Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Thorstein Veblen
(ur.
30 lipca
1857
w
Cato
, zm.
3 sierpnia
1929
w
Menlo Park
) ?
ekonomista
i
socjolog
ameryka?ski
pochodzenia norweskiego. Za ?ycia znany ze swojej
krytyki kapitalizmu
.
W 1891 obj?ł stanowisko wykładowcy
ekonomii
na
Uniwersytecie Chicagowskim
. Sław? i uznanie oraz ostre ataki polemistow przyniosła wydana w 1899
Teoria klasy pro?niaczej
(
The Theory of the Leisure Class
), podstawowe dzieło
instytucjonalizmu
. Doktryna ekonomiczna Veblena została nast?pnie wyło?ona szerzej w
Teorii przedsi?biorstwa
(
The Theory of Business Enterprise
, 1904).
W po?niejszych latach Veblen wykładał na
Uniwersytecie Stanforda
(1906?1909) i
Uniwersytecie Missouri
(1911?1918). W czasie
I wojny ?wiatowej
na krotko zatrudnił si? w administracji do spraw wy?ywienia. W latach 1918?1926 wykładał tak?e w nowo zało?onej
New School for Social Research
.
W tym okresie ukazały si? kolejne prace Veblena:
Instynkt dobrej roboty
(
The Instinct of Workmanship
, 1914),
Imperialne Niemcy i rewolucja przemysłowa
(
Imperial Germany and the Industrial Revolution
, 1915) oraz
Własno?? wyobcowana i działalno?? przedsi?biorcza w ostatnim okresie: przypadek Ameryki
(
Absentee Ownership and Business Enterprise in Recent Times: The Case of America
, 1923).
Veblen wyro?nił 4 stadia rozwoju kulturowego człowieka: er? dziko?ci, er? barbarzy?stwa, stadium quasi-pokojowego rozwoju wytworczo?ci oraz faz? pokojowej organizacji wytworczo?ci. Twierdził, ?e
klasa pro?niacza
jest najlepiej widoczna w najwy?szych stadiach ery barbarzy?stwa. Jej cech? charakterystyczn? jest bezproduktywno?? oraz pro?nowanie na pokaz (bezproduktywne sp?dzanie czasu, ?wiadcz?ce o finansowych mo?liwo?ciach danego człowieka). Zdaniem Veblena klasa pro?niacza, dzi?ki swojej liczebno?ci, kształtuje i podtrzymuje nawyki w kwestii dobrego smaku i
estetyki
. Dzielił on zawody na pieni??ne (utrwalaj?ce cechy łupie?czego ducha), nieekonomiczne i produkcyjne.
Veblen podj?ł si? rownie? pierwszej proby zdefiniowania ?czasu wolnego”.
Czas wolny
oznaczał dla niego cało?? czasu poza czasem pracy, ktory decyduje o społecznym usytuowaniu jednostki i o jej przynale?no?ci do okre?lonej klasy społecznej.
Tłumaczenia na j?zyk polski
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- Teoria klasy pro?niaczej
wyd I: tł. Janina i Krzysztof Zagorscy, wst?p Janusz Gorski, Warszawa 1971,
Pa?stwowe Wydawnictwo Naukowe
, seria
Biblioteka Socjologiczna
, wyd II: tł. Janina Frentzel-Zagorska, Warszawa 1998,
Wydawnictwo Literackie Muza
, seria
Spectrum
,
ISBN
83-7200-105-7
; wyd III: Warszawa 2008, Wydawnictwo Literackie Muza, seria
Spectrum
,
ISBN
978-83-7495-459-4
(
The Theory of the Leisure Class
1899)