Most nad
Menem
Katedra
Wurzburg
?
miasto
na prawach
powiatu
w
Niemczech
, poło?one w kraju zwi?zkowym
Bawaria
, siedziba rejencji
Dolna Frankonia
, w regionie
Wurzburg
, siedziba powiatu
Wurzburg
. Le?y nad rzek?
Men
. Liczy 126 635 mieszka?cow (31 grudnia 2017), stanowi?c szoste co do wielko?ci miasto Bawarii, oraz 87,63 km².
Na miejscu dzisiejszego miasta istniała pierwotnie
celtycka
osada.
Pierwsza wzmianka historyczna o miejscowo?ci pochodzi z 704 roku, gdzie figuruje pod nazw? "Castellum Virteburch". W latach 685?689 w tamtym regionie Frankonii ewangelizowali poga?skie ludy w?drowni mnisi irlandzcy - Kilian, Kolonat i Totnan. Mimo i? wydano na nich wyrok ?mierci, Frankonia stała si? ostatecznie ziemi? chrze?cija?sk?. Rze?by przedstawiaj?ce owych trzech mnichow odnale?? mo?na na starym mo?cie głownym, a imieniem Kiliana nazwana została w mie?cie katedra.
W 741 lub 742 Wurzburg stał si? siedzib? biskupstwa. Na terenie
diecezji wurzburskiej
mieszkały najdalej na zachod wysuni?te plemiona
Słowian
z grupy
Słowian połabskich
. Dokument cesarza
Ludwika Pobo?nego
napisany do biskupa Wurzburga w latach 826?830, ktory odwołuje si? do wydarze? z czasow
Karola Wielkiego
, wspomina dwa słowia?skie plemiona
Moinvinidi
i
Radanzwinidi
mieszkaj?ce mi?dzy rzek?
Men
i
Rednitz
. W dokumencie tym cesarz zaleca ochrzczenie tych plemion i zbudowanie dla nich ko?cioła
[1]
. Cesarz przyznał tak?e biskupom Wurzburga prawo celne.
Ksi???ta biskupi mieli ogromny wpływ na rozwoj miasta, co przejawia si? m.in. w samym kształcie ?redniowiecznych miejskich drog - ulice wzdłu? starego bastionu maj? form? biskupiej czapki. Mieszka?cy miasta musieli jednak płaci? na rzecz biskupow wysokie podatki i cła, co skutkowało licznymi buntami, tak?e w czasie wojny chłopskiej w XVI w. obywatele Wurzburga opowiedzieli si? po stronie powsta?cow.
W 1156 roku odbył si? w mie?cie ?lub cesarza
Fryderyka I Barbarossy
z ksi??niczk?
Beatrycze I Burgundzk?
. Cesarz w 1168 roku przyznał biskupowi miasta tytuł ksi?cia. W 1402 ksi??? biskup Johann von Egloffstein zało?ył w mie?cie liceum, ktore po?niej przekształcono w uniwersytet. W 1631 miasto zostało zdobyte przez wojska szwedzkie. W roku 1805 Wurzburg stał si? stolic?
Wielkiego Ksi?stwa
, ktore w 1814 przył?czono do
Bawarii
.
Od roku 1933 w mie?cie miały miejsce prze?ladowania ?ydow i palenie ksi??ek. W nocy z 9 na 10 listopada w Wurzburgu odbyła si? tzw. noc kryształowa (Reichskristallnacht) w czasie ktorej zniszczono ?ydowskie domy towarowe i sklepy na ulicach Eichhornstrasse, Semmelstrasse, Domstrasse, Schonbornstrasse i Kurschner Hof. Członkowie SS i SA zniszczyli tak?e wyposa?enie synagogi przy Domerschulstrasse i spalili synagog? w Heidingsfeld. W latach 1941 - 1943 deportowano ponad 2000 mieszka?cow pochodzenia ?ydowskiego, wi?kszo?? z nich trafiła do obozu koncentracyjnego Theresienstadt oraz obozow zagłady na wschodzie. Podczas nocy 16 marca 1945 miasto, do tego momentu prawie nietkni?te przez wojn?, zostało zniszczone w 90% przez nalot brytyjski. Przetrwały najwa?niejsze zabytki na obrze?ach miasta. Zgin?ło wowczas około 5 tys. mieszka?cow. Niewiele niemieckich miast zostało tak doszcz?tnie zniszczonych, dlatego Wurzburg zyskał miano "Grobu nad Menem" (Grab am Main). Co roku dzwony ko?ciołow w mie?cie dzwoni? przez 20 minut w rocznic? tego tragicznego wydarzenia. Po zaci?tych walkach miasto zostało zdobyte 5 kwietnia 1945 przez 12 Dywizj? Zmotoryzowan? i 42 Dywizj? Piechoty armii ameryka?skiej
[2]
. Sala pami?tkowa przy ratuszu miejskim upami?tnia wydarzenia wojny a pomnik i dzwon pokoju przed głownym cmentarzem s? symbolem mi?dzynarodowego porozumienia.
Z miasta gruz usuwano a? do roku 1963, w tym celu zbudowano prowadz?ce do centrum tory o długo?ci prawie 30 km. W miejscu, gdzie ko?czyły si? tory, na ?cianie przeciwpowodziowej, znajduje si? płyta z nazwiskami osob, ktore umo?liwiły odbudow? miasta.
