Udost?pnianie broni j?drowej w ramach NATO

Udost?pnianie broni j?drowej w ramach NATO lub Porozumienie o wspołdzieleniu taktycznej broni nuklearnej (ang. Nuclear Sharing lub NATO Nuclear Sharing ) ? koncepcja polityczna Sojuszu Połnocnoatlantyckiego , zakładaj?ca udost?pnianie głowic j?drowych pa?stwom zrzeszonym w NATO , a ktore jej nie posiadaj?.

Idea powstania projektu [ edytuj | edytuj kod ]

Obecnie jedynie trzech członkow NATO posiada bro? nuklearn?: Stany Zjednoczone , Wielka Brytania oraz Francja , z czego najwi?kszy potencjał j?drowy posiadaj? USA. Ameryka?skie głowice s? udost?pniane niektorym sojusznikom. Nuclear Sharing został zapocz?tkowany w latach 50. XX wieku, co wi?zało si? bezpo?rednio z doktryn? Trumana i ewentualnym przeciwstawieniem si? militarnym Zwi?zkowi Radzieckiemu . Ustalono, ?e w przypadku wybuchu wojny, siły zbrojne pa?stw korzystaj?cych z programu b?d? upowa?nione do jej u?ycia za pozwoleniem rz?du USA. Wowczas te? według dzisiejszych zapewnie? Stanow Zjednoczonych, członkow NATO przestałby obowi?zywa? układ o nierozprzestrzenianiu broni j?drowej . W ramach projektu kraje uczestnicz?ce przeprowadzaj? konsultacje i podejmuj? wspolne decyzje w sprawie polityki nuklearnej oraz utrzymania i wyposa?enia technicznego, niezb?dnego do u?ycia broni, w tym tak?e samolotow bojowych, zdolnych do przenoszenia głowic. Przechowywane s? one na ich terytorium, jednak de facto w dalszym ci?gu ich wła?cicielem jest armia ameryka?ska. Po rozpadzie Zwi?zku Radzieckiego bro? w ramach projektu ograniczono do taktycznych bomb j?drowych . Nuclear Sharing w zało?eniu ma za zadanie podtrzymywa? rownowag? opart? na teorii wzajemnego odstraszania .

Pa?stwa członkowskie [ edytuj | edytuj kod ]

Obecnie (stan na rok 2015) pi?? pa?stw korzysta z natowskiego programu Nuclear Sharing : Włochy , Turcja , Niemcy , Belgia i Holandia . Kanada była członkiem do 1984, a Grecja do 2001. Grecja u?ywała do przenoszenia głowic pociskow rakietowych ziemia-powietrze typu MIM-14 Nike Hercules , oraz samolotow LTV A-7 Corsair II . Z kolei Kanadyjczycy wykorzystywali rakiety taktyczne typu MGR-1 Honest John , AIR-2 Genie , oraz samoloty Canadair CF-104 Starfighter . Wielka Brytania otrzymywała od USA taktyczn? bro? j?drow?, w tym artyleri? i MGM-52 Lance do 1992, pomimo ?e wojsko brytyjskie posiadało bro? j?drow? na własno??. W czasie pokoju, bro? zmagazynowana w tych pa?stwach jest chroniona przez siły United States Air Force . Według Hansa M. Kristensena, dyrektora Nuclear Information Project w Federacji Ameryka?skich Naukowcow, w 2005 180 z 480 pociskow B61 miało znajdowa? si? w Europie w ramach projektu Nuclear Sharing . W 2013 były premier Holandii, Ruud Lubbers potwierdził obecno?? 22 głowic w bazie Uden-Volkel. Około 20 głowic przechowywanych jest w niemieckiej bazie Buchel . W 2015 w Luftwaffe zredukowana została liczba, zdolnych do przenoszenia głowic samolotow typu Panavia Tornado . Według zamysłu zast?pi? je maj? Eurofightery , jednak te nie s? przystosowane do tego typu zada? ^[1]. W sierpniu 2016 roku, prezydent Stanow Zjednoczonych Barack Obama poinformował dziennikarzy niemieckiej gazety Der Spiegel , ?e bro? j?drowa przetrzymywana mi?dzy innymi w Buchel zostanie zmodernizowana do 2020 roku. Bomby B61-12 maj? by? produkowane seryjnie, a w razie czego u?yte przez samoloty Tornado. Decyzja Obamy miała zapa?? na podstawie ustale? podczas lipcowego szczytu NATO w Warszawie ^[2]. Od lat 50. program ?Nuclear Sharing” nie został poszerzony o nowe pa?stwa członkowskie, cho? pod koniec 2015 roku polski podsekretarz stanu Tomasz Szatkowski ogłosił, ?e w Ministerstwie Obrony Narodowej rozwa?ane jest przyst?pienie do niego, co ma zapewni? Polsce dost?p do broni j?drowej ^[3]. W maju 2020 roku wspołprzewodnicz?ca Socjaldemokratycznej Partii Niemiec Saskia Esken wyraziła pogl?d, ?e Niemcy powinny wycofa? si? z Nuclear Sharing , a pieni?dze przekazywane na ten projekt powinny by? przeznaczone na inne cele. Dwa tygodnie po?niej ambasador USA w Polsce Georgette Mosbacher napisała, i? w przypadku gdyby Niemcy chciały zmniejsza? swoj nuklearny potencjał, wowczas Polska mogłaby przej?? od nich bro? j?drow? ^[4].

