.
Zmarł 27 grudnia 1964 r. Został pochowany na
cmentarzu Rakowickim
w Krakowie (pas 59, rz?d połnocny, miejsce 37)
[4]
.
Miał młodszego brata Romana (1887-1909), ktory był nauczycielem. W 1910 r. po?lubił Janin? Grzybi?sk?, z ktor? miał trzy corki: Danut?, Ew? i Ann?
[1]
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
Tomasz
T.
Krzemi?ski
Tomasz
T.
,
Władysław Kucharski (1884-1964)
, [w:]
Zbigniew
Z.
Girzy?ski
,
Jarosław
J.
Kłaczkow
,
Wojciech
W.
Piasek
(red.),
Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918?1939
, wyd. pierwsze, Warszawa: Instytut De Republica, 2023, s. 335-337,
ISBN
978-83-67253-59-8
.
- ↑
Grzegorz Małachowski (red.):
W Krakowie przy Studenckiej: Ksi?ga Pami?tkowa wydana z okazji Jubileuszu 130-lecia V Liceum Ogolnokształcacego im. A. Witkowskiego w Krakowie. 1871-2001
. Krakow: Oficyna Wydawnicza TEXT, 2001, s. 211.
ISBN
83-88934-02-3
.
- ↑
Szczegołowo referował to ju? owcze?nie
Ludwik Kulczycki
: ?Zakłady te [?yrardowskie] przeszły pod zarz?d pa?stwowy na mocy dekretu rz?dowego z dnia 16 grudnia 1918 r. Poniewa? były skutkiem wojny bardzo uszkodzone, przyst?piono do ich odbudowy; rz?d poczynił ro?nymi czasy inwestycje, ktore wyniosły 47 250 000
marek polskich
, czyli, w przeliczeniu, w kwietniu 1923 r. 2 586 000
frankow szwajcarskich
. W drugiej połowie roku 1923 oddano te zakłady w r?ce prywatne i kapitali?ci, tytułem zwrotu funduszow obroconych na inwestycje, zobowi?zali si? zapłaci? 448 000 frankow ? tak? sum? otrzymano, gdy przeliczono powtornie marki na franki. Była to ju? powa?na strata dla Skarbu, ale strata na tym si? nie sko?czyła. Na zapłacenie owego funduszu wła?ciciele Zakładow ?yrardowskich otrzymali kredyt pa?stwowy w wysoko?ci 22 miliardow marek, co odpowiada? miało 448 000 frankow. Lecz i tego kredytu nie zwaloryzowano. Dzi?ki temu rz?d, jako zwrot udzielonego kredytu, otrzymał w styczniu 1924 r. 18 800 frankow. (…) Po przej?ciach wojennych nasz przemysł niew?tpliwie potrzebował odbudowy i pomoc pa?stwa była rzecz? nieodzown?. Ale pomoc jest inn? rzecz?, inn? za? rabunek grosza publicznego. Kredyt nie zwaloryzowany był bowiem takim rabunkiem.”
Ludwik Kulczycki
,
Wst?p
do:
Tadeusz Szturm de Sztrem
,
?ywiołowo?? w opodatkowaniu: podatek inflacyjny
, Warszawa 1924 Wyd.
Instytut Gospodarstwa Społecznego
, s. 16-17 i 20.
- ↑
Lokalizator Grobow ? Zarz?d Cmentarzy Komunalnych w Krakowie
- Zbigniew Landau
:
Władysław Kucharski
, biogram w :
Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku
, pod red.
Antoniego M?czaka
, Warszawa 1981,
Wydawnictwo ?Wiedza Powszechna”
,
ISBN
83-214-0185-6
, s. 399.
- Zbigniew Landau,
Jerzy Tomaszewski
,
Gospodarka Polski mi?dzywojennej 1918?1939 w czterech tomach. T. 1, W dobie inflacji 1918-1923
Warszawa, Wyd.
Ksi??ka i Wiedza
, 1967.
- Kto był kim w II Rzeczypospolitej
, pod red. prof.
Jacka. M. Majchrowskiego
, Warszawa 1994,
W dniu zaprzysi??enia
|
|
---|
Po?niejsi członkowie rz?du
|
|
---|
W dniu zaprzysi??enia
|
|
---|
Po?niejsi członkowie rz?du
|
|
---|
W dniu zaprzysi??enia
|
|
---|
Po?niejsi członkowie rz?du
|
|
---|
- ↑
do 24 lipca 1920 jako kierownik resortu