Dzi?ki urodzajnym glebom, łagodnemu klimatowi i poło?eniu na zboczu, Wurzburg stał si? centrum franko?skiego wina - znajduj? si? w nim 3 z 15 najwi?kszych niemieckich winnic. Najpopularniejsze białe wina franko?skie to Silvaner, Muller-Thurgau i Bacchus. Odmiany czerwone to m.in. Spatburgunder i Domina.
Co roku w mie?cie odbywaj? si? liczne festiwale kulturalne, m.in. Festiwal Afryka?ski, Festiwal Kiliani czy Festiwal Mozarta.
Miasto dwukrotnie, w latach 1990 i 2018, było gospodarzem Krajowej Wystawy Ogrodniczej.
Niektore z zabytkow miasta to:
- Residenz -
barokowa
rezydencja wurzburskich biskupow
zbudowana w latach 1719?1744 przez
Balthasara Neumanna
na zlecenie ksi?cia biskupa Johanna Philippa Franza von Schonborn, w du?ym stopniu spalona w czasie II wojny ?wiatowej, od 1981 r. na
li?cie ?wiatowego dziedzictwa
UNESCO
? z najwi?kszym na ?wiecie malowidłem autorstwa
Giovanniego Tiepolo
, na
plafonie
olbrzymiej klatki schodowej (autorstwa Neumanna s? rownie? malowidła i ołtarz w przypałacowego ko?cioła -
Hofkirche),
w kompleksie znajduje si? rownie? ogrod ł?cz?cy elementy ogrodu barokowego (formy geometryczne i symetrie) oraz angielskiego ogrodu krajobrazowego (naturalnie rosn?ce ro?liny);
- Alte Mainbrucke
-
Stary Most nad
Menem
zbudowany w latach 1473?1543, z dwunastoma barokowymi figurami ?wi?tych powstałymi w latach 1728-29 (ich autorami s? bracia, rze?biarze:
Johann Sebastian Becker
i
Volkmar Becker
).
- Festung Marienberg
- twierdza wzniesiona na wysokim wzgorzu nad Menem ok. 1000 roku, rozbudowana w XIV, XV i XVII w., w latach 1253?1719 była siedzib? biskupow Wurzburga (do czasu zbudowania
rokokowego
pałacu po drugiej stronie rzeki i miasta) - w centrum twierdzy znajduje si?
Marienkirche
-
rotunda
z epoki
Merowingow
, jeden z najstarszych ko?ciołow na terenie Niemiec;
- Dom St. Kilian
-
roma?ska
katedra pw.
?w. Kiliana
z XI wieku z
Schonbornkapelle
(autorstwa Neumanna) w połnocnym ramieniu
transeptu
ko?cioła i bogatym zespołem
nagrobkow
biskupow Wurzburga;
- Marienkapelle
-
gotycka
?wi?tynia z XIV wieku w połnocnej
pierzei
rynku, z rze?bami Adama i Ewy autorstwa
Tilmana Riemenschneidera
w
portalu
południowym (oryginały umieszczone s? w
Mainfrankische Museum
w twierdzy Marienberg), ?wi?tynia ta jest ko?ciołem ekspiacyjnym zbudowanym na terenie dawnego ?ydowskiego getta zniszczonego w czasie wypraw krzy?owych;
- Kappele -
rokokowa kaplica autorstwa Balthasara Neumanna z połowy XVIII wieku poło?ona na stoku wzgorza Nikolausberg na lewym brzegu Menu, stanowi?ca kulminacj? zało?enia
kalwaryjnego
- zespołu kaplic z bogat? rze?biarsk? dekoracj?;
- Alte Universitat
-
renesansowy
budynek uniwersytetu Juliusza i Maksymiliana (Julius-Maximilians-Universitat) z ko?ciołem
Neubaukirche
;
- Falkenhaus -
rokokowa kamienica z XVIII wieku z bogat? dekoracj? elewacji wykonan? w 1751 r.;
- Alte Kranen
-
?urawie portowe
z XVIII w., zaprojektowane przez syna Balthasara Neumanna,
Franza Ignaza Michaela Neumanna
.
Głowny dworzec kolejowy w mie?cie to
Wurzburg Hauptbahnhof
.
- Burmistrz: Christian Schuchardt (CDU, od wyborow lokalnych w 2014 roku)
Miejscowo?ci partnerskie:
Osoby urodzone w Wurzburgu
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Z tym tematem zwi?zana jest kategoria:
Ludzie urodzeni w Wurzburgu
.
- ↑
Jerzy G?ssowski, ?Dzieje i kultura dawnych Słowian (do X wieku)”, Pa?stwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1964.
- ↑
Jorg Friedrich, ?Der Brand”, Propylaen Verlag, Munchen 2002.
| Miasta
|
|
|---|
| Gminy targowe
|
|
|---|
| Gminy
|
|
|---|
| Obszary wolne administracyjnie
|
|
|---|
| Wspolnoty administracyjne
|
|
|---|
| Miasta na prawach powiatu
|
|
|---|
| Powiaty
|
|
|---|
- Siedziba kraju zwi?zkowego:
Monachium
(Munchen)
| Miasta na prawach powiatu
|
|
|---|
| Powiaty
|
|
|---|
Regiony
(
Planungsregion
)
|
|
|---|
Rejencje
(
Regierungsbezirk
)
|
|
|---|