Ameryka?ska bro? j?drowa w Europie ^[5]
Pa?stwo	Baza lotnicza	Skrzydło	Liczba głowic
Belgia	Kleine Brogel	52d Fighter Wing	20
Niemcy	Buchel	52d Fighter Wing	20
Włochy	Ghedi Torre	52d Fighter Wing	20
Włochy	Aviano	31st Fighter Wing	20
Holandia	Volkel	52d Fighter Wing	20
Turcja	Incirlik	39th Air Base Wing	20
Liczba całkowita w przybli?eniu			100

Układ o nierozprzestrzenianiu broni j?drowej [ edytuj | edytuj kod ]

Jest kwesti? dyskusyjn?, czy program wspołdzielenia ameryka?skiej broni j?drowej w ramach NATO jest zgodny z zasadami układu o nierozprzestrzenianiu broni j?drowej. Artykuł pierwszy tego układu zakazuje pa?stwom nuklearnym przekazywania kontroli nad swoj? broni? j?drow? innym krajom. Natomiast artykuł drugi zabrania pa?stwom nienuklearnym przyjmowania broni j?drowej pod swoj? kontrol?. Wedle powy?szych postanowie?, artykuły te s? łamane przez NATO. Obro?cy Nuclear Sharing twierdz?, ?e bro? j?drowa znajduje si? pod kontrol? Stanow Zjednoczonych i nie została przekazana pod kontrol? ?adnego innego kraju. Mo?liwe złamanie zasad traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jest według NATO przewidziane tylko w wypadku wybuchu wojny, ale wowczas traktat przestałby obowi?zywa?. Według przeciwnikow Nuclear Sharing , samoloty nale??ce do krajow nale??cych do projektu, zostały przystosowane do przenoszenia ameryka?skiej broni j?drowej, a piloci tych samolotow s? szkoleni przez Amerykanow w tym celu, co mimo wszystko nie jest zgodne z układem o nierozprzestrzenianiu broni j?drowej.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Andrzej A. Hładij Andrzej A. , Niemcy zbuduj? nast?pc? Tornado [online], defence24.pl, 21 grudnia 2015 [dost?p 2017-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-22] .
↑ ?Der Spiegel”: USA zmodernizuj? arsenał nuklearny w Niemczech [online], interia.pl, 13 sierpnia 2016 [dost?p 2017-11-20] ( pol. ) .
↑ MON: Rz?d rozwa?a udział w programie ?Nuclear sharing”. Bro? nuklearna trafi do Polski? [online], gazeta.pl, 5 grudnia 2015 [dost?p 2017-11-20] ( pol. ) .
↑ Atomowa ruletka za Odr?. Mosbacher: Je?li Niemcy nie chc? broni j?drowej, to mo?e Polska [online] .
↑ United States nuclear weapons, 2021 [online], Bulletin of the Atomic Scientists, 2021, Cytat: "About 100 of these (versions ?3 and ?4) are thought to be deployed at six bases in five European countries: Aviano and Ghedi in Italy; Buchel in Germany; Incirlik in Turkey; Kleine Brogel in Belgium; and Volkel in the Netherlands. This number has declined since 2009 partly due to reduction of operational storage capacity at Aviano and Incirlik (Kristensen 2015, 2019c). ... Concerns were raised about the security of the nuclear weapons at the Incirlik base during the failed coup attempt in Turkey in July 2016, and the chairman of the Senate Foreign Relations Subcommittee for Europe stated in September 2020 that “our presence, quite honestly, in Turkey is certainly threatened,” and further noted that “we don’t know what’s going to happen to Incirlik” (Gehrke 2020). Despite rumors in late 2017 that the weapons had been “quietly removed” (Hammond 2017), reports in 2019 that US officials had reviewed emergency nuclear weapons evacuation plans (Sanger 2019) indicated that that there were still weapons present at the base. The numbers appear to have been reduced, however, from up to 50 to approximately 20." ( ang. ) .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Bulletin of the Atomic Scientists, Nuclear Notebook
