Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Chodecki
herbu
herb Ogo?czyk
|
Rodzina
|
Chodeccy herbu Ogo?czyk
|
Data urodzenia
|
XV w. przed 1474
|
Data ?mierci
|
20 kwietnia
1529
|
Ojciec
|
Stanisław Chodecki (zm. 1474)
|
Matka
|
Barbara z Pilczy
|
Rodze?stwo
|
Mikołaj, Jan, Piotr,
Andrzej Chodecki
, Spytek,
Otto Chodecki
, Rafał, Burnetta, Anna, Jadwiga, Barbara
|
Stanisław Chodecki z Chodcza herbu
Ogo?czyk
[1]
(ur. przed 1474, zm.
20 kwietnia
1529
) ?
hetman polny koronny
w latach 1492?1499 i 1501?1505
[2]
,
marszałek wielki koronny
w latach 1505?1529, kasztelan lwowski w latach 1495?1505, starosta kamieniecki w latach 1495?1510, starosta generalny ruski w latach 1501?1529
[3]
, starosta trembowelski w latach 1502?1506, starosta lubaczowski w latach 1503?1529, starosta halicki w latach 1488?1502.
Został dowodc? wojsk ziemskich na
Rusi
w 1492 i na
Podolu
w 1494. Był dowodc?
obrony potocznej
[4]
w latach 1492?1499, 1501?1505
[5]
. Był ?wiadkiem wydania
przywileju piotrkowskiego w 1496 roku
[6]
.
Brał udział w wyprawie mołdawskiej krola
Jana Olbrachta
. W 1498 bronił linii
Sanu
przed Tatarami. 13 kwietnia 1501 mianowany został
starost?
lwowskim i
starost? generalnym
Rusi.
6 maja 1499 roku podpisał w
Krakowie
akt odnawiaj?cy uni? polsko-litewsk?
[7]
. Podpisał konstytucj?
Nihil novi
na
sejmie
w
Radomiu
w 1505 roku
[8]
.
W 1506 został marszałkiem wielkim koronnym, organizuj?c obrady sejmu elekcyjnego. Podpisał dyplom elekcji
Zygmunta I Starego
na krola Polski i wielkiego ksi?cia litewskiego
[9]
na sejmie w
Piotrkowie
8 grudnia 1506 roku
[10]
. W 1509 bronił
Kamie?ca Podolskiego
i
Halicza
przed wojskami mołdawskimi. W 1510 roku brał udział w rokowaniach w Kamie?cu Podolskim, zako?czonych podpisaniem
traktatu pokojowego
z przedstawicielami hospodara mołdawskiego
Bogdana III
[11]
. W 1512 odniosł ?wietne zwyci?stwo nad Tatarami w
bitwie pod Wi?niowcem
. Od czasu
zjazdu wiede?skiego
1515 stał si? stronnikiem Habsburgow. W 1518 kierował uroczyst?
koronacj?
krolowej
Bony
. W tym roku poniosł druzgoc?c? kl?sk? w
bitwie pod Sokalem
. W czasie
wojny pruskiej
w 1520 przyprowadził do
Wielkopolski
posiłki ruskie. Był sygnatariuszem aktu
traktatu krakowskiego
w 1525 roku
[12]
.
- ↑
Urz?dnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy”. Oprac. Krzysztof Chłapowski,
Stefan Ciara
, Łukasz K?dziela, Tomasz Nowakowski,
Edward Opali?ski
, Gra?yna Rutkowska,
Teresa Zieli?ska
. Kornik 1992, s. 161.
- ↑
Poczet hetmanow Rzeczypospolitej. Hetmani koronni pod redakcj? Mirosława Nagielskiego, Warszawa 2005, s. 391.
- ↑
Urz?dnicy wojewodztwa ruskiego XIV-XVIII wieku. (Ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy. Oprac. Kazimierz Przybo?. 1987, s. 151.
- ↑
Zdzisław Spieralski i inni,
Zarys dziejow wojskowo?ci.
s. 300.
- ↑
Urz?dnicy podolscy XIV-XVIII wieku. Spisy”. Oprac. Eugeniusz Janas, Witold Kłaczewski,
Janusz Kurtyka
, Anna Sochacka. Kornik 1998, s. 195.
- ↑
Jan Wincenty Bandtkie, Ius Polonicum: codicibus veteribus manuscriptum et editionibus quibusque collatis, Warszawa 1831, s. 359.
- ↑
Akta unji Polski z Litw?, 1385-1791, wydali Stanisław Kutrzeba i Władysław Semkowicz, Krakow 1932, s. 121.
- ↑
Volumina Legum, t. I. Petersburg 1859, s. 140.
- ↑
Ludwik Finkel, Elekcya Zygmunta I. Sprawy dynastyi Jagiello?skiej i Unii Polsko-Litewskiej, Krakow 1910, s. 215.
- ↑
Corpus iuris Polonici. Sectionis 1, Privilegia, statuta, constitutiones, edicta, decreta, mandata regnum Polniae spectantia comprehendentis. Vol. 3, Annos 1506-1522 continentis, Krakow 1906, s. 10, 12.
- ↑
Zdzisław Spieralski, Awantury mołdawskie, Warszawa, 1967, s. 71.
- ↑
Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał
Maciej Dogiel
, t. 4, Wilno 1764, s. 231.
- Andrzej Grabski,
Zdzisław Spieralski
i inni,
Zarys dziejow wojskowo?ci polskiej do roku 1864
T. 1. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. Warszawa 1966.