Ten artykuł od 2022-09 zawiera tre?ci, przy ktorych brakuje odno?nikow do ?rodeł . Nale?y doda? przypisy do tre?ci niemaj?cych odno?nikow do ?rodeł. Dodanie listy ?rodeł bibliograficznych jest problematyczne, poniewa? nie wiadomo, ktore tre?ci one u?rodławiaj?. Sprawd? w ?rodłach: Encyklopedia PWN  • Google Books  •  Google Scholar  •  Federacja Bibliotek Cyfrowych  • BazHum  • BazTech  • RCIN  • Internet Archive ( texts / inlibrary ) Po wyeliminowaniu niedoskonało?ci nale?y usun?? szablon {{Dopracowa?}} z tego artykułu.

Songhaj ? ?redniowieczne pa?stwo istniej?ce w VII?XVI w. na terenie zachodniej Afryki . Od XII w. wpływy islamskie , nast?pnie przej?ciowo uzale?nione od Mali (XIV w.). Rozkwit i szczyt pot?gi w drugiej połowie wieku XV oraz pierwszym ?wier?wieczu XVI, gdy Songhaj opanował o?rodki handlowe ? Timbuktu i D?enne , przejmuj?c kontrol? nad szlakami handlowymi. W okresie tym pa?stwem rz?dził Muhammad Ture . Po jego detronizacji kraj znalazł si? w stanie kryzysu politycznego. Porz?dek w kraju przywrocił dopiero Daud (1549?1582), za ktorego rz?dow nast?piło odrodzenie gospodarcze kraju. W roku 1590 sułtan Maroka Ahmad I al-Mansur rozpocz?ł wojn? z pa?stwem Songhaj. Pretekstem stało si? niedotrzymanie postanowie? układow handlowych. Na czele armii sułta?skiej stan?ł Hiszpan D?audar (Judar Pasza) ^[1] . 4-tysi?czna armia uzbrojona w bro? paln? i artyleri?, rozbiła doszcz?tnie Songhajczykow w bitwie pod Tondibi .

Władcy Songhaju [ edytuj | edytuj kod ]

Dynastia Za [ edytuj | edytuj kod ]

• Alayaman ok. 690
• Zakoi ok. 700
• Takoi ok. 710
• Akoi ok. 720
• Ku ok. 730
• Ali-Fay ok. 740
• Biyu-Kumoy ok. 750
• Biyu ok. 760
• Za-Kuroy ok. 770
• Yama-Karaway ok. 770
• Yama ok. 780
• Yama-Danka-Kiba'u 780-785
• Kukuray 786-789
• Kinkin 791-800
• Kusoy Muslim Dam ok. 1000
• Han-Kuz-Wanku-Dam
• Biyu-Ki-Kima
• Nintasanay
• Biyu-Kayna-Kinba
• Kayna-Shanyunbu
• Tib
• Yama-Dad
• Fadazu
• Ali-Kuru
• Bir-Fuluku
• Yasiboy
• Duru
• Zenku-Baru
• Bisi-Baru
• Bada
• Bisi Baro Ber ok. 1150

Dynastia Sonni [ edytuj | edytuj kod ]

• Sunni Ali Kolon ok. 1275
• Sunni Salman Nari
• Sunni Ibrahim Kabyao
• Sunni Uthman Gifo Kanafa ok. 1320
• Sunni Bar-Kayna-Ankabi
• Sunni Musa
• Sunni Bakr Zanku
• Sunni Bakr Dala-Buyunbu
• Sunni Mar-Kiray
• Sunni Muhammad Da'u
• Sunni Muhammad Kukiya ok. 1275
• Sunni Muhammad Fari
• Sunni Karbifu
• Sunni Mar-Fay-Kuli-Jimu
• Sunni Mar-Arkana
• Sunni Mar Arandan
• Sunni Sulayman Dama Dandi ok. 1410 ? ok. 1440
• Sunni Silman Dandi ok. 1440 ? 1464
• Sunni Ali 1464-1492
• Sunni Abu-Bakry Baro 1492-1493

Dynastia Askiya [ edytuj | edytuj kod ]

• Askia Muhammad Ture Wielki 1493-1528
• Askia Musa 1528-1531
• Askia Muhammad Benkan 1531-1537
• Askia Ismail 1537-1539
• Askia Ishak I 1539-1549
• Askia Daud 1549-1582
• Askia Mohammed II 1582-1586
• Askia Muhammad Bana 1586-1588
• Askia Ishak II 1588-1591
• Askia Mohammed Gao 1591

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]