Brian Donnelly, The Nuclear Weapons Non-Proliferation Articles I, II and VI of the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons . opanal.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-27)].
Malcolm Chalmers; Simon Lunn, NATO’s Tactical Nuclear Dilemma . rusi.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-15)].
NATO Nuclear Sharing and the NPT ? Questions to be Answered . basicint.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-13)].
Science for Democratic Action. Law and the Nuclear Establishment (NATO; COGEMA) (Vol. 9, No. 3)
NATO Nuclear Sharing ? sposob na wzmocnienie polskiego potencjału obronnego . defence24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-21)].
U.S. Nuclear Weapons in Europe

[1] Andrzej A. Hładij Andrzej A. , Niemcy zbuduj? nast?pc? Tornado [online], defence24.pl, 21 grudnia 2015 [dost?p 2017-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-22] .

[2] ?Der Spiegel”: USA zmodernizuj? arsenał nuklearny w Niemczech [online], interia.pl, 13 sierpnia 2016 [dost?p 2017-11-20] ( pol. ) .

[3] MON: Rz?d rozwa?a udział w programie ?Nuclear sharing”. Bro? nuklearna trafi do Polski? [online], gazeta.pl, 5 grudnia 2015 [dost?p 2017-11-20] ( pol. ) .

[4] Atomowa ruletka za Odr?. Mosbacher: Je?li Niemcy nie chc? broni j?drowej, to mo?e Polska [online] .

[Krist-5] United States nuclear weapons, 2021 [online], Bulletin of the Atomic Scientists, 2021, Cytat: "About 100 of these (versions ?3 and ?4) are thought to be deployed at six bases in five European countries: Aviano and Ghedi in Italy; Buchel in Germany; Incirlik in Turkey; Kleine Brogel in Belgium; and Volkel in the Netherlands. This number has declined since 2009 partly due to reduction of operational storage capacity at Aviano and Incirlik (Kristensen 2015, 2019c). ... Concerns were raised about the security of the nuclear weapons at the Incirlik base during the failed coup attempt in Turkey in July 2016, and the chairman of the Senate Foreign Relations Subcommittee for Europe stated in September 2020 that “our presence, quite honestly, in Turkey is certainly threatened,” and further noted that “we don’t know what’s going to happen to Incirlik” (Gehrke 2020). Despite rumors in late 2017 that the weapons had been “quietly removed” (Hammond 2017), reports in 2019 that US officials had reviewed emergency nuclear weapons evacuation plans (Sanger 2019) indicated that that there were still weapons present at the base. The numbers appear to have been reduced, however, from up to 50 to approximately 20." ( ang. ) .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]